روز جهانی خنده ، تا می‌توانی قهقهه بزن

هفته نامه سلامت - ترجمه مریم سادات کاظمی: روز جهانی «خنده»در سال 1998 میلادی به ابتکار پزشکی هندی به نام مادان کاتاریا، موسس «یوگای خنده» به تقویم مناسبت های جهانی رسید و سالانه این روز در بسیاری از کشورها به عنوان اقدامی مثبت در جهت آرامش و شادی مردم دنیا باعث برگزاری جشن می شود.
هدف از انجام چنین مراسمی ایجاد آگاهی عمومی برای اتحاد و صمیمیت مردم به کمک خنده و شادی است. بیشتر برنامه های چنین مراسمی مبتنی بر «یوگا خنده» است که تاثیر بالایی در پذیرش این اقدام دارد. با توجه به شناخت فواید خنده و به خصوص یوگای خنده، امروزه در 105 کشور دنیا باشگاه هایی به این تمرین اختصاص یافته است.
«یوگای خنده»؛ تمرینی برای ترغیب خود به خنده
همه ما بارها شنیده ایم که متخصصان توصیه می کنند خندیدن برای سلامت جسم و روح عالی است، اما چه کنیم اگر روحیه شوخ طبیعی نداریم و به راحتی از دیدن بازی کودکان، قدم زدن در طبیعت و ... شاد نمی شویم؟ گرچه بسیاری از افراد بر این باورند شاد بودن نیاز به ابزارهای خاصی دارد و نمی توان به راحتی این شیوه را در زندگی روزمره گنجاند اما «یوگای خنده» یکی از بهترین روش های شاد بودن در زندگی است که به رغم تاثیرات فوق العاده فوری، هنوز بعضی افراد حتی نام آن را هم نشنیده اند. یوگای خنده را نخستین بار در سال 1995 میلادی پزشکی هندی به نام مادان کاتاریا در بمبئی مطرح کرد. وی با توجه به شناخت و بررسی فواید خنده بر سلامت، روزی تصمیم گرفت خنده را به عنوان یک شیوه وارد زندگی روزمره کند
و نشان دهد برای خندیدن نباید منتظر بهانه بود. بر اساس این تصمیم به پارک نزدیک منزلش رفت و همراه با چند نفر که آنجا بودند، تمرین برای خندیدن را آغاز کرد. گرچه این پارک را شاید بتوان اولین باشگاه یوگای خنده معرفی کرد اما امروزه این اقدام چنان مورد توجه قرار گرفته که هزاران باشگاه خنده در بسیاری از کشورهای دنیا راه اندازی شده است. یوگای خنده مفهومی منحصر به فرد است که نشان می دهد هر کسی بدون دلیل خاص، شوخی و حتی داشتن روحیه شوخ طبعی می تواند بخندد. در انجام این تکنیک که در قالب گروه شکل می گیرد، افراد سعی می کنند با برقراری تماس چشمی مطلوب با یکدیگر و توجه به خصیصه های کودک درون خود و فارغ از روزمرگی ها بخندند.
گرچه شاید ابتدا خنده ها تصنعی باشد اما خیلی زود افراد احساس خنده واقعی را در وجود خود درک می کنند. علت نام گذاری چنین تمریناتی به نام یوگای خنده از این جهت است که مانند درگی تمرینات یوگا، در این حالت نیز تنفس عمیق به عنوان یک اصل مهم ریلکسیسشن و کسب آرامش مورد توجه است. در واقع تنفس عمیق سطح بیشتری از اکسیژن را به مغز و بدن می رساند که می تواند منجر به افزایش انرژی، احساس سلامت و حال خوب شود. از لحاظ علمی ثابت شده بدن میان خنده خود به خود و خنده ارادی تفاوتی قائل نمی شود و به همین دلیل در هر دو حالت از فواید فیزیولوژیک و روانشناختی خنده برخوردار خواهد بود.
آنچه سبب تاثیر فوق العاده «یوگا خنده» است...
بر اساس آنچه بررسی های علمی ثابت می کنند، بدن ما برای این که از فواید خنده بهره مند شود نیاز به 10 تا 15 دقیقه خنده مستمر دارد. حال آن که بیشتر خنده های روزمره ما در حد لبخند و بسیار کوتاه تر از آن است که سبب تغییرات و تاثیرات مطلوب در بدن شود، اما در قالب تمرینات یوگا خنده می توان این مدت را فراهم و به شکل ارادی سعی کرد بدن تحت تاثیر این فرایند قرار گیرد.
از طرفی خنده زمانی مفید خواهد بود که واقعا عمیق باشد و با تمام وجود احساس شود. مزیتی که طی تمرینات یوگا خنده فرد با تمام علاقه و هیجان فقط می خندد، بدون این که نگران ناراحت شدن دیگران یا قضاوت از طرف اطرافیان باشد. خنده های تصادفی ما در طول روز تا حد زیادی به عوامل بیرونی بستگی دارد اما به کمک یوگا خنده می آموزیم حتی روزمرگی های زندگی و شرایط مختلف آن می تواند بهانه خوبی برای شادی و خنده باشد. در این صورت به تدریج خندیدن در وجود فرد نهادینه می شود و روشی است که از اثر مثبت آن برخوردار خواهد شد.
