ضرورت بازنگری در وضعیت سالنهای تئاتر اصفهان
هر اثر نمایشی خوشساختی که در تهران با استقبال روبرو میشود، اگر به اصفهان بیاید، در این شهر نیز با استقبال و حضور گرم تماشاگران روبه رو می شود. نمونه تازه آن نمایش «هیدن» است؛ نمایشی موفق که پس از اجرای موفق در تهران و مشهد این روزها در اصفهان و در تالار فرشچیان به روی صحنه رفته است و با استقبال خیرهکننده مخاطبان مواجه شده. اتمام بلیت های اجرا، سالن پر از جمعیت، و شور و هیجان تماشاگران، نشاندهنده عطش فرهنگی مردمی است که تنها منتظر فرصتی برای دیدن اثری باکیفیت هستند.

اصفهان مهد تئاتر است و لازم به یادآوری نیست که از دیرباز مردم این شهر از علاقهمندان جدی نمایش و هنرهای نمایشی بودهاند. در دههها و حتی قرنهای گذشته، اصفهان نهتنها یکی از خاستگاههای اصلی تئاتر در ایران بوده، بلکه همواره نقشی تعیینکننده در شکلگیری و رشد جریانهای هنری ایفا کرده است. از تکیهها و تعزیههای قدیمی تا سالنهای نمایش مدرن، این شهر تاریخی دین بزرگی بر گردن هنر نمایش این مرزوبوم دارد.
با این پیشزمینه غنی، طبیعی است که هر اثر نمایشی خوشساختی که در تهران با استقبال روبرو میشود، اگر به اصفهان بیاید، در این شهر نیز با استقبال و حضور گرم تماشاگران روبه رو می شود. نمونه تازه آن نمایش «هیدن» است؛ نمایشی موفق که پس از اجرای موفق در تهران و مشهد این روزها در اصفهان و در تالار فرشچیان به روی صحنه رفته است و با استقبال خیرهکننده مخاطبان مواجه شده. اتمام بلیت های اجرا، سالن پر از جمعیت، و شور و هیجان تماشاگران، نشاندهنده عطش فرهنگی مردمی است که تنها منتظر فرصتی برای دیدن اثری باکیفیت هستند.
با این حال، آنچه میتوانست به نمادی از رونق دوباره تئاتر در اصفهان تبدیل شود، در عمل با موانعی جدی و ساختاری مواجه شد؛ موانعی که بار دیگر زخمهای کهنه زیرساختهای فرهنگی این شهر را نمایان ساخت. تالار فرشچیان که یکی از معدود سالنهای فعال تئاتر در اصفهان است، نهتنها از نظر طراحی، بلکه از حیث امکانات رفاهی نیز در شرایط نامناسبی قرار دارد.
یکی از مشکلات اصلی، طراحی غیراستاندارد بالکن سالن است. جایی که به دلیل زاویه دید محدود به صحنه و دکور نمایش، عملا امکان فروش بلیت آن وجود ندارد و این یعنی ظرفیت مفید سالن به شکل قابلتوجهی کاهش یافته است. این نقص اساسی نشاندهنده آن است که حتی در پروژههای فرهنگی، اصل مهم «دید تماشاگر» بهدرستی رعایت نشده و اولویتهای اصلی ساخت یک سالن تئاتر نادیده گرفته شده است.
در کنار این مشکل جدی، وضعیت تأسفبار سرویسهای بهداشتی سالن نیز بارها مورد گلایه مخاطبان قرار گرفته است. این فضاها که از ابتداییترین ملزومات یک مجموعه فرهنگی محسوب میشوند، متأسفانه به لحاظ بهداشتی، زیباییشناختی و کاربری، در وضعیتی قرار دارند که بیشتر به سرویسهای بینراهی شباهت دارند تا یک سالن هنری در یکی از مهمترین شهرهای فرهنگی کشور.
این موارد تنها به تالار فرشچیان محدود نمیشود، بلکه نمادی است از وضعیت کلی زیرساختهای هنری اصفهان؛ شهری که با این سابقه درخشان، امروز از کمبود سالنهای استاندارد و مجهز رنج میبرد. این در حالی است که مردم بار دیگر نشان دادهاند اگر اثر نمایشی باکیفیت باشد، با جانودل از آن استقبال میکنند. اصفهان، شهری که در حافظه فرهنگی ایران همیشه نامی بلند داشته، سزاوار سالنهای نمایش در شأن خود است. توسعه سالنهای استاندارد نمایش و نوسازی تالارهای فرسوده، ضرورتی است که نباید بیش از این به تعویق بیفتد.
از مسئولان فرهنگی، شهرداری، اداره کل ارشاد و حتی بخش خصوصی انتظار میرود با دیدی بلندمدت، برای تقویت زیرساختهای هنری اصفهان اقدام کنند. ایجاد سالنهای جدید با طراحی اصولی، امکانات رفاهی کافی و توجه به تجربه مخاطب، باید در اولویت برنامهریزی فرهنگی شهر قرار گیرد.
فراموش نکنیم که هنر، زبان شهروندان فرهنگدوست این دیار است و تئاتر، یکی از مهمترین جلوههای آن. بیتوجهی به نیازهای این حوزه، نهتنها هنرمندان را دلسرد میکند، بلکه تدریجاً باعث فاصلهگرفتن مردم از هنر خواهد شد. اصفهان نیازمند توجهی در خور شأن خود است؛ توجهی که اگر امروز محقق نشود، فردا با هزینهای بیشتر و با حسرتی عمیقتر باید به سراغ آن رفت. حیف نیست اینهمه اشتیاق و علاقه به تئاتر که در میان اصفهانیها وجود دارد محدود به چند سالن محدود و کوچک و کم امکانات شود؟