زاینده رود ما کو؟
امروز هجدهم مهرماه، سالروز نکوداشت زاینده رودی است که آرام آرام در پس ذهن نه تنها ایران، بلکه در خاطرات مردم اصفهان کمرنگ و کمرنگتر میشود. زایندهرودی که پذیرش آن به عنوان یک رود فصلی و کمجان، بی صدا و ناجوانمردانه میخزد در پس ذهن همه آن افرادی که سنگاش را به سینه میزنند.
امروز هجدهم مهرماه، سالروز نکوداشت زاینده رودی است که آرام آرام در پس ذهن نه تنها ایران، بلکه در خاطرات مردم اصفهان کمرنگ و کمرنگتر میشود. زایندهرودی که پذیرش آن به عنوان یک رود فصلی و کمجان، بی صدا و ناجوانمردانه میخزد در پس ذهن همه آن افرادی که سنگاش را به سینه میزنند.
به گزارش ایسنا، سالروزهای نکوداشت زاینده رود یکی پس از دیگری میآیند و میروند. زاینده رود اما در این میان تبدیل به بازیچهای دستخورده و ژنده شده است که این مدیر و آن مدیر، این مسئول و آن مقام با آن یا به تخریب دیگری و گذشتگان میپردازند یا ژست روشنفکری و دلسوزی میگیرند. گاهگاه و سر بهزنگاه هم میشود وسیلهای برای کسب رای و برانگیختن هیجانات عمومی.
با خود فکر کردیم شاید مدیران و دولتمردان، و حتی فعالان و دلسوزان زاینده رود را فراموش کرده باشند. اما با نگاهی به آرشیو اخبار 365 روز گذشته، یعنی از - سالروز نکوداشت پیشین تا به امروز- حقیقت دیگری برایمان آشکار شد. حرف از زایندهرود بسیار است. توافقنامه، تفاهمنامه، مصوبه، کومیسیون، کارگروه، تصمیم و هر آنچه فکرش را بکنید در این یک سال رخ داده است. اما عمل و ماحصل، هیچ!
به همین بهانه تصمیم گرفتیم اخبار و اتفاقات یک سال گذشته را در متنی مبتنی بر زمان، مرور کنیم تا این یک سال، مشتی باشد نمونه خرواری که از آغازش هجده سال میگذرد و احتمالا تا "هجدهها" سال دیگر نیز ادامه خواهد یافت.
هفدهم مهرماه
درست 366 روز پیش و یک روز قبل از سالروز نکوداشت زاینده رود خبری مبنی بر انعقاد تفاهمنامه نظارت بر توزیع آب کشاورزی در حوضه زایندهرود از ایسنا و البته دیگر رسانهها منتشر شد. اداره روابط عمومی استانداری اصفهان اعلام کرد در جلسهای با حضور استانداران اصفهان و چهارمحال بختیاری در محل استانداری اصفهان، تفاهم نامه نحوه نظارت و کنترل بر توزیع آب کشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود که با مشارکت تشکلهای صنفی کشاورزی صورت خواهد پذیرفت به امضاء طرفین رسید.
در همانروز فتحالله معین، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در جلسه علنی شورای اسلامی این کلانشهر با اشاره به اهمیت توجه به تامین محیطی سالم برای کودکان اصفهان اظهار کرد: با توجه به رشد شهرنشینی ایجاد محیطی سالم و بهداشتی برای کودکان ضروری است و مهمترین شاخص ایجاد محیطی سالم و بهداشتی رفع آلودگی هوا است، در زمینه رفع آلودگی هوا هیچ عاملی به اندازه جاری شدن آب زاینده رود مؤثر نیست.
هجدهم مهرماه
حمید ظهرابی، مدیرکل محیط زیست استان اصفهان در آیین نکوداشت زاینده رود که البته تبدیل به نمایشی از سر اجبار و عادت شده است خبر از تدوین برنامه مدیریت زیست بوم تالاب گاو خونی داد و از حضار پرسید: آیا زمانی که رشد صنعت، کشاورزی و تمرکز فعالیتهای انسانی فراتر از حد زاینده رود بود کسی سراغی از محیط زیست میگرفت و آیا کسی محیط زیست را مسئول میدانست؟ همه باید دور یک میز بنشینند از جمله استانداری، محیط زیست، آب منطقهای، آبفا، اتاق بازرگانی، صنعتگران، کشاورزان و راهکارهای عملی را ارائه کنند تا این مشکل حل و برنامهای برای آن در نظر گرفته شود.
در همان آیین همچنین حیدرعلی عابدی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی گفت: مدیریت آب کار سخت و پیچیدهای است و بعید میدانم وزارت نیرو از عهده این کار بر بیاید، ما سازمانی نیاز داریم که در آن متخصصان در مورد مدیریت آب نظر بدهند. بهشت آباد بین جنگهای زرگری گیر کرده و تونل سوم کامل نشده است. تونل اول حق کشاورزان است. حداقل به امضاهای مصوبه 9 مادهای احترام بگذارید.