بهبود روحیه و وضعیت جسمانی مبتلایان به سرطان
انجام جلسات منظم یوگا خنده نه تنها چراغ امید تازه ای در زندگی مبتلایان به سرطان روشن می کند بلکه با توجه به مطالعات انجام گرفته، خندیدن سلول های سیستم ایمنی بدن را مقاوم می کند. در واقع خنده عمیق و مستمر تاثیر فوق العاده ای بر روند درمان دارد. امروزه یوگا خنده در برخی کشورها از جمله ایالات متحده آمریکا به عنوان یک روش مکمل در مراکز درمانی سرطان اجرا می شود تا به بیماران و نزدیکان آنها در جهت کنترل درد و بیماری کمک شود.
در سال 2015 میلادی، بررسی علمی یکی از پژوهشگران ایرانی راجع به تاثیر یوگا خنده پیش از انجام جلسات شیمی درمانی در فرانسه ارائه شد که نشان می دهد خندیدن نقش یکی از پروتئین هایی که تاثیر قابل توجهی بر نتیجه شیمی درمانی دارد را تغییر می دهد. پس از این موفقیت چشمگیر باشگاه های یوگا خنده در تهران نیز راه اندازی شد. البته باید اشاره کرد باشگاه های یوگا خنده برای این گروه از بیماران نیز تنها با هدف بهبود روحیه و لذت از زندگی فعالیت دارد و به رغم تاثیرات مطلوب بر وضعیت سلامت، مرکز درمانی محسوب نمی شود.
ارتقای تحصیل دانش آموزان
بسیاری از مدارس هند امروزه یوگا خنده را به عنوان یکی از برنامه های روزمره مدرسه اجرا می کنند. در این حالت، برنامه روزانه تحصیلی با 10 دقیقه خندیدن در آغاز کلاس و 5 دقیقه خندیدن پیش از ترک مدرسه انجام می شود. نهادینه کردن چنین ریتمی زمینه ساز محیط بسیار جذاب و پر انرژی در مدرسه خواهد شد که در نتیجه منجر به احساس لذت و شادی مربیان و دانش آموزان از بهبود روابط، نظم و تلاش می شود. نتایج تحصیلی نیز به تبع این شرایط مطلوب، وضعیت بهتری پیدا می کند. البته بررسی ها نشان می دهد یوگا خنده تاثیر بسیار مثبتی بر نگرش زندگی دانش آموزان نیز خواهد داشت. علاوه بر هند، این روش در مدارس ایالات متحده و فرانسه نیز در حال اجراست.
نگرش مثبت معلولان به زندگی
شرکت معلولان جسمی و ذهنی در تمرینات یوگا خنده سبب بهبود موثر توانایی های حرکتی و قابلیت های گفتاری می شود. بررسی در مورد وضعیت معلولانی که با ویلچر حرکت می کنند حاکی از آن است شرایط جسمی و سلامت روان آنها بهبود می یابد. از طرفی گنجاندن این برنامه ها در مدارس کودکان نابینا و ناشنوا تاثیر خوبی در پذیرش معلولیت و نگرش مثبت تر به زندگی و خوشبختی در آنها دارد. از همین رو، در برخی کشورها از جمله هند و فرانسه توجه جدی به این مقوله شده و 2 تا 3 جلسه در هفته شرکت در جلسات یوگا خنده برای معلولان اجرا می شود.
امید به زندگی در سالمندان
گروه دیگری از افراد جامعه که تمرینات یوگا خنده می تواند برای آنها بسیار مطلوب باشد، سالمندان هستند. این در حالی است که جمعیت جوان امروز، جمعیت سالمند فردا خواهد بود و بهتر است از هم اکنون برنامه های بهبود کیفیت زندگی آنها در نظر گرفته شود.
سالمندی پدیده ای است که با کاهش تحرک، بروز بیماری های جسمی مختلف، تحلیل شناختی و قابلیت های ذهنی و ... همراه است. همچنین افراد در سنین بالا، چندان دسترسی و تعادلی با محیط پیرامون خود ندارند که می تواند زمینه ساز اختلالات روانی از جمله افسردگی و بی حوصلگی و ... باشد اما یوگا و خنده در این شرایط تمرین ایده آلی است که می تواند قدری حرکات ملایم، احساس شادی، کاهش افسردگی و بهبود روحیه در خلق و خو را برای آنها رقم بزند. ضرورت چنین برنامه هایی به خصوص برای سالمندانی که در آسایشگاه زندگی می کنند، بیشتر خواهد بود.
