اصفهان در مسیر انقلاب صنعتی

احمدرضا منزه - اصفهان امروز : سال‌های پایانی قرن نوزدهم، تحولاتی را به ارمغان آورد که تأثیرات آن نه‌تنها در غرب، بلکه در مرور زمان در بخش‌های وسیعی از این کره خاکی ریشه دواند. انقلاب صنعتی و پیامدهای آن، زمینه‌ساز شکل‌گیری جوامع مدنی نوینی شد و تغییرات عمده‌ای را در شیوه و روند زندگی انسان این عصر ایجاد کرد. انقلاب صنعتی در این عصر به چهار دوره تقسیم می‌شود. در انقلاب صنعتی دوره اول محدودیت انرژی از انسان برداشته شد، در انقلاب صنعتی دوم با اختراع سیستم‌های فیزیکی و کاربرد گسترده ماشین‌آلات در تولید کارخانه‌ای چرخه تولید اقتصادی بیشتر فراهم شد و دیگر استفاده از نیروی انسانی در عرصه تولید کمتر استفاده می‌شد و در انقلاب صنعتی سوم تولید در مسیر دیجیتالی شدن گام نهاد. انقلاب صنعتی سوم که در سال ۱۹۷۰ آغاز شد، انقلاب دیجیتال نام داشت و از الکترونیک و فناوری اطلاعات در فرایندهای تولید استفاده کرد. درواقع از تمامی ادوات الکترونیکی، اینترنت و فناوری اطلاعات برای اتوماسیونِ کردن خط تولید استفاده می‌کرد. این انقلاب که با موضوع الكترونیك وارد صنعت شد با اینترنت ادامه یافت و موجب در دسترس بودن اطلاعات برای بشریت شد. این انقلاب نسل جدیدی از کشورهای درحال‌توسعه مانند کره، چین، مالزی و برخی کشورهای دیگر را متحول کرد. این انقلاب موجب تحول در کسب‌وکارها شد و در انقلاب سوم صنعتی سایبر سیستم‌ها به وجود آمدند و موجب رشد در کسب‌وکارها وبرتری این انقلاب نسبت به دو انقلاب پیشین شد.اما حالا در آستانه انقلاب چهارم هستیم كه آلمان و اروپا آن را آغاز كرده‌اند. در این انقلاب بحث از هوش مصنوعی و تركیب تمام چیزهایی است كه بشر تاكنون كسب کرده است. عنوان Industry 4.0 یا انقلاب چهارم صنعتی نخستین بار توسط دولت آلمان استفاده شد که در قالب ورود هوش مصنوعی و بزرگ داده‌ها یا big data و اینترنت اشیا به صنعت و کارخانه‌ها تعریف‌شده است. در این دوره عامل انسانی در فرآیند تولید حذف و دستگاه‌هایی كه انسان آنها را ساخته جایگزین خواهد شد. این انقلاب در حال حاضر بانام Industry 4.0 شناخته می‌شود که باعث تحول و تغییر در تمامی صنایع و در تمامی کشورها شده است.با توجه به اهمیت موضوع، ایران میزبان سومین کنفرانس بین‌المللی انقلاب چهارم صنعتی بود. تهران اولین میزبان این کنفرانس بود که با حضور 21 سخنران از کشورهای برتر اقتصادی جهان برگزار شد و بعد از تهران نوبت به اصفهان رسید. این کنفرانس با محورهای آشنایی با الگوهای کسب‌وکار نوین، آینده مراکز خرید هوشمند، اقتصاد پایدار در چهارمین انقلاب صنعتی، فناوری‌های نوین، آینده صنعت گردشگری و خدمات درمانی، مدیریت بازاریابی نوین، زنجیره تأمین در چهارمین انقلاب صنعتی و جایگاه شرکت‌های کوچک و متوسط و با سخنرانی شش مهمان خارجی و سخنرانی علی صنایعی استاد تمام دانشگاه اصفهان و رضا رادفر عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان برگزار شد.

