آغازی برای پایان واردات یکطرفه؛ روسها مشتری فناوری اصفهان شدند
مسکو در جستجوی شریک در «سیلیکونولی» اصفهان؛ نقشه راه جدید تجاری ایران و روسیه ترسیم شد
نماینده بازرگانی فدراسیون روسیه در بازدید از شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، توانمندی شرکتهای دانشبنیان این استان در حوزههای متالورژی، صنعت و کشاورزی را «شگفتانگیز» خواند. الکسی یمیموف از تدوین نقشه راهی برای اتصال ۸۰۰ شرکت فناور اصفهانی به صنایع بزرگ روسیه و معرفی شرکای تجاری معتبر جهت توسعه صادرات و همکاریهای پایدار خبر داد.
عصر یکشنبه در اصفهان، اتفاقی رقم خورد که میتواند فصل جدیدی در کتاب قطور روابط اقتصادی تهران و مسکو باشد؛ فصلی که این بار نه با نفت و گاز، بلکه با «دانش» و «فناوری» نوشته میشود. در حالی که تحریمهای بینالمللی افقهای تجاری جدیدی را پیش روی دو کشور گشوده است، «الکسی یمیموف»، نماینده ارشد بازرگانی فدراسیون روسیه در ایران، نه برای یک دیدار تشریفاتی، بلکه با هدفی کاملاً عملیاتی پا به قلب تپنده فناوری فلات مرکزی ایران گذاشت. او که به نمایندگی از وزارت صنعت و تجارت روسیه به اصفهان سفر کرده بود، پس از مشاهده دستاوردهای خیرهکننده مهندسان و نخبگان اصفهانی در شهرک علمی و تحقیقاتی، اعتراف کرد که ظرفیت همکاری با این شرکتها فراتر از انتظارات اولیه بوده است. این بازدید که با تمرکز بر صنایع استراتژیک انجام شد، نویدبخش شکلگیری یک زنجیره تأمین جدید میان صنایع مادر روسیه و شرکتهای چابک و دانشمحور اصفهان است.
تدوین نقشه راه؛ عبور از تعارفات دیپلماتیک به فاز عملیاتی
یکی از مهمترین خروجیهای این دیدار راهبردی، عبور از کلیگوییهای مرسوم در دیدارهای دیپلماتیک و رسیدن به یک برنامه اجرایی مشخص بود. الکسی یمیموف در جریان این بازدید با صراحت اعلام کرد که با توجه به گستردگی ظرفیتها در هر دو کشور برای توسعه همکاریهای فناورانه و صنعتی، زمان آن رسیده است که یک «نقشه راه مشترک» تدوین شود.
این نقشه راه قرار است به عنوان یک سند بالادستی اما اجرایی، مسیر اتصال شرکتهای کوچک و متوسط (SME) دانشبنیان اصفهانی را به بازارهای بزرگ و تشنهی روسیه هموار کند. یمیموف تأکید کرد که انتظار میرود نتایج این دیدار به اجرای برنامههای عملیاتی در آینده بسیار نزدیک منجر شود. این سخنان نشان میدهد که طرف روسی با شناخت دقیق از نیازهای صنعتی خود، به دنبال جایگزین کردن شرکای غربی با شرکتهای توانمند ایرانی است و اصفهان را به عنوان یکی از اصلیترین گزینهها برای این جایگزینی انتخاب کرده است. آشنایی دقیق و میدانی با توانمندی شرکتهای فناور و بررسی موشکافانه زمینههای همکاری مشترک، گام نخست این استراتژی جدید بوده است.
تمرکز بر شریانهای حیاتی: متالورژی، کشاورزی و صنعت
انتخاب اصفهان به عنوان مقصد این سفر تجاری، اتفاقی نبوده است. اصفهان به عنوان قطب صنعت فولاد و متالورژی ایران، میزبان شرکتهایی است که لبه تکنولوژی در این حوزه را در اختیار دارند. نماینده بازرگانی فدراسیون روسیه با اشاره به بازدیدهای تخصصی خود از شرکتهای فعال در حوزههای کشاورزی، صنعت و بهویژه متالورژی، سطح فناوری موجود را «رضایتبخش» و «چشمگیر» توصیف کرد.
