عفونت مثانه در زنان و مردان؛ علل و علائم و درمان
عفونت مثانه یکی از دردناک‌ترین و آزار دهنده‌ترین بیماری‌ها است که معمولاً هم در زنان و هم مردان اتفاق می‌افتد. به طور معمول خطر ابتلا به این بیماری در زنان بیشتر از مردان است. عفونت مثانه می‌تواند در هر بخش از سیستم ادراری اتفاق بیافتد و موجب بروز درد و ناراحتی در فرد شود.
زمانی که این عفونت به کلیه‌ها سرایت کند، ممکن است فرد با عواقب جبران ناپذیری روبرو شود. از همین رو شناسایی علائم و درمان به موقع می‌تواند از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کند. اما علائم عفونت مثانه در زنان و مردان چیست و چگونه می‌توان این مشکل را برطرف نمود؟ در این مقاله می‌توانید با هر آن چیزی که لازم است در مورد عفونت مثانه یا عفونت ادراری در مران و زنان بدانید، آشنا شوید.
عفونت مثانه چیست؟
عفونت مثانه یا عفونت ادراری مشکلی است که معمولاً با درد و احساس سوزش در زمان ادرار همراه است. در اکثر مواقع عفونت مثانه منجر به التهاب مثانه یا سیستیت می‌شود. عفونت مثانه شایع‌ترین نوع عفونت مجاری ادراری است که معمولاً بیشتر از آن که خطرناک باشد، آزاردهنده و دردناک است. این بیماری معمولاً در زنان شایع‌تر است و به دلیل رشد باکتری‌ها در سیستم ادراری اتفاق می‌افتد.
چرا عفونت مثانه در زنان بیشتر از مردان اتفاق می‌افتد؟
از آن جایی که مجرای ادراری در زنان کوتاه‌تر از مردان است، این بیماری در خانم‌ها شایع‌تر است. مجرای ادراری یک زن حدود ۴ سانتی متر طول دارد، در حالی مجرای ادراری مردان تا ۲۰ سانتی متر است. باکتری‌ها و عفونت‌های ادراری از طریق مثانه به سمت مجاری ادراری منتقل می‌شوند. چون باکتری‌ها برای رسیدن به مجرا در مردان باید مسیر طولانی تری را طی کنند، معمولاً مردان کمتر با این مشکل روبرو می‌شوند. معمولاً عفونت‌های ادراری با افزایش سن در مردان بیشتر می‌شود. از همین رو این مشکل معمولاً در مردان مسن بیشتر اتفاق می‌افتد. خانم‌ها بعد از یائسگی به علت کاهش استروژن بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادراری و مثانه قرار دارند.
علت عفونت ادراری در زنان و مردان
به طور معمول بالا رفتن سن، ابتلا به بیماری‌هایی مثل دیابت، انسداد مجاری ادراری، تخلیه ناقص مثانه، و مقاربت جنسی می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری را افزایش دهد. از طرف دیگر گاهی اوقات استفاده از سوند آلوده برای تخلیه ادرار می‌تواند موجب بروز این مشکل شود. باید بدانید که بیشتر عفونت‌های ادراری از باکتری به نام اشریشیا کولی ایجاد می‌شوند که به طور طبیعی در بدن وجود دارد. سیستم دستگاه ادراری طوری طراحی شده است که از ورود باکتری‌های مهاجم به مثانه و مجرا جلوگیری می‌کند. حال زمانی که این باکتری به هر طریقی وارد مثانه شوند، می‌توانند زمینه عفونت‌های ادراری را در فرد فراهم کنند. در ادامه به رایج‌ترین دلایل ایجاد عفونت مثانه در زنان و مردان اشاره شده است:
- بی حرکت بودن برای مدت زمان طولانی
- عدم نوشیدن مایعات کافی
- جراحی مجاری اداری
- دیابت
- بی اختیاری مدفوع
- مقاربت مقعدی
- انسداد مجاری ادراری
- نگه داشتن ادرار و عدم تخلیه کامل ادرار
- سنگ کلیه
- بزرگ شدن پروستات
- ضعف سیستم ایمنی بدن
علائم عفونت ادراری
