شش میلیون سهامدار درگیر اختلال «مانده حساب»!
«۶میلیون تومان از دارایی‌ام از هفته قبل بلوکه است و باعث شد که عرضه اولیه‌ها رو از دست بدم. امروز دو میلیارد اضافه بود (اون ۶ میلیون هنوزم بلوکه هست) و سهام خریدم باورم نمی‌شه فقط می‌خواستم ببینم عددش راسته یا اشتباه نمایش است.» «با وجود داشتن مبلغ کافی در حساب و فعال بودن تیک خرید، عرضه اولیه خرید انجام نشده و عجیب‌تر اینکه بخشی از پول واریزی بلوکه‌شده و بخش دیگه اصلا نیست. مشکلات قطعی، ضرر از بابت عدم کنسلی سفارش، عدم ویرایش و نپذیرفتن سفارش هم که جای خود دارد.»
موضوع از این قرار بود: «یکی از بزرگترین شرکت‌های کارگزاری بورسی با ۵. ۶ میلیون سهامدار، مانده حساب مشتریان خود را در معاملات آنلاین اشتباه نشان داد». روز گذشته مشتریان یکی از کارگزاری‌های بورسی با دیدن مانده حساب خودشان نتوانستند اقدام به خرید سهام کنند. گر چه مشکلات نرم‌افزاری و عدم سینک مانده مشتریان میان بک آفیس و آنلاین علت اصلی این مشکل بود، اما به اعتقاد فعالان بازار افزایش تعداد مشتریان این شرکت‌ها که از حد نصاب بسیار فاصله گرفته از عمده‌ترین دلایل تکرار مشکلات سهامداران است.
نکته جالب این بود که به رغم اعلام شرکت کارگزاری مبنی بر رفع مشکل تا قبل از ساعت بازار، سهامداران همچنان با اعداد عجیب در مانده حساب خود مواجه و حتی برخی از سهامداران با افزایش مانده حساب روبه‌رو شده‌اند. برخی، تلاش شرکت‌های کارگزاری مطرح بورس را برای جذب بیشتر مشتری در شرایطی که به این تعداد از مشتری پاسخ درستی داده نمی‌شود، اتفاق ناخوشایندی برای تازه‌واردان و قدیمی‌تر‌ها می‌دانند.
حجم بالای مشتریان، عامل اصلی اتفاق بود
علیرضا تاج‌بر، عضو هیات مدیره کارگزاری اقتصاد بیدار در این باره به دنیای‌اقتصاد گفت: حجم معاملات و تعداد معاملات نسبت به گذشته ۵۰ برابر شده و این رشد چشمگیر نیازمند افزایش بستر‌های آی‌تی است. او ادامه داد: این تعداد استقبال از بورس قابل پیش‌بینی نبود و تلاش تمام ارکان بازار سرمایه این است که به نیاز سهامداران پاسخگو باشند. هسته معاملات بارزترین نشانه‌ای است که برای ناهماهنگی بین بستر معاملات و نیاز مشتری است و اتفاقی که روز گذشته برای کارگزاری‌ها رخ داد به دلیل حجم بالای مشتریان و تراکنش‌هایی است که موجب اختلال در موجودی حساب سهامداران شد که اتفاق بسیار نادری بود.
این کارشناس بازار سرمایه درخصوص اینکه چرا کارگزاری‌هایی که ظرفیت تعداد مشتریانشان تمام شده همچنان اقدام به ایجاد کد معاملاتی می‌کنند گفت: طبق دستور‌العمل انضباطی کارگزاران مجاز به رد درخواست پذیرش مشتری نیستند و کارگزاران با وجود اینکه بستر مناسب ندارند باید پذیرش سهامداران را انجام بدهند. این نکته را نیز باید درنظر بگیریم که ۹۰ درصد کارگزاری‌ها از نرم‌افزار رایا هم‌افزا و تدبیر استفاده می‌کنند. تاج بر ادامه داد: اینکه برخی سهامداران در واکنش به مشکلات پیش آمده این تصور برایشان پیش می‌آید که صرفا آن‌ها متضرر شده‌اند درست نیست چرا که بزرگترین متضرر در جریان این اتفاق شرکت‌های کارگزاری هستند. چرا که در زمان منفی شدن مانده مشتری و عدم معامله از سوی او کارگزاری دچار زیان شده و از درآمدی که در آن روز می‌توانسته کسب کند محروم می‌شود.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه اتفاقی که دیروز در مورد کارگزاری مفید رخ داد به دلیل مشکلات آی‌تی است و همه کارگزاری‌ها با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند. او ادامه داد: زمانی که از ساز‌و‌کار آی‌تی حرف می‌زنیم و افزایش حجم معاملات دسترسی مردم را در نتیجه آن می‌دانیم ریسک آن را هم باید در نظر بگیریم. این نکته را نیز باید درنظر بگیریم که در شرایط فعلی کمبود بستر‌ها فقط در زمینه نرم‌افزار معاملات نیست بلکه منابع انسانی و ارکان دیگر نیز با مشکل همراه شده‌اند.
