60 سالی که گذشت
درست شصت سال از آن روز واقعه می‌گذرد.واقعه‌ای که مبدأ یک حرکت تاریخی شد و غیرت مردم، انقلابی را رقم زد.
درست شصت سال از آن روز واقعه می‌گذرد.واقعه‌ای که مبدأ یک حرکت تاریخی شد و غیرت مردم، انقلابی را رقم زد.
آری واقعه تاریخی و تاریخ‌ساز ۱۵ خرداد ۴۲ مبدأ نهضتی شد که امروزه در دکترین نظام‌های سیاسی دنیا موردتوجه است. نهضتی که از درون گفتمان انقلاب را نهادینه کرد و در جهان، الگوی جدیدی از نظام حکمرانی را مطرح کرد. ستمگری‌های طاغوت، مردم را به ستوه آورده بود و استعمارگران با استثمار ثروت ملی، نارضایتی شدید را در پی داشت. روشنگری‌های عالمانه یک مجتهد و عالم دینی - امام خمینی - روحیه آزادی‌خواهی را در دل‌ها زنده کرد. حکومت، سخنرانی‌های آتشین او را بر نتابید و دستگیری او را در دستور کار قرارداد. بر خلاف پیش‌بینی‌ها دستگیری امام در نیمه خرداد ۴۲، نه‌تنها به دلهره رژیم ستم‌شاهی و منکوب کردن اراده مردم پایان نداد؛ بلکه حالا آغاز یک ماجرای سرنوشت‌ساز بود. شهرها، به‌سرعت آبستن اعتراضات گسترده شد و آزادی امام خمینی (ره) خواسته یکپارچه مردم بود. دامنه اعتراضات در فیضیه به شهادت تعدادی از طلاب منجر شد و شهرهای بزرگ، به خیابان‌ها ریختند. شهرهای کوچکی مثل پیشوا و ورامین در نزدیکی - کفن‌پوشان - به خیابان‌ها ریختند و شهرهای در بن بستی مثل آران و بیدگل نیز. بقعه امامزاده محمد هلال بن علی (ع) در این منطقه یکی از نقاط مهم خیزش‌های
مردمی به شمار می‌رفت. منطقه‌ای که اقتصادش با کشاورزی و قالی‌بافی رونق داشت. درعین‌حال فعالیت‌های مذهبی‌اش هم در قالب هیئت مذهبی پررنگ بود و به‌تبع آن حضور روحانیون آگاه، تقویت فرهنگ دینی و آشنایی با مراجع و علمای قم را به همراه داشت. در همان سال‌ها، رساله عملیه امام با جلد و عنوان دیگر در خانه‌ها و میان مردم این آبادی ردوبدل می‌شد. حساسیت و بیداری مردم این خطه در واقعه ۱۵ خرداد ۴۲ نیز بروز و ظهوری محسوس داشت به‌طوری‌که یکی از مهم‌ترین روزهای حماسی تاریخ آران و بیدگل را رقم زد. با پخش خبر دستگیری امام و به دنبال توهین یکی از بهائیان منطقه به امام، احساسات مردم جریحه‌دار شد و به‌صورت خودجوش، گروه به این جسارت واکنش نشان دادند و درعین‌حال در تدارک راهپیمایی بزرگ برای اعتراض به دستگیری امام و درخواست برای آزادی ایشان داشتند. این خیزش عمومی به دو اتفاق هم‌زمان منجر شد. یکی آنکه بهائیت در این منطقه به انزوای مطلق گرایید و دیگر آنکه راهپیمایی گسترده‌ای با پیشوایی روحانی مبارزی بنام مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج شیخ حبیب‌الله قاسمی راد آرانی از آران و بیدگل به‌طرف کاشان به راه افتاد. مردم در حالی مسافت ۶
کیلومتری را به سمت کاشان پیمودند که در نزدیکی پل راه‌آهن با نیروهای ساواک مواجه شدند و آنها مانع ادامه مسیر راهپیمایان گردیدند. در همین راهپیمایی بود که مرحوم شیخ حبیب‌الله قاسمی راد سینه خود را سپر اسلحه‌های مأمورین قرارداد و با بانگ بلند فریاد برآورد یا راه را باز کنید یا سینه مرا هدف گلوله قرار دهید. خروش جانانه آن روز مردم و برخورد با بهایی‌ها باعث شد که تعدادی از مبارزان و راهپیمایان برای مدت مدیدی تحت تعقیب ساواک باشند به‌طوری‌که حتی شماری از آنان هم به‌مرور ایام مورد شناسایی، دستگیر و مورد شکنجه قرار گرفتند. فصلنامه تخصصی ۱۵ خرداد بخش‌هایی از روایت شاهدین و حاضرین در ماجرای قیام ۱۵ خرداد ۴۲ در این شهر همسایه با کویر را ثبت و ضبط کرده است. بازخوانی روایت‌های آن روز، نشانه‌هایی روشن از انقلابی‌گری و دین‌مداری و پایمردی مردم این دیار را در مقابله با ستمگری به نمایش می‌گذارد. حقیقتی که بعدها در دوره هشت سال دفاع مقدس، نمود عینی‌تر یافت و تقدیم حدود هزار شهید در جنگ با صدام و حضور متناوب حدود پنج هزار رزمنده و ایثارگر در جبهه‌ها این شهر را به‌عنوان رتبه نخست ایثارگری کشور (به‌تناسب جمعیت) تبدیل کرد.
شصتمین سال قیام خونین ۱۵ خرداد ۴۲ در حالی سپری می‌شود که اندک‌اندک خاطرات آن روزها روبه فراموشی است و برای نسل‌هایی که تشنه حقیقت‌اند، بازنمایی این خاطرات پر اهمیت و موجب احیای تاریخ حماسی مردم این سامان خواهد بود. بی‌تردید حماسه قیام ۱۵ خرداد سرآغاز تولد مکتب و نهضتی است که باید آن را مبدأ تحول و منشأ انقلاب شکوهمند اسلامی دانست و به همین دلیل نباید در پاسداشت و بزرگداشت آن کوتاهی کرد. شایسته است مجموعه‌ها و نهادهای عمومی و مردمی، برای شبکه شهرهای قیام آفرین ۱۵ خرداد، دبیرخانه‌ای دائمی تشکیل دهند تا هر سال این میراث حماسی و اعتقادی، بهتر و بیشتر به نسل‌ها معرفی شده و از برکات و ثمرات آن استفاده شود. فراموش نباید کرد قیام خونین ۱۵ خرداد، فصلی درخشان از تاریخ یک ملت است که امروزه خواسته و ناخواسته، کم‌توجهی به حقیقت و اهمیت آن جفا در حق این ملت حماسه‌آفرین است. باید در انجام رسالت خود هوشمندانه عمل کرد؛ رسالتی که نماد جهاد تبیین و نمود تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و احیای مجاهدت و رشادت‌های مردمی در شهرها و آبادی‌ها، ادای دین به مجاهدان فی‌سبیل‌الله است.