نویسنده سریال «بوم و بانو» :عاشقانه‌های تاریخی هنوز هم می‌توانند سریال شوند
نویسنده «بوم و بانو» ساخت عاشقانه‌های تاریخی متعدد در سال‌های اخیر را دلیلی برای تکراری شدن قصه‌ها و نگرانی بابت مقایسه آن‌ها نمی‌داند و معتقد است: با توجه به تاریخ غنی و نیز ظرفیت‌هایی که برای نمایشی شدن دارد و ابعاد بزرگی از تاریخ که در فیلم‌ها و سریال‌های ما هنوز مغفول مانده است، ساخت چند سریال تاریخی نمی‌تواند نگران‌کننده باشد.
شعله شریعتی که این روزها سریال «بوم وبانو» به قلم او از شبکه دو سیما در حال پخش است، درباره نگارش این سریال به خبرنگار ایسنا یادآور شد: این طرح را ۱۲ سال پیش نوشتم و وقتی بعد از ۱۰ سال در سال ۱۳۹۶ سراغش رفتم خیلی تغییرات در آن ایجاد کردم. در آن زمان فقط یک بار این فیلمنامه را به شبکه سه ارائه کردم که شاید شبکه سه آن تهیه‌کننده‌ای که من معرفی کردم مدنظرش نبود و کار ساخته نشد. در تلویزیون با تغییر مدیریت این مسائل پیش می‌آید. خودم هم درگیر کارهای دیگر شده بودم. تا اینکه دو سال پیش کار را دوباره به جریان انداختم. وقتی وارد نگارش شدم محورها و موقعیت‌های داستانی قصه و شخصیت‌ها را گسترش دادم. نوشتن «بوم و بانو» دو سال زمان برد. سال ۹۶ شروع کردم و زمستان ۹۸ تمام شد. در مرحله نگارش فیلمنامه خانم اعظم بهروز هم با من همکاری داشتند.
او یکی از دلایل طولانی شدن نگارش سریال «بوم و بانو» را تحقیق درباره دوره تاریخی مورد نظر اعلام کرد و افزود: کار تاریخی را می‌توان بدون تحقیق هم نوشت اما نتیجه مورد نظر حاصل نمی‌شود. باید فضای آن دوران را لمس کنی و دیالوگ‌ها را درست بنویسی. من گاهی نامه‌های اداری آن دوران و نامه‌های اشخاص و هر چیز را که مربوط به آن دوران بود مطالعه می‌کردم. رمان می‌خواندم، کتاب‌های تاریخی می‌خواندم و سرنوشت رجال سیاسی و شخصیت‌ها را می‌خواندم. نویسنده باید بتواند آن دوران را کاملا تصور کرده و قصه‌اش را از دل آن استخراج کند.
شریعتی با مهم خواندن نقش فیلمنامه در موفقیت سریال‌ها، در این زمینه بیان کرد: اگر فیلمنامه خوب نباشد هر چقدر عوامل اجرایی قوی باشند چون کار روی پایه درستی بنا نشده است نتیجه مورد نظر حاصل نمی‌شود. فیلمنامه جذاب حتی با یک اجرای متوسط هم می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند.
این نویسنده که در سریال «بوم و بانو» داستانی عاشقانه را در بستری تاریخی همراه با تنش‌های مذهبی و سیاسی روایت کرده است، درباره ابعاد مختلف این سریال توضیح داد: نمی‌توانم بگویم کدام بعد کار برایم پررنگ‌تر است. همه این‌ها در کنار هم معنا پیدا می‌کنند. «بوم و بانو» در ابتدا به عنوان یک کار مناسبتی نوشته نشده بود بلکه زندگی نقاشی بود که متفاوت و خاص بود. آدمی که در دوران خودش نگاه متفاوت و خاصی دارد. وقتی در بستر تاریخ برای قصه تحقیق می‌کنی برشی از آن را باید انتخاب کنی. من دیدم در دورانی ممنوعیت‌ها زیاد شده بود و این می‌توانست روی زندگی یک نقاش هم اثرگذار باشد. همان ۱۲ سال پیش که برای اولین بار طرح را به تلویزیون ارائه کردم آن‌ها پیشنهاد کردند که موضوع محرم را هم واردش کنم و من بعدها متن را غنی‌تر و تحقیق بیشتری کردم.
