صحبت‌های سیاوش طهمورث در "رخ به رخ"/ همه نقش‌های منفی که بازی کرده‌ام شبیه به من نیستند
بازیگر شناخته شده سینما، تئاتر و تلویزیون اعتقاد دارد اگر نقش ضدقهرمان وجود نداشته باشد نقش مثبت نمی‌تواند خودش را نشان دهد.
سیاوش طهمورث، بازیگر قدیمی و کهنه‌کار سینما، تئاتر و تلویزیون میهمان سومین قسمت از برنامه «رخ به رخ» بود که جمعه 14 آبان از شبکه دو روانه آنتن شد. او در این برنامه گفت‌وگویی شنیدنی و متفاوت را با امیرعلی دانایی رقم زد و در حین این صحبت‌ها به کتابی اشاره کرد که در 75 سالگی نوشته و درباره جوایز سینمایی گفت جایزه سینما را به من نمی‌دهند و نپرسید چرا.
نظر سیاوش طهمورث درباره مدگرایی
برنامه این هفته «رخ به رخ» هم از گپ و گفت در اتاق گریم آغاز شد. سیاوش طهمورث بازیگر قَدَر و کهنه‌کار سینما در حین این معاشرت به نظرش درباره پیروی از مد اشاره کرد و گفت: من هیچ وقت دنبال تقلید نرفتم. آنچه را بدن من می‌پذیرفته انتخاب کرده‌ام چون هر بدنی یک طرح و شکل خاص خود را می‌پذیرد. مشکل اینجاست که بعضی ها بدن‌شان را نمی‌شناسند و فقط به دنبال مدی که در اجتماع باب شده می‌روند. مثلا متوجه نمی‌شوم چرا شلوارهای پاره باید مد شود، هیچ ایرادی هم وارد نیست جوان است و به دنبال مد می‌رود اما دلیل این انتخاب را باید بداند. ای کاش دوست داشتن و انتخاب‌مان روی دلایلی باشد.
طهمورث در ادامه درباره رابطه طرز تفکر افراد و نوع پوشش‌شان گفت: من افراد را طبق چیزی که پوشیده‌اند طبقه‌بندی می‌کنم البته به صورت ذهنی و نه اینکه بخواهم بروزش دهم. باید به این فکر کنیم که نوع رفتار یا انتخاب پوشش‌مان در بروز شخصیت‌مان در اجتماع تاثیر می‌گذارد و مسأله فقط خوش آمدن یا بد آمدنِ ما نیست.
این بازیگر با بیان اینکه از سن هفت سالگی پدرم را از دست دادم، اضافه کرد: از همان سال‌ها سختی‌های مختلفی وارد زندگیم شد. مشکلات زندگی دو جنبه می‌تواند پیدا کند. یکی اینکه شما خودتان را ببازید و به قهقرا بروید و دیگری اینکه این سختی‌ها را تحمل کنید. من راه دوم را انتخاب کردم. مقاومت کردم و این باعث شد که امروز از زندگی بیشتر لذت ببرم.
بازیگر «اجاره‌نشین‌ها» ادامه داد: سختی را هرکس از دیدگاه خودش می‌بیند، شاید اتفاقاتی که امروز برای‌مان به عنوان روزهای سخت تداعی می‌شود در زمان وقوع خودش برای‌مان حسّ سازندگی و مقاومت را داشته است.
سیاوش طهمورث به طرح برنامه «رخ به رخ» اشاره کرد و گفت: برای اولین بار است که چنین ایده‌ای را می‌بینم. اینکه همه چیز رو است، اتاق گریم، کافه، میز سوئیچ و ... همه چیز در مقابل چشم بیننده اتفاق می‌افتد و هیچ چیز پنهانی وجود ندارد.
احترام گذاشتن برایم یک اصل است
بازیگر «به رنگ خاک» در ادامه گفت: در حرفه خودمان متنفرم از بی احترامی، چرا که خودم هم به همه احترام می‌گذارم. در پروژه‌هایی هم که هستم به همه توصیه می‌کنم به تک تک کسانی که در این تیم نقشی به عهده دارند از دستیار فیلمبردار گرفته تا تیم تولید و تدارکات و ... هیچ کس نباید زحمتش نادیده گرفته شود. چون زمانی که ما به عنوان بازیگر مشغول کاریم اینها کیلومترها راه می‌روند و در تلاش‌اند. در نتیجه توقع دارم به هم احترام بگذاریم و همدیگر را ببینیم.