منبع: www.yoga -do-observatoire.info
دلایلی علمی برای این که بیشتر بخندید
حتما شما هم شنیده اید که «خنده بر هر درد بی درمان دواست». این مطلب درست است و در حقیقت مطالعات علمی تاثیر واقعی خنده بر سلامت جسمی، هیجانی و اجتماعی را تایید می کند. با این که مشغله های زندگی روزمره شاید به نظر بعضی افراد مجالی برای شاد بودن و خندیدن باقی نمی نگذارد اما اگر بدانیم خنده تا چه حد وضعیت سلامت جسم و روح را بهبود می بخشد، حتما چند دقیقه شاد بودن را در برنامه های زندگی می گنجانیم تا انتظار در مراجعه به پزشک و تحمل بیماری را کاهش دهیم.
ارتباط خنده و سلامت سیستم قلبی - عروقی
خنده باعث اتساع بافت تشکیل دهنده غشای تداخلی عروق و در نتیجه افزایش جریان خون خواهد شد. بهبود جریان خون و اکسیژن به قلب همچنین احتمال لخته های خونی و پر فشاری خون را کاهش می دهد. شاید به نظر عجیب بیایدت اما خنده مانند دیگر ورزش های هوازی تاثیر فوق العاده ای بر سلامت قلب دارد زیرا در واقع یک دقیقه خنده می تواند معادل 10 دقیقه قایقرانی یا دویدن به عملکرد مطلوب سیستم قلبی کمک کند.
تقویت سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی نقش کلیدی در حفظ سلامت و مقابله با عوامل بیماری زا دارد. در زمان خندیدن، این سیستم به سرعت تقویت می شود زیرا سلول های مقابله با ویروس ها و عفونت ها افزایش می یابند. همچنین در این شرایط ثابت شده سلول های خاص محافظت در برابر عوامل جدی بیماری ها مانند سلول های NK ترمیم و احیا می شوند. افزایش آنتی کورها و به طور کلی تقویت سیستم ایمنی بدن موجب مقاومت بهتر در برابر سرطان ها، بیماری های قلبی - عروقی، میگرن، افسردگی و بی خوابی است. اگر کنار شادی و خنده در شیوه زندگی، به برنامه غذایی درست و تحرک نیز توجه شود می توان همه شانس ها برای زندگی همراه با سلامت را در اختیار داشت.
کاهش استرس
خنده تمرینی آسان و موثر برای کاهش محرک های زمینه ساز استرس فیزیکی، روانی و هیجانی است. هنگام خندیدن استرس کاهش می نیابد و تعادل هورمون های هیجانی در مدت بسیار کوتاهی ایجاد می شود. بر اساس مطالعات تاثیر چند دقیقه خندیدن مانند تمرینات یوگا خنده موجب کاهش سطح کورتیزول که به عنوان هورمون استرس شناخته می شود، خواهد شد و هیجانات مثبت را افزایش می دهد. پژوهشگران بر این باورند گنجاندن شادی و خنده به عنوان یک اصل زندگی در روزمرگی ها می تواند منجر به افزایش طول عمر شود و توانایی بدن برای مقابله با بیماری های مرتبط با استرس را کاهش می دهد.
بهبود تنفس و عملکرد ریه ها
خندیدن روشی بسیار سریع و سا ده برای تنظیم تنفس و توانایی ریه هاست. خنده منجر به افزایش فوری ضربان قلب، تعداد تنفس و مصرف انرژی می شود. در این صورت هوای تازه و سرشار از اکسیژن جایگزین هوای گرفته ریه ها خواهد شد. همچنین تنفس عمیق تر و بهبود سلامت سیستم تنفس به خصوص در مبتلایان به بیماری های تنفسی از جمله آسم را در پی دارد.
تاثیر مثبت در روابط اجتماعی
خنده نقش مهمی در تنظیم تعاملات اجتماعی بشر دارد و برقراری ارتباطات بین گروه های مختلف را تسهیل می کند. در واقع پیش از این که کلام و کلمات بتوانند دو نفر را برای تعامل اجتماعی و عاطفی آماده کنند، لبخند و چهره بشاش آنهاست که احساس خوبی ایجاد کرده و زمینه گفتگوی سازنده را فراهم خواهد کرد. همچنین از آنجا که خنده و شادی را باید خصیصه ای مسری دانست، دیگران نیز در این شرایط نگرش مثبت و رفتار شادتری خواهند داشت.
تسکین درد
خنده باعث تولید اندروفین در بدن می شود که این هورمون ها به عنوان مسکن طبیعی درد را در زمان کوتاهی تسکین می دهند. به همین علت امروزه تمرینات یوگا خنده در مراکز درمانی علاوه بر بهبود وضعیت روحیه بیماران به عنوان روش مکمل نیز توصیه می شود. حتی مشخص شده تاثیر تمرینات خنده بر بعضی بیماران مبتلا به روماتیسم که از درد شدیدی رنج می برند بیشتر از داروهای مسکن است.
و در پایان به خاطر داشته باشید...
شرکت در جلسات یوگا خنده در مورد خانم های باردار و مبتلایان به بیماری های قلبی و آسم بهتر است تحت نظر پزشک باشد. در واقع بعضی تمرینات می تواند منجر به افزایش سریع اکسیژن رسانی و فشار بر عضلات شکم نیز شود که ممکن است برای این افراد مشکل ساز باشد.
منبع: boostermavie.com