نگار پیوسته، فریاد نسل Z از اصفهان؛ میان ماندن و رفتن
این گزارش روایت زندگی نگار پیوسته، دانش‌آموز نخبه اصفهانی است؛ از افتخارات جهانی و امیدی که با یک دیدار برگشت، تا پرسش‌های جدی او از دولت درباره نظام آموزشی و مهاجرت نخبگان. صدای او پژواک نسلی است که میان ماندن و رفتن ایستاده‌اند.
نگار پیوسته؛ صدای یک نسل
اصفهان امروز- سارا اکبری: نگار پیوسته، دانش‌آموز نخبه اصفهانی و دارنده مدال طلای جهانی بیوتکنولوژی، زمانی تصمیم داشت ایران را ترک کند. اما یک دیدار شش‌ساعته در دی ۱۴۰۳ به او امیدی تازه داد. چند ماه بعد، او در برابر نماینده دولت ایستاد و گفت:
«ما نسلی هستیم که پنج سال دیگر باید چرخ این کشور را بچرخانیم، اما هنوز کسی صدای ما را نمی‌شنود.»
این روایت، تنها قصه یک دانش‌آموز نیست؛ پژواک نسل Z است، نسلی میان ماندن و رفتن.
ستاره‌ای که زودتر از موعد درخشید
نام نگار در دبیرستان فرزانگان امین دو اصفهان شناخته شد؛ جایی که با پژوهش درباره سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی، رتبه اول کشوری جشنواره شهید کاظمی آشتیانی را گرفت.
- مدال طلای جهانی میکا مالزی (بیوتکنولوژی)
- طرح برگزیده ملی هوش مصنوعی
- دو مقاله کنفرانسی علمی
- پروپوزال پژوهشی در سطح دانشجویان رزیدنت
با وجود این افتخارات، پرسش اصلی باقی است: آیا در ایران هم پشتیبانی کافی وجود دارد؟
دی‌ماه ۱۴۰۳؛ روزی که امید برگشت
زمستان ۱۴۰۳، نگار تصمیم به مهاجرت گرفته بود. اما دیدار او با مسعود صرامی، کارآفرین فرهنگی اصفهان، همه‌چیز را تغییر داد. صرامی همان روز شش ساعت برای گفت‌وگو و شنیدن دغدغه‌های او وقت گذاشت.
در پایان، نگار گفت: «امروز برای اولین بار احساس کردم ارزشمندم.»
این جمله در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد و پرسش تازه‌ای را مطرح کرد: اگر یک کارآفرین می‌تواند امید را برگرداند، چرا نهادهای رسمی نمی‌توانند؟
مرداد ۱۴۰۴؛ دوباره مقابل دولت
۲۸ مرداد ۱۴۰۴، نگار در جلسه‌ای با حضور رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سخن گفت. او نقد کرد:
«سیستم آموزشی ما مبتنی بر تست و حفظیات است و نتیجه نمی‌دهد.»
«من فول‌فاند ۱۲۰ هزار دلاری هاروارد گرفتم، اما در ایران شش ماه برای یک نامه ساده منتظر مانده‌ام.»
«از یک کلاس ۲۵ نفره تنها ۱۵ نفر به کنکور رسیدند؛ بقیه مهاجرت کردند یا ترک تحصیل.»
الیاس حضرتی در پاسخ گفت: «به‌عنوان دایی حساب کن، به‌عنوان عمو حساب کن. مهاجرت راه‌حل نیست؛ وطن‌پرستی یعنی ماندن و حل مشکلات.»
اما پرسش اصلی پابرجاست: آیا این بار وعده‌ها به عمل خواهد رسید؟
ظرفیت‌های جهانی، فرصت‌های کوچک داخلی
در همین روزها، تیم ملی المپیاد نجوم ایران برای دومین سال پیاپی قهرمان جهان شد. این موفقیت‌ها غرورآفرین است، اما همزمان تناقضی را یادآور می‌شود: چرا جوانانی که در جهان می‌درخشند، در داخل کشور با موانع اداری و کمبود حمایت روبه‌رو هستند؟
نمونه‌های جهانی نشان می‌دهد می‌توان مسیر دیگری رفت:
-
در کره‌جنوبی از دوران مدرسه استعدادها ردیابی و تا صنعت همراهی می‌شوند.
-
در هند، دولت و بنیادهای خصوصی با بورسیه‌های هدفمند از مهاجرت زودهنگام نخبگان جلوگیری می‌کنند.
در ایران اما هنوز چنین برنامه منسجمی وجود ندارد.
نسلی در بزنگاه انتخاب
ماجرای نگار پژواک نسلی است که آینده ایران در دستان آن‌هاست. اگر حمایت‌ها واقعی باشد، امید به ماندن تقویت می‌شود. اما اگر وعده‌ها در حد حرف بماند، مهاجرت از انتخاب به ضرورت تبدیل خواهد شد.
«این پایان نیست؛ آغاز گفت‌وگویی تازه است. گفت‌وگویی که باید میان دولت، جامعه مدنی و نسل جوان شکل بگیرد.»
پرسش‌های متداول (FAQ)
چرا بسیاری از دانش‌آموزان نخبه ایران مهاجرت می‌کنند؟
به دلیل کمبود حمایت مالی و اداری، نظام آموزشی مبتنی بر تست و حفظیات و فرصت‌های بهتر پژوهشی در خارج.
آیا نمونه‌های موفقی در جهان برای حمایت از نخبگان وجود دارد؟
بله؛ کره‌جنوبی و هند با برنامه‌های ملی و بورسیه‌های مشترک دولتی و خصوصی از استعدادها حمایت می‌کنند.
چه اقدام‌هایی می‌تواند مهاجرت نخبگان را کاهش دهد؟
ایجاد حمایت‌های مالی واقعی، اصلاح مسیر آموزشی از مدرسه تا دانشگاه، حذف موانع اداری و پیوند روشن پژوهش با صنعت.
دعوت به مشارکت
شما فکر می‌کنید چه باید کرد تا نخبگان کشور بمانند؟
نظر خود را در بخش دیدگاه‌ها بنویسید.