اولین سرمایه‌گذاری طلایی کشور ثبت شد؛
«کانال شمش»؛ راه جدید جذب سرمایه خارجی در شرایط تحریم
پس از تصویب مصوبه اصلاحی هیئت وزیران، سیاست جدید جذب سرمایه خارجی با "آورده طلا" رسماً در ایران آغاز شد. نخستین سرمایه‌گذاری با واردات شمش استاندارد طلا به ارزش سه میلیون دلار در اصفهان به ثبت رسید. این روش به سرمایه‌گذاران خارجی اجازه می‌دهد تا سرمایه خود را به شکل شمش وارد کشور کرده و پس از فروش در بستر رسمی (بورس کالا یا مرکز مبادله)، معادل ریالی آن را در پروژه‌های داخلی سرمایه‌گذاری کنند.
در پی محدودیت‌های ارزی و نیاز فزاینده به جذب سرمایه خارجی، دولت جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ سیاست‌های جدید، کانال نوینی را برای ورود دارایی‌های بین‌المللی گشوده است: سرمایه‌گذاری خارجی با طلا. این سیاست که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد به‌جای ورود ارز، با واردات شمش استاندارد طلا اقدام به سرمایه‌گذاری در بازارهای داخلی کنند، می‌تواند نقطه عطفی در تأمین نقدینگی پروژه‌ها باشد. نخستین گام در اجرای این طرح با ثبت سرمایه‌گذاری ۳ میلیون دلاری در اصفهان برداشته شد.
سرمایه‌گذاری خارجی با طلا در ایران: گشایش کانالی نوین برای جذب سرمایه بین‌المللی
سرمایه‌گذاری خارجی همواره یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی در کشورهای در حال رشد و توسعه بوده است. در ایران، یکی از روش‌های نوین جذب سرمایه‌های خارجی ورود سرمایه‌گذاران به بازار طلا و شمش‌های استاندارد طلا می‌باشد. سرمایه‌گذاری با واردات طلا به عنوان کالایی با ارزش و نقدشوندگی بالا، در سال‌های اخیر به عنوان مسیر جدیدی برای تأمین سرمایه و توسعه بازارهای مالی ایجاد شده است. این مقاله به تشریح قوانین و مقررات واردات طلا، چالش‌های اجرایی و کارکردهای کلیدی این نوع سرمایه‌گذاری می‌پردازد.
سیاست نوین: جذب سرمایه خارجی با شمش طلا
در سال‌های اخیر، به ویژه در سال ۱۴۰۴، با تصمیم هیئت وزیران و بانک مرکزی ایران، روند جدیدی تحت عنوان واردات شمش طلا توسط سرمایه‌گذاران خارجی به کشور به رسمیت شناخته شد. این سیاست نوین به سرمایه‌گذاران خارجی اجازه می‌دهد بدون نیاز به ورود ارز (دلار یا سایر ارزهای رایج)، با وارد نمودن شمش‌های استاندارد طلا به ایران، در بازار بورس کالا یا مرکز مبادله ارز و طلا به فروش برسانند و معادل ریالی فروش را دریافت کنند.
به این ترتیب، سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند علاوه بر حفظ ارزش سرمایه خود، آن را به سرمایه‌گذاری‌های دیگر در داخل کشور تبدیل نمایند و پس از حداقل یک سال اصل سرمایه و سود حاصله را حتی به شکل شمش از کشور خارج کنند.
اولین سرمایه‌گذاری خارجی رسمی با آورده طلا به میزان سه میلیون دلار در استان اصفهان ثبت شده و بیش از چهار میلیون دلار شمش طلا توسط چند سرمایه‌گذار خارجی در حوزه‌های مختلف اقتصادی وارد و در بازارهای رسمی عرضه شده است. همچنین انتظار می‌رود به زودی حدود ۷۰۰ کیلوگرم شمش طلای استاندارد دیگر وارد کشور شود که ظرفیت بالایی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد کرده است.
فرآیند و قوانین واردات شمش طلا به ایران
براساس مصوبه‌های تازه، ورود شمش استاندارد طلا به ایران منوط به دریافت مجوز سرمایه‌گذاری خارجی است و از ثبت سفارش معاف شده است. با انجام تشریفات گمرکی از جمله تعیین ارزش آماری بر اساس منابع معتبر بین‌المللی و صدور پروانه قطعی گمرکی امکانپذیر است. گمرک موظف است مستندات مربوط به کالا و ارزش آن را به سازمان سرمایه‌گذاری، بانک مرکزی و دیگر نهادهای مربوطه ارائه نماید.
