تلویزیون چاره‌ای ندارد جز آنکه خودش را به‌روز کند/ رقابت با شبکه‌های ماهواره‌ای و پلتفرم‌های VOD سخت شده

پخش سریال «بوم و بانو» به کارگردانی سعید سلطانی و نویسندگی شعله شریعتی و تهیه‌کنندگی آرمان زرین‌کوب از شب گذشته ( ۱۵ شهریور) در شبکه دو سیما آغاز شد.
دیبا زاهدی، مسعود رایگان، آتیلا پسیانی، مهدی احمدی، بهنام تشکر، ساغر قناعت، شادی کرم رودی و رحیم نوروزی بازیگران این سریال تلویزیونی هستند.
قصه این سریال در دوره پهلوی اول روایت می‌شود و بزنگاهی از تلاقی عشق، سیاست و مذهب است.
شعله شریعتی، فیلمنامه‌نویس «بوم و بانو» با اشاره به طرح و ایده اولیه این سریال به ایلنا گفت: طرح این سریال را از گذشته آماده داشتم و یکبار هم در گذشته آن را ارائه دادم که شرایط ساخت آن فراهم نشد تا اینکه دو سال پیش به شبکه دو ارائه شد و شرایط ساخت آن مهیا شد.
وی با اشاره به فضای فیلم که به گذشته بازمی‌گردد، گفت: خودم علاقه زیادی به فضاهای قدیمی و تاریخی دارم و همواره اگر رمان و کتابی هم می‌خوانم سعی می‌کنم نوشته‌هایی که حال و هوای آن دوران را تصویر کرده است، بخوانم. بخشی از دلبستگی من به تاریخ است و دوست داشتم تجربه جدیدی در نوشتن سریال تاریخی داشته باشم.
نویسنده سریال خط قرمز در ادامه گفت: داستان سریال بوم و بانو واقعی نیست اما شخصیت‌هایی که درآن دوران زندگی می‌کردند واقعی هستند و به هر حال وقتی از تاریخ صحبت می‌کنیم طبیعی است که بخشی از فضای قصه و ارجاعات واقعی باشد. به عنوان مثال اگر از اداره تامینات اسم می‌‌آوریم پس باید آن فضا را به صورت واقعی تصویر کنیم. در واقع از اتمسفر گذشته الهام گرفتیم و داستان خودمان را تعریف کردیم.
شریعتی درباره ویژگی‌های سریال «بوم و بانو» که می‌تواند مخاطب را همراه کند، گفت: مخاطب فارغ از جذابیت‌های اجرایی با یک داستان‌پردازی خوب سر و کار دارند که اوج و فرودهای زیادی دارد و هر لحظه می‌تواند غافلگیرش کند. تعلیق داستان و فضای عاطفی و عاشقانه داستان و چندلایه بودن آن مخاطب را با خود همراه می‌کند.
وی با اشاره به تجربه همکاری با سعید سلطانی در مقام کارگردان گفت: پیشتر با آقای سلطانی در سریال «لبه تاریکی» همکاری داشتم و این دومین تجربه همکاری با ایشان است و فکر می‌کنم هم ایشان و هم تمام گروه تلاش خودشان را کردند تا بهترین کارشان را ارائه بدهند. در شرایط کرونایی گروه هنوز در حال تصویربرداری بخش‌هایی از سریال است و از این بابت قابل تقدیر است و امیدوارم نتیجه کار هم برای مخاطب مطلوب باشد.
