رصد کیفیت هوای اصفهان در آخرین روز پاییز؛ تنفس راحت در شهر، وضعیت قرمز در «کردآباد»

کلان‌شهر اصفهان امروز یکشنبه ۳۰ آذرماه و در واپسین ساعات فصل پاییز ۱۴۰۴، صبحی متفاوت را نسبت به روزهای آلوده گذشته تجربه کرد. بر اساس پایش‌های لحظه‌ای و داده‌های دریافتی از سامانه برخط کنترل کیفیت هوای سازمان محیط‌زیست، میانگین شاخص کیفی هوای این کلان‌شهر در وضعیت «قابل‌قبول» یا همان سالم قرار گرفته است. اگرچه برآیند کلی نمودارها نشان‌دهنده شرایط مساعد جوی برای عموم شهروندان است، اما بررسی دقیق و نقطه‌به‌نقطه ایستگاه‌های سنجش آلایندگی حاکی از وجود لکه‌های آلوده و خطرناک در برخی نقاط شهر است که توجه ویژه ساکنان آن مناطق را می‌طلبد.

---

وضعیت کلی؛ تثبیت شاخص روی عدد ۷۳ در صبح آخرین روز پاییز

بر اساس گزارش‌های رسمی منتشر شده از سوی مرکز پایش کیفی هوا، وضعیت آلاینده‌های جوی در اصفهان طی ۲۴ ساعت منتهی به ساعت هفت صبح امروز، یکشنبه ۳۰ آذر، روندی کاهشی داشته است. میانگین شاخص کیفیت هوا (AQI) که برآیندی از داده‌های ۱۵ ایستگاه سنجش فعال در سطح شهر است، روی عدد ۷۳ قرار گرفته است. این عدد در بازه ۵۱ تا ۱۰۰ تعریف می‌شود که طبق استانداردهای زیست‌محیطی، نشان‌دهنده وضعیت «سالم» و «قابل‌قبول» است. این شرایط در مقایسه با روزهای گذشته که وارونگی دما بر شهر حاکم بود، فرصتی برای تنفس راحت‌تر شهروندان در آخرین روز فصل خزان فراهم کرده است.

رصد میدانی ایستگاه‌ها؛ کدام محله‌ها پاک‌ترند؟

تحلیل جزئیات آماری ایستگاه‌های پانزده‌گانه نشان می‌دهد که توازن نسبی در توزیع آلاینده‌ها در اکثر مناطق اصفهان برقرار است. در حال حاضر، ۱۲ ایستگاه وضعیت زرد یا همان قابل‌قبول را مخابره می‌کنند که جزئیات آن به شرح زیر است:

• هزار جریب: با ثبت عدد ۵۳، پاک‌ترین هوا را در میان ایستگاه‌های فعال دارد و در مرز هوای پاک قرار گرفته است.

• بولوار کاوه: با شاخص ۵۷ در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد.

• رودکی و رهنان: هر دو ایستگاه عدد ۶۵ را نشان می‌دهند.

• زینبیه و ولدان: شاخص ۶۸ برای این مناطق ثبت شده است.

• فرشادی: عدد ۷۰ را نمایش می‌دهد.

• میدان انقلاب: مرکز شهر با عدد ۷۱ هوای سالمی دارد.

• پارک زمزم: شاخص ۷۳ برای این منطقه ثبت شده است.

• دانشگاه صنعتی: عدد ۷۴ را نشان می‌دهد.

• خیابان ۲۵ آبان: شاخص کیفی روی عدد ۷۵ قرار دارد.

• فیض: عدد ۷۹ را ثبت کرده است.

• سپاهان‌شهر: با شاخص ۸۱ همچنان در محدوده سالم قرار دارد.

• احمدآباد: با عدد ۹۳ در مرز رسیدن به ناسالم است اما همچنان در وضعیت قابل‌قبول طبقه‌بندی می‌شود.

هشدار جدی؛ وضعیت قرمز و نارنجی در شرق و شمال شهر

علیرغم میانگین مطلوب در سطح شهر، داده‌ها حاکی از انباشت آلاینده‌ها در دو منطقه خاص است که نیازمند توجه جدی ساکنان است. نخست، ایستگاه کردآباد که با جهشی قابل‌توجه، شاخص ۱۵۳ (AQI) را ثبت کرده است. این عدد بیانگر وضعیت «قرمز» است که به معنای ناسالم بودن هوا برای «عموم افراد جامعه» تلقی می‌شود. کارشناسان توصیه می‌کنند ساکنان این منطقه از ترددهای غیرضروری و فعالیت‌های ورزشی در فضای باز اکیداً خودداری کنند.

دوم، ایستگاه خیابان پروین اعتصامی است که با ثبت عدد ۱۰۴، در وضعیت «نارنجی» قرار گرفته است. این شرایط به معنای ناسالم بودن هوا برای «گروه‌های حساس» شامل سالمندان، کودکان، بیماران قلبی و ریوی و زنان باردار است.

اقماری‌ها در وضعیت سبز و زرد؛ قهجاورستان همچنان آلوده

در بررسی وضعیت شهرهای مجاور و اقماری اصفهان نیز الگوی مشابهی دیده می‌شود. امروز هوای شهرهای خمینی‌شهر، زرین‌شهر، شاهین‌شهر و مبارکه در وضعیت قابل‌قبول گزارش شده است و شهروندان این مناطق مشکلی برای تردد ندارند. اما در سوی دیگر، منطقه قهجاورستان با شاخص ۱۰۹، شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس را تجربه می‌کند. موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به کانون‌های گردوغبار یا صنایع، معمولاً کیفیت هوای این منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

راهنمای فنی شاخص‌ها؛ اعداد چه می‌گویند؟

برای درک بهتر این گزارش، لازم است مروری بر استانداردهای شاخص کیفی هوا (Air Quality Index) داشته باشیم. این شاخص معیاری علمی است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده شامل مونوکسید کربن (CO)، اُزن (O3)، دی‌اکسید نیتروژن (NO2)، دی‌اکسید گوگرد (SO2) و ذرات معلق (PM2.5 و PM10) را به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند.

• ۰ تا ۵۰: هوای پاک (سبز)

• ۵۱ تا ۱۰۰: هوای سالم یا قابل‌قبول (زرد)

• ۱۰۱ تا ۱۵۰: ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)

• ۱۵۱ تا ۲۰۰: ناسالم برای عموم (قرمز)

• ۲۰۱ تا ۳۰۰: بسیار ناسالم (بنفش)

• ۳۰۱ تا ۵۰۰: خطرناک (قهوه‌ای)

اندازه‌گیری این آلاینده‌ها به‌صورت روزانه و لحظه‌ای در ایستگاه‌های پایش انجام می‌شود تا شهروندان بتوانند بر اساس آن، فعالیت‌های روزانه خود را تنظیم کنند.