باغ گل های اصفهان؛ همه سبک های جهانی در یک مکان
باغ گلهای اصفهان در این سالها با جذب سالیانه حدود یک میلیون گردشگر که سی درصد آنها خارجی هستند توانسته خود را در سطح دیگر جاذبه‌های گردشگری شهر مطرح کند. مکانی که هر کس با دیدن آن گویی در سفری کوتاه از معماری و سبک باغسازی کشورهایی همچون ژاپن، فرانسه و ایتالیا هم دیدن کرده است.
اصفهان امروز/ غزاله جان‌نثاری: این روزها باغ گل‌ها پس از پشت سر گذاشتن بهار و پر بازدیدترین فصل باغ و با نزدیک شدن به تولد بیست و یک سالگی خود درحال تعویض جامه بهاری‌اش با لباس تابستانی است. مکانی که در تیر ماه سال 75 توسط تیمی طراح و معمار به سرپرستی دکتر یوسف رسول‌زادگان و مهندس والی در محوطه‌ای به مساحت 55 هزار مترمربع متشکل از بیشه‌زار و کارگاه‌های سنگ‌بری و در جوار رودخانه ساخته شد اکنون به واسطه زیبایی و تنوع بالای 700 گونه گیاهی، تبدیل به یکی از مکان‌های جذب گردشگر اصفهان شده است.
نکته قابل توجه در مورد این باغ این است که باغ گل‌ها فقط یک باغ نیست بلکه مجموعه‌ای از باغ‌هاست و در عین حال که یک مکان زیبا و تفریحی برای بازدیدکنندگان خود ساخته یک مکان آموزشی، تحقیقاتی، گردشگری و گیاه‌شناسی نیز هست.
ایده اولیه این مجموعه از باغ پالمن گارتن فرانکفورت (به معنای باغ نخل) گرفته شده است. پالمن گارتن یک باغ عظیم گیاه‌شناسی با گونه‌های بسیار نایاب از گیاهان و درختان و همچنین دارای گلخانه‌هایی با قابلیت تنظیم رطوبت و دما برای پرورش و نگهداری گیاهانی از اقلیم‌های مختلف آب و هوایی است. باغ گل‌ها تا حدودی توانسته برگردانی از این باغ با تفاوت‌هایی در سبک معماری باشد.
زیباترین و اصلی‌ترین باغ این مجموعه باغ ایرانی است، این باغ از کوشک ورودی که نمای روبروی کاخ عالی‌قاپو است شروع و در محوری مستقیم از باغچه‌های طرح فرش ایرانی که با گل اجرا شده است می‌گذرد و در انتها به آمفی‌تئاتر روباز این مجموعه که محل اجرای برنامه‌های گوناگون تفریحی آموزشی است، منتهی می‌شود.
در مرکز این مجموعه، یک فرش گلی با الهام از نقشه فرش‌های ایرانی طراحی شده که برای گردشگران نمایانگر بازدید از مهد فرش ایران است.
از دیگر جاذبه‌های این مکان اجرای سبک معماری و باغسازی کشورهایی مانند ژاپن، ایتالیا و فرانسه است. در تصاویری که به صورت هوایی از این مجموعه گرفته شده پارتربندی باغ‌های فرانسوی به‌خوبی مشخص است. منظور از پارتربندی، آرایش شمشاد‌ها و سرح‌های گلکاری است که معمولا از بالا بیشتر خود را نشان می‌دهد.
باغ ژاپنی در مقیاس کوچک با نمایش پل‌های کوچک چوبی، برکه‌های کم عمق، آلاچیق، عناصر سنگی و جزایر مصنوعی میان گیاهان و گلهای رنگارنگ با بهره‌گیری خاص و مفهومی از عناصر طبیعی به‌خوبی سبک باغسازی ژاپنی را به نمایش می‌گذارد. در کنار باغ ژاپنی، باغ ذن (باغ خشک یا سنگی) که یکی از زیباترین باغ‌های فلسفی است، با ایجاد شیارهایی روی محوطه‌ای پوشیده از شن‌های تیره رنگ اجرا شده که نمایانگر مکتب مینیمالیسم (به معنی کاهش عناصر تا حد امکان و انتقال بیشترین مفهوم) است.
در محور شمالی باغ و مجاور کوشک ورودی می‌توان باغ صخره‌ای را دید. باغ صخره‌ای آبشاری به ارتفاع چهار متر دارد و تمام گیاهان به صورت نامنظم و پراکنده روییده‌اند. این باغ شمایی کوچک از طبیعت جنگلی را با جاده‌های شنی به تصویر کشیده است.