غلامرضا نعمتی، مدیر حفاظت آب منطقهای استان اصفهان نیز در آیین نکوداشت زاینده رود را از دست نداد و در سخنرانی خود گفت: شش میلیارد مترمکعب در کل کشور اضافه برداشت از آبهای زیرزمینی صورت گرفته است که 400 میلیون مترمکعب آن در استان اصفهان بوده است. مطالعات و محاسبات تبادلات آبی رودخانه و چاهها نشان میدهد که تعادل بخشی آبهای زیرزمینی به هم خورده و باید به این نتیجه برسیم که با مطالعه میزان ورودی آب به سفرههای زیرزمینی چه میزان است و به همان طریق و به همان میزان از آبهای زیرزمینی برداشت کنیم تا بتوانیم تعادل بخشی آبهای زیرزمینی را اجرایی کنیم.
نوزدهم مهرماه
روابط عمومی استانداری اصفهان یک روز بعد از آیین نکوداشت زاینده رود که البته احتمالا آخرین هجمه خبری درباره زاینده رود تا نکوداشت بعد خواهد بود خبری را به رسانههای اصفهان ارسال کرده و گفت: امضای تفاهمنامه کنترل و مدیریت آب کشاورزی با چهارمحال بختیاری کمیتهای را تشکیل خواهد داد و این کمیته اختیار دارد که برداشتها را کنترل و یک انضباطی را در کل مسیر حوضه آبریز زایندهرود ایجاد کند.
در همان روز مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان گفت: سد زاینده رود آب شرب 85 درصد مشترکین آب در استان اصفهان را تأمین میکند به بیان دیگر میتوان گفت آب مصرفی و شرب این جمعیت وابسته به میزان ذخیره آب سد زایندهرود و میزان بارش دارد، این در حالی است که تأخیر بارش در پاییز سال جاری تأمین آب مشترکین را با محدودیت مواجه کرده است. در پاییز و زمستان در مصرف آب شرب دقت کنید.
بیست و یکم مهرماه
بصیرپور- معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای اصفهان، در پی پرسش ایسنا در رابطه با زمان جاری شدن زاینده رود، باز کردن آب سد زایندهرود و جاری شدن آب در این رودخانه را وابسته به بارشهای فصل پائیز دانست و گفت: هنوز در رابطه با جاری شدن آب تصمیمگیری نشده است. مهمترین مشکلات حوضه زایندهرود را عدم تعادل منابع و مصارف آبی، شیوههای غلط بهرهبرداری از منابع آب، عدم اعتماد به نهادهای دولتی، عدم مدیریت یکپارچه منابع آب در منطقه و مشکلات اجتماعی است.
علاوهبر این محمد حاجرسولیها - مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران - نیز وضعیت رودخانه زایندهرود را وخیم دانست و گفت: در حال حاضر شرایط موجودی مخزن زایندهرود نسبت به سال گذشته افت کرده بهطوری که براساس آمار موجودی مخزن این دریاچه ۵۵ درصد کمتر از سال گذشته است.
بیست و سوم مهرماه
رئیس کمیته آب در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، "آب" را مهمترین تهدید آینده کشور دانست و در گفتوگو با خبرنگار پارلمانی ایسنا گفت: در مورد توزیع آب، بین استانهای کشور هم اختلافات جدی به وجود آمده است. به طور مثال بین خوزستان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان و یزد، در مساله زایندهرود و سرچشمههای آن اختلافاتی وجود دارد. اغلب استانهای ما دچار اختلافات جدی در بحث توزیع آب شدهاند. ما تلاش خواهیم کرد نظارت درستی بر نحوه تولید و مصرف آب در کشور داشته باشیم.
بیست و چهارم مهرماه
يك عضو شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: در پی خشک شدن رودخانه زاینده رود و برداشتهای بی رویه از آبهای زیر زمینی، پدیده نشست زمین به همه ساختمانها و به خصوص ساختمانهای تاریخی آسیب خواهد زد. عبدالرسول جانثاری ادامه داد: خشکی زایندهرود کابوس ساختمانهای تاریخی اصفهان است. زاینده رود تنها موتور محرک فلات مرکزی ایران است.
در همان روز که احتمالا جلسه علنی شورای اسلامی شهر اصفهان بوده است رییس شورای شهر اصفهان گفت: میگوییم تا در تاریخ بماند و اگر اتفاقی در کشور رخ داد بهانهای برای مسئولان باقی نماند؛ از بزرگواری و حیای مردم اصفهان استفاده سوء نشود چرا که در این صورت مسئولان باید منتظر عواقب زیان بار آن باشند. مردم اصفهان از مطالبه زاینده رود خسته نمیشوند.
همزمان روابط عمومی شرکت آبفای اصفهان به نقل از مدیرعامل این شرکت به رسانهها گفت: با استمرار خشکسالی ظرفیت سد زاینده رود که حدود یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب بود هم اکنون به 169 میلیون مترمکعب رسیده است. به این ترتیب در چنین شرایطی که محدودیت شدید منابع آبی حکم فرماست خدمات رسانی پایدار در اقصی نقاط استان که بالغ بر 100 شهر در کوتاهترین و کویریترین نقاط استان هستند کاری دشوار است.
همچنین در استانی دیگر قاسم سلیمانی، استاندار چهارمحالوبختیاری در نشست کارگروه حفاظت کیفی زایندهرود و حفاظت منابع آب گفت: طی توافقنامهای که با استان اصفهان منعقد شده، مسئولیت مذاکره در زمینه آب کشاورزی به عهده نمایندگان کشاورزان دو استان گذاشته شد و ادارههای آب و استانداری دو استان بر این موضوع نظارت خواهند کرد. بیش از 23 سال از آغاز پروژه سد و تونل کوهرنگ سه میگذرد و در اثر آن خساراتی به مردم این منطقه وارد شده است. خسارت دیدن مردم، خسارت خشکیدن چشمهها و دشتها باید پس از کارکارشناسی توسط مجری این طرح پرداخت شود.
