غبار غفلت بر آگاهی پیش از ازدواج
این روزها آمار و ارقامی که توسط سازمان‌های گوناگون برای نرخ طلاق و بیماری‌های روحی و روانی در جامعه اعلام می‌شود متفاوت و نگران‌کننده است. این موضوع شاید یکی از دلایلی بوده که برخی از واحدها و دستگاه‌های خصوصی نیز برای احیای وضعیت موجود تلاش کنند تا شاید بتوانند مشکلات را به حداقل برسانند.
اصفهان امروز-فاطمه کاویانی| این روزها آمار و ارقامی که توسط سازمان‌های گوناگون برای نرخ طلاق و بیماری‌های روحی و روانی در جامعه اعلام می‌شود متفاوت و نگران‌کننده است. این موضوع شاید یکی از دلایلی بوده که برخی از واحدها و دستگاه‌های خصوصی نیز برای احیای وضعیت موجود تلاش کنند تا شاید بتوانند مشکلات را به حداقل برسانند.
همایش جنگ در خانواده به روش تحلیل روانشناسی خانواده با اجرای نمایش برای نخستین بار در اصفهان برگزار شد. این همایش که به همت معاونت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان، شرکت پویانمایی قهرمان کوچولو، مرکز مشاوره ندای راه زندگی، مؤسسه طلیعه تفکر خلاق و انجمن روانشناسان خود توانمند برگزار شد تلاش کرد تا با روشی خلاق و با اجرای نمایش خانواده سالم و خانواده ناسالم را نشان دهد و تحلیل روانشناسی خانواده را بعد از اجرای هر پارت از نمایش انجام دهد.
به گفته دبیر همایش مرتضی ملکی ارائه مطالب آموزشی به شکل نمایش می‌تواند بیشترین تأثیرگذاری در ارائه مطالب را در ذهن مخاطب و در پی آن اثر خوب در استمرار خانواده داشته باشد. ملکی در مورد هدف این همایش عنوان کرد: برای تحکیم بنیان خانواده و ترویج فرهنگ خانواده محوری، ارائه راه‌کارهای کاربردی برای کاهش مسائل و مشکلات خانواده و افزایش کیفیت زندگی با محوریت سلامت اجتماعی این همایش می‌تواند تا حدودی تأثیرگذار باشد.
ملکی ادامه‌دار بودن برنامه‌هایی ازاین‌دست را برای خانواده‌ها ضروری دانست و اظهار کرد: خانواده کوچک‌ترین نهاد اجتماعی است که اساس و زیرساخت واحدهای بزرگ‌تر به شمار می‌رود. میزان موفقیت و سهمی که افراد برای ایفای نقش در واحدهای بزرگ اجتماعی ایفا می‌کنند بستگی کامل به نحوه رشد و تربیت و شکوفایی استعدادهای آنها در کانون مقدس خانواده دارد؛ بنابراین سلامت جامعه به‌سلامت خانواده وابسته است. او در ادامه تأکید کرد: ریشه عمده گرفتاری‌های خانواده چه در تعامل زن و شوهر و چه در بعد تربیتی فرزندان عدم آگاهی است. باید نیاز به آگاهی در میان افراد یک خانواده به‌عنوان ضرورت احساس شود. این کارشناس مسائل خانواده بابیان اینکه آگاهی در تمام ابعاد زندگی می‌تواند به‌صورت مستقیم ایفای نقش داشته باشد، یادآور شد: باید پرسید افراد برای زندگی خود چه نقشه راهی را ترسیم کرده‌اند. چراکه زندگی مشترک افراد در کانون خانواده مانند هر تشکل دیگر نیازمند نقشه راه است.
