سفیر آلمان: ایران همان اوایل خطر تروریسم را به اروپا هشدار داده بود

سفیر آلمان در ایران گفت: اکنون وقت آن است که هر آن چه در توان داریم به کار گیریم تا کنگره آمریکا را نسبت به مزایای توافق هسته‌ای متقاعد کنیم.
"میشائیل کلور برشتولد"، سفیر آلمان در گفت‌وگو با تسنیم، به مسائل مختلفی از جمله روابط سیاسی و اقتصادی ایران و آلمان بعد از برجام، اقدامات دولت آمریکا درباره برجام و تلاش اروپا برای حفظ این معاهده، همه پرسی اقلیم و تحولات در منطقه و نقش ایران در مبارزه با تروریسم پرداخت که مشروح آن از نظر خوانندگان می‌گذرد.

پس از اجرای برجام، روابط ایران و آلمان به چه صورتی بهبود یافته است؟ می‌توانید برخی جزئیات و بهبود صورت گرفته از نظر اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و دیگر جنبه‌ها را ارائه کنید؟

کلور برشتولد: انعقاد پیمان هسته‌ای وین باعث فراهم ساختن بستر راهی شد که می‌خواهیم با هم در آن به پیش رویم و البته خبرهای خوب بسیارند. امسال حجم مبادلات تجاری ایران و آلمان به بیش از سه میلیارد یورو خواهد رسید که نرخ رشد سالانه‌ای بیشتر از 20 درصد را نشان می‌دهد.

علاوه بر وزیر اقتصاد آلمان، تقریباً تمام وزرای اقتصادی از 16 ایالت آلمان همراه با هیأت‎های بزرگ اقتصادی‌شان به ایران سفر کرده‌اند. همه آنها شخصاً می‌خواستند ببینند که پتانسیل‌های از سرگیری روابط دوجانبه اقتصادی‌، که به طور سنتی همواره خوب بوده است، در چه حوزه‌هایی قرار دارد.

نباید فراموش کنیم که همکاران تجاری اغلب مجبور بودند که نخست یکدیگر را پیدا کنند و بعد یکدیگر را بشناسند. تازه آن موقع می‌توان پای میز مذاکره نشست و این امر ممکن است چند سال به درازا بیانجامد. من این تحولات را مثبت ارزیابی می‌کنم، هرچند ممکن است روند کار، گاهی کندتر از آن چه فکر می‌کرده‌ایم، پیش رود. ما تلاش خود را برای بلند‌مدت متمرکز کرده‌ایم: نیروگاه برق خورشیدی که یک سرمایه‌گذار آلمانی در نزدیکی شهر همدان، با همکاری مسئولین ایران برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در شرکت ساتبا و اتصال آن به شبکه برق داخلی در نظر گرفته شده، یک طرح 20 ساله است. آلمان یکی از پیشگامان این حوزه است و ایران هم آن قدر نور خورشید دارد تا از این فن آوری جدید برای تأمین پایدار انرژی خود بهره برد.

در ارتباط با سوال‌تان در مورد تبادلات فرهنگی باید بگویم که به طور پیوسته در حال تقویت است. به عنوان مثال روز دهم آبان نمایشگاه عکس "هانس گئورگ برگر"، یک عکاس آلمانی با عنوان "مکاشفه و تماشا - سه سفر به قلب اسلام شیعی" در کاخ گلستان افتتاح شد که عکس‌های تاریخی و مدرن آن، نگاهی عمیق و درخور توجه به حوزه‌های علمیه‌ تشیع در ایران و عراق را ممکن می‌سازد.

این نمایشگاه ارزش احترام متقابل و تعامل هم سنگ را به ما می‌آموزد. همچنین نمایشگاه "ایران - فرهنگ‌های کهن در میان آب و کویر" که از طرف موزه ملی ایران در تالار هنر فدرال در شهر بُن آلمان روزهای پایانی خود را می‌گذراند، مورد بازدید بیش از یک میلیون نفر قرار گرفت. مهم این است که این جا نایستیم و متوقف نکنیم، چرا که هنوز پتانسیل‌های مشترک بسیاری برای همکاری وجود دارد.

در چه بخش‌هایی و به چه شکلی، حجم تجارت دوجانبه ایران و آلمان افزایش یافته است و در این راه موانع همکاری‌های آتی چیست؟

کلور برشتولد: واردات ماشین آلات آلمانی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. این به نفع بازار ایران است زیرا رقابت محصولات ایرانی را افزایش می‌دهد. برای نمونه تحویل هواپیمای ایرباس، بزرگ ترین تولید کننده هواپیمای اروپا که در آلمان نیز تولید می‌شود. تولید نهایی ماشین آلات تحویل شده به ایران در هامبورگ صورت پذیرفت. هر یک هواپیمای جدید امنیت ترافیک هوایی در ایران را افزایش می‌دهد. این به خصوص برای من از اهمیت زیادی برخوردار است.