بیست و پنجم مهرماه
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان با اشاره به کاهش بی سابقه حجم سد زاینده رود که به حدود 169 میلیون مترمکعب رسیده است، گفت: این رقم در مدت مشابه سال قبل بیش از 450 میلیون مترمکعب بوده است. باید با توسعه سیستم تله متری در سطح استان منابع آبی به خوبی مدیریت شود و نیز با استفاده تکنولوژی خطوط انتقال و شبکههای توزیع آب که دارای نشتی هستند به خوبی شناسایی و در کوتاهترین زمان ممکن از هدررفت آب جلوگیری به عمل آید و این منابع به چرخه تولید و توزیع آب برگردند.
همچنین مدیر طرح حفاظت از تالابهای ایران در گفتوگو با ایسنا از آغاز فاز اجرایی احیای تالاب گاوخونی از بهمن ماه امسال خبر داد و افزود: ورود آلایندههای صنایع از جمله ذوب آهن به زاینده رود و تالاب گاوخونی خطر بالقوه برای منطقه است. اگر برای یک دوره 5 ساله آبی به تالاب نرسد، آنجا قطعا تبدیل به منشاء گرد و غبار میشود.
بیست و ششم مهرماه
مسعود میرمحمد صادقی، مدیرعامل شرکت آب منطقهای اصفهان گفت: بازگشایی آب زاینده رود در حیطه وظایف شورای هماهنگی آب حوضه زاینده رود است و در این شورا برای کل سال آبی یک برنامه مشخص تدوین خواهد شد. کمیته آب زاینده رود به زودی با حضور فرمانداری اصفهان، آب منطقهای، جهاد کشاورزی استان و هیئت مدیره صنف کشاورزان استان اصفهان تشکیل خواهد شد و میزان آب مورد نیاز و زمان بازگشایی آب برای کشت پاییزه در آن جلسه برآورد میشود. در شورای هماهنگی آب حوضه زاینده رود به ریاست وزیر نیرو، استانداران اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد، معاونان وزارتخانههای جهاد کشاورزی، صنعت و معدن و سازمان محیط زیست و نمایندگان کشاورزان استانهای چهارمحال و بختیاری و اصفهان عضویت دارند.
بیست و هفتم مهرماه
یک استاد پیشکسوت دانشگاه اصفهان گفت: اگر کنار رودخانه زایندهرود یک چاه 42 متری هم بزنیم آب نخواهد داشت، لذا حل مسئله زایندهرود یک تصمیم عمومی، مملکتی و دنیایی میخواهد.
بیست و هشتم مهرماه
حیدرعلی عابدی، نماینده مردم اصفهان در مجلس گفت: از شورای عالی آب که در سیزدهمین جلسه خود بر حق قانونی و شرعی مردم اصفهان به استناد اسناد تاریخی معتبر تاکید کردند و وزارت نیرو را مکلف به حفظ و حراست از حقابه و سهمآبه از تونل اول و رودخانه زایندهرود برای کشاورزان اصفهانی کردند، تشکر میکنم.
سیام مهرماه
محمدعلی شاعری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی از پی گیری ایجاد ستاد ملی نجات زاینده رود خبر داد و گفت: برنامه ششم توسعه با محوریت آب و محیط زیست تدوین شده است. پلمب چاههای غیر مجاز، تناسب برداشتها با نزولات، هوشمند کردن مصرف آب، آبیاری نوین، تصفیه و بازچرخانی فاضلاب و ... از جمله مواردی است که باید با جدیت تمام در استان اصفهان اعمال شود.
اول آبان
رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی گفت: کارگروه ملی نجات زاینده رود را ایجاد خواهیم کرد. مگر چه چیز زاینده رود کمتر از دریاچه ارومیه است؟ زاینده رود فقط برای اصفهان نیست، زاینده رود قلب تپنده فلات مرکزی است که باید تبدیل به یک رستاخیز و مطالبه ملی شود همچنین میتوان انتظار داشت با همت دولت و با تعیین کارگروه ملی نجات زاینده رود از سرآب تا پایاب مشابه آنچه در درياچه ارومیه انجام پذیرفته است زاینده رود بار دیگر زنده شود.
دوم آبان
رسول زرگرپور- استاندار اصفهان گفت: کنترل برداشتها آب زاینده رود به کشاورزان واگذار خواهد شد. سند جامع تولید، توزیع و مصرف آب تدوین شده است و این موضوع مهمی است. مردم باید باور کنند که مسئولان در تلاش برای حل مشکلات هستند و باید اقدامات صورت گرفته اطلاع رسانی شود.
یازدهم آبان
احمد سالک آشتیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی طی تذکر میان دستور خود گفت: ستاد احیای زاینده رود تشکیل شود. افزایش تولید کشاورزی بستگی به وجود آب دارد و با توجه به اینکه اصفهان دهمین سال خشکسالی را سپری میکند و با کاهش 60 درصدی بارندگی سالانه روبرو است خواهان مدیریت، توزیع عادلانه آب در این استان هستیم و لازم است برای این موضوع مانند دریاچه ارومیه ستاد ویژهای تشکیل شود.