و اضافه کرد: بسیار جای نگرانی دارد که وقتی از جوانان می‌پرسیم در مورد ازدواج چند کتاب‌خوانده‌اید یا با چند نفر مشورت کرده‌اید، متوجه می‌شویم آنها هیچ‌گونه احساس نیازی به این مهم ندارند. ملکی بابیان اینکه هر ایرانی حدود 10 تا 18 دقیقه از شبانه‌روز را به مطالعه می‌پردازد و بیش از چهار ساعت مشغول تماشای تلویزیون است، گفت: این در حالی است که برخی جوانان هیچ اندیشه و برنامه‌ای برای زندگی مشترک ندارد. او عنوان کرد: در این برنامه تلاش شده تا دغدغه نیاز به آگاهی را در میان خانواده‌ها ایجاد کنیم. باید خانواده‌ها و بویژه جوانان در آستانه ازدواج قدر آگاهی را بدانند و درصورتی‌که به این موضوع تسلط دارند نیاز است آن را بارها برای خود یادآوری کنند تا این موضوع که به‌واسطه غفلت غبارگرفته جان بگیرد.
این کارشناس مسائل خانواده تصریح کرد: باید به دنبال این اصل بود که اصولا چرا افراد به دنبال آگاهی نیستند و جواب این پرسش کاملا آشکار است که نسبت به آگاهی داشتن افراد تجربه‌ای ندارند و اینکه آموختن آگاهی تا چه حد می‌تواند زندگی بهتر و موفق‌تری را برای آنها داشته باشد. او خاطرنشان کرد: آگاهی داشتن باعث می‌شود نسبت به خود و جامعه و افراد پیرامونی، بینشی وسیع‌تر داشته باشیم و برای بهتر شدن زندگی تغییر رفتار در خود ایجاد کنیم و این تغییر رفتار مثبت می‌تواند در فرد مقابل نیز رخ دهد. ملکی برخورداری از خانواده سالم را برای جامعه ضروری دانست و بیان داشت: اصلی مهم وجود دارد، اینکه در صورت نبود شناخت کافی از جنس مخالف خود نمی‌توانیم در زندگی موفق باشیم. اگر می‌خواهیم خانواده خوب باشد و در آرامش و رفاه زندگی کند باید سبک زندگی را چنان به آرامش برسانیم که امنیت و آرامش خاطر در منزل حکم‌فرما شود.
شاخص‌هایی در خانواده که برای زندگی موفق فراموش شده است
در این همایش از حضور اساتید حوزه خانواده استفاده‌شده بود. یکی از این افراد دکتر مهدی محمدی روانشناس بود. این روانشناس بابیان اینکه برای تشکیل یک خانواده موفق نیاز است تا افراد 5 شاخص مهم را در زندگی و در تعامل بین زن و شوهر رعایت کنند، توضیح داد: نخستین اصل در این مورد ایجاد نظام مبتنی بر پذیرش و احترام است که باید در جریان یک زندگی سالم وجود داشته باشد. محمدی یکی دیگر از اصول و لازمه‌های اساسی یک زندگی موفق را دارا بودن ریتم و آهنگ خاص برای زندگی دانست و اظهار کرد: خانواده‌ها در شرایطی می‌توانند اهدافی که به دنبال آن هستند را تا پایان ادامه دهند که به‌دوراز روزمرگی‌ها دارای آهنگ و توازنی در زندگی خود باشند.
او در ادامه به سومین عاملی که در تحکیم بنیان خانواده می‌تواند تأثیرگذار باشد پرداخت و عنوان کرد: درگذشته خانواده‌ها بیشتر دارای رسم و رسوم با پشتوانه تدبیر و برنامه‌ریزی بودند و این مهم در تحکیم نظام خانواده بسیار ارزشمند بوده که این روزها به فراموشی سپرده‌شده و نیاز است بار دیگر تقویت شود. این روانشناس و فعال حوزه خانواده مطرح کرد: چهارمین حلقه اتصالی که می‌تواند خانواده را از گسستگی نجات دهد نقش فعال است. خانواده‌های سالم در روابط باید نقش فعال داشته باشند این نقش فعال از گفتگو تا روابط عمقی باید وجود داشته باشد. او آخرین اصل که آموزش در مسیر آن باید در دستور کار تمام خانواده‌ها قرار داده شود را چگونگی روبرو شدن با بحران عنوان کرد و توضیح داد: مدیریت بحران در کانون خانواده در مواقع حساس می‌تواند سرنوشت‌ساز عمل کند.