*نباید از انقلاب چهارم صنعتی عقب بمانیم

مسعود گلشیرازی رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی اصفهان در سومین کنفرانس بین‌المللی انقلاب چهارم صنعتی بابیان اینکه اتاق‌های بازرگانی در جهان پایگاه حضور فعالان اقتصادی به شمار می‌روند و به‌عنوان میزهای گفتگو عمل می‌کنند، افزود: اتاق بازرگانی اصفهان سعی می‌کند اتفاق‌‌ها و برنامه‌های اقتصادی را در استان پیش‌بینی کرده و برای آنها برنامه‌ریزی نماید، هم‌چنین در حال تجهیز کردن امکانات خود برای آموزش در مباحث اقتصاد است.

وی خاطرنشان کرد: سومین همایش انقلاب چهارم صنعتی که امروز در اصفهان در حال برگزاری است برگرفته از همایش روزهای قبل در تهران است و سخنرانان و صاحب‌نظران برگزیده به اصفهان آمده‌اند تا به بررسی و بیان ایده در زمینه کسب‌وکار نوین بپردازند.رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی اصفهان گفت: مباحث تجارت الکترونیک، شرکت‌های مدیریت توسعه صادرات و قطار پرسرعت به‌عنوان عامل توسعه، موضوعاتی بودند که در کمیسیون تجارت در این چندساله موردبحث و بررسی قرارگرفته‌اند.گلشیرازی خاطرنشان کرد: امیدواریم با برگزاری سومین کنفرانس بین‌المللی انقلاب چهارم صنعتی گام بلندی در راستای تحقق امر اقتصاد مقاومتی و آشنایی با انقلاب صنعتی دوره چهارم برداشته باشیم.عبدالله جاسبی رئیس اسبق دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این همایش گفت: نسل چهارم انقلاب صنعتی یکی از محورهای اساسی پیشرفت و تحقق اقتصاد مقاومتی است و بر این اساس احساس کردیم که این کنفرانس باید در سه شهری که در زمینه اقتصادی فعال هستند برگزار شود.وی بیان کرد: باید توجه داشته باشیم که انقلاب‌های صنعتی که امروز ما نسل چهارم آن را مطرح می‌کنیم به‌هیچ‌وجه در محل تولد خود باقی نمی‌مانند و بسیار سریع عبور می‌کنند؛ پس اگر ما ذیل الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی و در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی از توجه به نسل چهارم انقلاب صنعتی عقب مانیم، بیم آن داریم تا در دیگر حوزه‌ها هم موفق نشویم.