دوازدهم آبان
حسینعلی حاجی، نماینده مردم شهرستان شاهین شهر، میمه و برخوار گفت: اگر به شرق آب دادید یا به غرب ما هم آب میخواهیم، زیرا زندگی و حیات مردم این منطقه به آب وابسته است. به علت وصل کانال آب زاینده رود به گز در دو سال گذشته مشکل آب این منطقه برطرف شد، اما آب کشاورزی این منطقه با مشکل روبرو است. بنابراین یک تخصیص جهت مردم این منطقه در سال آینده درنظرگرفته شود.
اسحاق جهانگیری- معاون اول رییس جمهور در سفری به اصفهان و در دیدار با آیتالله مظاهری گفت: دولت تمام ملاحظات و حساسیتها درباره آب رودخانههای زاینده رود و کارون را در تصمیم گیریها رعایت خواهد کرد و به دنبال برنامه ریزی برای کشت جایگزین در اطراف این رودخانهها است تا کشاورزان با مصرف آب کمتر از درآمد خود بهره مند باشند.
جهانگیری همچنین در جلسه اقتصاد مقاومتی اصفهان گفت: تصمیم مصمم ما این است که دغدغه آب را رفع کنیم. ما بیشک به منطقه مرکزی ایران باید آب منتقل کنیم. چه از خلیج فارس و چه از جاهای دیگر. ما روی کشاورزان این منطقه حساس هستیم. تونلهای بهشتآباد و کوهرنگ ۳ قطعاً اجرایی میشوند و حتماً از ابتدا تا انتهای زایندهرود نظارت جدی صورت میگیرد.
شانزدهم آبان
نماینده مردم خمینیشهر در مجلس شورای اسلامی گفت: برای رفع مشکل کمآبی هیچ راهحلی پیش بینی نشده است. امروز جلسه مجمع نمایندگان استان را خواهیم داشت که در خصوص مشکل کمبود آب به تفصیل بحث خواهد شد. آنچه که اعلام شده این است که هر زمان بارشها آغاز شود اجازه کشت پاییزه به کشاورزان داده خواهد شد. هماکنون روزانه یکمیلیون مترمکعب از آب ذخیره شده پشت سد برداشت میشود. باید کاری کنیم که حداقل در بخش صنعت آب کمتری مصرف شود.
هجدهم آبان ماه
مدیرکل دفتر آموزش سازمان محیط زیست کشور گفت: متاسفانه کویر مرکزی با بحران جدی آب مواجه است؛ سطح زایندهرود برای یک میلیون و ۸۰۰ مترمکعب آب ساخته شده است و این در حالیست که امروز ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب دارد و البته شاهدیم که ۱۰ هزار صنعت در اصفهان مشغول به فعالیتند.
جهانگیری، معاون اول رییس جمهور: باید با همراهی و همدلی مسائل مربوط به زاینده رود را حل کنیم و نباید با طرح مباحث غیرمسئولانه و احساسی میان مردم دو دستگی و نارضایتی ایجاد کرد. من مطمئن هستم به فضل الهی و با همراهی همه مردم از این مشکل که گریبان تمام کشور را گرفته است عبور خواهیم کرد.
چیت چیان- وزیر نیرو نیز در همین روز اظهار كرد: تونل گلاب که در استان اصفهان حفر شده هیچگونه تاثیری در منابع آب استان چهار محال و بختیاری نخواهد داشت. آبی که در زاینده رود جریان دارد در حقیقت آورد طبیعی زاینده رود نیست بلکه تونلهایی در مسیر قرار دارند که آب را به جریان زاینده رود اضافه میکنند و قرار نیست از جریان طبیعی زاینده رود آبی وارد تونل گلاب شود.
بیست و دوم آبانماه
استاندار اصفهان گفت: با پیگیریها و اقدامات صورت گرفته قسمت اعظم مشکلات حوضه آبریز زاینده رود در حال مرتفع شدن است که باید همه دست در دست هم دهند تا در آرامش کامل و در مدت باقیمانده از دولت یازدهم برنامهها به نتیجه برسد.
بیست و چهارم آبان ماه
عباس عراقچی- معاون وزیر امور خارجه گفت: درگیریها بر سر آب را در اخبار میشنویم. در اصفهان و مناطق مرکزی این اخبار را میشنویم. در بحث زاینده رود چالشی که این استان با شهرهای جنوبی و اهواز دارد. چند هفته پیش کرج بودم برای سخنرانی اما همه در آن مراسم به بحث آب اشاره کردند و گلایه داشتند که بین سد کرج و طالقان هستیم و آب را به تهران میدهند. اینها نشانههای خوبی نیست و این نگرانیها میتواند شکل جدی به خود بگیرد.
چهاردهم آذر ماه
خبری خیره کننده تیتر اول همه رسانهها اصفهان شد: مخازن آب اصفهان خالی شد!! گرچه مشگل ناشی از اختلال در تصفیه خانه اصفهان بود اما ساعاتی قطع آب در اصفهان نشان داد قحطی آب بی اندازه برای این جامعه خطرناک است.
شانزدهم آذر
مهدی میرزایی- کارشناس اقلیم و آب در گفتوگو با ایسنا، گفت: مشکلات زیست محیطی کشور را نباید به گردن اقلیم انداخت. مشکلات زیست محیطی کشور مانند خشک شدن دریاچه ارومیه، زاینده رود و ... را نباید گردن تغییر اقلیم انداخت زیرا این کار رفع مسئولیت است، بلکه باید به دنبال این باشیم که چرا این مشکلات زیست محیطی رخ داده است و سعی در اصلاح و برطرف کردن مشکلات داشته باشیم.
