آئین "مقتل خوانی" در گز برخوار برگزار شد
در ادبیات کهن ایرانزمین همیشه برای هر موضوعی گفتهها و نکاتریزی وجود دارد از آن جمله میتوان به ضربالمثل "شنیدن کی بود مانند دیدن" اشاره کرد که تجلی آن در محرم و آئینهای سوگواری حسینابنعلی(ع) قابل لمس است.
نوحهخوانی، سینهزنی و زنجیرزنی همه از شور و شعور حسینی است، اما جگر شیعیان و عاشقان اهل بیت در لمس بصری واقعه میسوزد. درک قساوت و کینهتوزی بنی امیه در برابر آلمحمد(ص) ممکن نیست مگر با لمس عینی از صحنهای که عمود بر سر عباسابنعلی(ع) فرود میآید و عباس با صورت بر زمین میافتد، یا تیری که حرمله به وسیله آن عطش ششماهه کربلا را سیراب میکند. اجرای تعزیه و مقتلخوانی حجتی مجسم از واقعه عاشورا و درسهای آن است.
شامگاه روز گذشته جمعه 22 شهریورماه شهر تاریخی و کهن گز برخوار میزبان برگزاری آئین مقتلخوانی توسط اساتید و پیشکسوتان نامی استان و این شهر بود.
حسن نرگسخانی - تعزیهخوان پیشکسوت اصفهان در حاشیه آئین مقتلخوانی در شهر گز برخوار در گفتوگو با ایسنا - منطقه اصفهان در شاهینشهر، گز برخوار را شهری با قدمت و فرهنگ دانست و اظهار کرد: گواه قدمت این شهر مسجد جامع آن است که در قدیمالایام محل عبادت زرتشتیان بوده است.
وی با ۴۲ سال سابقه در تعزیهخوانی قدمت تعزیه خوانی شهر گزبرخوار را ۲۰۰ سال بیان کرد و گفت: در زمان قاجار برگزاری تعزیه در سراسر ایران آغاز شد که در شهر گزبرخوار نیز همزمان این آئین برگزار شده است.
این پیشکسوت تعزیهخوان، شاخصترین عمل در تعزیهخوانی و تعزیهگردانی را حفظ این میراث با عظمت بیان کرد و ادامه داد: فرهنگ، موسیقیِ هنرهای نمایشی و ادبیات در تعزیه گزبرخوار نسبت به سایر تعزیهخوانیهای سنتی غالب است.
وی تصریح کرد: افراد نامدار در تعزیهخوانی و تعزیهگردانی این شهر اکثراً موسیقیدان، صاحب صدای منحصربه فرد و با سواد بودهاند.
نرگسخوانی، محبوبیت تعزیه را در حفظ ساختار سنتی آن دانست و اظهار کرد: مقتلخوانی همان تعزیه است که وقایع عاشورا را نمادین به تصویر میکشد.
وی تصریح کرد: در مقتلخوانی تلاش است، با بیان یک جمله گویا، اصل واقعه و رویدادها را به مخاطب القا کرد.
رسول خدابخشی- دیگر پیشکسوت تعزیهخوان نیز به خبرنگار ایسنا، گفت: تعزیه نمایش و تئاتر سنتی محزون و غمگین است.
وی با ۳۰ سال سابقه و تجربه در تعزیهخوانی گفت: شخصیت درونی، انگیزه و صدای افراد در تعزیهخوانی از شاخصههای تعیین نقش در تعزیه است.
این پیشکسوت تعزیه استان به موروثی بودن تعزیهخوانی اشاره کرد و افزود: ساختار تعزیه از زمان پیدایش تا کنون به صورت سینه به سینه منتقل شده و کمتر دستخوش تغییرات زمانه قرار گرفته است.
سه تعزیهخوان از شهر گزبرخوار در گروه منتخبین تعزیهخوانان استان
عبدالحسین عرببیگی- پیشکسوت تعزیهخوانان گز نیز به تشریح گروههای تعزیه پرداخت و گفت: دو دسته اشقیخوان و اولیاخوان اجراکنندگان تعزیه هستند، اولیاخوانها صدایی رسا و چهرهای آرام دارند و نقشهای امام و ۷۲ تن را اجرا میکنند، اما اشقیخوانان با صدایی خشن و چهرههایی خاص
نقشهای امویان را بر عهده دارند.
وی با اشاره به رکود ۲۰ ساله در تعزیه گز برخوار، خاطرنشان کرد: در زمان رضاشاه و به دلیل مخالفت او با تعزیهخوانی این هنر در کل کشور مسکوت ماند. اما شهر گز برخوار علاوه بر آن به دلیل نبود تعزیهخوان در آن برهه زمانی نیز در سکون قرار گرفت.
وی مرشد" اسماعیل هادیان" را بنیانگذار تعزیه در پیش از انقلاب معرفی کرد و ادامه داد: تعزیهخوانان کنونی در شهر گز برخوار چهارمین نسل از اولین تعزیهخوانان هستند.
این پیشکسوت تعزیه گز برخوار افزود: همراهی سه تن از تعزیهخوانان این شهر در گروه منتخبان تعزیهخوانان استان اصفهان از افتخارات تعزیه گز برخوار است.
وی با اشاره به سه گروه تعزیهخوان در شهر گز برخوار، تصریح کرد: گروه منتخبان تعزیهخوانان استان پس از مشارکت در سوگواریهای عراق، کرمانشاه، شیراز و اصفهان برای انتقال این هنر و فرهنگ به همراه گروههایی از تعزیهخوانان تهران و سایر شهرهای کشور در "فرانسه"، "ایتالیا" و "آمریکا" نیز تعزیه اجرا کردهاند.
آئین مقتلخوانی در روز سوم شهادت امام حسین(ع)، حدود ۵ سال است در شهر گز برخوار اجرا میشود.