*استفاده از فناوری به‌عنوان فرصتی برای مراکز فروش مطرح است

در ادامه، هانس پیتر چولر مدیرعامل موسسه HTC(اچ تی سی) سوئیس گفت: شرکت ما در دو صنعت واردشده و تغییراتی را برای بهتر و بهینه‌تر شدن و کسب رضایت مردم در این مورد ایجاد کرده‌ایم، اولین صنعتی که وارد آن شده‌ایم صنعت مهمان‌داری است، این صنعت دارای ریسک شدیدی است و درصورتی‌که مراکز اقامتی موفق به جلب رضایت مشتریان خود نشوند و امکانات کافی ارائه ندهند دچار زیان می‌شوند. وی ادامه داد: در حال حاضر ما باید نگاه جامعی به صنعت هتلداری داشته باشیم، کاری که ما در کشور خود انجام داده‌ایم این است که شبکه‌ای از شرکا را تشکیل داده‌ایم، در صنعت هتلداری باید به نیاز مشتری پرداخته شود لذا ما در دو حوزه تمرکز کرده‌ایم، در همین ارتباط فرایند جامعی در این صنعت داشته‌ایم و دوم اینکه ما باید یک نقطه تماس با مشتری داشته باشیم، لذا یک مرکز خدمت‌رسانی ایجاد کرده‌ایم که اطلاعات همه هتل‌ها را در اختیار مشتریان قرار دهند. این مدیر موفق تصریح کرد: همواره نیاز به یک ساختار تشکیلاتی متناسب با نیاز مشتریان است، در حقیقت بر اساس رفتار سنجی امکانات را در هتل فراهم می‌کنیم، دومین مبحثی که ما به آن ورود پیداکرده‌ایم در مورد تجربیات پزشکان در هلند است که آنها با استفاده از تلفن هوشمند با بیماران خود ارتباط برقرار می‌کنند لذا توجه به‌سلامت مشتریان و بیماران در این بخش از ضرورت زیادی برخوردار است. فرانسیسکو مارتین مدیر ارتباطات شرکت سوسانرا به‌عنوان سخنران بعدی این همایش اظهار کرد: امروزه در طراحی مراکز خرید رعایت چند نکته شامل مکان‌یابی مراکز خرید، تحقیقات بازار و برطرف کردن نیاز مردم موردتوجه است.وی بابیان اینکه استفاده از فناوری برای مراکز فروش و خرده‌فروشی‌ها به‌عنوان یک فرصت بزرگ محسوب می‌شود، گفت: مراکز خرید باید به‌صورت هوشمند طراحی شوند و از تکنولوژی‌های روز در آنها بهره برد تا مورد استقبال قرار گیرند، در تمامی این موارد آماده همکاری با ایران هستیم.

*اقتصاد خطی به اقتصاد چرخه‌ای تبدیل شود

در ادامه آندره جکوییزمدیر بازاریابی یک موسسه تجاری در پرتغال نیز عنوان کرد: ما سازمان خصوصی و مستقل هستیم که تجارب مدیران را جمع‌آوری می‌کنیم، باید توجه داشت هوش مصنوعی و واقعیت مجازی تکنولوژی‌های جدیدی نبوده بلکه به‌تازگی در حال اجرایی شدن هستند و این هدف انقلاب چهارم است، ما در دانشگاه‌های پرتغال تلاش می‌کنیم برند سازی ایده کنیم. نسل آتی مشتریان ما هستند زیرا این نسل با فناوری‌های روز آشنا هستند و احترام گذاشتن به آنها باعث توجه و جذب آنها می‌شود، امروزه باید روی حس و تمرکز مشتری برای جذب او فعالیت داشت.کلایدیو چندزه مدیر نوآوری شرکت الکترولوکس سوئد به‌عنوان سخنران بعدی این همایش گفت: حوزه فعالیت ما بسته‌بندی وسایل خانگی است، این انقلاب صنعت ما را از مکانیکی بودن به الکتریکی بودن تغییر داده است، در حال حاضر هفت میلیارد نفر جمعیت داریم که در سال 2025 ، 20 در صد افزایش می‌یابد و این جمعیت بازار خوبی خواهد بود. وی افزود: اقتصاد ما اقتصاد خطی است یعنی منابع را از طبیعت می‌گیریم و تولید می‌کنیم سپس دوباره ضایعات آن را به طبیعت برمی‌گردانیم، راه‌حل برای بیرون آمدن از این اقتصاد تغییر دادن آن به اقتصاد چرخه‌ای است، در این اقتصاد ما از ضایعات استفاده بهتری می‌کنیم، هدف از اقتصاد چرخه‌ای برای به صفر رساندن ضایعات است، اقتصاد چرخه‌ای و انقلاب صنعتی چهارم باهم در ارتباط هستند و با استفاده از انقلاب صنعتی می‌توان از اقتصاد چرخه‌ای به‌صورت بهتر استفاده کرد. این مدیر موفق با تأکید بر اینکه انسان‌ها می‌خواهند از کالاها استفاده کنند نه اینکه مالک آن باشند، گفت: برای رهایی از اقتصاد خطی به اقتصاد چرخه‌ای در گام نخست باید فرآیند بازتولید به اجرا درآمده و فرآیند به اشتراک گذاشته شود، تا مراحل بعدی اجرایی شوند، درنهایت در انقلاب صنعتی چهارم می‌توانیم ذهنیت دیجیتالی داشته باشیم.دیوید بوین استویز به عنوان مدیر موفق بعدی از کشور سوئد نیز عنوان کرد: ما بر روی پروژه آزمایش‌های زنده فعالیت‌های تحقیقاتی انجام می‌دهیم.وی در ادامه به وضعیت ساختمانی در کشور سوئد اشاره کرد و گفت: شرکت ما نوآوری را به‌گونه‌ای در ساختمان‌ها اجرایی ساخته که جامع پذیری خوبی در آن باشد، آزمایشگاه زنده علمی جدید در آزمایشگاه‌های جهان است و در این آزمایشگاه تلاش شد پلی در میان دانشجویان و صنعتگران ایجاد شود تا از تجربیات هم استفاده کنند. در این آزمایشگاه از آپارتمان‌های انعطاف‌پذیر استفاده کردیم؛ هدف ما سرعت بخشیدن به صنعت بهینه ساخت‌وساز است. یکی از اقدامات در این راه، ایجاد حفره برای ذخیره‌سازی گرما است که در تابستان گرما را در زیرزمین نگه می‌دارد و در زمستان از آن استفاده می‌شود. ما با برگزاری کنفرانس‌های تخصصی نتیجه اقدامات شکل‌گرفته را بررسی می‌کنیم و از پروژه‌های دانشجویی در فعالیت‌های خود بهره می‌جوییم.

