تصویرسازیهایی برای عاشورا
ده اثر تصویرسازی مریم استکی متولد 1364 و دانشآموخته کارشناس ارشد تصویرسازی و کارشناس نگارگری دانشگاه شاهد تهران، این هفته در نگارخانه کوثر به نمایش گذاشتهشده است.
سعید آقایی- اصفهان امروز : ده اثر تصویرسازی مریم استکی متولد 1364 و دانشآموخته کارشناس ارشد تصویرسازی و کارشناس نگارگری دانشگاه شاهد تهران، این هفته در نگارخانه کوثر به نمایش گذاشتهشده است. این آثار که با موضوع عاشورا کار شدهاند بهصورت تکی در فراخوان سوگواریهای داخلی نمایش دادهشده است ولی بهصورت یک مجموعه در کنار هم نخستین نمایش است. سعی برای ایجاد یک ترکیببندی خوب ایرانی و مقامی را در کنار چیدمان بصری بهصورت حلزونی میتوان از نکات این نمایشگاه بهحساب آورد.
او در کنار مدرک ممتاز خوشنویسی، تجربه شرکت در نمایشگاههای گروهی و برگزاری یک نمایشگاه انفرادی را نیز پیشازاین داشته است. صحبت درباره نمایشگاه وی در نگارخانه با موضوع پایاننامهاش آغاز شد. او در پاسخ به این پرسش که پایاننامه کارشناسی ارشد تصویرسازی شما درباره نگارههای یک نسخه خطی اواخر صفوی است، چند نگاره و با چه موضوعاتی در این کتاب وجود دارد و این کتاب از حیث تصویرسازی دارای چه ارزشی است؟ گفت: «شبیه این کتاب، نسخههای دیگری را در همین دوره و یا در دورههای دیگر میتوان پیدا کرد. کتاب احسن الکبار از نسخههای خطی دوره صفوی است که از حیث مضمون نخستین نسخه خطی شیعی به خط نستعلیق و از حیث تصویر دارای 17 نگاره نفیس در ارتباط با وقایع مهم تاریخ تشیع است. شبیه به این کتاب که نه ولی با موضوع مذهبی کتب دیگری هم مانند حبیب السیر تصویرسازی شده است.»
این هنرمند ادامه داد: «همزمان با مطالعه و بررسی بر روی کتاب احسن الکبار و مطالعه دقیقتر از وقایع تشیع برای من علاقه شخصی به وجود آمد و هم راستا بودن با این موضوع بهتر بود که برای پروژه عملی حماسه عاشورا در نظر گرفته شود. در ابتدا مطالعه دقیقی انجام دادم و بعد شروع به اتود زدن برای طرح کردم و نهایتا اتودهای موفق به مرحله اجرا رسیدند که نهایتا با تکنیک آبرنگ مایع (اکولین و گوتش) بهتر توانستم موضوع را به مخاطب انتقال دهم.»
وی همچنین درباره پشتوانه دانش و مهارت نگارگری و تأثیر آن در تصویرسازیهایش گفت: «دانش نگارگری ازلحاظ ساختار بسیار منسجم و دید ماورایی و نگاه ویژهای که به فضای پیرامون در جهت فضا و عمق دارد بسیار به من کمک کرد. ازلحاظ پرداختهای بسیار ظریف و دقیق در نگارگری توانستم در خلال کارم از این مهم استفاده کنم و نیز از خصوصیات معنایی رنگها که در دنیای نگارگری بسیار پر مفهوم است توانستم استفاده بسیار زیادی داشته باشم.»
این هنرمند شباهتهایی بین کارهای خود و تصویرهایی که در پرچمها و بیرقهای عزاداری وجود دارد، نمیبیند ولی معتقد است که از نمادهایی که در این آثار است همانند علائم و نشانههای مذهبی همچون فرمهای تزیینی میتوان در این جهت استفاده کرد. وی همچنین تفاوت کار خودش را با نقاشی سقاخانهای در تکنیک دانست و گفت: «روش و تکنیک نقاشی سقاخانهای به شیوه رنگ و روغن است.»
استکی همچنین در مقابل این دیدگاه که تعداد کمکارهای او انفرادی بودن نمایشگاه را میتواند زیر سؤال ببرد و برای مخاطب احساس نامطلوبی ایجاد کند، گفت: «خیر زیرا کیفیت در نمایشگاه همیشه حرف اول را میزند و تعداد بالای آثار دلیل بر قوت کار نیست برای این تعداد آثار من زمان قابلتوجهی را گذاشتم و این به خاطر اهمیت این موضوع و موضوعات مذهبی برای تصویرسازی است و حداکثر زمانی که هر بیننده برای تماشای این آثار بادقت تمام بگذارد متوجه فحوای کلی این حماسه و تلاشهای تصویرگر برای ارائه هر چه مطلوبتر این موضوعات حماسی میشود و این اصلا حس نامطلوبی را ایجاد نمیکند.»
استکی همچنین درباره کارهایش گفت: «تصویرسازیهای من با الهام از نگارگری ایرانی بوده است هم در فرم و همرنگ و هم نگاه ایرانی که داشتهام. ولی معاصر بودن به نظر من واژه درستی نیست. چونکه این با نگاه ویژهای که من داشتهام سعی بر معاصر کردن این وقایع نداشتم و نخواهم داشت