غروب غرب

مینا عباسپور - اصفهان امروز : امتحان ریاضی داشتم. دلهره‌اش از شب قبل آشفته‌ام کرده بود و تا صبح آن روز زمستانی بیدار مانده بودم. تولد یکی از برادرانم هم همان روز قرار داشت و برادر بزرگترم در شهر دیگری دانشجو بود. صبح که شد بابا رادیو را روشن کرد و خبر دلخراش زلزله مهیب بم در پنجم دی‌ماه 82 همه‌مان را میخکوب و شوکه کرد. همه ترسیدیم. هم برای زلزله هم برای برادری که در بم معماری می‌خواند و از حالش بی‌خبر بودیم. در همان لحظات نخستین صبح زنگ خانه را زندند و درحالی‌که حجم بزرگ بهت و تعجب جایی برای تعجب که چه کسی این موقع صبح به خانه‌مان آمده باقی نگذاشته بود در را باز کردم، ناباورانه همان برادرم را پشت در دیدیم. از یک روز پیش از آن به کرمان رفته بود و بعد تهران و آخر هم عازم خانه شده بود تا در روز تولد برادرمان کنار هم باشیم. او هنوز خبر نداشت که دیگر اثری از بم، ارگش، دانشگاهش، راپیت‌های خودش و البته هیچ‌کدام از هم‌خوابگاهی‌هایش باقی نمانده است. همگی زیر آوار مدفون شدند و برادرم تا ماه‌ها و شاید حتی سال‌ها با دیدن عکس‌هایشان بغض می‌کرد و می‌گریست. زلزله بم ویرانی‌های بسیار بر جای گذاشت و اثر غمبارش شاید ریشترها عمیق‌تر از دیگر زلزله‌ها و حوادث رخ‌داده در کشورمان بود. دیشب که خبر زلزله در اصفهان و کشور را شنیدم بی اختیار یاد این افتادم که چند نفر اکنون دوست دارند برادرشان را به جای زیر آوارها، جلوی درب خانه در آغوش بگیرند؟...

شب‌هنگام یک‌شنبه حوالی ساعت 22:26 وقوع زلزله نسبتاً شدیدی در برخی از مناطق استان اصفهان ازجمله فریدون‌شهر، شهرضا، اصفهان و دیگر مناطق استان گزارش شد. البته بار اصلی گزارش این رخداد پیش از اینکه حتی برخی مناطق دچار زلزله شوند را فضای مجازی بر دوش کشید و خبرهایی با این پرسش که «خونه شما هم لرزید؟» به‌سرعت در فضای مجازی و کانال‌های تلگرامی مخابره شد. این زلزله 7 ریشتری در مرز بین ایران و عراق و در منطقه وسیعی رخ داد، به‌طوری‌که بیشتر مناطق غربی کشور را لرزاند. زلزله باعث شد تا یادمان بیاید چند سال پیش که هنوز زاینده‌رود جاری بود و اصفهان شبانه لرزید بیشتر اصفهانی‌ها شب را تا صبح کنار آب و در پارک گذرانند تا خطر رفع شود. این زلزله اما مرکزش در عراق بود و این روزهای نزدیک اربعین که پیاده‌ها و سواره‌ها از همه جای ایران راهی کربلا می‌شوند، خانواده‌ها را نگران کرد که مبادا مسافرانشان در زلزله از بین رفته باشند؛ اما ایرانی‌ها نه‌فقط نگران مسافران کربلایی خود شدند بلکه نگرانی دیگر برای مردم زلزله‌زده و عزادار غرب کشور هم وجود داشت که این شب نیمه پاییزشان به سیاهی زمستان بم سال 82 تبدیل شد. امروز ایران برای ازدست‌رفته‌های تازه و زیر آوار مانده‌های این زلزله 7 ریشتری عزادار است.

