افزایش قیمت برنج در بازار اصفهان/یک کالای اساسی دیگر از سبد غذایی قشر ضعیف حذف می‌شود
در روزهای اخیر افزایش رکورد بی‌سابقه قیمت برنج اقشار آسیب‌پذیر جامعه را در تامین این کالای اساسی با دغدغه‌های بسیاری مواجه کرده و مسئولان کاهش نزولات تنزل تولید برنج داخلی و مشکل در واردات را دلیل افزایش نرخ این کالا می‌دانند.
زمزمه گرانی کاذب کالاهای اساسی در سال‌های اخیر انگار که با گوشت و پوست جامعه عجین شده و مردم و اقشار ضعیف با این گرانی‌ها خوی گرفته‌اند که هر بار با سیر صعودی تامل‌برانگیز قیمت‌ها یا به نظاره بنشینند یا در صف‌های طولانی با خریداری بیش از نیاز خودشان، جیب‌های دلالان را از پول سرریز کنند.
در سال‌های اخیر در حالی که کالاهای اساسی سبد خانوار یکی پس از دیگری تحت تاثیر عوامل مختلف نوسانات نرخ ارز ، حذف ارز دولتی، افزایش هزینه‌های حمل و نقل، دستمزد و شیوع کرونا ویروس، جهش چند برابری داشته‌اند تا از قافله گرانی‌ها عقب نمانند، برنج هم به عنوان یکی از محصولات مهم استراتژیک از چندین سال گذشته با افزایش‌های افسارگسیخته در ردیف خوردنی‌های گران قیمتی قرار گرفته که از سفره اقشار کم درآمد جامعه کنار گذاشته شده است.
این روزها بازار اصفهان با گرانی بی‌سابقه برنج ایرانی روبه‌رو است و شهروندان در حالی شاهد افزایش نرخ‌های کاذب این ماده غذایی به عنوان کالای اساسی سفرهای هر شهروندی هستند که قیمت آن بهای مشخصی ندارد و هر فروشگاهی با توجه به میل خود و وجود تورم انتظاری و نوسانات دلار قیمتی را برای آن در نظر می‌گیرد. البته گرانی برنج مختص این ایام نیست و سال گذشته شاهد افزایش 20 تا 30 درصدی و در شهریور امسال نیز با گرانی 35 تا 40 درصدی این کالا طی نوسانات شدید قیمت ارز ی روبه‌رو بودیم.
در شرایط فعلی براساس اظهارات برخی مسئولان به نظر می‌رسد که غیر از سوءاستفاده واسطه‌ها و مافیا، تنزل 20 درصدی تولید برنج ایرانی، کاهش نزولات جوی و خشکسالی سبب افزایش 50 درصدی برنج داخلی به نسبت سال گذشته شده و به دلیل بالا بودن هزینه کاشت، داشت، برداشت و رشد 200 درصدی دستمزد کارگری؛ قیمت تمام شده برنج داخلی افزایش پیدا کند.
در این میان اما بازرگانان اقتصادی اصفهانی مدعی هستند افزایش قیمت برنج هندی با تاثیرگذاری بر برنج ایرانی سبب گرانی کاذب آن در بازار داخلی شده و ادله کاهش کاشت، برداشت و کم‌آبی بهانه‌ای بیش نیست و در حال حاضر انبارها با انباشت برنج مواجه است و در چنین موقعیتی قیمت یک کیلو برنج ایرانی در بازار اصفهان با درصد بی‌سابقه‌ای افزایش عرضه می‌شود.
امیرکاظم کوچکی‌زاد فعال اقتصادی بازار اصفهان اظهار داشت: گرانی برنج وارداتی هند در دست شرکت‌های توزیع و عرضه داخلی است و افزایش کاذب آن 100 درصد بر بهای برنج ایرانی تاثیر می‌گذارد.