شریعتی در پاسخ به این سوال که فیلم‌نامه‌اش مشمول سانسور یا حذفیات شده است یا خیر؟ گفت: برای فیلم‌نامه‌ی«بوم و بانو» این اتفاق نیفتاد. من می‌توانم بگویم از نویسنده‌هایی هستم که این اتفاق خیلی کم برای آثارم می‌افتد. وقتی ما طرح را ارائه می‌دهیم از همان موقع پیشنهادها و نظراتی از جانب سازمان صداوسیما مطرح می‌شود و در این مرحله ممکن است طرح و فیلمنامه تغییراتی کند. این مراحل پیش از اجراست. در مرحله تولید اثر من شاهد تغییر یا سانسور چندانی نبود.
او ادامه داد: کارگردان هم وقتی آمد برای کار پیشنهاداتی داشت. ما هنوز در حال تصویربرداری هستیم. تصویربرداری سریال «بوم و بانو» از مهر سال گذشته شروع شد. تا قبل از کرونا من بیشتر به سر صحنه می‌رفتم اما الان کمتر حضور دارم.
این نویسنده درباره اهمیت ساخت آثار تاریخی که قدرت مقابله با برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای را داشته باشد، اظهار کرد: من همیشه سعی کرده‌ام سطح کارهایم را ارتقاء بدهم و فیلمنامه‌ای بنویسم که ارزش دیدن داشته باشد و تاثیرگذار باشد. هر چند در نهایت برای اینکه یک فیلمنامه خوب به یک اثر خوب تبدیل بشود عوامل دیگری هم دخیل هستند که حتی بعضی از آن‌ها در حیطه کنترل و یا انتخاب فیلمنامه‌نویس نیست. به شخصه معتقدم کار خوب مردم را با خودش همراه می کند و وظیفه ما هم همین است که به انتظار مخاطب و وقتی که برای تماشای کار می‌گذارد احترام بگذاریم و با خلق یک کار خوب و قابل دیدن قدردانش باشیم و با تولید آثار ضعیف مخاطبمان را دلزده و دلسرد نکنیم. طبیعی است که اگر ما به این وظیفه درست عمل نکنیم مخاطب ممکن است در این فضای رقابتی بخواهد برنامه‌های مورد پسندش را از مجرا و کانال دیگری دنبال کند.
نویسنده سریال «بوم و بانو» با بیان اینکه اگر عوامل اجرایی یک پروژه از حیث مالی تامین باشند و مشکلات مالی کمتر باشد طبیعتا با آرامش و همدلی بیشتری کار می‌کنند، در عین حال گفت: به شخصه اجازه ندادم مشکلات مالی یا تعویق دستمزدم روی کیفیت کار یا انرژی‌ای که برای تحقیق و نگارش کار می‌گذارم اثر بگذارد، ولی از طرفی منصفانه نمی‌بینم وقتی عوامل یک سریال با همه توان و تخصصشان زحمت می کشند، با مشکلات مالی دست به گریبان باشند. حتما همه تلاش می‌کنند حتی با وجود مشکلات مالی بهترین خودشان را ارائه بدهند ولی مسلما اگر از حیث مالی تامین باشند با آرامش و همدلی بیشتری کار می‌کنند و احساس می‌کنند زحمت و جایگاهشان ارج گذاشته شده و ناخودآگاه کارآیی‌شان افزایش پیدا می‌کند. رضایت عمومی عوامل خواه ناخواه به ارتقای کیفیت کمک می‌کند. بی‌تردید بودجه بیشتر می‌توانست امکانات اجرایی بیشتری را در اختیار گروه سازنده قرار بدهد و امورات اجرایی را تسهیل کند، ولی نمی‌توانم بگویم الان به خاطر مشکلات مالی کسی کم گذاشته است. من شاهد تلاش همه از جمله خودم بودم.