بازیگر سریال «شرم» ادامه داد: وقتی ما به کسی زنگ می‌زنیم و جواب نمی‌دهد بی‌احترامی است. وقتی جواب پیامکی داده نمی‌شود توهین است و هیچ بهانه‌ای قابل قبول نیست. می‌شود گوشی را برداشت و گفت که نمی‌خواهم صحبت کنم، این اصلا بد نیست، اما جواب ندادن نوعی عدم صداقت است.
طهمورث درباره تفاوت تیپ و کاراکتر توضیح داد: تیپ بازی کردن یعنی تقلید از آدم‌هایی که اطراف ما هستند. اما کاراکترسازی یعنی باید شخصیت آن آدم را بشناسید، با طرز تفکر او آشنا باشید. یک شخصیت معتاد هم در افراد مختلف به یک شکل بازنمایی نمی‌شود. چون یک شخصیت معتاد هم گذشته‌ای دارد، اینکه کجای زندگی هست و چه طرز فکری دارد فکر کردن به این نکات می‌شود کاراکترسازی اما صرف تقلید از یکسری رفتارهای ظاهری می‌شود تیپ‌سازی که به نظرم خوب نیست.
همیشه نقش منفی بازی نکرده‌ام
بازیگر «زیر تیغ» با اشاره به اینکه بعضی‌ها فکر می‌کنند من فقط نقش منفی بازی می‌کنم، اظهار کرد: کسانی که تئاترها و کارگردانی‌های من را ندیده‌اند تصورشان این است که من همیشه نقش منفی بازی می‌کنم و ایرادی هم ندارد. اما نقش‌های منفی‌ای هم که بازی کرده‌ام شبیه هم نیستند.
او افزود: لذتی که من از بازیگری می برم همین است که زمانی که یک نقش را زندگی می‌کنم دیگر طهمورث نیستم. من ابتدا نقش‌ها را در جامعه پیدا می‌کنم، بعد نقش را مال خودم می‌کند، در نتیجه همیشه نقش با من و در درون من هست.
بازیگر «فراری» بیان کرد: برای بازیگر شدن مطالعه کتبی و شفاهی داریم. مطالعه شفاهی گردش در جامعه است. حدود 7 میلیارد شخصیت و طرز فکر در دنیا داریم که هر کدام مختصات ویژه خودشان را دارند. این افراد را باید ببینیم نه اینکه نگاه کنیم و اینها مطالعات شفاهی هست.
امیرعلی دانایی با بیان اینکه شاید در نقش‌های منفی که بازی کرده‌اید درخشش بیشتری داشته‌اید یا آن فیلم بیشتر دیده شده که به این عنوان شناخته شده‌اید طهمورث را مورد پرسش قرار داد که او پاسخ داد: هیچ فرقی نمی‌کند. وقتی شما شخصیتی را زندگی کنید مثبت و منفی ندارد. به نظر من مثبت بازی کردن راحت‌تر است چون با روان شما بازی نمی‌کند. اگر نقش ضدقهرمان وجود نداشته باشد نقش مثبت نمی‌تواند خودش را نشان دهد.
بازیگر سریال «زخم کاری» در پاسخ به علاقمندیش به یک ژانر خاص گفت: هیچ ترجیحی در این زمینه ندارم. چون یک بازیگر اگر بگوید به یک ژانر خاص علاقه دارم یعنی به یک پسند و علاقه خاص رسیده و شیفته شده. شیفتگی برای بازیگر خوب نیست. ایرادی که وجود دارد این است که بعضی کارگردانان یا نویسنده‌ها شیفته یک بازیگر خاص می‌شوند.
درخشش در سینمای امروز؛ بازیگران جوان ما با استعدادند
آیا درخشش در سینمای امروز مبتنی بر تلاش و کار کردن روی خود، توانایی و سواد یک بازیگر است یا عوامل دیگری وجود دارد؟ طهمورث در پاسخ به این پرسش گفت: کسانی که به اتفاق وارد سینما می‌شوند را کنار می‌گذاریم اما معتقدم بازیگران جوان ما بسیار بااستعدادند، بخشی هم می‌خواهند مطالعه کنند اما متاسفانه تنبل شده‌‌اند. به نظر من هنوز این بچه‌ها با توجه به کمبود امکانات شاهکار می‌کنند. اما به نظرم خوب بودن کافی نیست و باید عالی باشند.
