توسعه روستایی ضرورتی برای رفع مشکلات کلان‌شهرها
|توسعه روستايي به عنوان هدف توسعه و يا راهبرد دستيابي به آن در بسياري از کشورهاي جهان بويژه کشورهاي در حال توسعه که بخش زيادي از جمعيت آنها در روستاها زندگي مي‌کنند مورد تاکيد است.
اصفهان امروز - احمدرضا منزه |توسعه روستايي به عنوان هدف توسعه و يا راهبرد دستيابي به آن در بسياري از کشورهاي جهان بويژه کشورهاي در حال توسعه که بخش زيادي از جمعيت آنها در روستاها زندگي مي‌کنند مورد تاکيد است.
از چند دهه اخیر و با رشد پرشتاب صنعت و فناوری در جهان، عقب‌ماندگی مناطق روستایی بیشتر عیان گردیده است. از‌آن‌‌جایی‌که عموماً روستاییان نسبت به شهرنشینان دارای درآمد کمتری هستند و از خدمات اجتماعی کمتری برخوردار هستند، اقشار روستایی فقیرتر و آسیب‌پذیرتر محسوب می‌شوند که بعضاً منجر به مهاجرت آنان به سمت شهرها نیز می‌شود. علت این امر نیز پراکندگی جغرافیایی روستاها، نبود صرفه اقتصادی برای ارایه خدمات اجتماعی، حرفه‌ای و تخصصی نبودن کار کشاورزی (کم‌بودن بهره‌وری)، محدودیت منابع ارضی (در مقابل رشد جمعیت) و عدم‌مدیریت صحیح مسؤولان بوده است. به همین جهت، برای رفع فقر شدید مناطق روستایی، ارتقای سطح و کیفیت زندگی روستاییان، ایجاد اشتغال و افزایش بهره‌وری آنان، اتخاذ تدابیر مختلف ضروری است. توسعه روستایی را می‌توان عاملی در بهبود شرایط زندگی افراد متعلق به قشر کم درآمد ساکن روستا و خودکفاسازی آنان در روند توسعه کلان کشور دانست؟
در گذشته بعضی مدیران و سیاست‌گذاران امر توسعه، صرفاً بر توسعه کشاورزی متمرکز می‌شدند که امروز نتایج نشان داده است که توسعه روستایی صرفاً از این طریق محقق نمی‌شود. روستا جامعه‌ای است که دارای ابعاد اجتماعی مختلف است و نیازمند توسعه همه‌جانبه (یعنی توسعه روستایی) است نه صرفاً توسعه کسب و کار و نظامی به نام کشاورزی. هر چند باید گفت که از طریق توسعه کشاورزی موفق نیز الزاماً توسعه روستایی محقق نمی‌شود. چون اولاً فواید توسعه کشاورزی عاید همه روستاییان نمی‌شود (بیشتر عاید زمین‌داران، بخصوص مالکان بزرگ می‌شود) ثانیاً افزایش بهره‌وری کشاورزی باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی می‌شود (حداقل در درازمدت) و این خود باعث کاهش اشتغال روستاییان و فقر روزافزون آنان و مهاجرت بیشتر به سمت شهرها می‌شود.
توسعه روستایی به معنای ارتقای سطح رفاه و معیشت روستاییان، همواره دغدغه اندیشمندان و سیاست‌گذاران توسعه بوده و هست. در این رابطه تاکنون رهیافت‌های بسیاری از طرف اندیشمندان به‌منظور افزایش سطح زندگی و رفاه روستاییان مطرح گردیده است.
با توجه به اینکه اصفهان با مشکلات متعددی همچون مسائل زیست محیطی، بیکاری، فرونشست و... دست و پنجه نرم می‌کند، توسعه روستایی برای استان یک ضرورت ویژه محسوب می‌شود در غیر این صورت روند مهاجرت به نقاط پر جمعیت استان روز به روز بیشتر شده و مشکلات بیشتری ایجاد خواهد شد.
از طرفی توسعه روستایی، این مناطق را از لحاظ اقتصادی توانمند می‌سازد و با توسعه اشتغال و صادرات محصولات می‌تواند به رفع بخشی از مشکلات بینجامد.
ضروری است مسئولان تدابیری برای تمرکز زدایی از شهرهای بزرگ و صنعتی کشور داشته باشند تا حداقل بر حجم مشکلات این مناطق افزاوده نشود و جامعه تولیدی که بخشی عمده آنها در روستاها زندگی می‌کنند با دلگرمی بیشتری به دنبال ایفای نقش خود در توسعه کشور باشند.
برخی صاحب نظران مشارکت در ایجاد سردخانه جهت نگهداری محصولات کشاورزی، مشارکت و همکاری در تأسیس شرکت‌های تعاونی متنوع در روستا، برپا شدن بازارهای هفتگی، ایجاد ساز کارهایی جهت تبدیل‌شدن به مرکز بخش در سال‌های آتی، ایجاد کارخانه جات محلی فراورده‌های دامی با توجه به قابلیت‌های منطقه در تولید شیر، برگزاری مراسم‌های مذهبی عاشورا باشکوه، جذب گردشگر مذهبی- فرهنگی، تشکیل کارگروه اتاق فکر در روستا، ایجاد ساز کارهایی جهت خدمات‌دهی به روستاهای پایین‌دستی و درنهایت مدرن نمودن دامداری‌های موجود را به‌عنوان راهکارهای اجرایی توسعه روستا شناسایی نمودند.