خبرنگار دشمن تو نیست!

گاهی انتظارات به حداقل می‌رسد. چه کسی از یک فرماندار، مسؤول یا هر سمت دیگری، انتظار رفتاری نامتناسب با شأن فرهنگی را دارد؟ چه کسی از یک مسؤول انتظار دارد که بر سر خبرنگاری فریاد بکشد و او را به کتک زدن تهدید کند؟!

شب گذشته فیلم کوتاهی از برخورد نامناسب فرماندار گلپایگان با یک خبرنگار در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد و اعتراض‌ها و واکنش‌های زیادی را به همراه داشت. برخی اصلاً باور نمی‌کردند آن کسی که در فیلم فریاد می‌زند، خط و نشان می‌کشد و دستش را به نشانه زدن بالا می‌برد، مسؤول و یک مقام منطقه‌ای باشد و عده‌ای هم ضمن بیان انتقادها و نقطه‌نظرشان، خطاب به سایر مسؤولان مربوط، خواهان رسیدگی هر چه سریع‌تر به این موضوع شدند.

البته این انتقادها و واکنش‌ها تنها شامل حال اهالی رسانه و قلم نشد و برخی از مسؤولان نیز نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. در پی برخورد عجیب فرماندار گلپایگان با یک خبرنگار که در جلسه روسای شورای اسلامی چهار شهر شهرستان گلپایگان صورت گرفته بود، بهرام سرمست، مدیرکل سیاسی وزارت کشور نیز خواستار رسیدگی به موضوع توسط استاندار اصفهان شد.

او شب گذشته در این زمینه اظهار کرد که «بنده این موضوع را با استاندار اصفهان مطرح کردم تا جزئیات این اتفاق را مورد بررسی قرار دهد و متناسب با آنچه رخ داده است، تصمیم‌گیری شود. این برخورد فرماندار با یک خبرنگار به هیچ وجه قابل قبول نیست.»

محسن مهرعلیزاده، استاندار اصفهان نیز در واکنش به برخورد فرماندار گلپایگان با یک خبرنگار، با انتشار پیامی در صفحه شخصی توئیتر خود نوشت «وظیفه خود می‌دانم به‌خاطر برخورد صورت گرفته از سوی فرماندار گلپایگان با یک خبرنگار پوزش بطلبم. فرماندار را احضار کردم تا موضوع بررسی و اقدام لازم صورت گیرد.»

همچنین جمعی از اصحاب رسانه استان اصفهان نیز در نامه‌ای اعتراض خودشان را نسبت به توهین و تهدید فرماندار گلپایگان به خبرنگار حاضر در مراسم بیان کردند و خواستار رسیدگی به این موضوع شدند. در ابتدای این نامه آمده است که «اینجانبان امضاءکنندگان ذیل اصحاب رسانه استان اصفهان اعتراض خود را نسبت به رفتار دور از شان فرماندار گلپایگان در برخورد سخیف با یکی از خبرنگاران اعلام و از استاندار اصفهان خواهان پیگیری و برخورد با وی و اعلام نتیجه به مردم فهیم استان هستیم. در غیر این صورت، اقدام قانونی علیه این فرد را حق خود دانسته و از طریق مراجع قضایی اقدام می‌کنیم.»

تمام این واکنش‌ها، در نهایت فرد خاطی را به عذرخواهی واداشت و او را وادار به توضیحاتی کرد که چندان از رفتاری که در شبکه‌های اجتماعی بازتاب داشته، فراتر نیست.

فرماندار گلپایگان گفته است: خبرنگار داشته عکس می‌گرفته و وقتی هم من گفتم نباید عکس بگیری دیگر نباید می‌گرفت. مگر واجب است عکس بگیرد؟

او البته همچنین گفته است: اگر رفتار بنده بی‌ادبی به شان خبرنگاران بوده، عذرخواهی می‌کنم.

در این بخش می‌توانید قسمت‌هایی از برخورد فرماندار گلپایگان با این خبرنگار محلی را مشاهده کنید:

مسؤولان ما رسانه را نمی‌شناسند

در همین راستا رضا قوی‌فکر، دبیر انجمن پیشکسوتان مطبوعات و روزنامه‌نگار باسابقه در گفت‌وگویی با ایسنا در واکنش به این موضوع ، اظهار کرد: مسؤولان نیز همانند خیلی از اقشار جامعه ما رسانه، خبر و خبرنگار را نمی‌شناسند. بعضی از مسؤولان فکر می‌کنند که خبرنگار کارمند آنهاست؛ همان‌طور که به کارمندشان دستور می‌دهند و امر و نهی‌ می‌کنند، با خبرنگاران هم برخورد می‌کنند و این آگاهی را ندارند که خبرنگار، آیینه جامعه، واسط بین مسؤولان و جامعه است و سنگ خودش را به سینه نمی‌زند. خبرنگار مشکلات مردم را به مسؤولان مطرح می‌کند و پاسخ آنها را به مردم انتقال دهد.

او افزود: متاسفانه گاهی به گونه‌ای با خبرنگاران برخورد می‌شود که انگار خبرنگار دشمن است. باور کنید اگر خبرنگاری مشکلی را مطرح می‌کند، به خاطر مسائل شخصی نیست. بلکه به این خاطر است که خبرنگار خودش را نماینده مردم می‌داند. اما مسؤولان تصور می‌کنند که اگر خبرنگار خبری را از مسؤولی چاپ کرد و او نتوانست به وعده‌هایش عمل کند و اگر باز از او سوال شد، دشمنی در میان است.

