سرقت کاشی‌های قاجاری سقاخانه «نقاشی»

موج سرقت کاشی‌های تاریخی حالا به اصفهان رسیده و از معدود نشانه‌های باقی مانده‌ی تاریخی در چهارراه نقاشی اصفهان هم به مرور در حال حذف از جداره‌ی تاریخی این خیابان است. سقاخانه‌ای که همسایه‌ی چند بنای بیش از ۱۰۰ ساله‌ی دیگر مانند خانه «نایب‌السطنه» است،‌ اما در این میان صدای کسی در نمی‌آید ...

مهدی تمیزی، پژوهشگر و فعال میراث‌فرهنگی اصفهان به ایسنا می‌گوید:‌ در حال حاضر حدود سه یا چهار سقاخانه ارزشمند در شهر اصفهان وجود دارد که به واسطه ارزش هنری خود در محتوا و حوزه‌ی کاشی‌کاری دارای جایگاه و ارزش ویژه‌ای هستند.

او سقاخانه «بازار دردشت» با کاشی خشتی و تصویری از «عباس ابن علی» به همراه بسیاری اشعار و نوشته‌های دیگری که در اطراف این سقاخانه نقش بسته یا «سقاخانه چهارراه عباس‌آباد» را از این نمونه سقاخانه‌های ارزشمند می‌داند.

وی اما سقاخانه‌ی قرار گرفته در «چهارراه نقاشی» درابتدای خیابان فلسطین - چهارراه نقاشی را یکی از سقاخانه‌های واجد ارزش و باقی مانده از دوره‌ قاجار می‌داند که گویا در طول یکی دو ماه گذشته کاشی‌های دو لچکی بالای سقاخانه به سرقت رفته‌اند.

رئیس موزه هنرهای معاصر اصفهان که در حال پژوهش روی سقاخانه‌های شهر اصفهان است، اظهار می‌کند: کاملا مشخص است که برخی از کاشی‌ها دانه دانه در حال جابجایی هستند، اکنون نیز برخی از آن‌ها لُق شده‌ و از پشت تخریب شده وجود دارد که گویا آماده برای سرقت هستند تا یکی‌یکی برداشته شوند.

او با بیان این‌که این سقاخانه در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده است، اضافه می‌کند: نمونه سقاخانه‌های تاریخی اصفهان که در معرض خطر هستند، سقاخانه «بازار دردشت» روبه روی حمام تاریخی دردشت و سقاخانه «چهارراه عباس‌آباد» در تقاطع چهارراه عباس آباد است، که وضعیت مناسبی ندارند و درمعرض تخریب قرار گرفته‌اند.

تمیزی با بیان این‌که همیشه نباید به این فکر باشیم که مسئولان باید مسئولیت همه کارها را به عهده گیرند، می‌گوید: بعضا ممکن است به دلیل گرفتاری‌های زیاد و کم توجهی خیلی از این موارد از نظر مسئولان فراموش شود، اما گلایه دوستداران میراث فرهنگی اصفهان از شهروندانی است که هر روز از کنار بناهای تاریخی مانند این سقاخانه‌ی ارزشمند عبور می‌کنند و هر روز متوجه اتفاقاتی که روی این بناهای تاریخی رخ می‌دهد، هستند، اما برایشان بی‌تفاوت است.

او ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد هیچ‌کدام از شهروندانی که هر روز و هر هفته از جلوی این سقاخانه عبور می‌کنند، یا مردم بومی منطقه و حتی مغازه‌دارانی که همیشه در حال تردد در آن منطقه هستند، هیچ‌کدام حتی کمترین پیگیری برای این کاشی که دیروز سالم می‌دیدند و امروز به سرقت رفته، انجام ندادند.

وی با بیان این‌که بهتر است ما مردم نخست از خودمان شروع کنیم و همیشه همه تقصیرات را گردن مسئولان نیندازیم، می‌افزاید: البته کوتاهی و کم‌توجهی مسئولان را به هیچ وجه نمی‌توان نادیده گرفت، اما نقش شسهروندان چیست که هیچ‌گونه توجهی به آن چه در اطرافشان رخ می‌دهد، نمی‌کنند. اگر شهروندان دچار مسخ شده‌گی هستند، که بحث متفاوت است و این یک معضل اجتماعی است.

تمیزی با بیان این که به مستندنگاری آثار تاریخی علاقمند است، ادامه می‌دهد: در اودار مختلف تصویر صحیح این کاشی‌کاری را در طول چهار سال گذشته پیگیری کرده‌ام، تا ببینم در طول سال‌ها چه اتفاقاتی برای کاشی‌ها رخ می‌دهد. اما چند روز پیش که آن‌جا را دیدم بهت‌زده شدم که این چه رفتاری است که مردم با آثار تاریخی خود دارند.