پدافند رسانه ای در شب حمله پهپادی

در آخرین دقایق روز شنبه بود که صدای چند انفجار در یکی از نقاط اصفهان شنیده شد. از همان ابتدا تصاویر و گمانه‌زنی‌های بسیاری در فضای مجازی ایجاد شد. شاهدان از انفجار و یا سقوط پهپاد و چند پرنده مهاجم خبر می‌دادند. معاون سیاسی امنیتی استاندار اصفهان در همان دقایق اولیه وقوع انفجار در مصاحبه با رسانه‌ها به اطلاع‌رسانی پرداخت و درنهایت در گفتگو با شبکه اصفهان گفت: صدای انفجاری که شنیده‌شده، صدایی بود که پدافند در منطقه، یکی از ریزپرنده‌ها را مورد اصابت قرارداد. وزارت دفاع هم بعد از مشخص شدن علت حادثه اصفهان در بیانیه‌ای اعلام کرد: یکی از مجتمع‌های کارگاهی وزارت دفاع در اصفهان موردحمله ناموفق ریزپرنده‌ها قرار گرفت که یکی از آن‌ها با اصابت پدافند هوایی مجتمع و دو فروند دیگر در تله‌های پدافندی گرفتار و منفجر شدند. این تهاجم ناموفق تلفات جانی نداشت و آسیب جزئی به سقف کارگاه وارد شد.بعد از انتشار این مصاحبه‌ها و بیانیه‌ها، تمام گمانه‌زنی‌ها و تفاسیر مختلفی که در فضای رسانه‌ای انجام‌شده بود به‌یک‌باره رنگ باخت. از ابتدای وقوع این حمله هم رسانه‌های داخلی و شبکه‌های مجازی داخل ایران با انتشار تصاویری از مکان موردحمله کوادکوپترهای مهاجم و بازگویی خبرها به شفاف‌سازی ماجرا و روشن شدن ابعاد آن کمک کردند.

ادامه از صفحه یک: در همین چند روز پیش و در حادثه سفارت جمهوری آذربایجان هم شاهد بودیم که رسانه ملی و دیگر رسانه‌های داخلی در اولین فرصت و پیش از هر گمانه‌زنی وارد صحنه شدند و تصاویر و مصاحبه‌هایی از وقوع حادثه و حتی ضارب و خانواده او در همان صحنه جرم منتشر کردند. حمله مسلحانه‌ای که طبق گفته‌های اولیه پلیس باانگیزه شخصی رخ داد اما اگر دیرتر به آن پرداخته می‌شد چه‌بسا با دامن زدن به حاشیه‌های آن توسط رسانه‌های بیگانه، متن ماجرا گم می‌شد و تبعاتی بیشتر از تخلیه سفارت برای ایران داشت.

این دو نشان می‌دهد بعد از حوادث چند ماه گذشته و تاختن رسانه‌های بیگانه به حواشی با ترکیبی از تصاویر واقعی و جعلی، حالا مسئولان به اهمیت و ضرورت بیش‌ازپیش روایت اول از هر اتفاقی پی برده‌اند.

روایت اولی که اگر به‌موقع منتشر شود مانع از روایت سازی‌های دیگر و بازی با روان مردم و جامعه می‌شود. در همین حمله به این مجتمع کارگاهی وزارت دفاع در اصفهان هم دیدیم که پس از دقایقی رسانه‌ها و شبکه‌هایی در خارج از کشور آماده بودند از خلأ اطلاع‌رسانی و تکذیب‌ها سوءاستفاده کنند. هم‌زمانی این حمله ناموفق با حادثه‌ای در آذرشهر آذربایجان شرقی، بنای خط تبلیغی رسانه‌های معاند را بر این نهاد که نوعی پیوستگی میان این رویدادها ایجاد کنند و با انعکاس شایعات متعدد برای بزرگنمایی و ناامن جلوه دادن شرایط در استان‌ها اقدام کنند.

این بار با اقدام به‌موقع و سریع در اطلاع‌رسانی از سوی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و انعکاس تصاویر رسانه‌های داخلی از محل وقوع حمله ناموفق ریزپرنده ها به یکی از صنایع دفاعی اصفهان، پروژه بزرگنمایی و گره زدن حادثه در کارخانه روغن‌موتور در آذرشهر تبریز و خبرسازی‌های کذب درباره وقوع انفجار در برخی استان‌های دیگر مانند البرز و همدان در همان ساعات اولیه با شکست روبرو شد و همان رسانه‌های خارجی را هم مجبور به استفاده از تصاویر و اخبار رسانه‌های داخل ایران کرد.

یکی از نکات مهمی که در این خط رسانه‌ای وجود دارد، انتخاب زمان مناسب برای آن است به‌طوری‌که عمدتاً چنین عملیات روانی در ساعات نیمه‌شب صورت می‌گیرد تا رسانه‌های داخلی دسترسی محدودتری به منابع خبری برای پیگیری اصل ماجرا داشته باشند، ترفندی که با حضور به‌موقع مسئولان اطلاع‌رسانی دستگاه‌های مختلف در موارد اخیر درصحنه اطلاع‌رسانی دقیق، کارکرد خود را ازدست‌داده است.