بیست و نهم آذر
معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست گفت: بحران گرد و غبار و غبار برخاسته از تالاب گاوخونی در صورت عدم احیا زاینده رود، در آیندهای نه چندان دور جایگزین بحرانهای آلودگیهای صنعتی خواهد شد و موجی نو از بیماریهای غیر واگیر را در اصفهان و استانها اطراف ایجاد خواهد کرد.
ششم دی ماه
مجید بیجندی، مدیرکل هواشناسی استان اصفهان گفت: اینکه بگوییم خشکسالیهای اصفهان مستقیماً بر گردن صنایع و یا مثلاً فولاد مبارکه است، منطقی نیست اما در انسانی بودن خشکسالیها شکی نیست.
سیزدهم دی ماه
محمد حاجرسولیها، مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: پنج سد زایندهرود، درودزن، استقلال، دوستی، شمیل و نیان در شرایط قرمز منابع آبی قرار دارند.
چهاردهم دی ماه
مدیر دفتر حفاظت از منابع آب شرکت آب منطقهای اصفهان گفت: تا زمانی که سطح آب زیرزمینی به حالت تعادل یعنی به وضعیت 35-30 سال گذشته بر نگردد زایندهرود را نمیتوانیم احیاء کنیم.
نوزدهم دی ماه
استاندار چهارمحال و بختیاری گفت: تامین حق آبه کشاورزان چهارمحال و بختیاری از زاینده رود در اولویت قرار گیرد.
بیست و ششم دی ماه
رسول زرگرپور- استاندار اصفهان گفت: وقتی در دیدارها برای آیت الله رفسنجانی از زاینده رود میگفتم ایشان به طور مرتب سوال میپرسیدند و نکتهای نبود که راحت از کنارش عبور کنند.
بیست و هشتم دی ماه
استاندار چهارمحال و بختیاری گفت: موضوع انتقال آب بین حوضهای کارون و زایندهرود در سازمان برنامه و بودجه کشور مورد بررسی و تبادل نظر کارشناسی قرار گرفت.
سیام دی ماه
زاینده رود جاری شد. در یازدهمین جلسه شورای هماهنگی حوضه آبریز زایندهرود که با حضور وزیر نیرو برگزار شد پس از بررسی کارشناسی وضعیت ذخیره سد زایندهرود، رهاسازی آب زایندهرود برای انجام کشت کشاورزان تأیید شد. براساس اعلام وزارت نیرو، توزیع آب در شبکههای آبیاری غرب اصفهان طبق سنوات گذشته در فصول بهار و تابستان انجام میشود.
چهاردهم بهمن ماه
معصومه ابتکار- رییس سازمان حفاظت محیط زیست در همایش روز جهانی تالابها گفت: به علت خشکسالی های پی در پی، تغییر اقلیم و برداشت بی رویه از منابع زیر زمینی، سد سازیها و توسعه بی رویه کشاورزی، تالابهای استان فارس دچار مشکلات بسیاری شدند و متاسفانه تالاب عظیم بختگان امروز کاملا خشک شده است. در خصوص تالاب گاوخونی و زاینده رود نیز وضعیت همینطور است. با وجود اینکه حداقل سه بار حق آبه تالاب گاوخونی تامین شد اما این تالاب وضعیت مناسبی ندارد.
اول اسفند ماه
عیسی کلانتری، مجری طرح ملی احیای دریاچه ارومیه با اشاره به بخش کشاورزی برنامه ششم، گفت: فلات مرکزی ما از جنوب البرز تا دریاهای جنوب و از شرق زاگرس تا مرزهای پاکستان و افغانستان هیچ رودخانه داخلی جز زاینده رود ندارد که آن هم خشک شده است و بقای کشور به برداشت از بافتهای زیرزمنی بستگی دارد. آبهای زیرمینی بخشی از بارشهایی است که سالیانه اتفاق می افتد و بخشی هم در میلیونها سال گذشته در زیرزمین انباشته شده است اما نه تنها به اندازه آبهای تجدید پذیری که از نفوذ بارشهای سالیانه است، برداشت میکنیم بلکه بیش از دو برابر آن داریم از آبهایی که طی میلیونها سال انباشته شده، استفاده میکنیم و اینها نیز دارد تمام میشود.
دوم اسفند ماه
اکبر منصوری- رئیس شورای اسلامی استان چهارمحال و بختیاری گفت: برای استفاده از آب شرب سالم جوشیده از چهارمحال و بختیاری، مردم این استان در اولویت قرار دارند و پس از تأمین نیازهای این استان، باید به سایرین توجه شود اما متأسفانه در دهههای اخیر، استان ما که در بالادست زاینده رود قرار گرفته، کاملاً فراموش شده است.
هجدهم اسفندماه
قاسم سلیمانی- استاندار چهارمحال و بختیاری گفت: وزارت نیرو موظف به اعلام فهرست بهرهبرداران آب حوضه زایندهرود با نام مکان و میزان برداشت هستند. منابع و مصارف حوضه زاینده رود به طور کارشناسی و علمی مورد بررسی قرار بگیرد.