این تمجید از سوی مقامی که زیر نظر وزارت صنعت و تجارت روسیه فعالیت میکند، مهر تأییدی بر بلوغ اکوسیستم فناوری اصفهان است. شرکتهای دانشبنیان مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در سالهای اخیر موفق شدهاند بسیاری از قطعات، تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز صنایع سنگین را که پیش از این وارداتی بودند، بومیسازی کنند. حالا به نظر میرسد این توانمندی بومی، خریدارانی جدی در شمال دریای خزر پیدا کرده است. یمیموف تصریح کرد که تمامی شرکتهای بازدید شده، دارای توان تخصصی و ظرفیت بالایی برای ورود به بازارهای روسیه و همکاری مشترک هستند.
مأموریت ویژه مسکو: یافتن شرکای معتبر برای دوران جدید
الکسی یمیموف در بخش دیگری از صحبتهای خود به تشریح مأموریت و ساختار نهاد متبوع خود پرداخت. او گفت: «نمایندگی بازرگانی روسیه در ایران مستقیماً زیر نظر وزارت صنعت و تجارت فدراسیون روسیه فعالیت میکند و مأموریت اصلی آن پشتیبانی از صادرات، تسهیل ارتباطات اقتصادی و از همه مهمتر، یافتن شرکای معتبر برای تقویت همکاریهای صنعتی میان دو کشور است.»
این اظهارات نشان میدهد که روسیه سازوکار مشخصی را برای غربالگری و انتخاب شرکای تجاری خود در ایران طراحی کرده است و شرکتهای مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان توانستهاند از این فیلترهای اولیه با موفقیت عبور کنند. یمیموف وعده داد که برای تقویت روابط فناورانه و صنعتی میان دو کشور، تمام تلاش خود را به کار گیرد تا بستر معرفی «شرکای مناسب روسی» به شرکتهای اصفهانی فراهم شود. این یعنی شرکتهای دانشبنیان اصفهان دیگر نیازی ندارند به تنهایی در بازار پیچیده روسیه به دنبال مشتری بگردند، بلکه کانالهای رسمی دولتی مسیر اتصال آنها به همتایان روسی را هموار خواهند کرد.
شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان؛ دروازه صادرات دانش
این رویداد بار دیگر جایگاه استراتژیک شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان را به عنوان پیشران اقتصاد دانشبنیان کشور تثبیت کرد. این شهرک که میزبان حدود ۸۰۰ شرکت دانشبنیان و فناور است، در سالهای اخیر استراتژی خود را از تمرکز صرف بر بازار داخلی به سمت توسعه ارتباطات بینالمللی تغییر داده است. جذب سرمایهگذاری خارجی و فراهم کردن زمینه همکاری میان شرکتهای داخلی و بازارهای هدف منطقهای، در صدر اولویتهای این مجموعه قرار دارد.
بازدید مقام ارشد بازرگانی روسیه نیز در همین راستا و برای گسترش تعاملات فناورانه با کشورهای همسو ارزیابی میشود. امید میرود که این دیدار، تنها یک آغاز باشد؛ آغازی برای همکاریهای گستردهتر، بازدیدهای بیشتر هیئتهای تجاری و در نهایت، سرازیر شدن ارزآوری ناشی از صادرات فناوری به اقتصاد استان اصفهان. پتانسیل همکاری پایدار با روسیه، فرصتی طلایی است که اگر با هوشمندی شرکتهای اصفهانی و حمایت مدیران دولتی همراه شود، میتواند جهشی بزرگ در تراز تجاری استان ایجاد کند.