تیغ تعزیه‌خوان، صدا است

اصفهان امروز- اسماعیل معینی:

اهل عرفان، علم و سواد، تعزیه را درک می‌کنند و دوست دارند. اجراکنندگان تعزیه هم باید دانش، بینش، سواد، عرفان و هنر داشته باشند، چون هنرمندها بیشتر از آدم‌های عادی به هنر تعزیه بها می‌دهند. محله دلیگان در شهر خورزوق و شهرستان برخوار، مرکز تعزیه است و تعزیه‌خوان‌های برجسته زیادی از آنجا برخاسته‌اند. پدر و پدربزرگ من هم، تعزیه‌خوان بوده‌اند. پسرم هم مخالف خوانی می‌کند. از اواخر دوره قاجاریه که ظل‌السلطان حاکم اصفهان بود، پدربزرگ من، مرحوم ملا میرزا، مرشد تعزیه اصفهان بود و در حسینیه ملک، حسینیه درب امام و منزل شیخ‌الاسلام در خیابان چهارباغ پایین اجرا می‌کرد. شیخ‌الاسلام، یک روحانی بود که در خانه‌اش به همه مناسبت‌ها تعزیه‌خوانی می‌شد و خانه‌اش مثل یک حسینیه بود. اکنون خانه شیخ‌الاسلام در اختیار اداره میراث فرهنگی است و تا چند سال پیش‌ازاین هم در آن تعزیه می‌خواندند. من هم در حسینیه و در خانه شیخ‌الاسلام برای نوه‌هایش تعزیه‌خوانی کرده‌ام. محله دلیگان برخوار، مهد تعزیه است و پدربزرگ ما نسخ زیادی از تعزیه داشته و از بهترین نسخه‌های مربوط به شعرای بسیار عالی استفاده می‌کرده و توانسته مجلس‌های تعزیه مختلفی جمع‌آوری کند که مجلس فدای تهرانی، مجلس مداح خراسانی، مجالس میر عزا، مجلس خاقانی و مجلس شعرای دیگر از این جمله است.

مجلس نوجوان وهب، مجلس ابوالفضل، مجلس حضرت علی‌اکبر، مجلس مسلم و قسمتی از مجلس شهادت امام حسین، ازجمله مجلس‌هایی است که بیشتر اجرا می‌کنم. در همه شهرهای برخوار ازجمله گز، دستگرد، خورزوق و دلیگان تعزیه اجرا می‌شود، مردم بچه‌هایشان را پیش ما می‌آورند و آنها کم‌کم یاد می‌گیرند، چون تعزیه دانشگاه ندارد و همین‌که می‌بیند من چه‌کار می‌کنم، یاد می‌گیرند و از روی نسخ هم می‌خوانند. 70 مجلس تعزیه داریم که همه مختص وقایع کربلا نیست و از یوسف پیامبر تا جنگ‌های پیامبر، جنگ جمل، جنگ غزا، جنگ خندق و جنگ خیبر مجلس تعزیه دارد. در میان نسل جوان هم بسیاری از بچه‌های سواددار به تعزیه علاقه دارند، ولی همه نمی‌توانند تعزیه اجرا کنند و نخست باید صدا داشته باشند، چون تیغ تعزیه‌خوان، صدا است.