تاج بر در ادامه تاکید کرد: اعتماد در بازار سرمایه به راحتی به وجود نیامده که به راحتی نیز از بین برود، آن هم بازاری که شفافیت از اصول اولیه آن است. سهامداران این نکته را در نظر بگیرند که چنین مشکلاتی که ناشی از خلل در آی‌تی است همه را دچار آسیب می‌کند. به گفته مدیر عامل کارگزاری اقتصاد بیدار این نوع مشکلات ریسک عملیاتی بازار سرمایه است و برخی نارسایی‌ها را در طول سال شاهد بوده‌ایم و نمی‌توان منکر آن شد.
کانون کارگزاران ورود کند
محمد خبری زاد، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت کارگزاری کارآفرین درخصوص اتفاق رخ داده برای سهامداران در روز گذشته گفت: در این میان مشتریان قدیمی کارگزاری‌ها بیشتر ضرر می‌کنند چراکه جذب مشتری جدید در حالی رخ داده است که زیرساخت فراهم نیست و سهامدارانی که پیش‌تر با این کارگزاری‌ها کار می‌کردند به نوعی از این ناهماهنگی آسیب می‌بینند.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه مشتریان جدید با دیدن این حجم از اتفاق در حال تغییر پرتفویشان هستند. بهتر است در زمان رخ دادن چنین اتفاقاتی به آن رسیدگی حقوقی شود چراکه مشتری آنلاین یکی از این کارگزاری‌های بزرگ ۲۵درصد بازار را به خود اختصاص داده است و پیگیری مشکلات این تعداد سهامداران لازم و ضروری است. اما سهامداران این نکته را در نظر بگیرند در قراردادی که با کارگزاری‌ها منعقد کرده‌اند همه مسوولیت‌ها بر عهده مشتری است و حتی تعطیلی چند روزه هم بار حقوقی برای کارگزاران ندارد. در این خصوص کمیته تخلفات باید وارد شود تا جلوی مشکلات این چنینی گرفته شود.
خبری‌زاد درخصوص افزایش مشتریان شرکت‌های کارگزاری و تاثیر آن بر عملکرد آن‌ها گفت: با وجود افزایش تعداد مشتریان و خارج شدن از حد نصاب باز هم شاهد تبلیغات آن‌ها برای جذب مشتری هستیم. این درحالی است که از میان ۱۰۸ شرکت کارگزاری تمرکز سهامداران متوجه چند کارگزاری شده است. این اتفاق خوبی نیست و به زودی شاهد حذف بسیاری از این شرکت‌ها خواهیم بود. این در حالی است که اگر شرکت‌های کارگزاری با توجه به ظرفیتشان اقدام به پذیرش مشتری کنند کمتر شاهد اختلال و مشکلات پیش آمده خواهیم بود. دراین زمینه کانون کارگزاران به‌عنوان متولی نیز ضعیف عمل می‌کند و باید در این خصوص وارد عمل شود.
مدیر سرمایه‌گذاری شرکت کارگزاری کارآفرین در پایان گفت: اتفاقی که در روز گذشته رخ داد واقعا به بازار ضربه زد و به بازار جو منفی تزریق کرد.
بخشی از روایت‌های سهامداران از مشکلات و اختلالات پیش‌آمده روز گذشته در یکی از کارگزاری‌های بزرگ را در ادامه بخوانید.
«در یک کلام فرسنگ‌ها از مشتری‌مداری و احترام به مردمی که به آن‌ها اعتماد کرده و کارگزار بودن را به آنان تفویض کرده‌اند، فاصله دارند. تلفن‌های همیشه اشغال و نرم‌افزار‌ها همیشه در حال نفس‌نفس زدن در سراشیبی معاملات است.»
«عملکرد برخی از کارگزاری‌ها هر روز ضعیف‌تر می‌شود. نکته ناراحت‌کننده‌تر اینکه دیروز دارایی من رو منفی نشون می‌داد. سوال من این است که چرا جواب ما را نمی‌دهند.»
«دیروز صبح درکارگزاری مفید قدرت خریدم منفی ۵۰۰ هزارتومان بود؛ ولی بعدش قدرت خریدم یک میلیون تومان شد؛ در حالی‌که درستش حدود ۸۰ میلیون تومان است.»
«۶میلیون تومان از دارایی‌ام از هفته قبل بلوکه است و باعث شد که عرضه اولیه‌ها رو از دست بدم. امروز دو میلیارد اضافه بود (اون ۶ میلیون هنوزم بلوکه هست) و سهام خریدم باورم نمی‌شه فقط می‌خواستم ببینم عددش راسته یا اشتباه نمایش است.»
«با وجود داشتن مبلغ کافی در حساب و فعال بودن تیک خرید، عرضه اولیه خرید انجام نشده و عجیب‌تر اینکه بخشی از پول واریزی بلوکه‌شده و بخش دیگه اصلا نیست. مشکلات قطعی، ضرر از بابت عدم کنسلی سفارش، عدم ویرایش و نپذیرفتن سفارش هم که جای خود دارد.»
«دیروز کارگزاری مفید اول ۸۹ میلیون تومان بدهکارمون کرد، بعد ۹ میلیون تومان بستانکار و بعدش هم کل اینترنت تا ساعت ۱۳:۳۰ قطع شد؛ با این اوصاف نه خریدی انجام شد و نه فروشی.»
«دیروز قدرت خرید باعدد منفی نشان داده می‌شد و عملا نمی‌شد هیچ سهمی رو خرید زد با اینکه پول داخل کارگزاری بود.»