بیست و سوم اسفند ماه
رضا امینی- رییس شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: اگر امروز زاینده رود به این حال و روز است به دلیل رفتارهای سلیقهای است که مدتها پیش اعمال شده؛ در خصوص خشکی زاینده رود کسی مقصر نیست بلکه این موضوع مقصران بسیار زیادی دارد.
شانزدهم فروردین ماه
احدرضا مصور- معاون خدمات شهری شهردار اصفهان گفت: حق آبه اصفهان از زاینده رود را بدهید. شش سهم از 36 سهم حقآبه زاینده رود مربوط به شهر اصفهان است و متأسفانه تعداد قابل توجهی از درختان سال گذشته به علت کمبود آب خشک شدند و لازم است حقآبه شهر اصفهان تأمین شود.
هجدهم فروردین ماه
حیدر علی عابدی، نماینده مردم اصفهان در مجلس گفت: در منطقه چهارمحال و بختیاری نزدیک به 30 طرح آبی بعد از مصوبه شورای عالی آب اجرا شده است که خلاف قانون بوده است که در نتیجه حجم زیادی از آب زایندهرود برداشت شده است. برای بازدید به یکی از مناطق چهارمحال بختیاری که برداشت غیرمجاز انجام میشد رفتیم که در ابتدا مانع بازدید ما میشدند که در نهایت با کمک نیروی انتظامی موفق شدیم از محل بازدید کنیم و متأسفانه دیدیم که اینها خیال توقف برداشت منابع آب زایندهرود را ندارند.
بیست و چهارم فروردین ماه
رسول زرگرپور- استاندار اصفهان گفت: نه فقط به عنوان استاندار اصفهان بلکه به عنوان کارشناس امور آب اعلام میکنم نباید اجازه دهیم کوچکترین خدشهای به مصوبات طرح ۹ مادهای احیای حوضه آبریز زاینده رود وارد شود. طرح ۹ مادهای هرگونه بارگذاری جدید ممنوع اعلام شده است.
بیست و ششم فروردین ماه
کاوه مدنی- استاد مدیریت منابع آب و محیط زیست امپریال کالج لندن در جلسه پرسش و پاسخ راهکارها و چالشهای مدیریت جامع و به هم پیوسته منابع آب حوضه زاینده رود اظهار کرد: بحران برای مشکلات زایندهرود واژه مناسبی نیست و باید از واژه ورشکستگی آبی صحبت کنیم چرا که بحران زمانی که رخ میدهد همچنان یک راه حل وجود دارد و میتوان بحران را پشت سر گذاشت اما ورشکستگی آبی به این معنا است که دیگر آبی پشت سدها وجود ندارد که به حد بحران رسیده باشد و از مرحله بحران فراتر رفتهایم.
وی ادامه داد: در کشور اسناد بالادستی خوبی وجود دارد. مشکل این است که قبح حرف زدن و عمل نکردن ریخته است و مدیران فقط در نئشگی حرفهای خوب زدن هستند.
ششم اردیبهشت ماه
رحیم میدانی- معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در گفتوگو با ایسنا گفت: در حال حاضر وضعیت زایندهرود خوب است اما اگر بر اساس پیشبینیها تا شهریور سال ۹۶ پشت سد زایندهرود آب نداشته باشیم، با مشکل مواجه خواهیم شد. باید در انتهای شهریور ماه امسال حداقل ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب پشت سد زایندهرود داشته باشیم.
یازدهم اردیبهشت ماه
مدیر ملی طرح حفاظت از تالابهای ایران ضمن اشاره به آخرین وضعیت زاینده رود، سرنوشت طرحهای انتقال آب در حوضه آبریز گاوخونی را در برنامه مدیریت جامع این تالاب نیازمند بازنگری و دقت عمل دانست و گفت: زاینده رود حجم آبی معادل ۹۰۰ میلیون متر دارد که تونلهای شماره ۱ و ۲ کوهرنگ حجم آبی معادل ۵۸۷ میلیون متر مکعب به آن افزوده است ولی به دلیل افزایش رقابت بین کاربریهای مختلف و توسعه ناپایدار در این حوضه آبریز، منابع آب موجود به نحو مطلوب مدیریت نشده و مدیریت نادرست منابع آب و بیتوجهی به حقآبه محیط زیست مهمترین عامل تهدید محیط زیست، خشکی زایندهرود همچنین تالاب بین المللی گاو خونی است.
نوزدهم اردیبهشت
بابک صفاری- یکی از اساتید دانشگاه اصفهان در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: اصفهان با زاینده رود تعریف میشود، اگر نتوانیم زاینده رود را به صورت دائمی در شهر جاری کنیم یکی از ویژگیهای بزرگ اصفهان را از بین بردهایم، مثل اینکه نقش جهان را از اصفهان گرفته باشیم. نسلهای بعدی، اصفهان بدون زایندهرود را قبول نمیکنند. باید کمی نگاهمان را به توسعه شهری تغییر دهیم، متاسفانه همواره در توسعهها یک نگاه سخت افزاری وجود داشته و در واقع هرچه میزان درآمد یا پروژه عمرانی بیشتر بوده به مفهوم توسعه بیشتر یک شهر بوده و همه فکر میکردند که عملکرد خوبی داشتهاند در حالی که واقعیت این نیست.
