مشاوره ژنتیک؛ رمزگشایی در مسیر سلامتی

مشاوره ژنتیک نامی آشنا برای همة ماست. اما آیا به‌اندازة کافی در مورد مراجعه به مشاور ژنتیک فکر کرده‌ایم؟ آیا از اهمیت بالای این اقدام آگاهی داریم؟ این مشاوره‌ها انواع مختلفی دارند، مشاوره ژنتیک بارداری فقط یکی از آن‌هاست. در این روند می‌توان بیماری‌های نهفته در افراد خانواده را شناسایی کرد و با انجام اقدامات لازم به جلوگیری از تولد فرزندان ناسالم کمک کرد. مشاوره ژنتیک اطلاعاتی را برای افرادی که اختلالات ژنتیکی دارند یا ممکن است در معرض خطر باشند فراهم می‌کند. یک مشاور ژنتیک از شما یک سری اطلاعات می‌گیرد تا درباره خطرات ژنتیکی با شما صحبت کند. بسیاری از قیدوشرط‌های سلامتی در خانواده‌ها نهفته است. رمزگشایی از این قیدوشرط‌ها کار مشاوران ژنتیک است. اگر والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ شما یک مشکل جدی سلامتی داشته باشند، ممکن است بخواهید بدانید که آیا در معرض خطر بالای این بیماری هستید یا خیر؟ به همین ترتیب، شما ممکن است بخواهید بدانید که آیا شما یا شریک زندگی‌تان که یک مشکل ژنتیکی در خانواده وجود داشته را می‌توانید به کودک خود منتقل کنید.

مشاوره ژنتیک مهارتی خاص است؛ فرایندی که پزشک اطلاعات (شجره‌نامه) را از فرد یا خانواده او می‌گیرد، آن را ترسیم می‌کند و باتوجه‌به نسبت فامیلی، از طریق فرمولی خاص میزان خطر برای کل بیماری‌های ژنتیک و خاص محاسبه می‌شود و ممکن است در طول این فرایند نیاز باشد آزمایش خاصی هم انجام گیرد. پس از آن زوج یا زوجین وارد مرحله آزمایش ژنتیک شده و به آزمایشگاه‌های تخصصی ژنتیک ارجاع می‌شوند. به همین سادگی اما تصورات گاها غلط در جامعه می‌تواند شما را با انجام‌ندادن یک مشاوره ساده، تمام عمر پشیمان کند. درحالی‌که کارشناسان اعتقاد دارند بیش از 70 درصد معلولیت‌های نوزادان قابل‌پیشگیری است؛ اما همچنان این اعداد رشد فزاینده خود را دارند چرا که بسیاری از مواقع یک آزمایش یا مشاوره ساده ژنتیک را نادیده می‌انگاریم و به‌راحتی از کنار آن عبور می‌کنیم. شاید بعضی از معلولیت‌های ژنتیکی، تهدیدکننده زندگی نباشد؛ اما بدون شک کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. در شرایطی که جامعه به سمت پیری در حال حرکت است و خانواده‌ها بیشتر تمایل به فرزندآوری ندارند و یا تنها به داشتن یک فرزند اکتفا می‌کنند بدون شک باید بهبود زندگی و کیفیت سلامت فرزند بیش‌ازپیش موردتوجه قرار داده شود و این روند قبل از تصمیم به فرزندآوری و در ادامه در دوران بارداری باید به طور مداوم مورد بررسی قرار داده شود تا در آینده فرزندی سالم برای خانواده‌ها و نیروی انسانی کارآمد برای جامعه داشته باشیم.