وی پیرامون اینکه نوسانات هیجانی بهای دلار نرخ برنج خارجی را هم در داخل دستخوش تغییراتی کرده است، بیان کرد: هم اکنون قیمت برنج هندی کیسه 10 کیلویی با تناژ تریلی در بنادر 270 هزار تومان است که هنگام حمل به اصفهان در فروشگاه‌ها به 280 هزار تومان رسیده و برای مصرف‌کننده نهایی 300 هزار تومان تمام می‌شود در حالی که طی 10 روز گذشته نرخ آن 230 تا 235 هزار تومان بوده است.
این فعال اقتصادی در بازار اصفهان با گلایه از اینکه با وجود برخی شرکت‌های داخلی، قیمت‌گذاری برنج ایرانی با تاثیرپذیری 100 درصدی از برنج هندی لحظه‌ای شده و در روزهای اخیر نرخ این کالا به کیلویی 56 هزار تومان رسیده است، افزود: قیمت برنج ایرانی طی اوایل شهریور امسال 42 تا 45 هزار تومان بوده است.
در این میان با افزایش چشمگیری قیمت برنج ایرانی در داخل و تاثیرپذیری گرانی آن از برنج خارجی هندی برخی از مسئولان استانی بیان کردند که در سنوات گذشته به‌دلیل افزایش تولید برنج داخلی و تبلیغات اثر‌گذار ذائقه مردم اصفهانی نسبت به برنج داخلی متمایل شده است، اما بازرگانان اقتصاد در اصفهان معتقدند که 50 تا 60 درصد برنج‌های عرضه در بازار پاکستانی است که در کیسه‌های ایرانی فروخته می‌شود و بسیاری از افراد جامعه از چنین مسئله‌ای اطلاع ندارد.
براساس این گزارش به گفته برخی مسئولان در بازار کمبودی از لحاظ وجود برنج داخلی نداریم و انواع برنج ایرانی به وفور وجود دارد اما بحثی که موجب ابراز نگرانی مردم شده قیمت این کالا است، نه کمبود و کاهش عرضه.در همین راستا فروشندگان این محصول استراتژیک در سطح خرده‌فروشی و عمده‌فروشی معتقدند؛ واسطه‌هایی که برای آنها کالا تأمین می‌کنند نه تنها به اندازه کافی برنج به آنان نمی‌فروشند، بلکه قیمت آن را بی‌رویه بالا برده‌اند و پاسخ مناسبی در این زمینه به فروشندگان نمی‌دهند.
در چنین وضعیتی اما ادله فعالان اقتصادی صنف خواروبار در اصفهان این است که عرضه قطره‌چکانی و کم‌فروشی توسط فروشندگان و تجار برنج؛ دلیل اصلی گرانی این کالاست چراکه با نوسانات دلار آنها از فروش محصولات خود خودداری می‌کنند تا با بهای بالاتری آن را به متقاضیان عرضه کنند و رقابتی که در افزایش قیمت‌ها بین فروشندگان برای کسب سود بیشتر وجود دارد سبب خودتحریمی خودمان شده است.
همچنین از سوی دیگر در این وضعیت سوءاستفاده دلالان خالی از لطف نیست چرا که نقش تامل‌برانگیزی در افزایش نرخ‌ها دارند و همچنین در جابه‌جایی کالایی از انباری به انبار دیگر که این خود گرانی‌ها را رقم می‌زند و سودهای هنگفتی را در جیب دلالان سرریز می‌کند.
نقش اصلی دلالان در افزایش قیمت تمام محصولات
یکی از خرده‌فروشی‌های شهر اصفهان پیرامون اینکه از اواخر سال 98 با ورود نامیمون ویروس منحوس کرونا بسیاری از کالاها با کمبود و گرانی‌های کاذب در بازار مواجه شدند، گفت: کمیابی و گرانی برنج ایرانی در بازار به‌دلیل انباشت این کالا در انبارهاست و مسئله احتکار مطرح است.
محمدعلی با فاکتور از نام خانودگی خود با اشاره به سابقه چندین ساله حرفه خرده‌فروشی برنج و بسیاری از کالاهای اساسی مردم، اظهار داشت: بدون شک دلالان و واسطه‌گران در افزایش قیمت تمام محصولات نقش اساسی دارند.
