مراتع کاشان حال خوشی ندارند

با وجود آنکه منابع طبیعی در حیات بشر اهمیت به سزایی دارد، اما هنوز نقش مرتع در افکار عمومی جامعه ناشناخته مانده و این ناآگاهی عمومی علاوه بر خشکسالی های مستمر، باعث شده که حال مراتع کاشان به روزگار ناخوشی دچار شود.به گزارش ایسنا؛ مردم در پندار خود مرتع را برای تولید علوفه و فضایی برای گردش می‌دانند، اما به کارکردهای مرتع توجهی ندارند و چنانچه آگاهی و مسئولیت‌پذیری مردم برای حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی افزایش پیدا کند، مراتع کشور دچار آسیب کمتری خواهد شد.
آنچه مهم است، روند نابودی مراتع در دشت کاشان است که در دو دهه گذشته به دام‌های این منطقه را به یک سوم رسانده است و تعداد مرتع‌داران را به کمتر از یک دهم کاهش داده است.
خشکسالی ها روند تخریب مراتع را شدت بخشیده است
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری کاشان به خبرنگار ایسنا - منطقه اصفهان در کاشان، گفت: مراتع شهرستان کاشان شامل ۱۵۰ سامانه عرفی است که در دو بخش ییلاقی و قشلاقی حدود ۳۷۰ هزار هکتار مساحت دارد. در سال 1372 که طرح ممیزی مراتع انجام شد، یک هزار و 198 بهره‌بردار برای چرای 68 هزار و 830 دام در این شهرستان شناسایی شد که تحت عنوان چوپان از مراتع بهره‌برداری می‌کردند.
محمدمهدی شریفی اظهار کرد: متأسفانه با گسترش خشکسالی، بهره‌برداری از مراتع به شدت کاهش پیدا کرده است به گونه‌ای که در طرح ‌شاخ شماری یا طرح تعادل دام و مرتع در مراتع ییلاقی در سال جاری، فقط 170 نفر از مراتع این شهرستان برای پرورش 25 هزار و 148 رأس دام بهره‌برداری می‌کنند و بقیه بهره داران به سمت، سایر مشاغل گرایش پیدا کرده‌اند.
وی افزود: با توجه به آنکه خشکسالی های چند ساله اخیر روند تخریب مراتع را شدت بخشیده است، این بخش دچار مشکلات و چالش‌هایی شده است که بازده اقتصادی نداشته و بهره‌برداران علاقه‌ای برای ادامه فعالیت در حوزه مرتع‌داری ندارند و باید با تغییر رویکرد اقتصادی، فرهنگی و آموزشی جاذبه‌های اقتصادی این بخش را برای جوانان ایجاد کنیم.
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کاشان، تصریح کرد: سطح وسيعي از كشور ما در گستره آب و هوای خشك و بياباني با متوسط بارش‌های سالانه کمتر از 50 میلی‌متر و توزيع نامناسب است که فقر و خراب بودن وضعیت مراتع را به دنبال دارد.
شریفی تأکید کرد: در مناطق خشک بیابانی و نیمه بیابانی، گرمای هوا و شدت تبخیر آب، موجب پژمردگی و کاهش دسترسی گیاه به آب مورد نیاز می‌شود و بادهای شدید نیز باعث کنده شدن بوته‌ها و گیاهان و نابودی مراتع شده است.
چرای بی رویه دام ادامه دارد
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کاشان گفت: چرای بی‌رویه دام در مراتع، چراي بی‌موقع و زود هنگام، چراي بيش از اندازه، عدم تعادل دام و ظرفیت مرتع، خروج دير هنگام دام و عدم تناسب نوع دام با نوع مرتع از جمله عوامل تخریب يك مرتع است.
وی افزود: اجرای طرح تعادل دام و مرتع که به عنوان شاخ شماری نامبرده می‌شود، هرسال از اول خرداد تا اول مهر در مراتع ییلاقی و از اول آذر تا اول فروردین در مراتع قشلاقی یک اقدام اساسی در جهت حفظ مراتع شهرستان کاشان بوده است.
شریفی اظهار کرد: چرای غیرمجاز و خارج از فصل از مواردی است که این اداره نسبت به آن اقدام قانونی و قضایی می‌کند و در سال جاری ۱۵ پرونده شکایت خارج از فصل و غیرمجاز برای چوپانان و مرتع‌داران غیرمجاز در محاکم قضایی تشکیل شده است.
مردم مراتع را ثروت ملی بدانند
همچنین کارشناس فنی اداره منابع طبیعی کاشان ، گفت: با توجه به اهمیت منابع طبیعی و مراتع در حیات جامعه بشری، باید به گونه‌ای فرهنگ سازی کنیم که همه مردم مراتع را به عنوان یک ثروت ملی تلقی کنند و اقدام به تخریب آن نکنند و رفتاری مسئولانه در زمان حضور در طبیعت داشته باشند.
علی خالویی اظهار کرد: همچنین برای حمایت از بهره‌برداران این بخش به صورتی باید برنامه‌ریزی کنیم که اشتغال پایدار در این حوزه ایجاد شود و با استفاده از تکنولوژی جدید و مدرن، جوانان به ویژه تحصیل کردگان حوزه کشاورزی و جنگلداری را به حفظ و اشتغال در این بخش تشویق کنیم.
وی افزود: هر چند در سال‌های اخیر شرایط طبیعی عامل تخریب مراتع بوده است، اما چراي بی‌رویه دام و حضور عامل انسانی که خودخواهانه اقدام به تخریب یا ایجاد آتش‌سوزی در مراتع و منابع طبیعی کرده‌اند، خسارت بیشتری داشته است.
منابع طبیعی منحصر به درخت نیست
کارشناس فنی اداره منابع طبیعی کاشان، تصریح کرد: بوته کنی جهت سوخت، شخم مراتع و تبدیل آن برای سایر مصارف، بهره‌برداری بيش از حد گياهان مرتعي به منظور مصارف دارويي و صنعتي، غير قابل تفكيك بودن عرصه مرتع مورد بهره‌برداری، فقر مالي و عدم توان مالی بهره‌برداران برای سرمایه‌گذاری در اصلاح و احيای مراتع از جمله عوامل انسانی برای تخریب مراتع شده است.
خالویی تأکید کرد: منابع طبیعی منحصر به درخت نیست بلکه هر گیاه سبز و دارای برگ، فضای سبز لازم برای زندگی سالم یک انسان را شامل می‌شود که نقش تنظیم گاز در محیط زیست، تنظیم آب و هوا، تنظیم اختلالات و آشفتگی‌های جوی، تنظیم و تأمین آب در بارش نزولات جوی را بر عهده دارد.

وی گفت: تشکیل خاک در طبیعت، تنظیم چرخه تغذیه، دفع ضایعات سموم و آفات، گرده‌افشانی، کنترل بیولوژیکی، زیستگاه و پناهگاه حیوانات، تولید غذا، منابع ژنتیکی و استفاده فرهنگی و تفریحی از دیگر ارزش‌های حفظ منابع طبیعی برای انسان است که با تخریب مراتع این ارزش‌ها نیز نابود می‌شود.