۱۴ استان‌ کشور لرزیدند

استان‌های خراسان رضوی، تهران، کرمانشاه، فارس، لرستان، همدان، ایلام، زنجان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، قزوین، خوزستان و اصفهان لرزیدند. بر اساس این گزارش و بنا به اخبار دریافتی، شدیدترین کانون این زلزله در استان‌های کرمانشاه و ایلام بوده است. بر اساس این زلزله‌ها، برخی از منازل دچار خسارت‌های شدید شده‌اند.

بناهای تاریخی استان اصفهان در امان از زلزله

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته از سوی کارشناسان میراث فرهنگی، این زلزله هیچ‌گونه آسیبی به بناهای تاریخی استان وارد نکرده است. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان بیان کرد: لرزش‌هایی در اصفهان احساس شد حتی بر روی بناهای در حال مرمت استان نیز کوچکترین تأثیری نداشت. وی گفت: بر اساس اعلام سازمان میراث فرهنگی زلزله شب گذشته تنها به پنج بنا در استان کرمانشاه آسیب وارد کرده است.

آماده‌باش کامل نیروهای امدادی استان

با توجه به اینکه زلزله در بیشتر مناطق غربی کشور و برخی از مناطق اصفهان به وقوع پیوست و تاکنون خساراتی جانی در اصفهان اعلام‌نشده است اما شدت آن به حدی بود که تکانه‌هایش به استان اصفهان هم رسید. در همان لحظه‌ شهرستان‌های داران، گلپایگان، شهرضا، کاشان و نطنز رخ‌داد. این زمین‌لرزه‌ قدرتمند مرز ایران و عراق را به لرزه درآورد. قدرت زمین‌لرزه به حدی بود که در بغداد و کویت هم احساس شد. بنا بر اعلام مرکز زمین‌شناسی آمریکا مرکز زلزله نزدیک سلیمانیه عراق بوده و 2/7 ریشتر قدرت داشته است. همچنین مرکز لرزه‌نگاری کشور گزارش کرد زلزله‌ای به بزرگی 3/7 ریشتر حوالی ازگله استان کرمانشاه را لرزانده است. مرکز لرزه‌نگاری اروپایی- مدیترانه‌ای نیز قدرت زلزله را 6/7 ریشتر برآورد کرده و نوشته است مرکز زمین‌لرزه 22 کیلومتری شمال شرق سرپل ذهاب بوده است. بر اساس گزارش‌های مردمی، زمین‌لرزه در بخش‌هایی از شهر اصفهان احساس شد و در مناطق دیگر هم اصلاً حس نشد. خانه اصفهان، سپاهان‌شهر، کاوه، سعادت‌آباد، ملک‌شهر، بزرگمهر، بهارستان، پروین، فروغی، نظر غربی، برج‌های میلاد اطشاران، دروازه دولت و... مناطقی از شهر اصفهان بود که بنا بر گزارش‌های مردمی، زمین‌لرزه احساس شد. این در حالی است که شهروندان در جی، کوی‌ امام، دروازه دولت، دشتستان و چهارباغ خواجو اذعان داشتند که لرزشی احساس نکردند.

آماده‌باش ستاد بحران اصفهان

در ادامه و با مشخص شدن رفع احتمالی خطر در اصفهان ارگان‌های مختلف مثل ستاد مدیریت بحران، آتش‌نشانی، شهرداری، هلال‌احمر، انتقال خون و غیره اقدام به فعالیت لازم درراه یاری به مناطق زلزله‌زده شدند. با دستور معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان، ستاد بحران شهرداری اصفهان تشکیل و مناطق مختلف شهرداری در حال آماده‌باش قرار گرفت. همچنین نخستین تیم 33 نفره امداد و نجات استان اصفهان بااستعداد 10 خودرو امدادی از شهرستان‌های مختلف استان به مناطق حادثه‌دیده غرب کشور اعزام شد. این تیم به فرماندهی سید حمید موسوی، رئیس جمعیت هلال‌احمر فریدون‌شهر، به سمت مناطق حادثه‌دیده غرب کشور حرکت کرد.