وی اضافه کرد: در چنین شرایط خاصی مردم گرانی را از سوی خرده‌فروشان قلمداد می‌کنند در حالی که پشت تمام این ماجراها سودجویان بدون نظارت با هزاران ترفند اقدامات خود را اجرایی کرده و با کسب سودهای کلان جامعه و مردم را دچار تنش خواهند کرد.
این خرده فروش اصفهانی افزود: در این برهه از زمان با همه‌گیری کرونا ویروس مردم نگران سلامت خود هستند و قدرت اقتصادی و معیشتی آنها دچار چالش شده باید نهادهای متولی، کنترل و نظارت جدی و دقیقی را بر بازارهای موادغذایی داشته باشند تا سودجویان و دلالان اجازه کنترل بازار به منظور افزایش سود بیشتر را نداشته باشند.
وی بیان کرد: در حال حاضر موضوع حائز اهمیت برای مصرفکنندگان در خرید برنج‌های ایرانی این است که مصرفکنندگان باید برای خرید برنجی که قیمت معقول و استاندارد داشته باشد به مراکز عمده‌فروشی مراجعه کنند و افرادی که نمی‌توانند برای خرید روزانه‌شان به این مراکز بروند باید برنج ایرانی را گران‌تر بخرند.
محمدعلی با تاسف از اینکه با انباشت انبارها از برنج ایرانی، فروشندگان و تجار عرضه برنج را قطره‌چکانی به بازار تزریق می‌کنند، افزود: دلیل اصلی گران‌فروشی برنج داخلی فقط سودجویی دلالان است چراکه اخیرا هیچ‌گونه خبری مبنی بر افزایش قیمت برنج ایرانی از سوی مقامات وزارت جهاد کشاورزی اعلام نشده و این تفاوت چشمگیر قیمت بین عمده فروشی و خرده فروشی هم غیرقابل توجیه به نظر می‌رسد که دستگاه‌های نظارتی باید توجه بیشتری به این گران فروشی آشکار نشان دهند.
همچنین علی عباس یکی دیگر از خرده‌فروشان بازار اصفهان با بیان اینکه کیفیت برنج ایرانی در هیچ منطقه و کشوری همتا ندارد، اما بسیاری از دلالان و سودجویان برای کسب سود بیشتر برنج خارجی را در کیسه‌های برنج ایرانی عرضه می‌کنند، گفت: چرا باید بدون نبود نظارت برنج پاکستانی با قیمت پایین وارد کشور شود و با استفاده از دستگاه‌های مخصوص این نوع برنج در مناطق از کشورمان خرد گردد و با نرخ بالا در کیسه‌های ایرانی فروخته شود.
به گزارش تسنیم، بیش از نیمی از مصرف برنج در کشور از نوع برنج وارداتی بوده و با توجه و نظر به کاهش قابل توجه میزان بارندگی در کشور و متعاقباً احتمال کاهش میزان تولید برنج ایرانی در سال جاری نیاز بیشتری به تأمین و عرضه برنج وارداتی نسبت به قبل وجود خواهد داشت اما ضروری است تمهیدات مقتضی در خصوص واردات به‌موقع و به‌میزان بیشتری از نیاز فعلی مصرف کشور صورت پذیرد.
گفتنی است دولت سیزدهم به صورت جدی در موضوع تنظیم بازار و بحث کالاهای اساسی برنامه دارد و با استفاده از تمام ابزارها از جمله سامانه جامع تجارت و واردات کالاهایی که لازم به ورود به کشور برای به ثبات رسیدن قیمت کالاها است، اقدامات لازم را انجام می‌دهد. همچنین با تغییر رویکرد دولت در خصوص کالاهای اساسی و اتفاقاتی که در دو هفته اخیر در حوزه تنظیم بازار کشور اتفاق افتاد، تقسیم کاری بین جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت شکل گرفته و امیدواریم نتایج آن را در سفره‌های مردم مشاهده کنیم.