دولت ایالات متحده پایبندی ایران به برجام را تأیید نکرد در صورتی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی 8 مرتبه پایبندی ایران به توافق را تأیید کرده است. ارزیابی شما از چنین اقدامی چیست و واکنش آلمان چگونه خواهد بود؟ همچنین در کوتاه مدت و بلند‌مدت، پیامدهای ناشی از تصمیم مناقشه‌برانگیز (ترامپ) در خصوص مسئله ایران و دیگر مسائل جهانی چه خواهد بود؟

کلور برشتولد: سران سه کشور اروپایی E3 (فرانسه، انگلستان و آلمان) در خصوص تصمیم رئیس جمهور آمریکا ترامپ، مبنی بر عدم تأیید پایبندی ایران به برجام، به صورت مشترک اعلامیه صریح و شفافی صادر کردند. آنها دولت و کنگره آمریکا را تشویق کرده‌اند که پیش از برداشتن قدم‌هایی که می‌تواند باعث تضعیف برجام شود، پیامد تصمیماتشان را در ارتباط با امنیت آمریکا و متحدانش بررسی کنند. وزیران خارجه 28 کشور عضو اتحادیه اروپا نیز به اتفاق آرا در بیانیه‌ای از ایالات متحده خواسته‌اند تا به تعهدات خود در قبال برجام پایبند بماند و پیش از هر اقدامی پیامدهای امنیتی آن را برای آمریکا، شرکای خود و منطقه مورد بررسی قرار دهد.

سفر خانم فدریکا موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپا به واشنگتن برای پیشبرد مذاکرات اروپایی‌ها با طرف آمریکایی بسیار حائز اهمیت بود. گفت‌وگوهای او با آقای ظریف، وزیر امور خارجه ایران در سمرقند نیز نشان داد که ما اروپایی‌ها کانال‌های گفت‌وگو را با همه باز نگه داشته‌ایم.

وزرای امور خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان بهمراه خانم موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی، 22 آبان ماه، در نشست شورای خارجی اتحادیه اروپا، بار دیگر بطور صریح و آشکار تعهد خود به برجام را اعلام کردند.

اکنون وقت آن است که هر آن چه در توان داریم به کار گیریم تا کنگره ایالات متحده را نسبت به مزایای توافق هسته‌ای متقاعد کنیم. با این حال، در دیپلماسی همیشه ضروری است که با همه صحبت و به همه گوش کنیم. ما همه امیدواریم که بتوانیم با همه‌ طرفین برای مسائلی که به نگرانی‌هایمان دامن می‌زنند، راه‌ و چاره‌ای پیدا کنیم.

ما هنوز بر سر حرف و موضع خود هستیم و آن را پیش از 21 مهر ماه و سخنرانی رئیس‌جمهور ترامپ درخصوص استراتژی ایالات متحده در برابر ایران، اعلام کردیم. ما تلاش می‌کنیم تا همه‌ مسائل را با هم و در سایه‌ احترام متقابل به یکدیگر به بحث بگذاریم.

کردستان عراق اخیراً همه‌پرسی استقلال برگزار کرد. رویکرد آلمان نسبت به این مسئله چگونه است؟ آیا استقلال بدون شناسایی بین‌المللی ممکن است؟

کلور برشتولد: آقای گابریل، وزیر امور خارجه آلمان، از این که حکومت و رئیس منطقه کردستان عراق عزم خود را جزم کرده بودند تا در مورد استقلال خود همه‌پرسی برگزار کنند، بلافاصله ابراز تأسف کرد. آن ها این تصمیم را صرف نظر از محدودیت‌ها، هشدارها و برخلاف همه‌ توصیه‌های یکصدای جامعه جهانی گرفته بودند. این رفراندوم هیچ ضمانت اجرایی ندارد، به خصوص در مورد تعلق مناطق مورد بحث به منطقه کردستان عراق.

آقای گابریل از همه طرفین خواست از هرگونه تشدید اوضاع بپرهیزند و از گام برداشتن به صورت یک طرفه در مسیر استقلال و یا اتخاذ اقدامات قهر آمیز، فاصله بگیرند. مسائل موجود میان اربیل و بغداد باید به بحث گذاشته و حل و فصل شود. ما انتظار داریم که دولت منطقه‌ای کردی و دولت مرکزی عراق به طور متعادل بر فعالان و بازیگران صحنه تأثیر خوبی داشته باشند. کشورهای همسایه نیز باید به این امر کمک کنند.

