بحران بی سابقه آب مانع کشت برنج شد

در سال‌های اخیر با افزایش خشکسالی و مدیریت نامناسب منابع آبی به ویژه در بخش کشاورزی، زمزمه‌های ممنوعیت کاشت برنج در استان‌های غیر شمالی بسیار شنیده می‌شد. زیرا با توجه به نیاز آبی بالای این محصول، کشت آن در استان‌هایی مانند اصفهان که با کمبود شدید منابع آب مواجه است، منطقی به نظر نمی‌رسید.
امسال نیز اعلام ممنوعیت کشت برنج در استان‌های کم آب از مصوبات کارگروه مدیریت کم آبی است که این بار این مصوبه با جدیت مورد اجرا قرا گرفته است.
به گزارش ایمنا، آنگونه که کارشناسان ومسئولان وزارت نیرو خبر می‌دهند بحران کم آبی در نیم قرن اخیر بی سابقه بوده است. از این رو با توجه به شرایط بحرانی آب درسال جاری، کارگروهی در دولت، مشتمل بر وزرای نیرو، کشور، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، رییس سازمان محیط زیست و رییس سازمان برنامه و بودجه، برای مدیریت کم آبی تشکیل شده است که از مصوبات اصلی این کارگروه کاهش ۷۰۰ هزار هکتاری سطح زیر کشت برنج و ممنوعیت کشت برنج در استان های اصفهان و فارس است.
این درحالی است که نخستین بخشنامه ممنوعیت کاشت برنج در استان‌های غیر شمالی به سال ۱۳۹۳ برمی‌گردد که توسط جهاد کشاورزی ابلاغ شد و قابل توجه است با گذشت ۴ سال از آن ابلاغیه شرایط آب بحرانی تر هم شده است.
به طوری که گفته می‌شود در بسیاری از مناطق کشور، مردم برای آب آشامیدنی دچار مشکل هستند. با این اوصاف و با توجه به آب بر بودن محصولی چون برنج که به طور میانگین تولید هر کیلوی آن ۸ هزار لیتر آب مصرف دارد مقرر شده است کشت بهاره و زمستانه این محصول به غیر از استان‌های گیلان و مازندران در سایر استان‌ها متوقف شود.
تغییر کشت کشاورزی
حال با توجه به شدت کاهش بارندگی در استان اصفهان و تهدید کشاورزی این استان، بسیاری از فعالان و کارشناسان کشاورزی، نسبت به تغییر الگوی کشت در اصفهان تاکید فراوان دارند زیرا معتقدند برای حفظ کشاورزی در استان نیازمند تغییر رویه از سمت محصولات آب بر به طرف کشت محصولات کم آب بر وجود دارد.
از طرفی هم برنج کاران اصفهانی به خصوص در منطقه لنجان با این باور که برنج کاری این بخش به زمان ساسانیان باز می‌گردد چندان متمایل به کشت جایگزین نیستند ضمن آنکه کشت دیگری را مقرون به صرفه نمی‌بینند.
دراین راستا مهرداد مرادمند قائم مقام سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان می‌گوید: برای این که کشاورزان برنج نکارند باید محصولی جایگزین را به آن‌ها معرفی کرد. به گفته این مسئول در راستای جایگزین کردن کشت برنج در استان، سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان سعی در ارائه برنامه‌ای مدون و منسجم دارد.
اما تهیه این برنامه و اجرای آن نیازمند چند سال زمان، اعتبارات کافی و تامین مابه‌التفاوت‌ها است.
وی می‌افزاید: درحالی که بسیار از توسعه کشت برنج در اصفهان سخن گفته می‌شود اما قابل تامل است که سطح کشت برنج در طول یک دهه اخیر در استان اصفهان از ۲۰ هزار هکتار به ۴هزار و ۹۰۰ هکتار کاهش یافته است در صورتی که در استان‌های دیگر مانند خوزستان و فارس که در آنها نیز کشت این محصول ممنوع اعلام شده است در طول ۱۰ سال گذشته تغییراتی در آمار سطح زیر کشت برنج آنها ایجاد نشده است.
کاهش ۵۰ درصدی بارندگی درسر شاخه ها
حسین محمدرضایی رئیس انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان نیز دراین مورد بیان می‌کند: در این چند سال اخیر به دلیل کمبود آب، کشت برنج نسبت به سال‌های گذشته با کاهش چشمگیری روبه رو بوده است.