محمد خاتمی : از شنود استقبال میكنيم
قصه امروز و ديروز نيست. اصلاح‌طلبان به دشمن انگاشته‌شدن عادت كرده و از شنود شدن واهمه ندارند. با هر كدام‌شان كه حرف مي‌زني مي‌گويد كاش محتواي جلسات و اظهارات ما بي‌كم‌وكاست يا دگرگوني منتقل شود. اصرار دارند كه ما چيزي از كسي پنهان نداريم و در جلسات خصوصي نيز همان حرف‌هايي را مي‌زنيم كه پشت تريبون.
قصه امروز و ديروز نيست. اصلاح‌طلبان به دشمن انگاشته‌شدن عادت كرده و از شنود شدن واهمه ندارند. با هر كدام‌شان كه حرف مي‌زني مي‌گويد كاش محتواي جلسات و اظهارات ما بي‌كم‌وكاست يا دگرگوني منتقل شود. اصرار دارند كه ما چيزي از كسي پنهان نداريم و در جلسات خصوصي نيز همان حرف‌هايي را مي‌زنيم كه پشت تريبون. رقبا اما گوش‌شان بدهكار نيست و سال‌ها است مي‌كوشند با نصب دوربين‌ها و ميكروفن‌هاي پنهاني سر از اسرار اصلاح‌طلبي درآورند. شنيدن حرف‌هاي سيدمحمد خاتمي، رييس دولت اصلاحات نيز بيش از ديگران به كارشان مي‌آيد. همين است كه حميدرضا ترقي، عضو ارشد حزب موتلفه اسلامي در گفت‌وگويي تلويحا از «شنود» دفتر سيد محمد خاتمي اطلاع داده و گفته است: «آقاي خاتمي تصور نكند اگر در جلسات خصوصي حرفي مي‌زند، كسي حرف‌هاي او را نمي‌فهمد يا نمي‌شنود! موضع‌گيري‌هايش و تمام مسائلي كه بيان مي‌كند همه به گوش نظام مي‌رسد!» فقط اين نيست و يك منبع آگاه نيز به اعتمادآنلاين گفته است: «نه‌تنها در دفتر خاتمي كه در منزل مسكوني او هم مواردي از شنود پيدا شد كه بچه‌هاي اصلاح‌طلبي كه قبلا در وزارت اطلاعات بودند ابزار و دستگاه‌هاي شنود را پيدا و آنها را جمع كردند.»
علاوه بر اين منبع آگاه، اصلاح‌طلبان بسياري مساله شنود را تاييد مي‌كنند اما نكته اينجا است كه چطور يك فعال حزبي اصولگرا از موضوعي امنيتي مطلع بوده و آن را رسانه‌اي نيز مي‌كند! مگر نه اين است شنود، ابزاري در دست نهادهاي امنيتي و اطلاعاتي است و بايد در موارد خاص براي حفاظت از منافع ملي به كار گرفته شود؟ چرا يك جريان سياسي در مظان اتهام است و اهالي آن شنود مي‌شوند اما جريان ديگر از هر سر نهان مطلع است؟ محمد رضا خاتمي هم از اين بابت نگران است و به «اعتماد» مي‌گويد:« ما مي‌دانيم بسياري از رسانه‌ها، سايت‌ها و اشخاصي كه چهره‌اي امنيتي، اطلاعاتي و مسووليتي به اين شكل ندارند اطلاعاتي از اين دست در اختيارشان قرار داده مي‌شود تا شانتاژ سياسي كنند.»
نكته ديگري كه در اين شنود كردن‌ها بايد لحاظ شود و ما از آن مطلع نيستيم«حكم قاضي» است. يك افسر ارشد امنيتي كه نخواست نامش فاش شود در اين‌باره به «اعتماد» گفت: «هر زمان كه لازم باشد با دستور قاضي مي‌توان شنود كرد اما شنود بدون حكم قاضي و با نيت آتو‌گيري سياسي، مصداق استراق‌سمع است.»
ترقي: آدم كه مهره‌اش را سوخت نمي‌كند
حميدرضا ترقي، عضو ارشد حزب موتلفه اما اصرار دارد كه منظورش شنود نبوده و به كساني اشاره كرده كه حرف‌هاي خصوصي را به گوش ديگران مي‌رسانند. او در گفت‌وگو با «اعتماد» از فرد خاصي نام نمي‌برد و مي‌گويد: « آدم نمي‌تواند بگويد و مهره‌اش را سوخت كند. ولي خواستيم بگوييم كه اين‌طور نيست كه برخي تصميم‌گيري‌ها كه در جلسات خصوصي اينها مطرح مي‌شود و براي نظام مشكل‌ساز است، به بيرون درز نكند. تصور نكنند كه نمي‌شود يك تحليل واقعي از تصميمات پشت پرده اصلاح‌طلبان داشت. بحث شنود اصلا نيست. نيازي هم به شنود اينجور جلسات نيست؛ از بين خودشان افرادي هستند كه مسائلي را به‌راحتي بيرون مي‌آورند و در جلسات و محافل ديگري مي‌گويند كه منتقل مي‌شود.»
