آلودگی آب؛ آسیب ها، بیماری‌ها و راه های تشخیص آن
آب سالم آبی است که توسط کثافت، باکتری، انگل و ... آلوده نگشته باشد. آب پاکیزه برای همه افراد جامعه اهمیت فوق العاده‌ای دارد و باید به ارزش آن پی برده شود. تاریخ بهداشت عمومی مملو از نشانه‌های غم انگیزی است از همه گیری‌ها و تلفات بی شمار ناشی از بیماری‌ها که آب آلوده در ایجاد آنها نقش اساسی داشته است.
برترین ها: آب سالم آبی است که توسط کثافت، باکتری، انگل و غیره آلوده نگشته باشد. آب پاکیزه برای همه افراد جامعه اهمیت فوق العاده ای دارد و باید به ارزش آن پی برده شود.
آب برای نوشیدن، پخت و پز، شستشوی بدن و لباسها، احشام و حیوانات و گیاهان لازم است به همین دلیل سلامت آب از اهم ضرورت ها بوده و تامین بهداشت مطلوب، عامل قابل ملاحظه ای است. بنابراین کوشش همگانی باید برای گسترش حمایت و نگهداری سیستم آبرسانی بهداشتی بعمل آید. حتی وقتی این اقدامات انجام شد باز ممکن است آب بوسیله ظروف ذخیره سازی آلوده، خاک، حشرات یا حیوانات آلوده شود، مگر اینکه بطور مناسب و صحیح حفاظت گردد.
جهت تصفیه آب در مراکز آبرسانی زحمات و هزینه های بسیاری صرف می گردد لذا باید آب محتاطانه مصرف شود. شیرهای آب را در زمانی که استفاده نمی شود باید کاملا بست و در صورت نقص حتما تعمیر گردد.
برخی افراد ممکن است نسبت به سایرین بیشتر مستعد آسیب‌های ناشی از آلودگی آب‌ها شوند:
- افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند
- افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی مثل ایدز
- افرادی که تحت پیوند قرار گرفته‌اند
- کودکان و نوزادان
- زنان باردار و جنین آنها و سالمندان
آب سالم و ایمن می‌تواند تحت تاثیر خیلی از عوامل قرار بگیرد که از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- موقعیت یک شهر
- کیفیت لوله‌ها و سیستم آبرسانی منازل
- فعالیت‌های کارخانجاتی که در نزدیک محل زندگی انسان و حومه شهرها قرار گرفته‌اند.
اثرات آلودگی آب بر انسان
تاریخ بهداشت عمومی مملو از نشانه های غم انگیزی است از همه گیری ها و تلفات بی شمار ناشی از بیماری ها که آب آلوده در ایجاد آن ها نقش اساسی داشته است.
آب آلوده به راه های زیر می تواند سبب انتقال بیماری ها گردد:
الف) مستقیم
آب به طور مستقیم در انتقال بعضی از بیماری ها دخالت دارد. منظور از انتقال بیماری به طریقه مستقیم آن است که عامل ایجاد کننده بیماری از طریق مدفوع و ادرار یا راه های دیگر وارد آب می شود و آب را آلوده می کند. با آشامیدن چنین آبی یا تماس با آن، عامل بیماری به طور مستقیم وارد بدن شخص سالم شده و او را بیمار می کند. مهم ترین بیماری هایی که از این طریق انتقال می یابند عبارتند از: حصبه، وبا، انواع اسهال های میکروبی و آمیبی، یرقان عفونی، فلج اطفال.
ب) غیر مستقیم
آب در انتقال بعضی از بیماری ها نقش غیر مستقیم دارد. در این گروه از بیماری ها، آب فقط محیطی برای رشد و تکثیر ناقل بیماری است و به طور مستقیم در انتقال بیماری نقشی ندارد. از این گروه بیماری ها می توان مالاریا، تب زرد و انواع آنسفالیت ها را نام برد.
ج) آب در انتقال بعضی از بیماری ها نقش توأم مستقیم و غیر مستقیم دارد:
آشامیدن و یا تماس با آب آلوده مستقیما بیماری ها را به انسان منتقل می سازد. از سوی دیگر آب وسیله ای برای نگهداری و پرورش میزبان عامل بیماری است. به این ترتیب آب در انتقال بیماری دو نقش کاملا مجزا بر عهده دارد.
