اصفهان، درگیر ابر چالش‌های اقتصادی
دولت دوازدهم در حالی بر سرکار می‌آید که مهم‌ترین چالش پیش روی آن مشکلات اقتصادی است. کارشناسان معتقدند که اقتصاد ایران چندین ابر چالش دارد که در صورت مرتفع نشدن آنها ممکن است مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بیشتری به همراه داشته باشد. بالطبع اصفهان که باوجود بیش از 9 هزار واحد، صنعتی‌ترین استان کشور محسوب می‌شود، می‌توان گفت بیشتر از سایر استان‌های کشور قربانی این چالش‌ها شده است.
نجمه معینی - اصفهان امروز : دولت دوازدهم در حالی بر سرکار می‌آید که مهم‌ترین چالش پیش روی آن مشکلات اقتصادی است. کارشناسان معتقدند که اقتصاد ایران چندین ابر چالش دارد که در صورت مرتفع نشدن آنها ممکن است مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بیشتری به همراه داشته باشد. بالطبع اصفهان که باوجود بیش از 9 هزار واحد، صنعتی‌ترین استان کشور محسوب می‌شود، می‌توان گفت بیشتر از سایر استان‌های کشور قربانی این چالش‌ها شده است. روزنامه اصفهان امروز برای آشنایی بیشتر با این چالش‌ها به بررسی آنها پرداخته که در ادامه می‌خوانید.
نرخ بیکاری بالا
نرخ بیکاری بهار 96 منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران نشان داد که این نرخ در اصفهان 1/16 درصد بوده و این در حالی است که متوسط کشوری نرخی برابر با 6/12 درصد دارد و متأسفانه نشان‌دهنده بالاتر بودن نرخ بیکاری اصفهان از متوسط کشوری است. مهاجرت از استان‌های هم‌جوار یکی از دلایل مهم افزایش نرخ بیکاری استان اصفهان است. رسول زرگر پور استاندار اصفهان در جلسه بررسی اشتغال و یکسان‌سازی نرخ بیکاری در استان اظهار کرد که «ورود مهاجران برای اشتغال به این استان سبب افزایش نرخ بیکاری از متوسط کشوری شده است.»
نظام اداری و کاغذبازی بازدارنده
کاغذبازی اداری در اصفهان به حدی رسیده که آن را تبدیل به یک استان سرمایه گریز کرده است. قوانین آن‌چنان سخت‌گیرانه اجرا می‌شود که داد بسیاری از فعالان اقتصادی را درآورده و آنها را مجبور به فرار و بردن سرمایه خود به سایر استان‌ها کرده است. فعالان اقتصادی اصفهان معتقدند که متأسفانه بسیاری از ادارات با اجرای سخت‌گیرانه و بعضاً نادرست قوانین، عرصه را بر فعالان اقتصادی تنگ کرده‌اند و با استمرار این روند در آینده سرمایه‌گذاران زیادی از اصفهان خارج‌شده و فضای اشتغال در استان وخیم‌تر خواهد شد.
بسته بودن فضای کسب‌وکار برای فعالان بخش خصوصی
سهولت کسب‌وکار از مهم‌ترین عوامل برای رشد اقتصادی است، به‌واسطه فضای کسب‌وکار مناسب، می‌توان سرمایه‌گذاری انجام داد و شاهد رونق فعالیت‌های اقتصادی باشیم. استان اصفهان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود که در چهارراه مواصلاتی قرار دارد، دارای توانمندی‌های خاصی در جهت ایجاد اشتغال و بهبود فضای کسب‌وکار است. باوجود مزیت‌های فراوان در استان اصفهان همچون ظرفیت‌های گردشگری، نیروی انسانی متخصص، دانشگاه‌های مطرح و سرمایه‌های معدنی اما فضای کسب‌وکار مناسبی در این استان وجود ندارد و همان‌طور که در بحث بروکراسی اشاره شد قوانین سخت‌گیرانه مانع از ایجاد فضای مناسب کسب‌وکار است. مسعود جمالی فعال اقتصادی که چندی پیش در گفتگو با اصفهان امروز درباره کاهش رقابت‌پذیری صنایع اصفهان اظهار کرد که «اصفهان یک استان سرمایه گریز است و سرمایه‌گذارانی که در اصفهان هستند ترجیح می‌دهند برای انجام سرمایه‌گذاری و طرح‌های توسعه در استان‌های مجاور فعالیت داشته باشند.»
مالیات
استان اصفهان ازنظر دریافت اعتبارات ملی جزو استان‌های در رده پایین کشوری است این در حالی است که ازنظر وصول درآمدهای مالیاتی جزو استان‌های رده‌بالا است. قوانین مالیاتی در استان اصفهان به‌شدت و حدت زیادی اجرا می‌شود. مسعود جمالی درباره اخذ مالیات در اصفهان نیز گفته بود: «استرداد ارزش‌افزوده ازجمله قوانینی است که مسئولان اصفهانی برداشت‌های شخصی از آن دارند و در اجرای قوانین مرتبط با آن سخت‌گیرانه رفتار می‌کنند این در حالی است که در سایر استان‌ها این نوع قوانین به این شدت اجرایی نمی‌شود.» این رفتار اشتباه متأسفانه منجر به تعطیلی یا کاهش نیروی واحدهای صنعتی و تولیدی زیادی در استان اصفهان شده است. همچنین به گفته حیدر علی عابدی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، قوانین مالیاتی بیش ازآنچه ابلاغ‌شده اجرا می‌شود به‌طوری‌که وزیر اقتصاد در بخشنامه‌ای خواستار تخفیف‌های مالیاتی برای برخی از واحدهای صنعتی اصفهان شد.