قوی‌فکر همچنین گفت: آقای فرماندار گلپایگان باید توجیه شود که خبرنگار دشمن تو نیست، بلکه همراه تو است و وظایف خاص خودش را دارد. البته بدون هیچ جسارتی به این آقای فرماندار باید بگویم که وقتی ما با مشکل فقر فرهنگی و پایین بودن سواد اجتماعی و ظرفیت اجتماعی مواجهیم، نتیجه همین می‌شود.

این روزنامه‌نگار پیشکسوت ادامه داد: کسی که فرماندار است، باید خیلی بیش از این حرف‌ها صبور باشد که حتی اگر کسی به او توهین هم کند، چنین برخوردی از خود نشان ندهد، چه برسد به خبرنگاری که در حال عمل به وظیفه‌اش است.»

او تاکید کرد: متاسفانه بسیاری از مسؤولان ما خبرنگار و رسانه را نمی‌شناسند و نمی‌دانند که خبرنگار یعنی استقلال و چشم عقاب جامعه. باید برای مسؤولان کلاس توجیهی گذاشته شود تا آداب معاشرت با انسان‌ها و خبرنگاران را یاد بگیرند.

قوی‌فکر با بیان اینکه «البته برخی از خبرنگاران هم رفتار حرفه‌ای ندارند»، اظهار کرد: اگر جای آن خبرنگار حاضر در جلسه بودم، بدون هیچ بحثی جلسه را ترک می‌کردم و آنچه را در جلسه رخ داده بود، در رسانه‌ام روایت می‌کردم تا به گوش جامعه برسانم.»

مسؤولان آداب برگزاری جلسه را یاد بگیرند

همچنین بیژن نفیسی - دیگر روزنامه‌نگار باسابقه - با اشاره به رفتار فرماندار گلپایگان با خبرنگار حاضر در یک جلسه اداری رسمی، اظهار کرد: به طور کلی باید گفت، نباید یک‌طرفه به مسائل نگاه کرد. به هر حال فیلم منتشر شده بخشی از این جلسه است و ما پیش و بعد از آن را نمی‌دانیم. اما در کل می‌توان گفت که بخش زیادی از مشکلات این‌چنینی به روابط عمومی‌ها برمی‌گردد. اگر در سازمان‌ها به روابط‌عمومی‌ها بیشتر توجه نشان داده و از افراد حرفه‌ای برای این کار دعوت شود، کمتر شاهد این اتفاقات خواهیم بود. طبیعتا روابط‌عمومی‌ها از اهمیت رسانه‌ها آگاه هستند و در عین حال می‌توانند این موضوع را برای مسؤولان مربوطه سازمانی که در آن مشغول به کار هستند نیز توضیح بدهند. مشخص است که اگر این رابط وجود نداشته باشد، مسئولی در میان جلسه برمی‌گردد به خبرنگار می‌گوید از من فیلم یا عکس نگیر! در حالی که خبرنگار در حال انجام وظیفه‌اش است. اگر نمی‌خواهید از شما فیلم و عکس گرفته شود، پس چرا از خبرنگار دعوت کرده‌اید؟! اینجاست که خلاءها احساس می‌شود که اصلا چه کسی از خبرنگار دعوت کرده است؟»

او افزود: اگر مسئولی می‌خواهد از او فیلم یا عکس گرفته نشود، باید پیش از جلسه این موضوع را با روابط عمومی مطرح کند؛ نه اینکه در میان جلسه مستقیم با خبرنگار برخورد کند. اینها نشانگر این است که مسؤولان ما هیچ شناخت و دانشی از خبرنگار و رسانه ندارند. به هر حال، برخورد صورت گرفته توسط فرماندار گلپایگان اصلا خوب نیست و از نظر اخلاق رسانه‌ای، اداری و اجتماعی، این برخورد درست نیست. نمی‌شود با پرخاش سخن گفت. این موضوع باید به مسؤولان آموزش داده شود و مسؤولان هم خودشان را بی‌نیاز از آموزش ندانند. خیلی مؤدبانه می‌توان درخواست کرد که فیلم یا عکس گرفته نشود و این شیوه برخورد فرماندار گلپایگان اصلا پسندیده نبود. باید به مسؤولان آداب برگزاری یک جلسه و احترام گذاشتن به مهمانان آموزش داده شود. این برخورد نشان داد که مسؤول مربوط اصلا آگاهی‌های لازم را ندارد.»

این روزنامه‌نگار پیشکسوت در پایان گفت: اگر برای جایگاه رسانه تعریف مشخصی وجود نداشته باشد، این شرایط به وجود خواهد آمد که عده‌ای بدون آگاهی رسانه‌ها را عنصر اضافه‌ای بدانند. باید در ابتدا این جایگاه تعریف شود؛ تا دیگر کسی جرأت چنین برخوردهایی را نداشته باشد. هر کسی می‌تواند انتقاد کند؛ ولی حتما با رعایت ضوابط و قواعدی که تعریف شده است. همان‌طور که رسانه‌ها می‌توانند از مسؤولان انتقاد کنند، ولی نمی‌توانند به آنها توهین کنند، مسؤولان هم باید همین‌طور باشند. رسانه‌ها طبق قوانین و ضوابطی که در قانون مطبوعات به آنها اشاره شده است، این موضوع را رعایت می‌کنند، ولی هیچ قانونی برای مسؤولان وجود ندارد که اگر مسؤولی با خبرنگاران بد برخورد کرد، چه چیزی در انتظار اوست؟»