از عشق استفاده دم‌دستی نکنیم
این بازیگر در اتاقک «رخ به رخ» مفاهیم کلمات را مورد توجه قرار داد و گفت: عادت به استفاده از کلمات و جملاتی که امروز دچارش هستیم گاهی دلیل خاصی ندارد و معانی و مفاهیم کلمات را تغییر می دهد. یکی از این کلمات «استاد» است. استاد بودن کم نیست دانش، خرد و سواد می‌خواهد. یا برخی جوانان به هم می‌گویند یک لیوان آب برایم بیاور؛ عاشقتم. اصلا معنی عشق را می دانیم؟ معنی عشق را تقلیل دادیم و به یک مفهوم کوچک منحصرش کردیم. علی رغم اینکه اصلا آن احساس را هم به آن فرد نداریم. عشق بسیار مفهوم والایی دارد، در بر دارنده یک جهان در خود است نمی‌شود هر جایی آن را به کار برد.
«از تو می‌گویم»؛ کتابی که در 75 سالگی نوشته شد
بازیگر «چشم‌هایش» درباره نگارش مجموعه داستان‌هایش نیز بیان کرد: ادعای نویسنده بودن ندارم. همیشه می نوشتم و این کتاب هم درد دل‌هایی است که تاثیرات اجتماعی روی من داشته. یکی از دوستانم که در کار نشر است به من گفت حیف است بده چاپ کنم یادگار می‌ماند. یک کتاب شامل قصه‌های کوتاه از دو، سه صفحه تا 24، 25 صفحه است و مضمون آن دردل‌هایی اجتماعی است. دومین کتاب مانده چون کاغذ گران شد. در مقابل برخی نویسندگان ادعای نویسندگی کردن زشت است و صرفاً این نوشته‌ها هم در دل‌های اجتماعی من است.
جایزه سینما را به من نمی‌دهند
سیاوش طهمورث در این بخش از برنامه گفت: جایزه تئاتر را گرفته‌ام اما جایزه سینما را به من نمی‌دهند و نپرسید چرا.
او مقابل آئینه به خودش گفت: روزگار غریبی هست آقا سیاوش، دورانی هست و تمام می‌شود. می‌آیی و نمی‌دانی کی می‌روی و مهم هم نیست. خوشحالم که هستی و همین هم مهم است. هر دوره‌ای از زندگیت را تحمل کردی و با آن انس گرفتی خیلی خوب است اما حواست جمع باشد یک جا نمانی و باور نکنی این جایگاه را. همه چیز مال خودت نیست، تجربه کردی و زحمت کشیدی که تحویل بدهی و بعد هم خداحافظ. شاید که بعد از این چند سال دیگر بتوانی تجاربت را منتقل کنی و بعد باید بنشینی استراحت کنی و منتظر بمانی، منتظر چیزی که از بدو تولد منتظرش بودی و پایانی که با تو متولد شده چه بخواهی چه نخواهی. یک جوان باید تجربه تو را کسب کند و جای تو را بگیرد. آنقدر هم نگران نباش مگر اتفاقی می‌افتد. الان خوب است پس راحت باش و از زندگی لذت ببر تا جایی که انسانیت را مخدوش نکنی و دیگران را از بین نبری.
جز با خانواده‌ام با کسی سفر نمی‌روم
قسمت پایانی این قسمت از «رخ به رخ» هم در کافه گذشت و طهمورث بیان کرد: من جز با زن و بچه‌ام با کسی سفر نمی‌روم. با هیچ غذایی مشکلی ندارم اما آنچه وجود دارد این است که عاشق خوردن غذا نیستم. بیشتر برای سیر شدن غذا می‌خورم. دستپختم هم بد نیست. الان غذا درست کردن با کتاب‌های آشپزی راحت شده است.
او ادامه داد: وقت آزادم را کتاب، نمایشنامه و فیلمنامه می‌خوانم، تلویزیون می‌بینم، سرگرم گوشی‌ام، گاهی تلفنی با دوستانم بحث‌های هنری می‌کنم، آشپزی می‌کنم و گاهی هم فقط می‌نشینم و فکر می‌کنم.
گفت‌و‌گو درامای «رخ به رخ» برنامه جدید گروه اجتماعی فرهنگی شبکه دو به تهیه‌کنندگی مهدی بابایی، اجرای امیرعلی دانایی، کارگردانی حسین فاطمیان و نگارش یاسر حقیقی‌پور است که جمعه‌ها حوالی ساعت 23 روی آنتن شبکه دو سیما می‌رود.