چرا «قیمت برنج» قد کشید؟

روند افزایشی قیمت برنج ایرانی در سال جاری تا جای پیش رفته که اکنون رکورد گرانی آن شکسته شده و به ۶۲ درصد رسیده است، هر کیلو از این کالا در آمار رسمی تا مرز ۵۳ هزار تومان هم فروش رفته و می‌تواند در بازار بیش از این نیز باشد.

به گزارش فرارو، تازه‌ترین گزارشی که مرکز آمار ایران در رابطه با متوسط قیمت اقلام خوارکی در مهر امسال منتشر کرد در رابطه با برنج نشان می‌دهد که هر کیلو برنج ایرانی در مهر پارسال به طور متوسط ۲۹ هزار و ۱۰۰ تومان بوده که در شهریور ماه به حدود ۴۲ هزار و ۹۰۰ تومان رسیده و برای مهر ماه متوسط قیمت آن ۴۷ هزار و ۱۰۰ تومان بوده است.

افزایش قیمت برنج ایرانی در فاصله شهریور تا مهر به طوری قابل توحه است ۹.۷ درصد در این بازده زمانی گران شده است و در مقایسه با مهر پارسال ۶۲ درصد افزایش قیمت دارد و تا ۵۲ و ۷۰۰ تومان فروخته شده است.

اما برگشت به هفت ماه گذشته و بررسی آمار قیمت برنج ایرانی نشان از شکست رکورد گرانی آن دارد؛ به طوری که در فرودین به طور متوسط ۴۸.۱ درصد، اردیبهشت ۴۴.۴، خرداد ۴۲.۳، تیر ۴۰، مرداد ۴۲ و شهریور ۵۵ درصد گران شده که در مهرماه به ۶۲ درصد می‌رسد. این روند نشان می‌دهد افزایش قیمت برنج ایرانی از مرداد تا مهر رشد قابل توجهی دارد.

این درحالی است که قیمت‌ها در بازار افزایشی بیش از آمار رسمی را گواهی می‌دهد، به طوریکه که در حال حاضر هر کیلوگرم برنج صدری هاشمی ۵۹ هزار و ۴۵۰ تومان، برنج طارم ممتاز ۶۳ هزار و ۹۵۰ تومان و برنج محلی گیلان نیز به قیمت ۶۱ هزار تومان در بازار خرید و فروش می‌شود.

با وجود تورم بالا، افزایش شدید قیمت برنج جای تعجب ندارد
مرتضی عزتی کارشناس مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با فرارو با اشاره به افزایش قیمت برنج به ۶۰ هزار تومان، گفت: در یک نظام اقتصادی قیمت کالا‌های مختلف بر روی هم تاثیرگذار است، اگر یک کالایی با افزایش روبرو شود، قدر مسلم کالا‌های دیگر نیز با فاصله زمانی مشخص بالا خواهند رفت، از سوی دیگر عواملی نظیر حجم پول در گردش در اقتصاد یا همان نقدینگی اگر زیاد شود، موجب افزایش تورم و رشد قیمت‌ها خواهد شد.

وی افزود: اگر قیمت دلار را به عنوان یک متر و معیار برای بالا رفتن قیمت اجناس در نظر بگیریم، زمانی که ارز بالا می‌رود، برخی از بازار‌ها مانند طلا به سرعت به این موضوع واکنش نشان می‌دهد و با افزایش روبرو می‌شود، اما برخی بازار‌ها مانند بورس با تأخیر یک ماهه از افزایش دلار تاثیر می‌پذیرند، همچنین دارایی‌هایی مانند ملک نیز از سایر بازار‌ها دیرتر و در یک بازه ۶ تا یک ساله با افزایش روبرو می‌شود.

این استاد دانشگاه اظهارداشت: همچنین کالا‌هایی که تولید آن‌ها به واردات نیز وابستگی بسیار زیادی دارد مانند خودرو و یا محصولات کشاورزی با تاخیر چند ماهه از این افزایش قیمت دلار تاثیر می‌پذیرند، بر همین اساس است که در حال حاضر مواد پروتئینی همچون مرغ، گوشت و تخم مرغ و همچنین برنج با افزایش روبرو شده است در حالی که دلار چند وقتی است که قیمتش ثابت مانده است.

