برخط هم صف‌شکن نشد

وقتی شروع تلاش‌ها را در بخش ارتباطات آنلاین دولت‌های یازدهم و دوازدهم دیدیم تا حدودی امیدوار شدیم که به‌مرورزمان دیگر شاهد صفی در هیچ نقطه از کشور نخواهیم بود؛ زیرا ویروس کووید ۱۹ اگرچه فجایع جان‌گدازی را برای آحاد جامعه به همراه داشت؛ اما نظمی نوین را هم به آن هدیه کرد که یکی از مزیت‌های این روش انجام خدمات مختلف ازجمله خرید آنلاین بود و تا حدودی همچنان ادامه یافت درحالی‌که شاید اشتباه می‌کردیم؛ زیرا کرونا توانست حریف اشتباهات اقتصادی گذشته بعضی تصمیم‌گیران شود و بازهم سنت صف در مقابل واحدهای مختلف ازجمله پیشخوان‌های دولت، میادین میوه و تره‌بار، فروشندگان مرغ و امروز نانوایی‌ها احیاء شود تا آنکه به‌واسطه همگانی شدن سیستم‌ها رفته بود بی‌سروصدا برگردد! موضوع ارتقای کیفیت نان از اواخر سال ۱۳۹۲ تا به امروز در دستور کار دبیرخانه شورای‌عالی سلامت و امنیت غذایی کشور قرار داشت که تیرماه امسال بالاخره با امضای ریاست‌جمهوری این سند برای اجرا ابلاغ شد تا با تشکیل کمیته فنی گندم، آرد و نان در کمیته فنی استانداردها مربوط به گندم، آرد، سبوس و نمک نان بازنگری کلی شود و توسط سازمان ملی استاندارد پیگیری گردد. حالا این کمیته تشکل‌یافته و چند نشستی هم داشته است؛ اما قبل از هر چیز باید به پاسخ این سوال بااهمیت رسید که آیا مسائل اقتصادی از یک‌سو و عادات غذایی از سوی دیگر، مردم را به نان خوردن وادار کرده است تا پانصد نوع نان در کشور پخته شود و تقریبا همه آن‌ها با آرد سفید باشد درحالی‌که به‌طور متوسط نزدیک به ۷۰ درصد انرژی روزانه و ۴۰ درصد از پروتئین مردم از طریق همین نان باید تأمین می‌شود و از سوی دیگر ۸۰ درصد آهن و ۵۰ درصد فسفر موردنیاز به مصرف نان سالم و غنی برمی‌گردد و بالطبع بخش زیادی از مردم و خصوصا اقشار آسیب‌پذیر با استفاده از همین قوت لایموت باید نیازهای خود را تأمین کنند که اگر همچنان ناقص باشد مشکلات جدی را در آینده نه‌چندان دور به همراه خواهد داشت؛ زیرا این آرد کامل است که می‌تواند بخش بیشتری از نیازهای جامعه را به ریزمغذی‌ها تأمین کند. اگرچه این مسئله در دولت هم موردتوجه قرار گرفته است و تا به امروز سه جلسه از سوی کمیته نان کامل پیرامون آن برگزار شده و هدف توجه به سمت همین سیاست است اما چه زمانی به نتیجه خواهد رسید و عملیاتی خواهد شد، خدا می‌داند. در آغاز طرح کمیته نان در استان مرکزی به‌عنوان پایلوت طرح ملی آرد کامل تشکیل شده و پس از مدتی محدود تحقیقات پزشکی نشان داده که میزان مراجعه بیماران با تشخیص دیابت و فشارخون به‌شدت کاهش یافته است که اگر این خبر در ادامه تحقیقات ثابت شود، نشان از معجزه نان کامل دارد که کارشناسان بهداشت سال‌هاست در انتظار آن هستند تا مشخص شود آرد سفیدی که بین تولیدکنندگان نان توزیع می‌شود عامل اصلی بیماری‌های قلبی، عروقی، دیابت و چاقی جامعه است. علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در سومین نشست کمیته نان کامل گفته است: «به طور متوسط نزدیک به ۷۰ درصد از انرژی روزانه و ۴۰ درصد از پروتئین مردم کشور از طریق نان تأمین می‌شود. نان سالم نانی است مشتمل بر کل محتویات دانه گندم ازجمله مغز و سبوس که با رعایت استاندارد در نانوایی تولید می‌شود. تقریباً مصرف سرانه نان به‌ازای هرسال ۱۷۰ کیلوگرم است و تزریق حجم عظیمی از منابع در سال ۱۴۰۲، بالغ‌بر ۱۵۰ هزار میلیارد تومان نشان‌دهنده بازار بسیار مهم نان در عرصه‌های اقتصادی است. باید تعدادی از نانوا‌ها را آموزش داد و ظرفیت فنی نانوایی آن‌ها را بررسی کرد تا پس از توانمندسازی به‌صورت پایلوت، فرایند طبخ نان کامل را اجرا کنند.» از سوی دیگر امیرمحمد مرتضویان، رئیس انستیتو تحقیقات صنایع غذایی و تغذیه کشور نیز گفته است: «تخمیر خوب خمیر نان کامل حداقل چهار ساعت به طول می‌انجامد تا نان مطلوبی فراهم آید، همچنین طبخ نان کامل نیز نیاز به زمان کافی و بیشتری نسبت به نان‌های معمولی دارد.» حالا باید برانداز کرد در سطح کشور کدام‌یک از این هزاران واحد تولید نان صنعتی و سنتی به این شرایط پایبند هستند تا نیازهای بهداشتی آحاد جامعه تأمین شود که همچنان درصد بالایی از بی‌کیفیت بودن پخت نان با آرد فاقد مواد لازم باعث می‌شود دورریز آن افزایش یابد. به گفته علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی «همین حالا هم کیفیت نان باعث شده دورریز آن زیاد باشد.» به گفته زالی «آمار‌های غیررسمی حاکی از این است که ضایعات نان تنها در تهران بالغ‌بر ۱۵۰ هزار تن نان در سال است. بر اساس مصوبات شورای‌عالی سلامت و امنیت غذایی، سازمان ملی استاندارد و سایر دستگاه‌ها با بازنگری استاندارد‌های آرد و نان و اجباری کردن آن خصوصاً استاندارد نمک مصرفی در کلیه نان‌های صنعتی را بررسی کند و مرکز محیط سلامت کار نیز بر اساس مصوبات مربوطه مکلف است بر حسن اجرای نظارت نان‌های صنعتی همکاری کامل را داشته باشد.» اگرچه هنوز هم موارد متعددی پیرامون عدم کیفیت و حتی خسارات درمانی نان‌های تولیدی وجود دارد؛ اما صف‌های طولانی گذشته بار دیگر در مقابل نانوایی‌های دولتی و آزاد کشیده می‌شوند تا با این حساب برخط هم نتواند صف‌شکن شود.
ادامه دارد