* ه دف از انقلاب چهارم صنعتی افزایش میزان رفاه مردم است

امید گیوه‌چی مدیر ارشد نوآوری یک شرکت تجاری در آلمان نیز در این همایش بیان کرد: تفاوت اصلی انقلاب چهارم صنعتی با انقلاب‌های دیگر توجه به محیط‌زیست است. ما نیاز به انقلاب صنعتی چهارم داریم به خاطر شهرنشینی که تا سال 2050 بیش از دو ونیم میلیارد به این جمعیت اضافه می‌شود.وی با اعلام اینکه مسئله صنعتی سازی نتیجه انقلاب سوم است، گفت: یکی از مشکلاتی که امروز با آن درگیر هستیم استفاده از صنایعی است که آلوده‌کننده و مخرب محیط‌زیست هستند، امروز ساختمان‌ها نقش کلیدی در انقلاب چهارم بر عهده‌دارند و در این میان نقش هتل‌ها پررنگ‌تر است.این مدیر اضافه کرد: هدف از انقلاب چهارم صنعتی افزایش میزان رفاه مردم است و در این راه نیاز به مدیریت تمامی شرایط است.علی صنایعی رئیس پژوهشکده مدیریت دانشگاه اصفهان هم در این نشست گفت: در آینده‌ای نزدیک تمامی فعالیت‌ها به‌صورت دیجیتال و آنلاین انجام خواهند شد، به‌گونه‌ای که تمامی کتاب‌ها به‌صورت آنلاین در اختیار مردم قرار می‌گیرند. وی افزود: یکی از مهم‌ترین اتفاقات آینده مسئله سایبوک به معنای ترکیب انسان و ربات است که در این زمینه از انرژی‌های تجدید پذیر بهره گرفته می‌شود.رضا رادار عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران نیز در سومین کنفرانس بین‌المللی انقلاب چهارم صنعتی اظهار کرد: دنیای کنونی مجموعه‌ای از مؤلفه‌هایی را در برمی‌گیرند که این مؤلفه‌ها در حوزه‌های اجتماعی نقش دارند. وی بابیان اینکه زندگی اجتماعی تحت تأثیر مجموعه‌ای از تکنولوژی‌های پرقدرت و سریع قرارگرفته‌اند، افزود: با عدد و رقم می‌توان ثابت کرد، کشورهایی که از فضای فناوری روز استفاده می‌کنند؛ در زمینه‌های اقتصادی پیشرو هستند و در جهان حرفی برای گفتن دارند.