اصفهان آماده ارسال کمک‌های بیشتر به مناطق آسیب‌دیده

مدیرکل ستان بحران استان اصفهان با اشاره به آمادگی استان برای ارسال کمک به غرب کشور گفت: اگرچه لرزش‌هایی ناشی از زمین‌لرزه در استان احساس شده اما خسارتی به دنبال نداشته است. منصور شیشه‌فروش در مورد این زلزله اظهار کرد: به دنبال وقوع زلزله در غرب کشور شورای مدیریت بحران استان، با حضور استاندار تشکیل و آمادگی استان برای کمک به مناطق زلزله‌زده ارزیابی شد. بر اساس مصوبات شب حادثه مقرر شد کارگروه‌های امدادی برای کمک‌رسانی آماده باشند و تاکنون 16 دستگاه آمبولانس، یک دستگاه اتو آمبولانس از سوی جمعیت هلال‌احمر استان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، شش دستگاه خودروی امدادی، 32 نجات‌گر از جمعیت هلال‌احمر و 40 نیروی پرستار و پزشک دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برای کمک به مناطق آسیب‌دیده اعزام‌شده است. مدیرکل ستاد بحران استان اصفهان ادامه داد: علاوه بر این تیم‌های اقدامات پیش بیمارستانی، پشتیبانی و آوار، 5 هزار تخته پتو و هزار تخته چادر برای مناطق زلزله‌زده ارسال و از شرکت گاز استان نیز یک تیم عملیاتی برای بازسازی شبکه گاز اعزام‌شده است. شیشه‌فروش با اشاره به آمادگی استان برای ارسال کمک به غرب کشور تصریح کرد: اگرچه لرزش‌هایی ناشی از زمین‌لرزه در استان احساس شده اما خسارتی به دنبال نداشته است. همچنین معاونت خدمات شهری شهرداری اصفهان برای هرگونه کمک به استان‌های زلزله‌زده آمادگی خود را اعلام کرد. مصور، معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان نیز بابیان اینکه عوامل آتش‌نشانی و خدمات شهری در مناطق مختلف شهر حضور پیداکرده‌اند، گفت: نیروها در حال رصد و گشت زنی و انجام‌وظیفه در سطح کلان‌شهر اصفهان هستند. ستاد مدیریت بحران در مناطق 15 گانه شهر اصفهان و سازمان آتش‌نشانی اصفهان در آماده‌باش به سر می‌برند.

ارسال فراورده‌های خونی به استان‌های حادثه‌دیده

مجید زینلی با اشاره وقوع زلزله در برخی مناطق اصفهان، اظهار کرد: با توجه به عدم گزارش خسارت‌های زمین‌لرزه در استان اصفهان، وضعیت انتقال خون طبیعی است. در استان اصفهان ازلحاظ ذخایر خونی مشکلی وجود ندارد و طبق استانداردهای جهانی در صورت حادثه نیز تا 9 روز پاسخگوی مراکز درمانی خواهیم بود. مدیر انتقال خون استان اصفهان در پایان عنوان کرد: همه‌چیز در اداره انتقال خون روال عادی خودش را طی می‌کند در صورت اعلام نیاز استان‌های حادثه‌دیده این آمادگی وجود دارد که فرآورده‌های خونی را ارسال کنیم.