د) آب در انتقال بعضی از بیماری ها نقش مساعد کننده ی شرایط انتقال را بر عهده دارد:
بسیاری از کرم های انگل روده انسان، در این گروه از بیماری ها قرار می گیرند؛ مثلا برای رشد جنین در داخل تخم و تبدیل آن به نوزاد آسکاریس، وجود آب به صورت نم در زمین لازم است و یا برای کرم های قلابدار که انگل روده کوچک انسان هستند، وجود رطوبت کافی در خاک برای ادامه حیات آن ها ضروری است.
۵ روش ساده برای آزمایش کیفیت آب آشامیدنی
در اینجا چند روش ساده برای آزمایش کیفیت آب مصرفی و آشامیدنی را توضیح می‌دهیم که با استفاده از آنها می‌توانید به میزان خلوص آب پی ببرید:
۱ . یک لیوان با شیشه شفاف را از شیر آب آشپزخانه پر کنید
لیوان را رو به نور نگه‌دارید و به داخل آن نگاه کنید. آیا آب درون لیوان شفاف است یا کدر و تیره؟ غیر از مایع شفاف و روشن هر چیز دیگری که در آب ببینید می‌تواند نشانه‌ای از آلودگی باکتریایی و یا ذرات معلق باشد.
۲ . آب را بو کنید
یک روش دیگر برای آزمایش کیفیت آب مصرفی این است که آب را بو کنید. اگر بویی شبیه بوی تخم‌مرغ گندیده و یا بوی استخر شنا، سوهان ناخن در اثر ساییدن و یا بوی نامطبوع دیگری احساس کردید، ممکن است این بو به دلیل میزان بالای کلر یا گوگرد باشد.
۳ . از کیت تشخیص خلوص آب برای سنجش کیفیت آب استفاده کنید
این کیت‌ها را می‌توانید از فروشگاه‌های لوازم آزمایشگاهی تهیه کنید. قابلیت‌هایی که این کیت‌ها دارند عبارت است از: اندازه‌گیری میزان کلر، نیترات‌ها و نیتریت‌ها، مواد معدنی از قبیل آهن، مس و سرب و آرسنیک میزان سختی آب.
نکته: مسلماً نتیجه‌ای که از طریق این روش به دست می‌آورید دقیق‌تر از سنجشی است که با نگاه کردن به آب به دست می‌آورید.
۴ . می‌توانید از ابزارهایی برای تست آب استفاده کنید
برای تهیه آن‌هم می‌توانید از شرکت‌های معتبر که درزمینهٔ آب و تصفیه آب فعالیت می‌کنند درخواست کنید آنها را در اختیار شما قرار دهند. یکی از این دستگاه‌ها که قادر است ناخالصی محلول در آب را اندازه‌گیری کند دستگاه TDS متر است. این دستگاه از خاصیت هدایت الکتریکی آب کمک می‌گیرد و قادر است سنگینی آب که همان تقریب نسبتاً مطلوبی از جامدات محلول در آب است را با واحد PPM (میلی‌گرم در لیتر) اندازه‌گیری کند. این دستگاه کوچک بوده و با استفاده از آن می‌توانید هرچند وقت یک‌بار خودتان در منزل میزان خلوص آب مصرفی و آشامیدنی را اندازه بگیرید.
۵ . برای تست خلوص آب از آزمایش‌های حرفه‌ای استفاده کنید
همه آزمایشگاه‌ها این تست را انجام نمی‌دهند. برای اطلاع از اینکه کدام آزمایشگاه‌ها می‌توانند این تست را برای شما انجام دهند با بخش بهداشت محلی خود تماس گرفته و لیستی از آزمایشگاه‌هایی که این تست را انجام می‌دهند تهیه کنید. ۱ یا ۲ نمونه از آب مصرفی خود را برای آزمایش و تست در ظرف‌های شیشه‌ای مخصوص بریزید. ظروف شیشه‌ای مخصوص که از آب پرکرده‌اید را به آزمایشگاه برده تا تجزیه‌وتحلیل بر روی آن انجام شود. نتیجه به‌دست‌آمده را با متخصصان و کارشناسان آب و تصفیه آب درمیان بگذارید.
اگر هر یک از روش‌های بالا را امتحان کردید و به این نتیجه رسیدید آبی که مصرف می‌کنید آلوده است،به شما پیشنهاد می‌کنیم که یک دستگاه تصفیه آب خانگی خریداری کرده و یا با کارشناس متخصص در خصوص روش‌هایی که می‌توانید به آب سالم دسترسی داشته باشید مشورت کنید.