طلای وارد شده باید تنها در بازارهای رسمی مانند مرکز مبادله ارز و طلا یا بورس کالا عرضه شود. درآمدهای ریالی حاصل از فروش مستقیم به حساب بنگاه پذیرنده یا صاحب طرح سرمایه‌گذاری واریز می‌شود و اطلاعات معاملات به صورت دقیق در سامانه‌های سرمایه‌گذاری ثبت خواهد شد.
این فرآیند علاوه بر شفافیت، امکان ثبت رسمی واردات طلای سرمایه‌گذاران خارجی و پیگیری حقوقی سرمایه‌ها را تضمین می‌کند.
ضوابط خروج اصل سرمایه و سود
همچنین خروج اصل سرمایه و سود آن صرفاً پس از گذشت حداقل یک سال از زمان بهره‌برداری و با تأیید هیئت سرمایه‌گذاری خارجی و وزیر اقتصاد قانونی است. همچنین طلا وارد شده پس از عرضه در بستر رسمی باید همانند ورود، بر اساس ضوابط مشخصی به شکل شمش از کشور خارج شود.
چالش‌های واردات طلا و ریسک‌های سرمایه‌گذاری
در کنار فرصت‌های سرمایه‌گذاری، واردات طلا به ایران با برخی چالش‌ها همراه است. از جمله مهم‌ترین این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوسانات قیمت جهانی و داخلی طلا که می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را بالا ببرد و پیش‌بینی بازگشت سرمایه را دشوار کند.
- محدودیت‌ها و پیچیدگی‌های بانک مرکزی و گمرک در فرآیندهای مرتبط با ثبت و نظارت بر واردات شمش طلا.
- تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی که گاهی موجب کندی و مشکلات در انتقال سرمایه و واردات می‌شود.
- نیاز به استانداردسازی کامل و اصالت‌سنجی طلای وارداتی که بدون آن امکان ورود طلای غیر استاندارد و تقلبی وجود دارد.
- مسایل حقوقی و مقرراتی که گاهی ممکن است باعث تأخیر در تسویه معاملات و پذیرش سرمایه‌گذاری‌ها شود.
برای رفع این مشکلات، نهادهای نظارتی تلاش کرده‌اند سیستم‌های شفاف و مکانیزم‌های تعاملی با سرمایه‌گذاران به ویژه از طریق مرکز مبادله ارز و طلا و بورس کالا ایجاد کنند تا ریسک‌ها کاهش یابد و اعتماد بازار افزایش پیدا کند.
کارکردهای کلیدی سیاست سرمایه‌گذاری با طلا
سرمایه‌گذاری خارجی در قالب ورود شمش طلا به بازار اقتصادی ایران دارای چندین کارکرد کلیدی و قابل توجه است:
- جذب نقدینگی و سرمایه خارجی که به ویژه در شرایط تحریم و محدودیت ارزی مهم می‌باشد.
- توسعه بازارهای مالی و کالاهای با ارزش مانند بورس کالا، که امکان معاملات رسمی و شفاف طلا را فراهم می‌کند.
- کمک به حفظ ارزش دارایی‌ها در برابر نوسانات ارزی و اقتصادی، زیرا طلا به عنوان کالایی کم‌ریسک و مقاوم در برابر تورم شناخته می‌شود.
- افزایش اشتغال و توسعه صنایع مرتبط، این سرمایه‌ها می‌توانند به پروژه‌های صنعتی، معدنی، وکارآفرینی مرتبط با طلا تخصیص یابند.
- تقویت مبادلات قانونی و رسمی طلا در کشور که از قاچاق و بازار سیاه جلوگیری می‌کند.
به طور کلی، این سیاست نوین باعث افزایش شفافیت معاملات، رشد درآمدهای ارزی، و تقویت جایگاه بازار سرمایه ایران در عرصه بین‌المللی شده است.
سرمایه‌گذاری خارجی با طلا در ایران، گامی نوین و موثر در جذب سرمایه‌های بین‌المللی، توسعه بازارهای داخلی و افزایش نقدشوندگی در شرایط تحریم و محدودیت ارزی است. با تصویب قوانین منعطف و ایجاد بسترهای رسمی و شفاف مانند بورس کالا و مرکز مبادله ارز و طلا، امکان سرمایه‌گذاری مطمئن و سودآور فراهم شده است. هرچند چالش‌هایی مانند نوسانات قیمت و پیچیدگی‌های اجرایی وجود دارد، اما روند سرمایه‌گذاری با طلا می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند.