از طلا و ارز تا بازار بورس

بازار بورس دراین‌بین رتبه پنجم را کسب کرده است که نشان می‌دهد تنها 1.5 درصد مردم ایران پس‌انداز خود را در این بازار ذخیره کرده‌اند و به‌عبارت‌دیگر استقبال از این بازار چشمگیر نیست و بازارهای دیگر برای سرمایه‌گذار مبتدی در اولویت قرار دارد. بازار بورس بیش از سه دهه است که در کشور ما در حال فعالیت بوده و همیشه با تحمیل ریسک معقول بر سرمایه اشخاص توانسته است بازدهی‌های قابل‌توجهی به سرمایه‌گذاران، در بلندمدت بدهد؛ اینکه چرا بازار بورس اوراق بهادار همیشه طرفداران کمتری نسبت به بازار طلا و ارز در میان مردم جامعه داشته است و نقش تبلیغات و آگاهی بخشی به مردم در این زمینه چقدر است موضوعی نیست که بخواهیم دنبال کنیم. هدف ما معرفی و مقایسه بازار بورس اوراق بهادار و بررسی مزایا و معایب آن نسبت به بازارهای طلا و ارز و سپرده‌های بانکی است.

بازارها از جهات زیادی می‌توانند بررسی شوند. بازدهی، ریسک، شفافیت اطلاعات، در دسترس بودن اطلاعات، نظارت بر اطلاعات و اخبار منتشرشده، سرعت نقد شوندگی، تأثیر هیجانات بر بازار، میزان وابستگی بازار به شاخص‌های دیگر مانند شرایط سیاسی و اجتماعی و نوع واکنش به آن‌ها و تأثیر تورم بر بازار ازجمله این جنبه‌هاست.

در این مقاله سه آیتم شفافیت اطلاعات، تورم و بازدهی به‌طور خلاصه بررسی‌شده است.

در رابطه با شفافیت اطلاعات وضعیت بازار بورس به‌مراتب روشن‌تر است؛ با طراحی سایت کدال یک آرشیو مناسب از صورتحساب‌های مالی و اطلاعات منتشره از شرکت‌های عضو در بازار بورس ایجادشده که سرمایه‌گذاران می‌توانند از آن‌ها به‌عنوان منبعی برای تحلیل استفاده کنند، این در حالی است که سرمایه‌گذاری در بازار ارز و طلا، عمدتا مبتنی بر شایعات، هیجانات و اخبار سوخته است و اغلب عامه مردم ازنظر زمان ورود به این بازارها دچار اشتباه می‌شوند و ضررهای هنگفتی را متحمل می‌شوند و در پاره ای از موارد حتی اگر سودی کسب کنند به خاطر به وجود آمدن اعتمادبه‌نفس کاذب در تصمیمات بعدی آن را از دست می‌دهند. در نوسانات ارزی چند ماه اخیر هم دیدیم شمار زیادی از سرمایه‌گذاران دلار را باقیمت بالا خریدند و مجبور شدند باقیمت کمتر آن را به فروش برسانند تا از ضرر بیشتر جلوگیری کنند.

در رابطه با تورم نیز می‌توان گفت اگرچه عامه مردم ترجیح می‌دهند پس‌اندازشان را در بانک‌ها نگه‌دارند اما باید دانست سپرده‌های بانکی در برابر تورم بسیار آسیب‌پذیر هستند و این روش پس‌انداز مناسب اقتصادهای تورمی نیست و به‌مرورزمان ارزش سپرده کاهش می‌یابد که با یک حساب‌وکتاب سرانگشتی می‌توانیم مثال‌های زیادی دراین‌باره پیدا کرد و اما بازارهای طلا و ارز و بورس اوراق بهادار می‌توانند اثر تورم را مهار کرده و مانع کاهش ارزش سرمایه شوند که هرکدام مزایا و معایب خودشان را دارند.

و اما بازدهی؛ که یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین بخش‌ها در تصمیم‌گیری نوع سرمایه‌گذاری است؛ اگرچه عامه مردم گمان می‌کنند بازدهی بورس نسبت به طلا و ارز کمتر است و معمولا سرمایه‌های خرد به سمت این دو بازار سرازیر می‌شود اما آمارها چیز دیگری را نشان می‌دهد؛ بازار بورس در مقایسه با بازارهای طلا و ارز در طول دوران فعالیت خود بازدهی بالاتری داشته است؛ در چهار ماه نخست سال 1398 بازار بورس 41.6 درصد بازدهی داشته اما بازار طلا 5-درصد و بازار ارز 7/7- درصد بازدهی داشته است. به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت چه کسانی که در 4 ماهه نخست امسال از طریق خرید طلا سرمایه‌گذاری کرده‌اند و چه کسانی که از طریق خرید ارز سرمایه‌گذاری کرده‌اند دچار ضرر شده‌اند اما سرمایه‌گذاران بازار بورس با رعایت نکات و اصول این بازار توانسته‌اند سود خوبی را به دست آورند.