عزتی با اشاره به اینکه طی سه سال گذشته به طور متوسط قیمت تمامی کالا‌ها در بازار ۶ برابر شده است، ادامه دارد: برخی از کالا‌هایی که دیرتر از سایر محصولات روند افزایش قیمت خود را شروع کردند نیز حداقل چهار برابر شده‌اند، بنابراین جایی که تورم بالا باشد و هر روز بر شدت آن افزوده شده و همچنین چشم انداز مناسبی نیز برای کنترل و مهار آن وجود نداشته باشد، طبیعتاً قیمت‌ها نیز هر روز بالاتر خواهد رفت.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: در چهار سال گذشته که دلار زیر ۴ هزار تومان بود، در همان زمان برنج در حدود ۱۰ تا ۱۴ هزار تومانی قیمت داشت، الان که دلار ۲۷ هزار تومان شده، برنج نیز بعد از چهارسال، ۶ برابر شده و قیمت آن به کیلویی ۶۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده، بنابراین افزایش قیمت برنج چیز عجیبی نیست، چراکه برنج به مانند سایر کالا‌های اساسی و ضروری مردم به دلیل تورم افسار گسیخته‌ای که در کشور وجود داشته با افزایش بها روبرو شده است.

وی با تاکید بر اینکه اولین قدم برای کنترل تورم و مهار آن، افزایش تولید است عنوان کرد: اگر تولید کالا و خدمات در کشور بالا برود، به طبع آن رشد اقتصادی نیز رقم خواهد خورد که این موضوع می‌تواند به کنترل تورم و قیمت‌ها منجر شود، در سال‌های ۷۶ تا ۸۴ که میزان تولید در کشور بالا بود، ما بالاترین نرخ رشد اقتصادی را نیز در این چهار دهه گذشته تجربه کردیم، با توجه به این موضوع نرخ ارز نیز ثابت ماند و کمترین تورم نیز ثبت شد، از سویی زمانی که اقتصاد حالش خوب باشد، این موضوع تاثیرش در سال‌های آینده مشخص می‌شود به صورتی که در دولت بعدی و تا سال ۸۸ اقتصاد بر روی روال بود، بنابراین اولین قدم برای درست کردن وضعیت اقتصادی افزایش تولید است.

عزتی اضافه کرد: به کارگیری مجموعه سیاست‌های مکمل اقتصادی، مهار حجم نقدینگی، رفع تحریم‌ها، کاهش هزینه تولید و تحقق سرمایه‌گذاری خارجی نیز دیگر از دیگر مجموعه اقداماتی است که باید برای مهار تورم و ایجاد رشد اقتصادی صورت گیرد، طبیعتا زمانی که سرمایه گذاری خارجی وجود نداشته باشد، افزایش تولید نمی‌تواند رخ دهد.

این استاد دانشگاه بیان کرد: از سویی برای سرمایه‌گذاری خارجی باید فضا برای فعالیت اقتصادی تسهیل شده باشد و امنیت سرمایه گذاری نیز تضمین شود، در غیر این صورت هیچ اتفاقی رخ نخواهد داد بنابراین همانطور که مشاهده می‌کنید این‌ها مجموعه اقداماتی است که برای مهار تورم و رقم خوردن رشد اقتصادی باید انجام شود، اگر این اقدامات صورت گیرد، بعد از یکی، دو سال اقتصاد دوباره می‌تواند بر روی ریل صحیح خود قرار گیرد و مردم نیز از نظر اقتصادی می‌توانند قدری توان از دست رفته خود را را بازیابی کنند. اما اگر چنین اقداماتی انجام نشود، باید منتظر افزایش بیشتر قیمت برنج و سایر اقلام اساسی و مایحتاج ضروری مردم بود.