* فناوری‌های جدید در انقلاب صنعتی نقش کلیدی را ایفا می‌کنند

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران با اشاره به اینکه دنیای ما به سمت هوشمند شدن حرکت می‌کند، تصریح کرد: فناوری بستری است که روند رو به توسعه‌ای را در بردارد و باید سعی کنیم تا با استفاده از فناوری‌های به‌روز به مسیر خود ادامه دهیم. وی بابیان اینکه در فناوری جدید هر چیزی می‌تواند با هر چیز دیگر ارتباط داشته باشد، تأکید کرد: بشر از نیمه قرن دوم هجدهم وارد عرصه انقلاب صنعتی شد و در چند سال بعد انقلاب صنعتی دوم با ورود ماشین‌ها در جهان رخ داد.رادفر ادامه داد: از اواخر انقلاب دوم صنعتی سیستم‌های سایبر به وجود آمدند که یک دنیای مجازی را برای ما ایجاد کردند؛ همچنین امروز که در شروع انقلاب صنعتی چهارم هستیم، این انقلاب در نظر خود دارد تا همه‌چیز را به چیزهای دیگر متصل کند.وی بیان کرد: مؤلفه‌هایی را در حوزه انقلاب صنعتی چهارم مشاهده می‌کنیم که رویکردها به سمت سرویس محور بودن و تحت تأثیر قرار دادن خدمات، می‌روند؛ انقلاب صنعتی چهارم در نظر دارد تا با ارائه سرویس‌های مختلف هزینه‌ها را کاهش دهد. عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران ادامه داد: کارخانه‌ها در انقلاب صنعتی چهارم به سمت هوشمند شدن می‌روند که می‌توانیم تعامل بین ماشین‌ها و انسان را در رابطه با این موضوع داشته باشیم.وی خاطرنشان کرد: اعم حوزه‌هایی که لازم است تا در زمینه انقلاب صنعتی چهارم حضورداشته باشند، حوزه‌های سیاست‌گذاری هستند پس باید در سطح کلان در رابطه با این موضوع تصمیم‌گیری‌ها و بحث و بررسی‌هایی صورت گیرد. رادفر بابیان اینکه قطعاً حضور صاحب‌نظران و کارشناسان در کنفرانس‌های بین‌المللی انقلاب صنعتی چهارم می‌تواند به توسعه‌ای انقلاب کمک‌های جدی را خواهند کرد، اضافه کرد: برای پیوستن به موج انقلاب صنعتی چهارم نیاز به توجه بیشتر به نیروی انسانی داریم؛ همچنین فناوری‌های مربوط به این حوزه هم باید در دسترس باشند.وی بابیان اینکه انقلاب چهارم صنعتی به‌عنوان یک راهکار توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان را مدنظر خود قرار داده است، ابراز کرد: یکی از اولویت‌های کشور در حال حاضر بهبود الگوی پیشرفت و توسعه بر مبنای توانمندی‌های بومی و نسبت آن با فناوری‌های در حال ظهوری است که عرصه‌های کسب‌وکار را دگرگون و بستر تحولات نوینی را فراهم آورده است. عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران خاطرنشان کرد: فناوری های جدید در انقلاب صنعتی نقش کلیدی را ایفا می‌کنند و این خبر خوبی است چراکه دنیای دیجیتال یک دنیای چابکی است که قیمت‌ها و هزینه‌ها را به پائین می‌آورند.وی در پایان ابراز کرد: امیدواریم نظرات کارشناسان در سومین کنفرانس بین‌المللی انقلاب چهارم صنعتی بتوانند برای توسعه انقلاب صنعتی چهارم در کشور و به‌ویژه اصفهان تأثیرگذار باشد.