به طور معمول علائم عفونت ادراری در مردان و زنان به صورت یک باره و ناگهانی ظاهر می‌شود. علائم عفونت ادراری در مردان و زنان معمولاً مشابه هم است. در ادامه به برخی از این علائم اشاره شده است:
- احساس درد و سوزش در زمان ادرار
- ادرار کردن به صورت مکرر
- احساس ناگهانی به پر شدن مثانه و نیاز به ادرار
- درد در قسمت تحتانی شکم و درست بالای استخوان ناحیه تناسلی
- مشاهده خون در ادرار
- درد در پهلو‌ها یا پشت
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ
- درد لگن در خانم‌ها
- درد مقعد در آقایان
- کم شدن مقدار ادرار
- بد بو شدن ادرار
- صورتی یا قهوه‌ای شدن رنگ ادرار
درمان عفونت مثانه یا عفونت ادراری در زنان و مردان
قبل از هر چیز باید بدانید که اقدام به درمان عفونت مثانه در مردان و زنان اهمیت زیادی دارد. عدم درمان به موقع می‌تواند موجب نارسایی کلیه و بروز مشکلاتی جدی برای سلامت شود. به طور معمول فرد با مشاهده علائم باید تحت درمان قرار بگیرد و آزمایش‌های تشخیصی را انجام دهد. در این شرایط معمولاً برای درمان از دارو‌های ضد میکروبی استفاده می‌شود. معمولاً پزشکان برای درمان عفونت ادراری در مردان و زنان از آنتی بیوتیک استفاده می‌کنند و طول درمان در اکثر مواقع از ۵ تا ۷ هفته ادامه دارد. در برخی افراد ممکن است مصرف آنتی بیوتیک برای مدت طولانی تری تجویز شود. با این حال کمک گرفتن از روش‌های خانگی و سنتی نیز می‌تواند در تسریع درمان مؤثر باشد.
درمان‌های دارویی عفونت مثانه در مردان و زنان
سیپروفلوکساسین: به طور معمول دوز سیپروفلوکساسین در عفونت ادراری مردان و زنان باید با توجه به شدت عفونت توسط پزشک مشخص شود. برای درمان معمولاً به مدت ۵ تا ۷ روز از این قرص استفاده می‌شود. این قرص باید حداقل ۲ ساعت قبل یا بعد از آنتی اسیدها، غذا‌های حاوی لبنیات و دارای کلسیم مصرف شود. افرادی که ناراحتی معده یا اسهال شدید دارند، باید از خوردن این قرص اجتناب کنند.
تری متوپریم: یکی دیگر از بهترین انواع قرص برای عفونت رحم و مثانه قرص تری متوپریم است که این قرص هم باید با یک لیوان پر آب مصرف شود. افرادی که دارای ناراحتی معده یا اسهال هستند از مصرف این قرص اجتناب کنند.
مصرف آموکسی سیلین: این قرص با توجه به شدت بیماری از ۱۰ تا ۱۴ روز مصرف می‌شود. معمولاً گفته می‌شود که آموکسی سیلین همراه غذا مصرف شود.
مصرف جنتامایسین: یکی دیگر از روش‌های درمان عفونت مثانه در مردان و زنان تزریق جنتامایسین است. معمولاً افرادی که به مشکلات شنوایی، کلیوی و عصبی مبتلا هستند نباید از این دارو استفاده کنند.
درمان‌های خانگی و سنتی عفونت مثانه
در کنار مصرف قوی‌ترین آنتی بیوتیک برای عفونت ادراری و مثانه باز هم مصرف برخی غذا‌ها و رعایت برخی نکات می‌تواند به روند درمان کمک کند و اثرات داروی عفونت ادراری در زنان و مردان را به حداکثر برساند.
آب بیشتری بنوشید
یکی از بهترین روش‌ها برای درمان عفونت مثانه در مردان و زنان نوشیدن آب فراوان است. شاید ادرار کردن در زمان عفونت ادراری کار سختی به نظر برسد، اما باید بدانید که هر چقدر بیشتر ادرار کنید، باکتری‌ها سریع‌تر از بدن دفع خواهند شد. از طرف دیگر اگر برای درمان از آنتی بیوتیک استفاده می‌کنید، مصرف آب فراوان می‌تواند به هیدراته ماندن و سلامت عمومی بدن شما کمک کند.
