تولد سپیدی در تجارتی سیاه!
با نشستن پای حرف‌های زوج‌های نابارور یا حضور در اطراف بیمارستان‌ها می‌توان با واسطه‌های بازار سیاه مسائل ناباروری روبرو شد. بازار سیاهی که برای اهداء تخمک و رحم جایگزین شکل گرفته و در آن واسطه‌ها، ضمن سوءاستفاده از زنان و معرفی‌شان به افراد خواهان فرزند، به گرفتن پول‌های کلان اقدام می‌کنند.
به گزارش خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری ایمنا، از هر پنج زوج یک زوج در ایران نابارور است و با وجود روند افزایشی ناباروری در سالهای اخیر و استفاده از روش‌های جایگزین از سوی مراکز درمانی، بازار سیاه اهدای تخمک و اجاره رحم از پیش سیاه‌تر شده به طوریکه پشت همه اینهاعده‌ای از وساطتت بین اهداکننده و گیرنده، عده‌ای برای تهیه قرص‌ها و آمپول‌ها و بسیاری از طریق اهدا و اجاره نان می‌خورند.
متقاضیان اهدا دو گروهند؛ یا به قصد کمک به زوج‌های نابارور و برای انگیزه مالی به این کار رضایت می‌دهند. گروه اندک اول اغلب از طریق مراکز مجاز و توسط پزشکان متعهد اقدام می‌کنند اما گروه سودجوی دوم این تجارت سیاه را در مراکز غیرمجاز رونق بخشیده‌اند؛ چیزی شبیه بازار خرید و فروش کلیه. دلالان تخمک را دو تا سه میلیون تومان از اهداکننده (فروشنده) می‌خرند و در عوض از متقاضی دریافت (خریدار) مبلغی دو تا سه برابر دریافتی خود طلب می‌کنند.
اعلام آخرین وضعیت ناباروری در کشور
ناباروری در ایران و دنیا سناریویی است که به نظر می‌رسد هیچگاه پایانی ندارد. طی سالهای گذشته آمار ناباروی با افزایش روبرو بوده است که نگران کننده است. پزشکان براین باورند که تغییر الگوی غذایی و گرایش به فست فودها استفاده از سیگار و موادمخدر تاثیرات مستقیمی بر ناباروری دارد.
بر اساس آخرین بررسی‌های انجام شده میزان ناباروری در کل کشور ۲۰٫۲ درصد اعلام شد .
بر اساس بررسی‌ها میزان ناباروری در کل کشور ۲۰٫۲ درصد، در مناطق شهری ۱۹٫۹ درصد و در مناطق روستایی ۲۲ درصد گزارش شده است.
این موضوع به معنی آن است که به طور میانگین در کل کشور یک زوج از میان هر پنج زوج نابارور است .
ناباروری مردان در ایران بیشتر از زنان
بر اساس آمار جهانی حدود ۴۰ درصد عوامل ناباروری مردانه و 40 درصد آن زنانه است، همچنین حدود ۱۵ درصد عوامل مشترک و حدود پنج درصد نیز عوامل ناشناخته می باشند.
اما آنچه که در این زمینه مهم است آن است که مشاهدات حاکی از آن است که عامل ناباروری مردان در ایران به مراتب بیشتر از زنان است.
طبق نتایج سرشماری نفوس سال 95، 24 میلیون و 200 هزار زوج در کشور وجود دارد که با احتساب 20 درصد می‌توان گفت حدود 5 میلیون زوج نابارور هستند که اگر این میزان را در سال دوم بررسی کنیم حدود سه میلیون و 200 هزار زوج نابارور خواهند بود.
شرایط اهداکننده و گیرنده تخمک چیست؟
سال 1984 اولین کودک حاصل از اهدای تخمک به دنیا آمد و امیدهای زوج‌های نابارور برای فرزند داشتن بیشتر شد.
اهدای تخمک شرایط خاص خودش را دارد. هم برای گیرنده و هم برای اهداکننده . حداکثر سن فرد گیرنده تخمک 45 سال است و البته لازم است زوجی که می‌خواهند با روش اهدای تخمک تحت درمان قرار گیرند تحت مشاوره باشند و تمام جوانب این کار مانند مسائل روحی، روانی، ارث و قانون و سایر مسائل را درنظر بگیرند و با آگاهی کامل درمان را آغاز کنند .
قبل از آغاز درمان هم، انجام آزمایش‌های اسپرموگرام مرد، معاینات عمومی فیزیکی، آزمایش های روتین قبل از بارداری نظیر سرخجه، آزمایش های ایمنی، تعیین گروه خون و RH ، ایدز، هپاتیت، معاینات لگنی، بررسی حفره رحم و سونوگرافی برای اندازه گیری حجم رحم و درصورت لزوم هیستروسکوپی و لاپاراسکوپی لازم است .
و اما اهدا کننده؛ اهدا کننده یا از طرف گیرنده‌ها مشخص و معرفی می‌شود یا مراکز درمان ناباروری و پزشکان از بین کسانی که قبلا اعلام آمادگی کرده اند، شخصی را معرفی می‌کنند .