زاینده رود برای تبلیغات انتخاباتی
بحث زاینده رود اما با آغاز فصل انتخابات به خصوص در میتینگهای سیاسی و سخنرانیهای تبلیغاتی از جانب همه کاندیداهای ریاست جمهوری داغ شد. رقبای رییس جمهور تلاش میکردند با استفاده از خشکی زاینده رود و دیگر معضلات زیست محیطی آن را به گردن دولت انداخته و به این وسیله رقیب را تخریب کنند. رییس جمهور نیز مشکلات را باز به گردن دولتهای قبلی میانداخت. چیزی که میان همه مشترک بود قول و قرارهایی بود که برای احیای زاینده رود و جاری شدن دائمی آن گذاشته میشد.
بیست و چهارم اردیبهشت ماه
حسن روحانی، رييس جمهور در جمع هواداران اصفهانی خود گفت: خطری در سال 92 وجود داشت که 14 میلیون ایرانی را تهدید میکرد. اگر دولت یازدهم نبود دریاچه ارومیه خشک شده بود و نمک آن 14 میلیون ساکن غرب کشور را تهدید کرده بود. ما برای هورالعظیم و دریاچه اورمیه سرمایهگذاری کردیم. این بار نوبت زاینده رود است. اصفهان به زنده بودن زاینده رودش است و اصفهان افتخار تمدن و همبستگی ایران و اسلام است.
محمدباقر قالیباف نیز به عنوان یک کاندیدای ریاست جمهوری در اصفهان حاضر شد و در جمع هواداران خود گفت: شرایط و بحرانهای سخت اقتصادی، صنعتی و کشاورزی و به خصوص خشکی زاینده رود نشانه ناکارآمدی این دولت است.
بیست و هفتم اردیبهشت ماه
معصومه ابتکار- رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که البته در تیم تبلیغاتی رییس جمهور برای انتخابات ریاست جمهوری فعالیت میکرد در جمع دانشجویان دانشگاه اصفهان خبر از آغاز احیای زاینده رود و گاوخونی داد و گفت: طبق قول آقای روحانی امروز مرکز زیست بومی تالاب گاوخونی افتتاح شد و اقدامات برای احیای زاینده رود و تالاب گاوخونی شروع شده است.
اول خرداد ماه
محمد کوشافر- فعال محیط زیست در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: نگاه دولت به ویژه سازمان محیط زیست در خصوص رودخانه زاینده رود نباید دوگانه باشد. اخیرا برنامه مدیریتی برای تالاب گاوخونی تنظیم شده است و به نظر میرسد برنامههایی در دولت برای رودخانه زاینده رود موجود باشد، اما عمل به آن نیاز به عزم قویتری دارد.
دوم خرداد ماه
حیدرعلی عابدی- نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی گفت: کف رودخانه زایندهرود باید ساماندهی شود تا کسانی که غیرمجاز در حال برداشت آب هستند، شناسایی شوند. مسلم است اگر بخواهیم تمام این کارهای ضروری را انجام دهیم نیاز به بودجه داریم که دولت این بودجه را تأمین میکند.
سوم خرداد ماه
مهدی بصیری- فعال محیط زیست دیگری نیز در گفتوگو با ایسنا در رابطه با زاینده رود اظهار کرد: بزرگترین مطالبه مردم در استان اصفهان مسئله زاینده رود و تالاب گاوخونی است که در گذشته زیاد مورد توجه آقایان نبوده است. لازم است مدیریتی صحیح اعمال شود و توسعه بی رویهای که تاکنون اتفاق افتاده متوقف و به توسعه پایدار باز گردیم. دولت باید توسعه صنایع آب بر مانند فولاد و ذوب آهن را متوقف و مصارف را محدود کند تا امکان احیای رودخانه وجود داشته باشد.
مسعود میرمحمدصادقی- مدیرعامل شرکت آب منطقهای اصفهان با بیان اینکه خوشبختانه منقطع شدن زاینده رود در حال رفع شدن است، گفت: نگین فلات مرکزی ایران با برنامه ریزی مشخص برای سومین سال پیاپی جاری شد.
ششم خرداد ماه
یک عضو شورای شهر اصفهان گفت: رییس جمهور در میدان امام گفت اکنون نوبت زاینده رود است؛ واقعا اکنون نوبت زاینده رود است چرا که اصفهانیها اهل اعتصاب و اعتراض نیستند و بیش از 10 سال است که خشکی زاینده رود را میبینند و اعتراض شدیدی نکردند.
دهم خرداد ماه
خبری در رسانهها مبنی بر تغییر رنگ زاینده رود منتشر شد و باعث شد تصاویر و اخبار زاینده رود در کشور دست به دست شود. مدیرکل محیط زیست استان اصفهان گفت: قرمزی آب زاینده رود مربوط به تخلیه مواد تصفیه خانهای در غرب اصفهان است و جای هیچ نگرانی برای آب شرب وجود ندارد.
همچنین یک کارشناس حوزه آب گفت: راهکار احیای زاینده رود و تالاب گاوخونی شفاف و روشن است مصوبههای 13 شورای عالی آب و 4 شورای هماهنگی مدیریت حوضه آبریز زاینده رود روشن همه چیز را توضیح دادهاند، آنچه در این مصوبهها آمده در جلساتی با ریاست معاون اول رییس جمهور و با حضور وزرا و استانداران تشکیل شده و حکم قانون را دارد.
سی و یکم خرداد ماه
حمیدرضا فولادگر- نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی گفت: درباره پروژه تونل بهشت آباد گلایهمند هستیم؛ این پروژه قرار بود برای انتقال آب مختص استان اصفهان انجام گیرد، اما استانهای دیگر در این زمینه فعالتر هستند.