شریعتی درباره چینش بازیگران سریال «بوم و بانو» که ترکیبی از بازیگران حرفه‌ای و تازه‌وارد در کنار هم است، توضیح داد: بیش از هر چیزی تطابق نقش و کاراکتر با بازیگر مهم است؛ همچنین توان و استعداد بازیگر برای اجرای نقش که گاهی در بازیگران تازه‌کار که خصوصا خاستگاه‌شان تئاتر بوده است، وجود دارد؛ در این صورت خوب است که بازیگران ترکیبی از بازیگران جدید و قدیمی‌تر و باسابقه‌تر باشند؛ البته به شرطی که بازیگر در اجرای نقش تسلط داشته باشد و نقش را به درستی ایفا کند.
این نویسنده ساخت چند سریال عاشقانه تاریخی در سال‌های اخیر را دلیلی برای تکراری شدن قصه‌ها و نگرانی برای مقایسه آن‌ها ندانست و تصریح کرد: با توجه به یک تاریخ غنی از حادثه و واقعه، تنوع موضوعات و ژانرهای تاریخی و نیز ظرفیت‌هایی که برای نمایشی شدن دارد و ابعاد بزرگی از تاریخ که در فیلم‌ها و سریال‌های ما هنوز مغفول مانده است، ساخت چند سریال تاریخی نمی‌تواند جای نگرانی داشته باشد. خصوصا وقتی می‌بینیم این آثار تفاوت‌های‌شان خیلی بیشتر است و شاید بیشترین نقطه اشتراک‌شان دستمایه قرار دادن سوژه یا قصه‌ای است که از دل تاریخ سربرآورده و یا از تاریخ الهام گرفته است. این موضوع نمی‌تواند به خودی خود نقطه ضعفی برای این آثار محسوب شود.
شعله شریعتی که نگارش فیلمنامه سریال‌هایی همچون «خانه بی پرنده»، «همسفر» و «خط قرمز» را در کارنامه دارد، درباره سریال «خط قرمز» که در دوره خودش با استقبال مخاطب مواجه شد و ایده نگارش آن یادآور شد: آن سال از طریق سازمان بهداشت جهانی گفته بودند سال بهداشت روان جوانان است. من قبل از «خط قرمز» سریال «همسفر» را برای شبکه سه نوشته بودم. به من گفتند با موضوع جوانان سریالی بنویسم. من بررسی کردم که مسائل جوانان در آن روزها چه بود و از طرفی نمی‌خواستم خیلی رو و شعاری بنویسم می‌خواستم در لایه‌های زیرین داستان به این مسائل بپردازم به طوری که موثر باشد. درباره ایدز صحبت شده بود اما تا آن موقع مستقیم نرفته بودیم سراغ یک بیمار ایدزی. آن زمان می‌دیدم که از بچه‌های کوچک تا افراد مسن «خط قرمز» را می‌دیدند.
او در پایان گفت: ما برای سریال «بوم و بانو» خیلی تلاش کردیم. پروژهای تلویزیونی الان مشکلات مالی زیادی دارند. امیدوارم آن تاثیری را که باید روی مخاطب بگذارد تا خستگی ما هم از تن خارج شود. من این کار را خیلی صادقانه نوشتم.
به گزارش ایسنا، «بوم و بانو» سریال مناسبتی محرم ۱۳۹۹ است که تاکنون هشت قسمت از آن به روی آنتن شبکه دو سیما رفته است. این سریال به قلم شعله شریعتی و اعظم بهروز توسط سعید سلطانی کارگردانی شده و تهیه‌کنندگی آن نیز بر عهده آرمان زرین‌کوب است.
عوامل این سریال که در حدود ۴۰ قسمت ساخته می‌شود هنوز در حال ادامه تصویربرداری هستند. بازیگرانی همچون مسعود رایگان، بهنام تشکر، فریبا متخصص، مهدی احمدی، ساغر قناعت و دیبا زاهدی در سریال «بوم و بانو» ایفای نقش می‌کنند.