این فیلمنامه‌نویس در ادامه با بیان اینکه ساخت سریال در شرایط فعلی که ابزارهای رقابتی برای تلویزیون زیاد شده؛ کار سختی است، گفت: مخاطب امروز گزینه‌های بیشتری برای گذران اوقات فراغت خود دارد. دسترسی آسان به سریال‌های روز دنیا و گسترش شبکه‌های ماهواره‌ای و وجود پلتفرم‌های VOD سطح سلیقه مخاطب را به تدریج تغییر می‌دهد. در این شرایط تلویزیون باید برای ارتقای سطح سلیقه مخاطب و افزایش جذابیت‌های نمایشی همواره خودش را به‌روز نگه دارد. البته نمی‌توان گفت تنها مشکل ریزش مخاطب توجه به تغییر ذائقه جامعه است. شاید این بخشی از موضوع باشد. همانطور که اگر امروز یک اثر استاندارد و با کیفیت هم ساخته شود بازهم نمی‌تواند مانند قدیم به اصطلاح خیابان‌ها را خلوت کند چراکه مخاطب امروز دیگر همان مخاطب دیروز نیست. گزینه‌های مختلفی برای گذران اوقات فراغت دارد که در رقابت با تلویزیون موفق‌ است.
وی در ادامه گفت: برای اینکه یک پروژه موفق شود به فاکتورهای بسیاری وابسته است. قصه‌ ویژه و غافلگیرکننده در کنار گروه بازیگران و کارگردانی مناسب همگی می‌تواند مولفه‌هایی باشد که مخاطب را جذب می‌کند. من همواره تلاش کردم کاری که می‌نویسم ولو به قیمت اینکه دو سال زمان ببرد در جهت ارتقای کیفیت اثر باشد. ولی الان مشاهده می‌کنید که سریال‌های شبکه نمایش خانگی به دلیل نبود محدودیت‌های مرسوم در تلویزیون چقدر در جذب مخاطب موفق عمل می‌کنند. البته این به معنی این نیست که آن اثر ارزشمند است اما همین که توانسته کنجکاوی مخاطب را برانگیزد یک مرحله جلوتر است از تلویزیون در جذب مخاطب. برای همین تلویزیون باید با فضای بازتری به سراغ ساخت سریال برود تا بتواند خلا‌ءهای موجود در شیوه همراهی مخاطب را پر کند.

شریعتی در پاسخ به این پرسش که آیا اراده‌ای از سوی مدیران تلویزیون برای بالا بردن سطح سلیقه مخاطب و بهبود فضای ممیزی وجود دارد، گفت: واقعیت این است که مدیران تلویزیون همواره از اینکه اراده‌ای برای تغییر وجود دارد سخن می‌گویند و من نمی‌دانم باید این وسط چه کسی را متهم کنم. شاید فراتر از شیوه مدیریتی باید نگاه‌مان به سیاستگذاری حاکم بر رسانه باشد. به نظرم اصلاح و تغییر فضا و امکان ابتکار عمل در جایی شکل می‌گیرد که سیاستگذاری کلان فرهنگی تجدید‌نظر شود و برخی از سیاستگذاری‌ها به‌روز شود. از طرفی من به عنوان نویسنده وقتی طرحی در ذهنم هست و وقتی آن را با سیاستگذاری‌ها و شرایط موجود تطبیق می‌دهم، به این نتیجه می‌رسم که ممکن است از همان ابتدا با مشکل روبرو شوم و مورد تایید قرار نگیرم برای همین بدون آنکه مدیر و مسئولی به من چیزی را بگوید ناخواسته دست به خودسانسوری می‌زنم. اگر بخواهیم خودسانسوری نکنیم و طرح را بدون در نظر گرفتن برخی از معیارهای سیاستگذاری‌ها بنویسیم، بازهم در مراحل بعدی آنقدر تغییر جلوی پای نویسنده می‌گذارند که مشاهده می‌کنیم طرح اولیه با چیزی که در نسخه نهایی آمده، تفاوت‌های بسیاری دارد.
وی در پایان گفت: البته نمی‌توان گفت تمام مشکلات از همین ناحیه است. شاید دلیل عمده همین موضوع باشد اما عوامل دیگری هم در شکل‌گیری فضای امروز سریال‌های تلویزیونی موثر است که باید همه آن‌ها را کنار یکدیگر ببینیم.