اعزام 9 دستگاه آمبولانس از اصفهان به مناطق زلزله‌زده

اما رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از اعزام هشت دستگاه آمبولانس، یک دستگاه اتوبوس آمبولانس و همچنین یک خودروی پشتیبانی از اصفهان به مناطق زلزله‌زده در استان کرمانشاه خبر داد. طاهره چنگیز دراین‌باره گفت: در نخستین ساعات پس از وقوع زلزله در نزدیکی مرزهای غربی کشور ازجمله استان کرمانشاه، یک گروه ۲۰ نفره از تکنسین‌ها و کارشناسان مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی اصفهان به استان کرمانشاه اعزام شدند. وی ادامه داد: صبح دوشنبه نیز یک گروه ۳۰ نفره شامل پزشکان متخصص و کارشناسان فوریت‌های پزشکی از اصفهان برای امدادرسانی به مصدومان و مجروحان زلزله یادشده، عازم کرمانشاه شدند. وی با تأکید بر آمادگی همه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی استان اصفهان برای پذیرش مصدومان حادثه زلزله شب گذشته، گفت: تاکنون هیچ مصدومی از استان‌های غربی کشورمان برای درمان به اصفهان اعزام نشده است. چنگیز افزود: بیمارستان‌ها و مراکز درمانی اصفهان آماده پذیرش همه مصدومان به‌ویژه افرادی که نیاز به مراقبت‌های سوانح سوختگی، جراحی و شکستگی ستون فقرات و تخصص‌های دیگر پزشکی دارند، هستند. او خاطرنشان کرد: تیم مدیریت بحران در حوزه بیمارستانی نیز در استان اصفهان در لحظه‌های نخستین حادثه زلزله تشکیل شد و هماهنگی‌های لازم با ستاد هدایت‌های استان‌های زلزله‌زده صورت گرفت. رئیس دانشگاه ادامه داد: همچنین پس از وقوع زلزله به رؤسای مراکز درمانی و بیمارستان‌های استان اصفهان ابلاغ شد که علاوه بر آمادگی برای پذیرش مصدومان زلزله نسبت به آزادسازی داوطلبان پرستار با هماهنگی ستاد هدایت استان اقدام کنند. وی با اشاره به هماهنگی ستاد هدایت اصفهان با دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و ایران به‌منظور پوشش‌های درمانی احتمالی با توجه به معین بودن استان اصفهان، افزود: هماهنگی با ستاد هدایت‌های شهرکرد، کاشان و یزد برای پوشش امدادی در صورت حادثه احتمالی در اصفهان و لغو کردن اعمال جراحی غیراورژانسی و آمادگی اعزام تیم پزشکی جهت استقرار در فرودگاه به‌منظور پذیرش مصدومان حادثه نیز انجام‌شده است.

اعزام اتوبوس آمبولانس اصفهان به مناطق زلزله‌زده

مدیر مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی استان اصفهان با اشاره به آمادگی اورژانس در استان اصفهان، اظهار کرد: نیروهای اورژانس در سراسر استان اصفهان در وضعیت آماده‌باش کامل قرارگرفته‌اند. غفور راستین افزود: بنا به درخواست استان کرمانشاه، تنها اتوبوس آمبولانس اصفهان در مسیر این استان است. گزارش خسارت و جراحتی در هیچ نقطه استان اصفهان نداشته‌ایم اما آمادگی صددرصدی وجود دارد.

گزارشی از خسارت زلزله در فریدون‌شهر نیست

اما با توجه به اینکه شدت زلزله در فریدون‌شهر اصفهان بیش از دیگر مناطق بوده است، رئیس جمعیت هلال‌احمر این شهر در مورد وضعیت شهر بعد از زلزله اظهار کرد: بر اساس استعلام به‌عمل‌آمده از دهیاران، تاکنون گزارشی از خسارات این زلزله در شهرستان دریافت نشده است. حمید موسوی افزود: فریدون‌شهر در شب حادثه کانون زلزله 5/3 ریشتری دیگری نیز قرار گرفت و این زمین‌لرزه‌ها کاملاً در فریدون‌شهر احساس و موجب وارد آمدن خساراتی به ساختمان‌ها شده است.

داخل باکس:

فریدون‌شهر، مرکز زلزله در استان اصفهان

مرکز لرزه‌نگاری کشوری گزارش مقدماتی زمین‌لرزه در شهرستان‌های استان اصفهان را منتشر کرد که بر اساس آن اطلاعات زیر اعلام شد

بزرگی: 5/3 ریشتر

محل وقوع: مرز استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری - حوالی فریدون‌شهر (اصفهان)

تاریخ و زمان وقوع به‌وقت محلی: 1396/08/21 22:26:37

طول جغرافیایی: 98/49

عرض جغرافیایی: 72/32

عمق زمین‌لرزه: 10 کیلومتر

نزدیک‌ترین شهرها:

27 کیلومتری فریدون‌شهر (اصفهان)

31 کیلومتری چلگرد (چهارمحال و بختیاری)