سن اهدا کننده تخمک بهتر است بین 21 تا 34 سال باشد که البته بسیاری از پزشکان معتقدند تا 30 سال بهترین زمان اهدای تخمک است و بهتر است فرد قبلا بچه دار شده باشد، چون شانس حاملگی را در فرد گیرنده تخمک بالا می‌رود .
خصوصیات فیزیکی فرد گیرنده و اهدا کننده تخمک بهتر است هماهنگ باشد تا کودک شباهت بیشتری به مادرش داشته باشد. رنگ پوست، رنگ چشم، رنگ مو و ساختمان بدنی. مسائلی است که مورد توجه قرار می‌گیرد .
بیشتر گیرنده‌ها ترجیح می‌دهند این موارد را بدانند و فرد اهدا کننده را با توجه به شرایط نزدیک به خودشان انتخاب کنند. ضمن اینکه فرد اهداکننده تخمک (Donor) باید از نظر ژنتیکی کاملا سالم باشد و بیماری‌هایی مانند سیفلیس، هپاتیت و ایدز نداشته باشد .
البته خیلی‌ها ترجیح می‌دهند گیرنده را نبینند. فقط می‌خواهند اطلاعات لازم از ظاهر و وضعیت سلامتی اهدا کننده داشته باشند و تصمیم بگیرند.
می‌گویند حس خوبی از دیدن اهداکننده ندارند، شاید دلیل اصلی ادعای احتمالی اهدا کننده، برای مالکیت فرزندشان باشد یا تقاضاهایی مانند دیدن بچه .
اگر نتیجه بررسی‌ها مثبت بود، باید فرایند اهدا برنامه ریزی شود. اهداکننده باید از 10 تا 12 روز داروهای محرک تخمک گذاری استفاده کند. زمانی که تخمک‌ها به اندازه کافی رشد کرده باشند، با یک بیهوشی سبک از تخمدان تخلیه می‌شود .
از مرد هم درخواست می‌شود تا یک نمونه از اسپرم برای کشت تخمک‌ها ارائه نماید. پس از کشت و انجام باروری، تخمکهای بارور شده در داخل انکوباتور قرارداده می‌شوند. انتقال جنین 3 تا 5 روز پس از بارورسازی انجام می‌شود. دو هفته پس از انتقال هم حاملگی تثبیت می‌شود. اگر حاملگی موفق باشد، هورمون درمانی‌ها 10 هفته دیگر هم ادامه پیدا می‌کند
حکایتی از بنگاه‌های دلالی
پس از پیمودن پله‌های ساختمان پزشکان، به مطب آنچنانی رفتم که رنگ و بوی درآمدزایی داشت و منشی با چهره‌ای گشاده به من خوشامد گفت.
نبود عکس کودک یا مادری باردار آن هم در مطب متخصص زنان سوال برانگیز بود اما تصور این که اینجا جایی برای بچه‌ها نیست و تنها معامله صورت می‌گیرد پاسخ این پرسش شد .
پزشک زنان، موجه و مرتب بدون مقدمه سر اصل مطلب رفت: چند سال داری؟ چقدر می‌خواهی برای بچه‌دار شدن هزینه کنی؟ سوال‌هایی که گویا از پیش نوشته‌اند!
آگهی را که از در یکی از شبکه‌های مجازی بود به او نشان دادم که سریع در جواب گفت: اگرچه در آگهی‌ها رقمی مشخص برای اهدای تخمک بیان شده اما توافق طرفین معامله و حق کمیسیون حرف آخر را می‌زند !
این متخصص زنان، در تماسی تلفنی، قیمت اهدای تخمک را از دلال تخمک پرسید و گفت نزدیک به سه و نیم میلیون تومان هزینه خرید تخمک است که وقتی با اعتراض و بیان قیمت درج شده در آگهی روبرو شد گفت: زنان اهدا کننده، در اهدا محدودیت دارند و بیش از پنج بار نمی‌توانند این عمل را انجام دهند و در این موارد هم احتمال یائسگی زودرس و نازایی در کمین آنان است.
چرا که در شرایط عمل، آسیب بسیاری به بدن این افراد وارد می‌شود. در هر صورت قیمت این است و هزینه‌های درمانی و عمل پیش رو هم به این مبلغ اضافه کنید .
این حکایت دردناک کسانی است که با هزاران امید حاضر به صرف هر هزینه‌ای برای پدر یا مادر شدن است یا اهدا کننده‌ای که سلامتی خود را مصروف سودجویی‌ها می‌کند.
سومین دلیل طلاق در ایران ناباروری است
به گفته «مجید ابهری» آسیب‌شناس اجتماعی، مطالعه آمارهای سالانه در کشور نشان می‌دهد که هر سال 100 هزار نفر به جمعیت نابارور ایرانی اضافه می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی سهم نازایی در ایران را در میان جمعیت بارور 12 درصد اعلام کرده است.
