من خودم مثل یاورم!/ میخواستم بگویم که نسل جدید هم مثل قدیمیها معنای رفاقت را میفهمد
نویسنده سریال "یاور" اعتقاد دارد در کنار توجه جدّی به خانواده، میخواست نشان دهد که رفاقتها و معرفتها در میان نسل فعلی جامعه وجود دارد.
سریال "یاور" مثل مجموعههای رمضانی دیگر به روزهای پایانی خودش نزدیک میشود. سریالی که از همان روز اول با واکنشهای متعددی روبرو شد؛ برخی این سریال را با "ستایش" مقایسه میکردند، برخی به کاراکتر اصلی آن یعنی "یاور" ایراد میگرفتند که حشمت فردوس را تکرار میکند، برخی به موسیقی و حالا به روندِ داستان و حتی برخی از ظرافتهای مثل عدم توجه به دوربینِ دانشگاه و خیلی از اتفاقات دیگر، این واکنشها و نقدها ادامه دارد.
توجه به سفرههای نذریاگرچه نقاط مثبتی هم مثلِ توجه به سفرههای نذری، یا اینکه "یاور" را پدری نشان داد که با اینکه همسرش در دوران جوانی از او میخواهد همسر دیگری اختیار کند تا بتواند فرزندان بیشتری داشته باشد اما او از این کار امتناع میکند و حتی در مواجهه با پسرش که همسر دیگری اختیار کرده بود برخورد قاطعانهای دارد و از طرفی دیگر توجه به برخی از سنتهای قدیمی خانوادههای ایرانی قابل تقدیر است.
چرا تکلیفِ سازندگان با ژانر و گونه سریال مشخص نیست؟با این حال سعید سلطانی نتوانسته "یاور" را طوری بسازد که مخاطب را سرذوق آورد. در هر قسمت و پخش برخی از سکانسها، ضعف داستان و صحنههای کسلکننده و کشدار سریال با واکنشهای منفی مردم و کاربران شبکههای اجتماعی روبهرو شده است. برخی در کنار همه نقدها، این سؤال را مطرح کردند چرا تکلیفِ سازندگان با ژانر و گونه سریال مشخص نیست؟ جایی میخواهید معما ایجاد کنید معما نمیشود، گاهی میخواهید چالش ایجاد کنید چالش نمیشود و گاهی هم میخواهید عاشقانه و خانوادگی شود که این اتفاق هم نمیافتد؟
شاید مهمترین نقطه این انتقادات، مفهوم اصلی "یاور" باشد که خودش را به وضوح نشان نمیدهد؛ میخواهد حرف از جوانمردی و رفاقت بزند یا روابط خانواده را با زبانِ خودش نشان دهد. بعضاً مخالف رفتار مردسالارگونه و ضدزن بودن شخصیت اصلی داستاناند؛ باورهای پوسیدهای که دوباره احیاء میشوند؛ حتی برخی نوشتند آیا هنوز مثل "یاور" در جامعهمان داریم که حرف حرفِ خودش باشد و ولاغیر. چرا که سبک زندگیِ قصه با سبک زندگی امروز هیچ سنخیتی ندارد.
انتقادها به دوربین نداشتنِ دانشگاهاین سؤال کلیدی برای بسیاری به وجود آمده که آیا هنوز هم مردهایی مثل یاور چلویی وجود دارند؟ آیا این تفکرها و اندیشهها نسبت به خانوادهها و سبک زندگی در جریان است؟ و همچنین برخی هم از نویسنده سریال سؤال کردند آیا به دانشگاه رفته؟! به غیر از عدم توجه به دوربین داشتنِ دانشگاه، داستان منطق ندارد؛ اگر آن درس را محسنِ قصه نمیتوانست قبول شود ترمِ دیگری به او اضافه میشد و یا نهایتاً ارائه به استاد برمیداشت؛ اصلاً این پیچیده کردن ماجرا و ماندن در آن گره داستانی، هیچ منطقی ندارد.
ابتلای به کرونا و بستری در منزلخیلی از این ابهامات و سؤالات باعث شد به سراغ سعید مطلبی نویسنده سریال "یاور" برویم و با او لحظاتی صحبت کنیم. متأسفانه متوجه شدیم او چند روزی است به کرونا مبتلا شده و در منزل درمان خودش را دنبال میکند. مطلبی در این باره توضیح داد: تستم مثبت شد به دکتر مراجعه کردم و اسکن ریه گرفتم و متوجه شدم کرونا 20 تا 25 درصد ریهام را درگیر کرده و الان در منزل بستریام.
هدف اصلی ساخت سریال "یاور" چه بود؟با همین حال و هوا چند لحظهای درباره "یاور" با او صحبت کردیم. اول سؤالی که مطرح کردیم هدف اصلی ساخت "یاور" و مطلع اصلی داستانش را جویا شدیم که او در پاسخ به این پرسش گفت:در نقطه اصلی خانواده؛ من تمام زندگیام را مرهون و مدیون خانواده میدانم و هر موفقیت و لذتی که داشتهام از طریق روابط خانواده شکل گرفته و خواستم این روابط را تبلیغ کنم.
