کوچ فروشندگان پوشاک به فضای مجازی

اصفهان امروز - نفیسه زمانی نژاد: حال این روزهای بازار پوشاک داخلی ناخوش است. دلیل ایجاد این وضعیت نامناسب، علاوه بر رکود بازار، قیمت‌های گران و عدم قدرت خرید مردم به عرضه پوشاک قاچاقی نیز مربوط می‌شود که از طریق فضاهای مجازی با قیمت‌های بسیار پائین فروخته می‌شوند. فعالیت فروشگاه‌های مجازی پوشاک در این ‌یکی دو سال اخیر بسیار گسترش یافته است. فروشگاه‌هایی که از طریق فضاهایی چون تلگرام و اینستاگرام اقدام به فروش محصولات خارجی خود می‌کنند. اغلب این اجناس که به‌ صورت قاچاق وارد شده‌اند با نرخی کمتر از مغازه‌های سطح شهر عرضه می‌شوند و به همین دلیل با استقبال زیادی مواجه هستند. در این میان متضرر اصلی تولیدکنندگانی هستند که با هجوم کالاهای وارداتی قاچاق و رسمی قدرت رقابت را از دست ‌داده‌اند. حال با توجه به این شرایط، سؤال مهم این است که به‌راستی تکلیف تولیدکنندگان که با تکیه ‌بر شعار حمایت از تولید ملی به فعالیت پرداخته‌اند و اکنون با حجمی زیاد از پوشاک قاچاق ارزان‌قیمت در بازار روبرو هستند چیست؟

مزون‌های پررونق مجازی

تسخیر بازار پوشاک با اجناس قاچاقی که شاید قابل‌ رقابت با تولید داخل نیستند در حال تبدیل به بحرانی جبران‌ناپذیر برای صنعت پوشاک ایران است. با وجود اینکه در ماه‌های اخیر برخوردهایی از جانب نیروی انتظامی با انبارهای قاچاق و قاچاقچیان صورت گرفت؛ اما همچنان خرید و فروش اجناس قاچاق با روش‌های مختلف ادامه دارد. طبق آمار، بیشترین قاچاق در دو کالای تلفن همراه و پوشاک اتفاق میفتد و این پوشاک بیشتر از سه کشور چین، بنگلادش و به ویژه ترکیه وارد می‌شود. از طرفی هم بسیار شنیده می‌شود، از زمانی که مقابله با عرضه اجناس قاچاق به‌ویژه پوشاک آغاز شد آنها سر از فضاهای مجازی در آوردند و از آن پس بازار مجازی مزون‌ها بسیار داغ شده است. همان‌گونه که شاهد هستیم اخیراً شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی بسیاری در راستای فروش پوشاک اقدام کرده‌اند تا جایی که چندی پیش رئیس پلیس فتا تهران از برخورد با مزون‌های غیرقانونی در فضای مجازی خبر داد؛ به این‌گونه که طبق دستورالعمل قانونی، این سایت‌ها یا کانال‌ها شناسایی و به پلیس اداره اماکن معرفی و با آنها برخورد قانونی می‌شود. جواد محمدی فشارکی مدیر بازرسی و نظارت اصناف استان اصفهان در رابطه با فروش کالا در فضاهای مجازی، می‌گوید: اغلب کالاهای فروشگاه‌های اینترنتی قاچاق و از نوع بی‌کیفیتِ غربی است. وی بیان می‌کند: جهت‌گیری کلان آنها به سمت فروش برندهای خارجی و کسب سود بیشتر است، این در حالی است که فروشگاه‌های مجازی یکی از اهداف خود را ارائه محصول فاخر ایرانی عنوان می‌کنند و مدعی سبک زندگی ایرانی - اسلامی هستند، اما بخش عمده‌ای از محصولات آنها به ‌ویژه پوشاک و زیورآلاتی که برای مشتری ایرانی تبلیغ می‌شود، اجناس خارجی است.

شکاف رقابتی بین فروشگاه واقعی و مجازی

فعالان بازار پوشاک اصفهان نیز از فعالیت کانال‌های مجازی فروش پوشاک و تاثیر آن بر بازارها به ‌ویژه بازار پوشاک اصفهان انتقاد دارند. صادق صمدی که از فعالان بازار پوشاک اصفهان است در این مورد می‌گوید: مزون داری‌های مجازی در این دو سال اخیر بسیار رایج شده است؛ به‌گونه‌ای که با نشان دادن چند عکس اعتماد مشتری جلب می‌شود و اغلب مشتریان بدون هیچ اطمینانی از اعتبار آن کانال و با ناآگاهی از کیفیت آن جنس، فقط به دلیل نرخ پائین آنها را خریداری می‌کنند. وی می‌گوید: معمولاً صاحبان این فروشگاه‌ها از اجناس قاچاق استفاده می‌کنند تا بتوانند محصول خود را با قیمتی کمتر از مغازه‌های شهر به فروش رسانند. به‌ علاوه فروشگاه مجازی هزینه‌هایی چون مزد کارگر، اجاره، آب و برق و مالیات نمی‌پردازند؛ بنابراین فروش جنس با قیمتی کمتر آنها را متضرر نمی‌کند. این فعال می‌افزاید: اغلب این کانال‌ها در تبلیغات خود چنین ادعا می‌کنند که پوشاکی که عرضه می‌کنند از برندهای ترک است در حالی‌که بیشتر اجناس بی‌کیفیت چین هستند که به‌صورت غیررسمی وارد کشور شده‌اند و از طریق این شبکه‌های مجازی به فروش می‌رسند.

فروش در یک کانال غیررسمی

همچنین علی زاده که از دیگر فعالان بازار پوشاک اصفهان است در رابطه با فعالیت شبکه‌های مجازی می‌گوید: از زمانی که با عرضه پوشاک در بازار برخورد جدی شد شبکه‌های مجازی جایگزین فروشگاه‌های شهر برای فروش پوشاک قاچاق شدند. البته قبل از آن‌هم چنین فضاهایی وجود داشت ولی به‌صورت محدودتر فعالیت می‌کردند. اما در این چند ماه گذشته افراد زیادی از طریق یک کانال غیررسمی اقدام به عرضه محصولات قاچاق می‌کنند. وی می‌افزاید: قطعاً کنترل کردن این فروشگاه‌های مجازی بسیار دشوار است و زمانی طولانی می‌طلبد. این فعال تصریح می‌کند: نظارت بر اجناس یک فروشگاه در سطح شهر بسیار آسان‌تر از کنترل این مزون‌های مجازی است که جایگاه آنها مشخص نیست. به گفته علی زاده ورود پوشاک قاچاق به دو صورت انجام می‌گیرد از یک‌سو همراه با مسافرانی که به شهرهای مختلف خارج از کشور به‌خصوص ترکیه سفر می‌کنند وارد ایران می‌شود و سپس از طریق همین فضاهای مجازی با نرخ‌هایی کمتر از بازار به فروش می‌رسند. از طرفی دیگر هم بخشی بزرگ از این کالاهای قاچاق از راه‌های مبادی ورودی رسمی و غیررسمی وارد می‌شوند که برای ممانعت از ورود آن‌ها لازم است بر انبارها و مبادی وروی کنترل بیشتری انجام گیرد چون اگر این روند ادامه یابد به‌زودی صنعت پوشاک کشورمان نابود می‌شود.