از پروبیوتیک‌ها استفاده کنید
استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌تواند به درمان عفونت مثانه در زنان و مردان کمک کند. پروبیوتیک‌ها به توازن باکتری‌های سیستم ادراری کمک می‌کنند و خطر ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهند.
لباس زیر مناسبی استفاده کنید
استفاده از لباس زیر‌های کهنه یا پلاستیکی می‌تواند خطر ابتلا به عفونت مثانه در زنان و مردان را افزایش دهد. سعی کنید از لباس زیر نخی و متناسب استفاده کنید. لباس زیر‌های تنگ نیز برای افرادی که مستعد ابتلا به عفونت هستند مناسب نیستند.
بهداشت را رعایت کنید
تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی، عوض کردن لباس زیر و حمام کردن به موقع می‌تواند به جلوگیری از عفونت و تسریع درمان کمک زیادی کند.
زغال اخته مصرف کنید
اگر به دنبال پاسخ به این سوال هستید که برای عفونت مثانه چه بخوریم و یا درمان عفونت مثانه در طب سنتی، بهتر است بدانید که زغال اخته یک درمان بی نظیر برای رفع این مشکل است. زغال اخته سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین C است. این میوه خاصیت آنتی باکتریایی و ضدعفونی کنندگی دارد. از طرف دیگر مصرف این میوه موجب افزایش سیستم ایمنی بدن می‌شود و نقش مهمی بر درمان عفونت ادراری دارد.
آب هندوانه استفاده کنید
آب هندوانه یک ترکیب ضد التهابی قوی است. این میوه موجب تسکین مشکلات مربوط به سیستم ادراری می‌شود و بخش کثیری از مایعات مورد نیاز بدن را فراهم می‌کند. برای تسریع درمان بهتر است روزانه از ۲ لیوان آب هندوانه ترکیب شده با آب استفاده کنید.
آب خیار مصرف کنید
آب خیار ویتامین‌ها و مواد معدنی فوق العاده‌ای دارد. خیار ادرار آور است و خوردن آن می‌تواند مقدار ادرار را افزایش دهد. مصرف آب خیار با از بین بردن توکسین‌ها جمع شده در سیستم ادراری از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند. برای درمان عفونت مثانه در مردان و زنان باید خیار پوست کنده را با آب میکس کنید و سپس روزی ۲ لیوان از این آب مصرف کنید.
دم کرده زنجبیل استفاده کنید
زنجبیل یکی دیگر از درمان‌های خانگی برای رفع عفونت ادراری است. زنجبیل مسکن و آنتی بیوتیک طبیعی است و دم کرده ریشه آن به تسکین درد و دفع مایعات کمک می‌کند. برای درست کردن دمنوش زنجبیل باید آن را در آب جوش بریزید و اجازه دهید چند دقیقه دم بکشد. سپس روزانه تا ۳ لیوان از این دمنوش میل کنید.
پیشگیری از عفونت مثانه در زنان و مردان
برای پیشگیری از عفونت مثانه مایعات زیادی مصرف کنید. این کار به رقیق شدن ادرار و دفع عفونت و باکتری‌های مضر کمک می‌کند.
در زمان شستشوی خود بعد از مدفوع حتماً خودتان را از جلو به سمت پشت پاک کنید. این کار از گسترش باکتری‌های ناحیه مقعد به واژن جلوگیری می‌کند.
بعد از رابطه جنسی حتماً مثانه را تخلیه کنید و سپس یک لیوان آب بنوشید.
از شوینده‌های معطر برای شستشوی ناحیه تناسلی استفاده نکنید.
ادرار کردن را به تأخیر نیندازید.
اگر مستعد ابتلا به عفونت هستید، از رفتن به استخر و استفاده از وان پرهیز کنید.
عفونت مثانه یا عفونت ادراری یکی از مشکلات رایج در میان مردان و زنان است که باید هر چه سریع‌تر درمان شود. این بیماری معمولاً با سوزش و درد همراه است و همین موضوع فرد بیمار را بسیار آزار می‌دهد. از طرف دیگر عدم درمان به موقع عفونت مثانه می‌تواند موجب آسیب به کلیه‌ها و همچنین بروز مشکلاتی جدی برای سلامت فرد شود.