ریتم ناموزون زندگی در عکاسی با موبایل
در عکاسی با موبایل، میتوان از هر چیز دمدستی عکس گرفت و این باعث بروز خلاقیت میشود، ضمن اینکه این نوع عکاسی، کمتر اجازه دستکاری بر واقعیت جاری را میدهد و در آن، میتوان بخشی از واقعیت را برجسته و بخشهای دیگری از آن را پنهان کرد.
حالا دیگر اغلب آدمهای دنیا یک گوشی هوشمند با امکان اتصال به اینترنت، گوش دادن موسیقی، فیلم دیدن و البته عکس گرفتن دارند. با رواج شبکه اجتماعی اینستاگرام، این ویژگی آخری، وجه دیگری یافته و به عکاسی با موبایل، اهمیت ویژهای بخشیده است. ابراهیم عرببیگی، ویژگیهای این نوع عکاسی را در کارگاه «عکاسی موبایل» شرح داد.
او که در نشست کانون عکس انجمن سینمای جوانان اصفهان دراینباره حرف میزد، از اولین دوربین موبایل گفت. دوربینی که سال 2000 وارد بازار جهانی شد و اولین نسل عکاسان موبایلی را پدید آورد. عرببیگی درباره تأثیر تعبیه دوربین بر روی موبایل بر عکاسی امروز میگوید: «فنآوری باعث گسترش عکاسی آماتور شده، عکاسی از روی علاقه و بدون هدف کسب درآمد.» او تولید دوربین کداک Brownie از سال 1900 را نقطه آغاز رواج عکاسی آماتور و عکاسی سفری میداند، دوربینی ساده و ارزان به قیمت یک دلار.
ازنظر عرببیگی، گسترش استفاده از دوربین موبایل، در ادامه رواج این نوع دوربین در آن سالها است، نوعی از عکاسی که باعث گسترش عشق به تصویر در دنیای امروز شده، او میگوید: «فنآوری، عکاسهای آماتور را از طریق اینستاگرام به مخاطب وسیع جهانی معرفی میکند و دموکراسی خلق تصویر از طریق اینستاگرام از سال 2010 رواج یافته است. اتفاقی که تولید عکس در هر شرایطی را میسر کرده، آنچه در قرن 19 در اختیار افراد معدودی بود.» او تسلط اینستاگرام بهجای فیسبوک روبهزوال را هم نشان از تسلط تصویر میداند.
عرببیگی معتقد است دوربین موبایل، امکان واکنش آنی به موضوعات را بدون احساس خطر فراهم میکند، او میگوید: «در عکاسی با موبایل میتوانیم بدون ویزور و بیهوا عکس بگیریم، طوریکه سوژه هم واکنش منفی نشان ندهد و نترسد، چراکه موبایل را همه دارند و با دوربین آن، یک عکاس نامرئی و شهروند عادی اهل نگاه کردن و پرسهزن هستیم.»
او معایب دوربینهای حرفهای و نیمهحرفهای را نیز چنین برمیشمرد: «این نوع دوربینها برخلاف دوربین موبایل به خاطر ظاهرشان به حریم سوژه تجاوز میکند و باعث فیگور گرفتن او میشود، این موضوع، سوژه را از وضعیت ناخودآگاه به وضعیت خودآگاه میبرد.»
عرببیگی به این هم اشاره میکند که حتی برخی عکاسهای حرفهای خبری مثل مجید سعیدی از طریق عکاسی با موبایل، کسب درآمد میکنند. او مزایا و محدودیتهای تکنیکی عکاسی با موبایل را چنین برمیشمرد: «در عکاسی با موبایل، توجه به زبان عکاسی و کارکرد زیباشناسانه عکسها کافی است و نیازی به درگیری با شاتر، دیافراگم و مباحث تکنیکی نداریم. این دوربین البته محدودیتهایی هم دارد، لنز دوربین موبایل، واید است و نمیتوانیم فاصله کانونی و عمق میدان آن را تغییر دهیم.» او اشکال بزرگ دوربین موبایل را حساسیت آن به نور میداند، اینکه این نوع دوربین در نور کم یا زیاد، خوب عمل نمیکند.
عرببیگی درباره ویرایش عکسهای گرفتهشده با دوربین موبایل هم پیشنهادهایی دارد. او میگوید: «این عکسها را باید با نرمافزارهای ویرایش عکس موبایل اصلاح کرد، چون صفحهنمایش موبایل، پیشرفته است و کمترین جزئیات را نشان میدهد.»
او برای عکسهایی که با موبایل گرفته میشود، ویژگیهای موضوعی هم قائل است: «در عکاسی با موبایل، میتوان از هر چیز دمدستی عکس گرفت و این باعث بروز خلاقیت میشود، ضمن اینکه این نوع عکاسی، کمتر اجازه دستکاری بر واقعیت جاری را میدهد و در آن، میتوان بخشی از واقعیت را برجسته و بخشهای دیگری از آن را پنهان کرد.»
ازنظر عرببیگی، عکاسی با موبایل، زندگی روزمره امروز را به شکل بیواسطه معنادار میکند و به عکسهای اجتماعی اهمیت میبخشد. او ریتم ناموزون زندگی را موضوع غالب عکاسی با موبایل و شهر را بهترین لوکیشن آن میداند. عرببیگی شیوهای هم برای این نوع عکاسی پیشنهاد میدهد: «عکاسی با موبایل، نیاز به صبر دارد، نباید پلان از قبل داشته باشیم و باید به دنبال اتفاق بگردیم.» او عکاسی با موبایل را یک بازی مفرح و غیرجدی هم میداند.
عرببیگی، جوزف کودلکا را یک نمونه واقعی عکاس با موبایل میداند، فردی با زندگی کولیگونه که آثارش را به موزههای بزرگ دنیا فروخته و مدام در حال ولگردی و عکس گرفتن است. او ریزهکاریهایی را هم برای عکاسی با موبایل پیشنهاد میدهد: «نور صفحه را کم کنید، قفل گوشی را غیرفعال کنید و فوکوس را قفل، پیدرپی عکاسی کنید و فلش نزنید.»
عرببیگی به برگزاری مسابقات عکاسی موضوعی با هشتگ هفتگی در صفحه مسئولان اینستاگرام به آدرس Instagram هم اشاره میکند، مسابقاتی که باعث معرفی جهانی جشن نوروز بهواسطه برگزیده شدن عکس مجید سعیدی در این صفحه شد.
اینستاگرام البته عوارضی هم ازنظر عرببیگی داشته، تغییر معیارهای زیباشناسی عکاسی، شتابزدگی در دیدن عکسهای زیاد، لایک کردن بیرویه، تأییدهای دوستانه دور از کارشناسی، توهم عکاس بودن و خودشیفتگی ازجمله این مضرات است.