شباهتها به حشمت فردوسمطلبی در پاسخ به این سؤال که چرا آنقدر یاور هم مثل حشمت فردوس، خودش و خودش است؛ به گونهای مردسالاری در سریالتان دیده میشود، تأکید کرد: در ستایش میگفتند حشمت فردوس خودش و خودش است گفتم بله واقعاً اینطور بود و در طول 110 قسمت ثیقل داده شد. نهایتاً در قسمت 111 حشمت فردوسی را تحویل دادم که مخاطب خوشش آمد. اینجا مدنظرم بود که نمایش دهم آدمها در کورانِ زمان تغییر میکنند.
وی افزود: اینجا هم در قسمتهای اخیر "یاور" در گفتوگو با محسن نوهاش میگوید ما همیشه فکر میکنیم از بچههایمان طلبکاریم اما آنها از ما طلبکارند و آنجا به خاطر نکتهای که گفته و او را به غلط حرکت داده، حلالیت میخواهد. واقعاً هم در زندگی واقعی این موضوع دو طرفه است؛ هم ما مدیون بچههایمان هستیم و هم بچههایمان مدیون ما؛ کسی از کسی طلبکار نیست.
توجه به المانهای خانوادههای سنتیمطلبی درباره شباهت یاور و حشمت فردوس به همدیگر، تأکید کرد: من کارم با خانواده است؛ جایی شخصیتم در چلوکبابی روایت میشود و جایی هم این شخصیت در میدان میوه و ترهبار مشغول کار است. اصل درونمایه و المانهای خانوادگی است که به آن معتقدم که در این خانوادههای سنتی آنها را پیدا میکنم. اگر این دو کاراکتر شبیه به هم باشند هم اشکالی نمیبینم. چون در فیلمهای "جانفورد" همه قهرمانانش طی 25 سال یک نفر (جان وین) بود و عیناً یک خاصیت داشتند.
یاور مثل فردوس ضدزن نیست!وی خاطرنشان کرد: باید به تفاوت این دو شخصیت توجه کرد؛ آنجا حشمت فردوس ضدزن و ضد همهچیز به غیر از خودش بود؛ زندگی او را ساخت و ثیقلش داد. اما شخصیت "یاور" آدمی است که همینها را به فرزندش یادآوری میکند که اگر اینها را نکنی زندگی خودش به تو یاد خواهد داد؛ اینجا در واقع آن پروسه را گذرانده است.
زود قضاوت کردنداین نویسنده در پاسخ به این سؤال که برخی انتقاد دارند سریال ترویج چند همسری کرده، گفت: یک عدهای نسبت به هر اتفاق در تلویزیون جبهه دارند و طاقت ندارند حرفها را کامل بشنوند و همه اتفاقات را در کنار هم ببینند و بعد قضاوت کنند. برخی هنوز اتفاقی منعقد نشده گفتند سریال ترویج چند همسری میدهد و حالا که کاملاً جریان را دیدند که اینطور نیست و زود قضاوت کردند ناراحت نیستند از این قضاوتی که کردند. چرا که هم یاور و هم جلوتر رفتیم پسرش چند همسری را رد کردند.
اصل داستان یاور/ رفاقتهایی که تمام نشدهانداو با اشاره به اینکه میخواستیم با سریال "یاور" بگوییم که رفاقتها و معرفتهای گذشته تمام نشده است، تأکید کرد: ما در "یاور" یک خط داستانی مشخص داریم؛ اینکه فکر کنیم هرچه در گذشته خوب بوده و گذشته با خودش همه این خوبیها را برده و نسل جدید پُر از بیمعرفتی است؛ اینطور نیست و این غلط است. اصل داستان ما این است که این خوبیها در وجودِ نسل جدید هست. شامیز و یاور نوع رفاقتشان به گونهای است و محسن و آصف امروزی طور دیگری؛ در واقع مقطع زمانی و اتفاقاتش از جیگرکی به دانشگاه رسیده است. تنفر دارم باور کنیم نسل گذشته ما خیلی خوب بودند و نسل فعلی ما بدند. خود من از نسل گذشتهام و جوانانی امروز داریم که گاهی حسرتِ معرفت و رفاقتهایشان را میخورم.
چرا این دانشگاه دوربین مداربسته ندارد؟نویسنده سریال "یاور" درباره نکتهای که برخی گفتند چرا این دانشگاه دوربین مداربسته ندارد، توضیح داد: کاملاً درست است. اما شما یک جغرافیا تعریف میکنید و براساس این جغرافیا داستان روایت میشود. ما دانشگاهی را در "یاور" تعریف کردیم که دوربین در آن موقع نبوده است. در تمام دانشگاهها دوربین هست اما هیچزمانی را در فیلم معین نکردم. وقتی راجع به شرایط وکالت صحبت میشود اگر بخواهیم بگوییم فیلم برای امروز است شرایط وکالت امروز این نیست.
او همچنین در پاسخ به این سؤال که اساساً چنین آدمهایی مثل "یاور" امروز وجود دارند، گفت: بله وجود دارند من خودم اینطوریام.