افت انگیزه فرزند آوری در دهه ۷۰ پس از اخطارهایی که توسط سازمان‌های اجتماعی پیرامون افزایش زادوولد طی دهه شصت می‌داد، اینگونه پیش آمد تا خانواده‌های تازه تشکیل‌شده ضمن توجه بیشتر به چالش‌های اقتصادی در پیش رو پیرامون کمبود زمینه کار و تورم تولید مسکن به دلیل نقصان مصالح ساختمانی و هجوم نقدینگی‌های سرگردان به این‌سو عزم خود را جزم نمایند تا علاقه چندانی به افزایش بیش از دو فرزند نداشته باشند.
حسن روانشید| این روند می‌توانست محیط‌های سکونتی را آرام‌تر نموده و مساحت آن را به زیر صد متر کاهش دهد تا فشار اقتصادی کمی تقلیل یابد اما ریزش درآمد همچنان ادامه پیدا می‌کرد و سفره‌ها روزبه‌روز کوچکتر می‌شدند تا بی‌توجهی‌ها به خارج شدن نقدینگی از کف اقشار کم‌درآمد افزایش یابد و از سویی زمینه برای زیاده‌طلبان تجارت‌های صوری فراهم گردد. ورود به دهه شصت بازهم باعث تقلیل تفکر فرزند خواهی می‌شد تا علاوه بر ایجاد یک خانواده و یک فرزند معدودی را متقاعد نماید که زن و شوهر هردو مشغول به کار باشند تا بتوانند نیازهای حاصل از چشم‌وهم‌چشمی و اقساط چندین ساله وام خرید مسکن را توجیه نمایند که مستلزم این انجام، حذف فرزند طلبی حداقل در ده سال اول تشکیل خانواده بود. انگار این اقدام طعم شیرینی را به همراه داشت تا ضمن نادیده گرفتن دائمی فرزند طلبی شرط اول تشکیل خانواده، زمینه جدایی‌ها و افت ازدواج را فراهم نماید که تا امروز همچنان ادامه داشته و می‌رود تا به چالش و تنش بحران جمعیتی و افتادن در سیاهچاله پیری تبدیل شود. امیرحسین بانکی پور فرد
در مصاحبه‌ای با شبکه دو سیما با بیان اینکه مردم به فرزند آوری تمایل دارند اما موانع اقتصادی نمی‌گذارد، ادامه می‌دهد: با گذشت ۷ سال از ابلاغ سیاست‌های جمعیتی، متأسفانه دولت هیچگونه لایحه‌ای به مجلس نفرستاده و مجلس هم طرح‌هایش در دوره‌های قبل مسکوت مانده است البته دوره جدید قانون گزاری اقدام به کاری همه‌جانبه کرد و با تشکیل کمسیون ویژه‌ای با رویکرد جوانی جمعیت کشور سعی دارد که مسائل مالی طرح را به‌گونه‌ای حل کند تا ضمن اینکه مشوق‌های طرح قوی هستند، ولی بار مالی آن در بودجه تعریف می‌شود و البته بخشی از این هزینه‌ها هم در بودجه امسال دیده شده است. میزان این منابع حدود 10 هزار میلیارد تومان در راستای اجرای این طرح برای دولت است حال‌آنکه هزینه‌های طرح حدود 9 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود. در این پروسه سعی می‌شود تا مشوق‌های مالی به‌گونه‌ای رقم بخورد که هزینه‌های مستقیمی برای دولت نداشته باشد. مثلاً اجاره زمین‌های ۱۵۰ الی ۲۰۰ متری نودونه‌ساله که هزینه چندانی برای دولت ندارند ولی برای مردم مشوق خوبی محسوب می‌شود، رئیس‌جمهور در لایحه بودجه امسال تأکید می‌کنند سیاست‌های ابلاغی جمعیت باید در لایحه بودجه دیده
