شیوه‌های متنوع تئاتر عروسکی
استان اصفهان 60 مركز كانون پرورش فكري كودك و نوجوان دارد كه در طول سال، در 36 زمينه که یکی از آنها نمايش عروسكي است، فعاليت می‌کنند. هنر نمايش عروسكي به دو شيوه كار با كودك و كار براي كودك تقسيم می‌شود. در شيوه كار با كودك كه در مراكز فرهنگي و هنري كانون پرورش فکری استفاده می‌شود، كودكان و نوجوانان به کلاس‌های آموزش تئاتر عروسکی كانون می‌آیند و پس از مدتي شروع به دخالت در ساخت اثر می‌کنند و در مراحل ارائه طرح، نوشتن ايده، نگارش متن، ساخت عروسك، طراحي صحنه، كارگرداني و اجرا مشاركت می‌کنند.
اصفهان امروز- منير سجاديان:
استان اصفهان 60 مركز كانون پرورش فكري كودك و نوجوان دارد كه در طول سال، در 36 زمينه که یکی از آنها نمايش عروسكي است، فعاليت می‌کنند. هنر نمايش عروسكي به دو شيوه كار با كودك و كار براي كودك تقسيم می‌شود. در شيوه كار با كودك كه در مراكز فرهنگي و هنري كانون پرورش فکری استفاده می‌شود، كودكان و نوجوانان به کلاس‌های آموزش تئاتر عروسکی كانون می‌آیند و پس از مدتي شروع به دخالت در ساخت اثر می‌کنند و در مراحل ارائه طرح، نوشتن ايده، نگارش متن، ساخت عروسك، طراحي صحنه، كارگرداني و اجرا مشاركت می‌کنند.
در شيوه كار براي كودك، مربيان نمايشي را آماده می‌کنند و با كساني كه قبلاً در كانون عضو بوده‌اند، گروه نمايشي تشكيل می‌دهند.
شیوه‌های دستكشي، سایه‌ای، میله‌ای، نخي، بن راكو، ماورا و تركيبي، شیوه‌های نمايش عروسكي رایج در كانون هستند.شیوه تركيبي، تركيب دو شیوه عروسك نخي و بن راكو يا دو شیوه عروسك دستكشي و میله‌ای است.
در شیوه بن راكو، هم عروسک‌های بزرگي داریم كه عروسک‌گردان آنها، پشت عروسك پنهان و جابجا می‌شود و لباس سياه می‌پوشد تا همرنگ پس‌زمینه صحنه نمايش شود.
در شیوه میله‌ای هم عروسكي كوچك با اندازه 50 تا 60 سانتيمتر داریم که عروسک‌گردان آن، همرنگ پس‌زمینه صحنه نمايش، لباس سياه می‌پوشد و از پشت ميزي، عروسک را به‌وسیله میله‌هایی در سر و دست آن، حركت می‌دهد. در این شیوه، نیم‌تنه عروسك از میز بالاتر قرار می‌گیرد و سر و دست آن تكان می‌خورد.
در شیوه سایه‌ای هم، عروسك تلقي يا شیشه‌ای است و می‌تواند رنگ شود و كدر يا رنگي است. عروسك كدر را می‌توان از مقوا يا فيبر ساخت و مفصل‌های آن را با چوب و اهرم‌هایی تكان داد. در این شیوه، يك منبع نوري پشت سر عروسك و بين عروسک‌گردان و یک‌تکه پارچه قرار می‌گیرد تا سايه عروسك مفصلي كه عروسک‌گردان با چند ميله نازك، مفصل‌ها و انگشت‌های آن را تكان می‌دهد، بر روي پارچه بيفتد. در عروسك رنگي هم از تلق شفاف استفاده می‌کنند و رنگ ويتراي بر روي آن می‌زنند تا نور از آن عبور كند، رنگ عروسك را روي پارچه بيندازد و سایه‌ای رنگي ايجاد شود. در اين شيوه هم قرار گرفتن منبع نور بين عروسک‌گردان و پارچه و پشت عروسك مهم است تا سايه رنگي پديد آيد و میله‌های عروسك هم محل اتصال عروسك و عروسک‌گردان هستند.
عروسک دستكشي هم، ابتدایی‌ترین عروسک‌های كانون هستند كه اگر تلفيق شوند، تبديل به عروسک‌های تخصصي پیچیده‌ای می‌شوند. در اين صورت، دست عروسک‌گردان داخل سر عروسك قرار می‌گیرد، فك عروسك تكان می‌خورد،عروسك فكزن می‌شود و با میله‌ای هم بدن آن تكان می‌خورد. حتي عروسك می‌تواند دست‌وپا هم داشته باشد و فقط نیم‌تنه نباشد و درنتيجه به يك عروسك كامل فكزن، میله‌ای و با حركات فوق‌العاده تبديل شود و جذابيت بيشتري براي كودك داشته باشد.
عروسک‌گردان عروسک نخي هم از بالا به عروسك اشراف دارد كه مثال آن، عروسك مبارك است. در اين شيوه عروسك در قابي ديده می‌شود، اما بايد بالاي اين قاب، حصاري وجود داشته باشد تا عروسک‌گردان ديده نشود.
در شيوه عروسک‌گردانی ماورا هم عروسک‌های اسفنجي انعطاف‌پذیر ساخته می‌شوند و با رنگي كه زير نور ماوراي بنفش خود را نشان می‌دهد، رنگ می‌شوند. در اين شيوه، عروسک‌گردان، لباس، دستكش و روبنده سياه می‌پوشد و بدون این‌که تماشاچي او را ببيند، در صحنه حركت و به‌نوعی اعجاز می‌کند.
كارشناس نمايش كانون پرورش فكري كودك و نوجوان استان اصفهان