سلامت محور و هدف توسعه است
دکتر پژمان عقدک مدیر مؤلف‌های مؤثر اجتماعی سلامت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان یکی دیگر از کارشناسانی بود که در این همایش حضور داشت. او سلامت را محور و هدف توسعه پایدار هر جامعه دانست و گفت: تمام تلاش حاکمیت‌ها و دولت‌ها بر ارتقای طول عمر باکیفیت مطلوب افراد آن جامعه است و دستیابی به این موضوع ابعاد مختلفی دارد که باید به آن پرداخته شود. عقدک بابیان اینکه اجتماعی شدن سلامت هدفی است که سازمان جهانی بهداشت به دنبال آن است و اضافه کرد: تصور می‌شود ایجاد بیمارستان تنها راه‌حل ایجاد سلامتی است و این تفکر کاملا اشتباه است بلکه بخش بهداشت و درمان در بهترین کشور جهان هم 25 درصد اثرگذار است مابقی از طریق ژنتیک و عوامل محیطی باید مورد کنترل واقع شود. این کارشناس حوزه سلامت اجتماعی بیان داشت: باید توجه ویژه به عوامل اجتماعی اقتصادی و رفتاری افراد صورت گیرد و ایجاد این توانمندی از طریق خانواده رخ دهد. او با اشاره به اینکه مطابق اعلام سازمان جهانی بهداشت، برتر و بالاتر از هر موضوعی در جامعه مسئله سلامتی است، افزود: اصلا سلامتی چیست؟ چه ابعادی دارد و چگونه باید به آن پرداخته شود تا برای خود و خانواده ارزشمند و هدف‌دار باشد.
عقدک در ادامه توضیح مسئله و عمق سلامتی به صحبت‌های امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) نیز اشاره‌ای کرد گفت: حضرت علی(ع) می‌فرماید از مهمترین بلاها فقر است و سخت‌تر از فقر بیماری جسم و سخت‌تر از بیماری جسم بیماری دل است و آگاه باشید از نعمت‌ها وسعت مالی است و بالاتر از آن سلامت جسم و بالاتر از آن سلامت دل است و هم‌اکنون شاهد هستیم سازمان جهانی بهداشت با همین محتوا برنامه‌های خود را با محوریت سلامت برنامه‌ریزی کرده است. او در ادامه اظهار کرد: تا مدت‌ها سلامتی برای مردم تنها معنای سلامتی جسم را داشت درحالی‌که امروز سازمان جهانی بهداشت تعریفی متمایز ارائه می‌دهد که می‌گوید رفاه کامل جسمی روانی اجتماعی و معنوی فرد معنای واقعی سلامت است. عقدک تأکید کرد: باید پذیرفت سلامتی تنها یک بعد ندارد و باید از تمام زوایای مختلف زندگی به آن پرداخته شود. قبل از اینکه اتفاق و ناامنی در خانواده رخ دهد باید تدابیر اندیشیده شود چراکه یک بیماری روحی می‌تواند بیماری جسمی به وجود آورد و بر عکس. این کارشناس تصریح کرد: در حال حاضر بالاترین سهم بیماری‌های زنان مربوط به مشکلات روحی و روانی است؛ و این موضوع با توجه به نقش و جایگاه زنان در خانواده باید بیش‌ازپیش به آن پرداخته شود.
تعامل را در خانواده سطحی نبینیم
میلاد خاکسار نیز به‌عنوان کارشناس مسائل خانواده در این همایش تأکید ویژه بر رفتارهای حتی گذرا و کوتاه زوجی‌ها در تعاملات با یکدیگر داشت و گفت: زوج باید به این میزان آگاهی دست‌یافته باشند که رفتار و گفتار آنها می‌تواند چه تأثیرات گاه مخربی را برطرف مقابل داشته باشد. او اظهار کرد: این موضوعات را باید هرکدام از زوج به‌عنوان ریزکاری‌های یک زندگی برای داشتن زندگی امن و آرام موردتوجه قرار دهند. خاکسار توجه به لحن صحبت کردن و راه رفتن و مواردی کوچک‌تر از این را در زندگی افراد بسیار حائز اهمیت دانست.