شما درخصوص حل نزاع‌های منطقه‌ای شامل سوریه، عراق و یمن چقدر خوشبین هستید؟

کلور برشتولد: منازعات منطقه‌ای ابتدا باید توسط بازیگران منطقه‌ای حل شود. آنان مسئولیت خاصی برعهده دارند، اما شکی نیست که جامعه بین‌المللی نیز مسئولیت دارد و در گفت‌وگو با طرفین درگیری باید در صورت لزوم این مسئولیت را انجام دهد.

با تضعیف دعش در منطقه، با مسئله تروریسم در آینده به چه صورتی باید برخورد کرد؟ آیا شما به شکست تروریسم در منطقه و خارج از آن امیدوار هستید؟

کلور برشتولد: ما می‌دانیم که ایران در همان اوایل، خطر تروریسم را به اروپا هشدار داده بود. حالا همه ما در یک قایق نشسته‌ایم. خطر تروریسم، بین‌المللی است و فرقی هم نمی‌کند اهل کجا باشید یا چه دینی دارید. اروپایی‌ها هم مثل زنان و مردان ایران، قربانی تروریسم شده‌اند. مهم این است که ما وابستگی‌مان به هم را ببینیم و درک کنیم و این که همگی سهم خود در رویارویی با این خطر بزرگ که روزگارمان را تهدید می‌کند، ادا کنیم.

انتخابات اخیر در آلمان آیا بر سیاست خارجی آلمان تأثیر خواهد گذاشت؟

کلور برشتولد: آلمان دارای یک سیستم سیاسی پایدار است. از انتخابات، یک پارلمان جدید متولد شد. در حال حاضر بحث در مورد تشکیل دولت وجود دارد. هنوز زود است که بخواهیم بر سر این که چه کسی سکان هدایت وزارت امور خارجه را بر عهده می‌گیرد، به حدس و گمان بپردازیم. اما آن چه مهم است، امری است که برای همه‌ دولت‌های آلمان صدق کرده است: Pacta sunt servanda، (این جمله لاتین است و به معنای این است که: به تعهدات باید پایبند بود). دولت‌های جدید آلمان به ارزش تعهدات بین‌المللی آلمان واقف هستند.

اخیرا هیئتی از اتحادیه اروپا به ایران آمد. ارزیابی شما از این سفر چیست و آیا شما در زمینه ایجاد دفتر اتحادیه اروپا در تهران اطلاعی دارید؟

کلور برشتولد: آلمان نیز از حضور هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا و سرویس اقدامات خارجی اروپا (EEAS) در ایران حمایت می نماید. سرویس اقدامات خارجی اروپا، خانم فدریکا موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیت را در انجام وظایفش حمایت می کند. اتحادیه اروپا دارای 139 هیئت و دفتر در سراسر جهان می باشد، که کانال های گفتگوی مهمی بین اتحادیه اروپا و کشورهای پذیرنده می گشایند. روابط بین اتحادیه اروپا و ایران می بایست در بخش های روابط سیاسی، همکاری های اقتصادی، تجارت و سرمایه گذاری، کشاورزی، حمل و نقل، انرژی و تغییرات اقلیمی، همکاری هسته ای غیر نظامی، محیط زیست، پدافند غیرعامل، علوم، تحقیقات، آموزش، مبارزه با مواد مخدر و مهاجرت، تعمیق گردند. اتحادیه اروپا در مسائل مرتبط با اجرای برجام نیز نقش مهمی دارد. کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک به ریاست موگرینی و یا نماینده ایشان که خانم هلگا اشمیت از آلمان هستند، تشکیل جلسه می دهد. حضور هیئت اتحادیه اروپا در ایران، همکاری بین ایران و اتحادیه اروپا را بسیار تسهیل خواهد نمود.

موضع آلمان در قبال تحولات اخیر در لبنان به ویژه در رابطه با آقای سعد الحریری، نخست وزیر لبنان چیست؟

کلور برشتولد: درخصوص صحبت با آقای زیگمار گابریل، وزیر امور خارجه آلمان باید بگویم که ما نگران این هستیم که دوره منازعات و رودررویی‌ها دوباره به لبنان برگردد. لبنان این حق را دارد که خودش برای آینده‌اش تصمیم بگیرد و این امر نباید ملعبه‌ای برای منافع یک طرف ثالث باشد.