شوند که در این خصوص با همکاری سازمان برنامه‌وبودجه، طرح تصویب شده و پشتوانه مالی آن را به طرحی همه‌جانبه تبدیل کرده است. در پیمایشی که ۱۰ سال قبل صورت گرفته علاقه مردم به داشتن ۲ فرزند بوده ولی در آخرین نظرخواهی ۲ سال قبل این علاقه‌مندی به داشتن ۳ فرزند و بیشتر ارتقاء یافته است درحالی‌که سال قبل و امسال خواسته مردم به داشتن فقط 6/1 و 7/1 فرزند آوری تقلیل می‌یابد و به این معنی می‌باشد که مردم می‌خواهند فرزند داشته باشند اما موانعی بر سر راه خواسته اکثریت است. ۲۹ اردیبهشت هرسال مصادف با روز ملی جمعیت است که اتفاقات سال قبل و به همین مناسبت مشاور عالی برکنار شده وزارت بهداشت این مسئله را از زاویه دیگری دیده و می‌گویند: به‌طورکلی ۵ تا ۱۰ برابر میانسالان و جوانان نیازهایی به سلامتی ازجمله حیاتی، روانی، اجتماعی و اقتصادی دارند که باید توسط گروه مولد جوان تأمین شود. تحقیقات نشان داده است چهار دلیل پیداشده برای مرگ در جهان عبارتند از: رژیم غذایی نامناسب، فشارخون بالا، استعمال دخانیات و دیابت که هر چهار عامل با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد، به‌طوری‌که تنها ۴۳ درصد از افراد سالمند بزرگتر از ۶۵ سال از میوه و ۴۰ درصد
از سبزیجات مناسب استفاده می‌کنند، بیش از ۶۴ درصد همین افراد به فشارخون مبتلا هستند یعنی از هر ۲۰ سالمند ۱۳ نفر فشارخون دارند و از هر ۱۰ نفر سالمند ۶ نفر به دیابت مبتلا می‌باشند و قریب به ۸۰ درصد بیماری سرطان به سالمندان اختصاص می‌یابد به‌طوری‌که هزینه‌های مراقبت و نگهداری از سالمندان مبتلا به آن، بالاترین هزینه‌های حوزه سلامت را به خود اختصاص می‌دهد که بالطبع باید توسط جوانان تأمین شود. نگرانی‌های اساسی دراین‌باره وجود دارد که آیا جوانان امروز به فکر دوره سالمندی خود هستند و به‌اندازه کافی فرزند دارند که پاسخگوی نیازمندی‌های خودشان در پیری باشد؟ جهان در طول ۷۰ سال گذشته حدود پنج سال پیرتر شده است اما جمعیت ایران متأسفانه در ۶۰ سال گذشته بیش از ده سال پا به سنین بالا گذاشته که این اتفاق ثابت نمانده و پیرتر هم خواهیم شد، تصور اینکه در این مدت کوتاه چه اتفاقی برای مردم می‌افتد بسیار تلخ و حتی تلخ‌تر از پاندمی کرونا است. در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد جمعیت را سالمندان تشکیل می‌دهند و ما کشور جوان تلقی می‌شویم، اما با این اوصافی که پیرامون افت تمایلشان به ازدواج و فرزند آوری گفته شد وضعیت چنین نخواهد ماند و ما
هرسال در حال سالمند شدن هستیم به‌طوری‌که در ۲۰ سال آینده از پیرترین کشورهای دنیا خواهیم بود و ۳۰ سال بعد پیرترین کشور جهان تلقی خواهیم شد به‌طوری‌که از هر سه نفر یک نفر بالای ۶۰ سال سن خواهد داشت. دنیا برای جبران این معضل فراگیر دو راه را انتخاب کرده است که یکی تشویق به فرزند آوری پس از تشکیل خانواده که مسیر اصلی نجات به‌حساب می‌آید و دوم مهاجرپذیری نیروهای جوان و کارآمدی برای گرداندن چرخ‌های اقتصاد. پاندمی کرونا به‌خوبی نشان داد اگرچه راه‌حل دوم تا حدودی مؤثر بوده اما به دلیل سالمندی و کاهش فرزند آوری در مقابل راه‌حل اول تسلیم شده‌ایم که اقتصاد مولد سرمایه‌داری نتوانست پاسخگوی جامعه باشد، کدام‌یک از سرمایه موجود و شناخته‌شده می‌تواند از انسان و نیروی انسانی بالاتر باشد که با کوچکترین رشد اقتصادی خوشحال می‌شویم اما با تولد یک فرزند خیر؟! چگونه است که با یک واقعه نابسامان زلزله و سیل به هیجان می‌آییم اما با کاهش 170 هزار تولد در طول یکسال ککمان هم نمی‌گزد؟!
ادامه دارد