یازدهم تیرماه
پروفسور پرویز کردوانی- پدر علم کویرشناسی ايران در یک برنامه رادیویی با اشاره به سد زاینده رود گفت: سدها تالابها و رودخانهها را خشک نکرده است. وقتی این سد پر میشد باید آن را باز میکردند تا از طرفی باتلاق گاوخونی پر و از طرفی مقداری آب به کشاورزی اختصاص داده شود. بقیه آب هم برای شهر و صنعت باشد و این یک توسعه پایدار بود ولی این کار را انجام ندادند و گفتند اولویت شهر و بعد صنعت است.
دوازدهم تیر ماه
معاون اول رییس جمهور با تاکید بر ضرورت وحدت و هماهنگی میان دستگاهها و نهادهای کشور برای حل ابرچالشهای کشور نظیر کمآبی، بیکاری و معضلات زیستمحیطی، گفت: مصوبات شورای عالی آب درباره اصفهان و زاینده رود باید اجرایی شود.
بیست و یکم تیر ماه
با توجه به این که زاینده رود در استان چهارمحال و بختیاری دائما در جریان است، قاسم سلیمانی استاندار چهارمحال و بختیاری با اشاره به معضل کم آبی در استان گفت: حیات زایندهرود و کارون نباید با اجرای طرحهای غیر منطقی و غیر اقتصادی از بین رود.
بیست و دوم تیر ماه
رئیس کمیته امنیت آب کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از سفر دو روزه اعضای این کمیته به استانهای چهارمحال بختیاری و اصفهان برای بررسی آخرین وضعیت آب در این دو استان خبر داد.
بیست و سوم مرداد ماه
نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به نیازهای روزافزون آبی استان یزد و عدم امکان برداشت میزان آب مورد نیاز استان از خلیج فارس در بندرعباس به دلیل مسائل زیست محیطی، از تصمیم برای اجرای خط چهارم انتقال آب به استان از طریق دریای عمان به عنوان یکی منبع پایدار توسط بخش خصوصی خبر داد و گفت: هم اکنون آب شرب مردم یزد وابسته به خط لوله انتقال آب زاینده رود است که با توجه به کیفیت پایین آبهای زیرزمینی استان، آب انتقالی با آبهای موجود در استان مخلوط شده و به مصرف شرب مردم اختصاص مییابد، چنانچه قطرهای از آب انتقالی به یزد کم شود مصرف شرب مردم مختل میشود که باید با تمام توان از حقابه مردم یزد از این آب انتقالی حراست کنیم.
سیام مرداد ماه
نماینده مردم شهرستان نطنز و بخش قمصر گفت: در هفته دولت، کلنگ انتقال آب زاینده رود به نطنز به زمین زده میشود.
بیست و یکم شهریور ماه
معاون مطالعات منابع آب شرکت آب منطقهای اصفهان با اشاره به تغییر اقلیم و خشکسالی گفت: با توجه به مصرف آب حوضه زاینده رود در بخشهای مختلف، دیگر تفکر بخشینگری جوابگو نیست و باید به سمت مدیریت به هم پیوسته منابع آب برویم.
بیست و ششم شهریور ماه
پور محمد شریعتینیا- عضو شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: این چه جریانی است که نمیخواهد زاینده رود زنده شود؟ این چه جریانی است که نمیخواهد مهمترین خواسته مردم اصفهان تحقق یابد و نمیگذارد مسئولان آبی استان هماهنگ شوند؟ چرا نمیگذارند این پروژه حیاتی فلات مرکزی به نتیجه برسد؟
بیست و هشتم شهریور ماه
ناهید تاجالدین- نماینده مردم اصفهان ضمن اشاره به پروژه انتقال آب زاینده رود از بن به بروجن گفت: براساس مصوبه ۹ مادهای شورایعالی آب، هرگونه بارگذاری جدید در حوضه زایندهرود ممنوع اعلام شده و این پروژه بارگذاری جدید بر زاینده رود به حساب میآید و عملا بحران زاینده رود را از وضع موجود پیچیدهتر میکند.
پانزدهم مهر ماه
عضو کمیته ملی کارون گفت: انتقال آب بن- بروجن شاهرگ حیاتی چهارمحال و بختیاری است ولی متأسفانه یکی از حقوق نیم قرن ضایع شده از سوی استان پائین دست است. در صورتیکه تونل کوهرنگ 3 با احداث سد به گلاب 2 منتهی شود، رودخانه زایندهرود را خشک میکند. با خشک شدن زاینده رود اغتشاش و اعتراضات مردمی در استان پایین دست ایجاد شده و بحث آب را امنیتی میکنند و در نتیجه راه حل احیای زایندهرود را احداث بهشت آباد میدانند.
و این قصه سر دراز دارد
یک سال زاینده رود را از سالروز نکوداشت تا سالروز نکوداشت از دریچه ایسنا خواندید. آنچه در رابطه با زاینده رود انجام میشود فقط حرف است و حرف است و حرف. مدیران و مسئولان در ردههای بالا و پایین هر روز راهکاری میدهند، مصوبهای ارائه میکنند و پیشنهادی میدهند.
هرچند ماه یک بار احیای زاینده رود کلید میخورد و از خاطرهها میرود. وضعیت زاینده رود سالهای سال به همین شکل بوده و است و به نظر میرسد این قصه سر دراز دارد.