استدلال ترقي براي اينكه ثابت كند منظورش از اطلاع از محتواي جلسات اصلاح‌طلبي شنود كردن نبوده اين است كه «شنود معمولا براي ارتباطات و تماس‌ها به كار مي‌رود. وقتي در جلسه‌اي حرف مي‌زنند و موبايل‌هاي‌شان را هم در يك اتاق ديگر مي‌گذارند، ديگر شنود نيست.»
خاتمي چيزي براي پنهان كردن ندارد
براي اصلاح‌طلبان اما فرقي نمي‌كند كه ابزاري براي شنود استفاده شده باشد يا يكي از خودي‌ها غيرخودي از آب درآمده و حرف‌هاي مهم را جايي بزند كه نبايد؛ تاكيد مي‌كند كه خفا و عيان‌شان يكي است. جلال ميرزايي ،رييس كميته سياسي فراكسيون اميد مجلس در گفت‌وگو با «اعتماد» ضمن تاكيد بر اينكه «اين نوع كارها (شنود) كمكي به همبستگي ملي نمي‌كند.» مي‌گويد: «آقاي خاتمي چيزي براين پنهان كردن ندارد. تمام اقدامات و تصميمات او در هشت سال رياست‌جمهوري در راستاي منافع ملي بود. اكنون هم اختيارات اجرايي ندارد و بيشتر مشغول نشست و برخاست با افراد سياسي و نهادهاي مدني است و هيچ يك از اينها جنبه امنيتي به خصوصي ندارد و تقريبا مي‌توان گفت كه هميشه مواضع شفاف داشته است..»
گاهي به برادران مي‌گويم شما هم گوش كنيد
محمود صادقي، ديگر نماينده اصلاح‌طلب و رييس فراكسيون شفافيت اما معتقد است كه اين شنود كردن موجب ايجاد حس ناامني مي‌شود. او مي‌گويد «گرچه من به شخصه نمي‌دانم كه شنود مي‌شوم يا خير، ولي اين حس در من هم وجود دارد و حتي در مواقعي در محافلي مي‌رويم به ما مي‌گويند موبايل‌تان را خاموش كنيد يا در يخچال بگذاريد! درحالي كه نبايد چنين حسي وجود داشته باشد. من هم البته چنين احتياط‌هايي را رعايت نمي‌كنم چون من كاري نمي‌كنم كه بخواهد ضد امنيتي باشد. بعضي مواقع هم پشت تلفن مي‌گويم برادري كه شنود مي‌كني شما هم گوش كن!»
نسبت شنود و حقوق شهروندي
احمد مازني، عضو فراكسيون اميد اما خيلي شنود‌هاي داخلي را جدي نمي‌گيرد و مي‌گويد «ما بايد بيشتر نگران اين باشيم كه سازمان جاسوسي دنيا ما را چك و شنود نكنند. اما اگر از موضوع شنود برداشت‌هاي سليقه‌اي و شخصي در مورد شهروندان عادي صورت گيرد غيرقانوني است و اگر ما مطلع شويم كه چنين مجوزهايي براي شنود داده شده است حتما به عنوان ناظر برخورد خواهيم كرد.» نظر اصولگريان نيز در مورد شنود جالب است. برخي از نمايندگان اصولگراي مجلس مثل محمدعلي پورمختار يا حسن نوروزي در گفت‌وگو با «اعتماد» سفت و سخت از شنود دفاع مي‌كنند. پورمختار البته نگاهي هم به مساله حريم خصوصي افراد دارد و ورود به آن را ممنوع مي‌داند. نسبت شنود و حريم خصوصي همان نكته‌اي است كه توجه دولت روحاني با داعيه دفاع از حقوق شهروندي را به خود جلب كرده و براي همين است كه چندي قبل لايحه‌اي براي منع خريد و فروش لوازم شنود آماده شد. اظهارات حسن روحاني آن وقت كه گلايه داشت «والله پيامبر هم شنود نمي‌كرد» نيز شاهد ديگري بر اين مدعا است. اگرچه چند روز بعد سخنگوي قوه قضاييه با بيان اينكه «بيشترين درخواست شنود از سوي دولت به قضات ارايه مي‌شود» توپ را دوباره به زمين دولت برگرداند.