دوربین‌هایی که از تبعیض فوکوس می‌گیرند

 شهرزاد فلاح: درحالی‌که ورزش، مفهومی جهانی از عدالت، رقابت و برابری را تداعی می‌کند، هنوز در قلب ایران، و درست در میانه میادین ورزشی اصفهان، خط قرمزی کشیده شده که نه توپ را متوقف می‌کند و نه بازیکن را، بلکه مسیر عکاسان زن را سد کرده است. خطی نانوشته اما سخت و تبعیض‌آمیز که زنان عکاس و خبرنگار را از حضور در کنار زمین مسابقه بازمی‌دارد؛ نه با حکم قانون، بلکه به سلیقه‌ای خودخوانده و بی‌پایه. در شرایطی که بانوان خبرنگار و عکاس ایرانی سال‌هاست در سخت‌ترین میادین خبری از جبهه‌های جنگ گرفته تا بحران‌های انسانی حضوری فعال دارند، در ورزشگاه‌های اصفهان، هنوز پشت سکوها ایستاده‌اند؛ با دوربین‌هایی که اجازهٔ نزدیک‌شدن به زمین را ندارند، طبق چه قانونی و به چه جرمی؟ این ممنوعیت منحصر به اصفهان است. نه در تهران، نه در تبریز، نه در مشهد و نه در انزلی؛ در تمام این شهرها، بانوان رسانه‌ای در کنار زمین حاضر می‌شوند. اما در اصفهان، در غیاب هرگونه منع قانونی، این محدودیت همچنان پابرجاست. نه سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال چنین ممنوعیتی را تأیید کرده‌اند، نه قانون رسمی آن را تصویب کرده است. بااین‌حال، هیئت فوتبال استان و معاونت سیاسی - امنیتی استانداری، به‌رغم وعده‌های مکرر برای پیگیری، تاکنون اقدامی مؤثر و شفاف انجام نداده‌اند. نکته جالب و متناقض آنجاست که در جریان مسابقات بین‌المللی و تحت نظارت کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC)، همین زنان عکاس، با همان دوربین و همان حرفه، به‌یک‌باره از تهدید به رسمیت بدل می‌شوند. زمین همان است، زاویه همان، اما چون مجوز بین‌المللی وجود دارد، هیچ منع و محدودیتی اعمال نمی‌شود. آیا برای تحقق عدالت باید چشم‌انتظار قانون خارجی ماند؟ در شرایطی که رسانه‌ها قرار است چشم جامعه باشند، چنین برخوردهایی با فعالان رسانه‌ای، به‌ویژه بانوان، تاریکی را بر این چشم‌ها تحمیل می‌کند. عکاسانی که باید لحظه‌های ورزشی را ثبت و جاودانه کنند، حالا خود بدل به تصویری از تبعیض و بی‌عدالتی شده‌اند. اما این بانوان ساکت ننشسته‌اند. هر بار که بر روی سکوها می‌ایستند و از دور، با کمترین امکانات و بیشترین فشار، لحظه‌ها را ثبت می‌کنند، با زبان بی‌کلام تصویر، فریاد می‌زنند: «ما هستیم؛ با دوربین، با قلم، با شجاعت، با عشق به حرفه‌ای که سال‌ها برایش جنگیده‌ایم.» اکنون که صدای این بی‌عدالتی، از دل شبکه‌های اجتماعی تا ستون‌های رسانه‌ها رساتر از همیشه شنیده می‌شود، زمان آن فرارسیده که این خط‌قرمز ناعادلانه نیز برداشته شود. خطی که نه بر مبنای قانون که بر بستر تعصب و ترس کشیده شده و دیگر جای‌ماندن ندارد.

 صدای زنان از پشت سکوها؛ روایت‌هایی از تبعیض

 برای درک عمیق‌تر این محدودیت و اثرات آن، با چند تن از بانوان عکاس و خبرنگار ورزشی در اصفهان گفت‌وگو کردیم؛ زنانی که سال‌هاست با عشق و تخصص، تلاش کرده‌اند صدای ورزش را به گوش مردم برسانند، اما همچنان پشت درهای بسته مانده‌اند. یک بانوی عکاس با بیش از هشت سال سابقه عکاسی ورزشی در گفتگو با خبرنگار اصفهان امروز چنین اظهار داشت: «ما در همه شهرهای ایران حضور داریم، کنار زمین مسابقه، با مجوز رسمی. فقط در اصفهان است که اجازه ورود نمی‌دهند. بارها درخواست کردیم، نامه زدیم، حتی با مسئولان جلسه داشتیم؛ اما همیشه فقط گفتند در حال بررسی‌ایم. ورزشگاه برای ما هنوز یک منطقه ممنوعه است، آن هم بدون هیچ دلیل موجه.» 

 یک خبرنگار ورزشی و فعال رسانه‌ای: 

 «من خبرنگار رسمی یک رسانه سراسری هستم. در تهران، تبریز، و حتی شهرهای کوچک‌تر مثل رشت و یزد بانوان خبرنگار اجازه ورود به جایگاه ویژه خبرنگاران رادارند. اما همین که به اصفهان می‌رسیم، ناگهان قانون نانوشته‌ای جلوی ما سبز می‌شود. انگار زن بودن در اصفهان، معیار حضور حرفه‌ای نیست.» این بانوی خبرنگار در ادامه عنوان کرد: ما در ابتدای فصل جدید لیگ فوتبال اسامی بانوان عکاس و خبرنگار را برای صدور آیدی کارت به هیئت فوتبال دادیم که تا این ساعت که چند هفته بیشتر به پایان لیگ نمانده هنوز آیدی کارتی صادر نشده است. این بانوی خبرنگار در ادامه افزود: ما برای حضور تماشاچیان بانو خیلی تلاش کردیم و فکر می‌کردیم با اجازه ورود بانوان به ورزشگاه خبرنگاران و عکاسان بانو هم می‌توانند کنار هم‌جنسان خود به ورزشگاه رفته و از نزدیک بازی‌ها را به تصویر بکشند که بازهم ما از رفتن به جایگاه ویژه خبرنگاران محروم هستیم و همکاران عکاسمان هم باید در کنار بانوان هوادار به عکاسی بپردازند. او گفت: «ما فقط می‌خواهیم کارمان را انجام بدهیم. اما در شهر خودمان باید از روی سکوها گزارش و عکس بگیریم؛ جایی که نه زاویه مناسب دارد، نه امنیت کافی. چرا استانداردهای حرفه‌ای برای ما رعایت نمی‌شود؟»