بی‌مهری بانک‌ها در ارائه تسهیلات و نرخ بالای سود بانکی
بی‌مهری بانک‌ها در استان اصفهان برای ارائه تسهیلات به فعالان اقتصادی و اخذ نرخ بالای سود تسهیلات اعتراضات زیادی را در پی داشته و حتی استاندار اصفهان بارها از عملکرد بانک‌ها گله‌مند شده است. احسان سلطانی، مشاور اتاق بازرگانی ایران نیز در جلسه‌ای در اتاق بازرگانی اصفهان، این استان را اولین استان کشور ازنظر سرمایه‌گذاری در بانک‌ها دانست و گفت: از سوی دیگر این استان از پایین‌ترین نسبت ارائه تسهیلات به سپرده برخوردار است و بانک‌ها تنها به نسبت 67 درصد از سپرده‌های استان، در اصفهان تسهیلات پرداخت کردند. وی بالاترین میزان خروج سرمایه کشور را مربوط به اصفهان ذکر کرد و افزود: این خروج سرمایه از طریق سرمایه‌گذاری در بانک‌ها و ارائه این سپرده‌ها به‌صورت تسهیلات در سایر استان‌ها صورت می‌گیرد. یکی از معضلات اساسی فعالان اقتصادی اصفهان اخذ نرخ سود بالاتر ازآنچه بانک مرکزی ابلاغ کرد، بوده است. عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس خانه صنعت و معدن ایران و رئیس اتاق بازرگانی اصفهان در روز صنعت و معدن اظهار کرده بود که «نرخ سود تسهیلات بانکی با جریمه و دیرکرد نزدیک ۳۹ تا ۴۰ درصد است. وی در ادامه تصریح کرد: سود تسهیلات برای صنعت در مراحل اولیه 18 درصد و طوری است که حتماً باید سپرده‌گذاری انجام شود که به‌این‌ترتیب نرخ واقعی سود تسهیلات به 22 تا 23 درصد می‌رسد.»
هدفمندسازی یارانه‌ها
بیش از شش سال از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها می‌گذرد. با شروع اجرای این طرح، واحدهای صنعتی و تولیدی با افزایش نرخ حامل‌های انرژی مواجه شدند و تولیدات آنها را دستخوش مشکلات فراوان کرد. همچنین این طرح موجب شد که این واحدها با کاهش ظرفیت تولید مواجه شوند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که اقدامات شش سال گذشته بیش از آن‌که اهداف هدفمندسازی یارانه‌ها را تأمین کرده باشد، تنها شکل یارانه را از غیر نقدی به نقدی تغییر داده است. همچنین تخصیص بخشی از یارانه‌ها به تولید همواره مورد اعتراض بوده به‌نحوی‌که سهل‌آبادی رئیس خانه صنعت و معدن ایران بارها اظهار کرده است که «تولیدکنندگان چه نقشی در رکود و هدفمندی یارانه‌ها داشته‌اند؟ قرار بود 30 درصد درآمد هدفمندی به صنعت پرداخت شود که هنوز پرداخت‌نشده است.»
به دست آوردن سهم بازار بزرگ گردشگران خارجی
گردشگري يك صنعت پويا و بزرگ است و تأثیر زیادی در رشد اقتصاد کشور دارد. همان‌طور که قبلاً نیز اشاره شد اصفهان مزیت‌های فراوانی در این بخش دارد و طبیعت منحصربه‌فرد و آثار تاریخی فراوان در سرتاسر این استان مؤید این امر است. به گفته اله یاری مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان، از ابتدای فروردین امسال تا ابتدای اردیبهشت‌ماه، بیش از 85 هزار گردشگر خارجی در بناهای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری استان اصفهان حضور یافته‌اند که در چهار دهه گذشته آمار ورود گردشگران خارجی به اصفهان به این میزان در یک ماه اخیر در سال 1396 بی‌سابقه است؛ اما باوجوداین در برخی از فصول سال که سفر گردشگران خارجی افزایش می‌یابد به دلیل نبود امکانات و زیرساخت‌هایی همچون هتل امکان پذیرایی بیشتری از آنها وجود ندارد و این مسئله همچنان معضل بزرگی برای اصفهان به شمار می‌رود. همچنین باید توجه داشت که جبران کاستی‌ها در این زمینه تأثیر بسزایی در افزایش اشتغال‌زایی خواهد داشت.
پایین بودن نرخ سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تولید
حسین پیر مؤذن، عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی ایران در یادداشتی در اردیبهشت‌ماه امسال اظهار کرد: «میزان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تولید ناخالصی داخلی اندک است؛ مطالعه و بررسی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کشورهای درحال‌توسعه، مبین آن است که عمده‌ترین دلیل کاهش نرخ رشد اقتصادی، کاهش نرخ سرمایه‌گذاری، به‌ویژه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در اقتصاد بوده است؛ به‌گونه‌ای که این متغیر را به‌عنوان یکی از متغیرهای عمده تأثیرگذار بر تولید ناخالص داخلی مطرح کرده‌اند.» در استان اصفهان همان‌طور که گفته شد اجرای سخت‌گیرانه قوانین بخصوص قوانین مالیاتی باعث بیرون رفتن سرمایه‌ها از استان و عدم استقبال سرمایه‌گذاران دیگر استان‌ها شده است.
بحران آب
کاهش میزان بارندگی در استان اصفهان و حوضه زاینده‌رود و همچنین برداشت‌های بی‌رویه آب این رودخانه در بالادست و پایین‌دست حوضه در اقتصاد اصفهان تأثیر منفی داشته است.