توزیع عادلانه آب با شفاف‌سازی برداشت در حوضه آبریز زاینده‌رود
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان گفت: شفاف‌سازی در برداشت آب حوضه‌آبریز زاینده‌رود به توزیع عادلانه آن در بین بهره‌برداران کمک می‌کند.
ناصر حاجیان روز سه‌شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: اختلاف‌های بین بهره‌برداران حوضه‌آبریز زاینده‌رود به دلیل کمبود آب و افزایش سالانه میزان برداشت‌هاست که در اولویت اول باید شفاف‌سازی کامل نسبت به همه برداشت‌ها انجام و پس از آن توزیع عادلانه آب پیگیری شود.
وی بیان‌کرد: نابرابری و نبود عدالت در توزیع منابع آبی بر میزان اختلاف‌ها بین ذی نفعان می‌افزاید و اگر میزان منابع و مقدار برداشت‌ها برای آن‌ها مشخص شود توزیع عادلانه با رضایت و موافقت همه انجام خواهد شد.
این پژوهشگر حوزه آب، وزارت نیرو را بر حمایت از شفاف‌سازی منابع و برداشت‌ها در تمامی حوضه‌آبریز توصیه کرد و گفت: چنین اقدامی تنش‌ها و نارضایتی را کاهش می‌دهد و توزیع واقعی بر اساس قوانین را تسهیل می‌کند.
وی ادامه داد: تمامی مشکلات و اختلاف‌ها ناشی از کمبود منابع آبی است و اگر در این شرایط بحرانی موضوع شفاف‌سازی به خوبی و صادقانه انجام شود ذی نفعان در تمامی حوضه‌آبریز موافق به تقسیم اصولی و عادلانه خواهند بود و کمترین میزان آب با عدالت توزیع خواهد شد.
حاجیان شناخت واقعی از مساله را در رفع این چالش مهم بیان و اضافه کرد: اگر اطلاعات و دانش افراد نسبت به موضوع چالش افزایش یابد آنگاه به بهترین نوع تصمیم‌گیری خواهند کرد و این اصل در فرامین دینی اسلامی مورد توجه بوده و پروردگار عالم شناخت خود را به شناخت انسان ها از خود نیازمند دانسته است.
وی شناخت و کسب اطلاع از روش‌ها و میزان‌های مختلف برداشت از حوضه زاینده‌رود را برای شفاف سازی ضروری برشمرد و گفت: میزان برداشت‌ها از طریق چاه، رودخانه و پروژه‌های انتقال آب باید مشخص شود و مدیریت این اقدامات باید مورد نقد و بررسی کارشناسی و اولویت سنجی قرار گیرد.
حوضه آبریز زاینده رود از اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده که ۹۳ درصد از مساحت و ۹۸ درصد از جمعیت زیر پوشش این حوضه در استان اصفهان و هفت درصد از مساحت و ۲ درصد از جمعیت زیر پوشش آن در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
صاحبنظران بر این باورند توزیع پایدار و عادلانه آب در حوضه آبریز زاینده‌رود با توجه به توسعه اقتصادی و اجتماعی همواره چالشی اساسی بوده، به همین دلیل قواعد تخصیص برای منابع با ارزش آب حوضه زاینده رود حدود ۵۰۰ سال پیش توسعه یافته که به احتمال زیاد اولین قواعد از این نوع در ایران است.
به باور کارشناسان بی آبی بخش اعظم حوضه‌آبریز زاینده‌رود در یک دهه اخیر خسارت‌های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی زیادی برجای گذاشته است، آنان تنها راه حل آن را مدیریت یکپارچه، جامع‌نگر و علمی می‌دانند که باید با مشارکت منطقه‌ای و در سطح ملی مورد توجه قرار گیرد.
رودخانه زاینده‌رود در طول تاریخ، منشا تمدن‌ساز در فلات مرکزی کشورمان بود و اقتصاد، کشاورزی، معیشت و حتی بسیاری از مسائل سیاسی و اجتماعی دوره‌های مختلف به آن وابسته بوده است.