34 کیلومتری افوس (اصفهان)

نزدیکترین مراکز استان:

93 کیلومتری شهرکرد

155 کیلومتری اراک

نیازی به حضور ما اعلام‌نشده است

اما مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان با اعلام اینکه نیروهای ما در حالت آماده‌باش هستند گفت که هنوز برای حضور ما در مناطق زلزله‌زده گزارشی دریافت نشده است. آتشپاد بهزاد بزرگزاد با اشاره به اینکه هنوز نیروهای سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان به کرمانشاه اعزام نشده‌اند، اظهار کرد: در تماس تلفنی که با مدیرعامل آتش‌نشانی کرمانشاه داشتیم ایشان اعلام کردند که پس از اتمام بازدید شخصی و بررسی میزان خسارات، ضرورت حضور نیروهای سازمان آتش‌نشانی اصفهان را گزارش خواهیم داد. تابه‌حال هیچ‌گونه گزارشی به دست ما نرسیده و در اصفهان هم هیچ گزارش حادثه‌ای نبوده است.

جزئیات زلزله‌ای که ۱۵ میلیون نفر احساس کردند

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با تأکید بر اینکه گسل مسبب زلزله یکشنبه‌شب مرز ایران و عراق مشخص نیست، گفت: این زلزله را حدود ۱۵ میلیون نفر در ایران و عراق و در هر دو پایتخت احساس کردند. به گزارش از ایسنا، دکتر مهدی زارع استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله با اشاره به گسل مسبب این زلزله گفت: گسل مسبب این رخداد هنوز مشخص نیست ولی گسل فعال خمیدگی جبهه کوهستان زاگرس و گسل‌های پهنه گسله ذهاب (سرپل ذهاب) در همین منطقه قرار دارد. زارع با تأکید بر اینکه گسل «پل سنگی ذهاب» از گسل‌های سامانه گسله خمیدگی جبهه کوهستان زاگرس است، خاطرنشان کرد: سازوکار این زلزله فشاری و صفحه گسله نزدیک به قائم بوده است. این محقق مهندسی زلزله یادآور شد: در شهر سر پل ذهاب ۶۰ هزار نفر و در قصر شیرین حدود ۳۰ هزار نفر زندگی می‌کنند و زلزله‌های حلوان و سر پل ذهاب ازجمله زلزله‌های تاریخی این منطقه به شمار می‌رود. زارع زلزله‌های ۹۵۸ میلادی و ۱۱۵۰ میلادی سرپل ذهاب و در سده بیستم زلزله‌ ۱۹۶۷ میلادی با بزرگی 7/5 و زلزله 1/5 سال ۱۹۸۳ میلادی را ازجمله زلزله‌های تاریخی این منطقه نام برد. وی با اشاره به رخداد این زلزله بزرگ گفت: این زلزله را حدود ۱۵۰ میلیون نفر در ایران و عراق و در هر دو پایتخت حس شده است ولی طبیعتاً رخداد آن به تحریک گسل‌های دور از منطقه رومرکزی (مثلاً گسل‌های تهران، تبریز و یا قم) ربطی ندارد. وی با اشاره به اخبار منتشرشده درزمینه پیش‌بینی این زلزله از سوی برخی منابع خبری تأکید کرد: هیچ پیش‌بینی از هیچ منبعی قبل از رخداد ۲۱ آبان ۹۶ وقوع آن را اعلام نکرده بود. زارع همچنین به مطلب منتسب به سازمان زمین‌شناسی آمریکا در سال ۲۰۱۳ درباره این زلزله خاطرنشان کرد: از اساس این سازمان هرگز چنین اقدامی انجام نداده و نخواهد داد ولی متأسفانه برخی خبرگزاری‌ها متن جعلی را که بعد از زلزله ۲۰۱۳ (۱۳۹۲ ش) سراوان در فضای مجازی منتشرشده بود، به‌عنوان پیش‌بینی سازمان زمین‌شناسی آمریکا منتشر کرده است و این خبر به‌هیچ‌وجه واقعیت علمی ندارد.

**