در ادامه همین محور پارک گیاهان آبزی، محل نگهداری گیاهان و جانوران آبزی درون یک برکه است که در میان این برکه جزیره ای کوچک واقع شده است.
در این مجموعه تنوع بالای 700 گونه گیاهی در مساحتی نزیک به 70 هزار متر مربع وجود دارد و همانطور که یک باغ گیاه‌شناسی محسوب می‌شود یک مجموعه آموزشی و تحقیقاتی نیز هست و کلاس‌های آموزش شهروندی برای آموزش در زمینه گل و گیاه، بازدید و دوره‌های کارآموزی دانشجویان برگزار می‌شود. همچنین بررسی سموم گیاهی و مکمل های غذایی و ... از برنامه های تحقیقاتی این مجموعه است.
کلکسیون سوزنی‌برگان و پهن‌برگان، کاکتوس و گیاهان گوشتی، گلهای پیازی، گیاهان دارویی و کلکسیون گلهای داوودی که امسال مجددا در حال احیاست، باغچه‌های رنگی، باغ رز با تنوع بالای 80 رنگ رز، هزارتو یا پرچین‌های پیچ‌در‌پیچ، آلاچیق‌ها و دمنوش‌خانه به عنوان محل نشیمن و تجمع بازدیدکنندگان از دیگر قسمت‌های این مجموعه است.
به گفته مدیر این مجموعه سید محمد رقیب، احداث کلکسیون گلهای آپارتمانی با مشارکت بخش خصوصی در دستور کار ساخت سال جاری قرار دارد.
با توجه به اقلیم خشک اصفهان نگهداری از گیاهانی مانند درخت لاله و تاگزودیم (سرو مرداب) که احتیاج به آب فراوان دارند در این باغ کار آسانی نیست، گرچه آبیاری گیاهان و درختان باغ در جوار رودخانه زاینده‌رود با استفاده از سه حلقه چاه و به روش سنتی با استفاده از شلنگ و کارگر آبیار انجام می‌شود ولی در فواصلی که رودخانه تا نیمی از سال بسته باشد، آبیاری باغ با مشکل مواجه می‌شود.
رقیب در این باره می‌گوید: «کل پرسنل اینجا 35 نفر است، شامل حدود 20 باغبان و آبیار. اینجا به دلیل اینکه یک نمایشگاه هم محسوب می‌شود و هرسال نحوه کاشت گل و گیاهان در آن با سال قبل فرق می‌کند اجرای سیستم آبیاری مکانیزه در آن پیچیده است و عملا تاکنون نیازی به آن نبوده ولی برای قسمت‌های خاصی مانند آبشار گل از آبیاری مه‌پاش و قطره‌ای استفاده می‌شود. در کل ما اینجا مشکل آب نداریم ولی اگر رودخانه بیش از 6 الی 7 ماه بسته باشد سطح آب چاه‌هایمان افت می‌کند و مجبور می‌شویم شیفت‌های آبیاری را کم کنیم.»
رقیب ادامه می‌دهد: «بیست سال پیش در راستای سیاست آزادسازی حاشیه رودخانه زاینده‌رود که تا پارک مشتاق اجرا شده بود، شهرداری به محوطه‌ای رسید متشکل از خانه‌های مسکونی و کارگاه‌های سنگ‌بری و بیشه‌زار، از آنجایی که این مکان دارای خاک خوبی بود پیشنهاد شد که یک باغ گیاه‌شناسی در آن ساخته شود و مکان کنونی پارک ایثارگران واقع در آن طرف رودخانه نیز به این طرح اضافه شود و با ساخت پلی مخصوص تردد انسان روی رودخانه این دو مجموعه به هم متصل شود که به دلایلی این طرح به همین قسمت محدود شد، اکنون قسمت کارگاه‌های سنگ‌بری سابق، باغ صخره‌ای و در بیشه‌زارهای گذشته آمفی‌تئاتر این مجموعه قرار دارد که برنامه‌های تلوزیونی و آموزشی، همچنین برخی جلسات ادارات در آن برگزار می‌شود.»
اکنون با گذشت بهار، بهار بعدی این مجموعه از اواسط شهریور تا اواسط مهر است که خورشید کمی کم رمق‌تر می‌شود امکان شکوفایی دیگرباره‌ای به گلهای باغ می‌دهد و وقتی هم که گل‌ها از کیفیت ایده‌آل خود افول می‌کنند با فرارسیدن پاییز، خزان زیبا و رنگارنگ، باغ بار دیگر جلوه‌گری‌هایش را نظاره می‌نشینیم.
برای خواندن یادداشت این گزارش اینجا کلیک کنید