به گفته او براساس این دو آمار ناباروری در لیست آمارهای طلاق در کشور ما جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده و می‌توان گفت سومین دلیل طلاق در ایران بعداز اعتیاد و مشکلات جنسی ناباروری است.
به گفتهاین پژوهشگر اجتماعی برای درمان ناباروری امروز روش‌هایی انتخاب می‌شود که خالی از ابعاد روانی و اجتماعی نیست.
یک طرف این ماجرا به گشودن گره از زندگی زن و شوهری منجر می‌شود که سالهاست در حسرت پدر و مادر شدن مانده‌اند و در سمت دیگر فقر پای زنی دیگر را به ماجرا باز می‌کند که برای برطرف کردن نیاز مالی قبول می‌کند جنین زن و شوهر دیگری را در رحم خود پرورش دهد.
موضوع رحم اجاره‌ای یا اهدای تخمک به گره‌گشایی مشکلات بسیاری از خانواده‌ها منجر شده‌است اما این مسائل به یک کار تجاری تبدیل شده تا بخشی از زنان که عمدتا نیازمند و فقیر هستند از این روش برای تامین مخارج زندگی خود و فرزندانشان بهره گیرند .
حکایت تلخ مادران اجاره‌ای
به گفته این آسیب‌شناس، از نگاه رفتارشناسی مادران اجاره‌ای هر چقدر به این کار به عنوان یک شغل و وظیفه نگاه کنند باز هم ازنظر روانی و رفتاری درگیر آن می‌شوند چرا که در حقیقت پروراندن یک جنین در شکم، گذشته از ارتباط خونی با آن در طول 9 ماه از نظر عاطفی نیز ارتباط برقرار می‌شود.
ابهری با اشاره به اینکه درگیری فکری مادر اجاره‌ای در بسیاری از اوقات با تولد فرزند تمام نمی‌شود می‌گوید: در پاره‌ای مواقع این ارتباط آنقدر عمیق می‌شود که باعث فرار مادر حامل همراه فرزند نوزاد و یا انکار وی و به قول معروف «دبه کردن» او می‌رسد.
چرا که مادرحامل احساس می‌کند از وجودش سوءاستفاده شده و هرچند درقبال این کار پول گرفته اما خلأ عاطفی ناشی از قرار دادن بخشی از جسم همیشه او را آزار خواهد داد.
کتمان ناباروری در خانواده‌های ایرانی!
ابهری اعتقاد دارد که باید سازمانی مسئولیت اصلی این ماجرا را در یک بیمارستان به عهده بگیرد. به اعتقاد ابهری سازمان بهزیستی می‌تواند یک انتخاب خوب باشد. او اعتقاد دارد وقتی این موضوع در قالب قانون صورت گیرد جلوی سوءاستفاده‌های بعدی گرفته می‌شود. علاوه بر اینکه قانون هنوز وضعیت مادر حامل و مادرنابارور را مشخص نکرده است همین مسئله باعث شده تا پیامدهای بعد گریبانگیر زوج نابارور شود.
برخلاف جوامع دیگر که حتی ممکن است مادر حامل را از اعضای فامیل یا خانواده انتخاب کنند اما این مسئله از سوی بسیاری از خانواده‌های ایرانی کتمان می‌شود. زوج نابارور حتی ممکن است به مسافرت‌های طولانی بروند و پس از تولد بچه به شهر خود برگردند!
به گفته این آسیب‌شناس اجتماعی در برخی موارد بعضی از مادران حامل بعد از زایمان با تهدید خانواده نابارور به افشای موضوع برای فامیل آنها و چگونگی بچه‌دار شدنشان، اقدام به باجگیری می‌کنند.
او اعتقاد دارد اگر یک نهاد به طور قانونمند این موضوع را هدایت و اجرا کند از عوارض و عواقبت سوء آنها جلوگیری می‌شود .
بیوه‌های فقیر قربانیان دلالان
ابهری از وجود گروهی دلال در جنوب شهر خبر می‌دهد که بیشتر به دنبال شناسایی زنان بیوه هستند.
بیوه‌هایی که فقیر هستند اما اعتیاد ندارند، به گفته او در این پروسه آزمایش‌های اعتیاد، ایدز و... از این زنان گرفته می‌شود.
هرچند آزمایش‌های اعتیاد از مادران حامل گرفته می‌شود اما به گفته ابهری برخی ازاعتیادها مثل اعتیاد به شیشه نشان نمی‌دهد، همچنین او انجام تست افسردگی و پرخاشگری را برای مادر حامل لازم می‌داند.
به گفته ابهری هرچند 60 درصد خصوصیات فرزندان به ژن برمی‌گردد اما به دلیل تغذیه از خون مادر خصوصیات هم از مادر حامل به فرزند انتقال می‌یابد.
بنابراین توجه به شرایط روحی مادر بسیار مهم است، مسئله‌ای که فقر حتما روی آن تاثیر می‌گذارد. او به زوج‌های نابارور توصیه می‌کند که اگر پای واسطه هم به میان می‌آید حتما معتبر باشد.