شاخ اینستاگرامی هم شبکه سه را نجات نداد

این روزها سریال «آخر خط» بر روی آنتن شبکه سوم سیما در حال پخش است. سریالی که بر خلاف انتظارات مدیران تلویزیون اصلا مورد استقبال مخاطب قرار نگرفت. بر اساس آمار اعلام شده مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما 19 درصد بیننده داشته است. (اگر چه مبنای آماری این نظرسنجی‌های صداوسیما هم همواره مورد پرسش است).

روند رو به افول شبکه سه سیما همچنان ادامه دارد و «عصر جدید» تنها برنامه مورد توجه بینندگان است، حتی «فوتبال برتر» هم دیگر جز برنامه‌های پربیننده تلویزیون نیست و بعد از سریال کم بیننده "سرباز" مدیران شبکه 3 سعی کردند با پخش یک سریال طنز و با حضور چهره‌هایی شناخته شده جبران مافات کنند که این تدبیر هم بر خلاف توقع آنها با شکست مواجه شد.



آخر خط به نویسندگی و کارگردانی علی مسعودی (معروف به علی مشهدی)، روایتگر داستان دو پسرخاله به نام‌های سیامک (علی صبوری) و فرامرز (عباس جمشیدی فر) است. سیامک، مادرش را در کودکی از دست داده و از همان زمان با خاله و خانواده‌اش زندگی می‌کند. فرامرز و سیامک مدام برای خانواده دردسر درست می‌کنند و در آخرین اقدامشان آنها هنگامی که می‌بینند دوستشان «مازیار» به یکی از شاخ‌های مجازی تبدیل شده‌است و از آن درآمدزایی می‌کند، تصمیم می‌گیرند آنها نیز یک صفحه در فضای‌ مجازی داشته باشند اما آنها به علت تبلیغ یک سایت شرط‌بندی و قمار توسط پلیس‌ دستگیر می‌شوند و به زندان می‌روند.

در زندان متوجه می‌شوند می‌توانند با مهاجرت به سوریه به آلمان بروند و زندگی بهتری را شروع کنند. در این بین با یک دکتر آشنا می‌شوند که او نیز می‌خواهد به سوریه برود و بجنگد و او مقدمات مهاجرت آنها را به سوریه فراهم می‌کند ولی این بین اتفاقاتی می‌افتد که مانع رسیدن آنها به تصمیم‌شان می‌شود و ...



در سریال آخر خط تعداد زیادی از بازیگران شناخته شده تلویزیونی نقش آفرینی کرده‌اند: شهین تسلیمی، محمدرضا هدایتی، امیر نوری، کمند امیرسلیمانی، اشکان اشتیاق، رضا ایرانشهر، داریوش سلیمی، علی صبوری، بیژن پیشدادی، سیدرضا حسینی، مجید شهریاری، فاطمه امینی، مهسا باقری، غزال وکیلی، محمد امین سلیمی راد، مهران رجبی، محمد برسوزیان، فریده سپاه منصور و ...

اضافه بر این بازیگران علی صبوری هم در نقش سیامک یکی از 2 بازیگر اصلی سریال است. صبوری از سال ۹۵ فعالیت در فضای اینستاگرام را آغاز کرد و ویدئویی طنز و انتقادی در مورد برگزار نشدن کنسرت در مشهد منتشر ساخت. این ویدئو بازخورد زیادی داشت و باعث شد تا صبوری به فعالیت خود در فضای مجازی ادامه دهد. او در حالی که یکی از چهره‌های کمدی اینستاگرام بود، در سال ۹۶ به عنوان استندآپ کمدین، وارد مسابقه "خنداننده شو" شبکه نسیم شد و در نهایت به عنوان برنده این مسابقه انتخاب شد. همین برنامه شهرت زیادی برای صبوری به ارمغان آورد و دنبال کننده‌های او در اینستاگرام خیلی زود به یک میلیون نفر رسید. در ادامه با ساخت کلیپ‌های طنز با ایده‌های جدید به کارش در اینستاگرام ادامه داد و در حال حاضر حدود 3 میلیون فالوور دارد.

گویا مدیران شبکه 3 هم بر روی همین خصوصیت معروفیت او در دنیای مجازی سرمایه‌گذاری کرده بودند و او را به عنوان نقش اصلی در این سریال انتخاب کرده‌اند و فکر می‌کردند فقط دنبال‌کننده‌های صبوری مخاطب این سریال باشند برای آنها کفایت می‌کند!

از طرف دیگر کارگردان سریال هم چهره شناخته شده‌ای است علی مسعودی که بیشتر به "علی مشهدی" شناخته می‌شود، فعالیت حرفه‌ای خود در عرصه هنر را با نویسندگی تعدادی از آیتم‌های برنامه طنز "ساعت خوش" آغاز کرد. او با حضور در قسمت‌های مختلف برنامه "خندوانه" و اجرای استندآپ کمدی که برگرفته از زندگی واقعی خودش بود در میان عموم مردم شناخته شد. او هم در اینستاگرام بیش از 450 هزار فالوور دارد.

حال چرا با چنین چیدمانی سریال "آخر خط" چنان مورد توجه قرار نمی‌گیرد؟ دلیل اصلی آن این است که مدیران شبکه 3 خواسته‌اند بر سر سفره حاضری بنشینند و با استفاده از چهره‌های معروف در زمینه‌های دیگر نگاه مخاطب را به سمت خود بچرخانند.


اساسی‌ترین مشکل سریال آخر خط تکراری بودن سوژه آن است که به شکل‌های مختلفی این داستان را از زمان لیلی با من است (کمال تبریزی) تا به امروز دیده و شنیده‌ایم. علاوه بر این خط داستانی تکراری و قابل حدس، حتی صحنه‌های بعدی هر قسمت هم نزد مخاطب قابل پیش‌بینی و لو رفته است. به همین دلیل ساده علی رغم تمام شلوغ‌کاری‌های داستانی و تعدد شخصیت‌ها و مکان‌ها باز بیننده هیچ رغبتی به ادامه و پیگیری این سریال ندارد.



اندک دانشی در زمینه مخاطب شناسی و برنامه‌سازی موید این نکته است که موفقیت در یک مدیوم ضمانت تکرار آن در رسانه یا مدیومی دیگر را ندارد و عوامل مختلفی در این راه دخیل هستند.

در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام اساسا شکل ارائه و تولید محتوا بسیار متفاوت است و هیچ گاه نمی‌توان از آن برای رسانه‌ای چون تلویزیون استفاده کرد علی الخصوص با محدودیت‌های مختلف صداوسیما. حال اگر کسی در آن شبکه‌های اجتماعی جذابیتی دارد بیشتر به دلیل موضوع و فرم ارائه شده در آن مدیوم است و اگر همین شخص در رسانه یا مدیوم دیگری آن شاخصه‌ها را نداشته باشد هیچ جذابیتی هم نخواهد داشت. به همین سادگی.