سردفتری؛ حرفه‌ای با دانش گسترده از حقوق مدنی تا تجارت
رئیس کانون سردفتران و دفتریاران استان اصفهان گفت: چند هزار سردفتر با مصوبه مجلس جذب شده اما حالا از سمت همان قوه تاکید می‌شود که اسناد رسمی را به فضای مجازی بدهید؛ حداقل به مصوبات خود احترام بگذارید.
اصفهان امروز: رئیس کانون سردفتران و دفتریاران استان اصفهان گفت: چند هزار سردفتر با مصوبه مجلس جذب شده اما حالا از سمت همان قوه تاکید می‌شود که اسناد رسمی را به فضای مجازی بدهید؛ حداقل به مصوبات خود احترام بگذارید.
سیامک بهارلویی در آیین افتتاحیه کارآموزی پذیرفته‌شدگان سردفتری استان اصفهان با بیان اینکه شاید بتوان گفت تنها شغلی که در قرآن به صراحت دعوت به آن شده باشد، سردفتری است، اظهار کرد: آیه ۲۸۲ سوره بقره که طولانی‌ترین و مفصل‌ترین آیه قرآن است، به صراحت دستور می‌دهد افرادی که عالم و عادل هستند که باید تعهدات مالی مردم را ثبت و مکتوب کنند.
او افزود: در این آیه خداوند کاتبینی که دو خصوصیت دارند؛ یکی عدالت و دوم آگاهی به احکام الهی و قوانین فقهی و حقوقی را مأمور می‌کند که اسناد و تعهدات را بنویسند و تاکید می‌کند که کاتب حق ندارد از نوشتن امتناع کند.
رئیس کانون سردفتران و دفتریاران استان اصفهان تصریح کرد: سردفتر حق امتناع از تنظیم سند ندارد و باید علت امتناع خود را کتبا اعلام کند بنابراین شغل سردفتری تجارت یا کسب‌وکار نیست زیرا هیچ تاجری را نمی‌توان مجبور به تجارت کرد. تجارت باید با توافق و رضایت باشد اما شغل سردفتری و «کتابت بالعدل» وظیفه و تصدی است.
او ادامه داد: سردفتر تاجر نیست. او منصبی دارد که از سوی حاکمیت بدان منصوب می‌شود. از همین منظر شایسته است گله خود را از قانونی که در مجلس شورای اسلامی نوشته شد ابراز کرده و درخصوص این اشتباه که سردفتری در ردیف کسب‌وکارها تلقی شده است انتقاد کنیم.
بهارلویی گفت: آن کسانی که مشاغل حقوقی مانند وکالت و سردفتری را «تجارت» دانستند، با مبانی این مشاغل آشنا نبوده‌اند و امروز همه ارکان کشور از قوه قضاییه تا قوه مجریه و حتی خود قوه مقننه و برخی نمایندگان مجلس فریاد می‌زنند که این رویه و ادامه آن اشتباه است و امیدوارم مجلس شورای اسلامی با اصلاح قانون تسهیل از این خطا بازگردد.
او خاطرنشان کرد: جالب است که کمیسیون حقوقی مجلس اکنون به شدت پیگیر اصلاح قانون تسهیل است و اعلام کرده که این قانون دیگر جای اجرا ندارد زیرا به اندازه کافی سردفتر و وکیل جذب شده‌اندو این باید نقطه توقف ادامه جذب بی رویه سردفتر باشد زیرا ادامه آن موجب فروپاشی شیرازه این شغل است.
رئیس کانون سردفتران و دفتریاران استان اصفهان افزود: از عجایب روزگار ما این است که همان مجلسی که قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار را تصویب و بدون نیازسنحی هزاران سردفتر جذب کرد امروز در کمیسیون اصل ۹۰ رئیس سازمان ثبت را با تهدید فرا می‌خواند که چرا تنظیم اسناد رسمی را به پلتفرم‌ها واگذار نمی‌کنید؛ این تناقض عجیب است. چند هزار سردفتر با مصوبه مجلس جذب شده اما حالا از سمت همان قوه تاکید می‌شود که اسناد رسمی را به فضای مجازی بدهید؛ حداقل به مصوبات خود احترام بگذارید.
او گفت: واگذاری این حوزه به پلتفرم‌ها خطای بزرگی است که با خسارت‌های فراوان به آن بازخواهید گشت چنانکه هیچ یک از کشورهای پیش رو در فناوری حوزه سند رسمی را به پلتفرم‌های فضای محازی واگذار نکرده‌اند.
بهارلویی با تاکید بر اینکه شغل سردفتری شغلی است که سردفتران حتی پس از ۲۰ یا ۳۰ سال ممکن است با مسئله‌ای جدید روبرو شوند که پاسخ روشنی برایش نداشته باشند، گفت: برخلاف قضاوت یا وکالت که فرد در یک حوزه خاص تخصص پیدا می‌کند، سردفتر هر روز با موضوعات گوناگون از حقوقی، مدنی، تجاری تا کیفری مواجه است.
او ادامه داد: ممکن است در دفاتر انتقال سهام یک شرکت مطرح شود و نیاز به آشنایی با مقررات تجاری باشد یا کسی برای رضایت در پرونده کیفری بیاید یا موضوع صلح مدنی در میان باشد بنابراین سردفتری دانش گسترده حقوقی و روز آمدی مداوم می‌طلبد.
رئیس کانون سردفتران و دفتریاران استان اصفهان با بیان اینکه سندی که سردفتر می‌نویسد از حیث اجرا در حکم رأی قطعی دادگاه تجدیدنظر است زیرا قانون، سند رسمی را «لازم‌الاجرا» دانسته است، گفت: همان‌طور که رأی قطعی دادگاه باید اجرا شود، سند رسمی نیز بدون تشریفات دادرسی لازم‌الاجراست. این نشانگر جایگاه والا و خطیر شغل سردفتری در نظام حقوقی ماست.
او خطاب به کارآموزان سردفتری گفت: با رعایت قوانین و دقت در کار، دچار چالش انتظامی و قضایی نشوید. اهمیت شغل خود را بدانید، جایگاهتان را بشناسید و نگذارید با بی‌دقتی یا سهل‌انگاری در تنظیم چند سند، این جایگاه ارزشمند خدشه‌دار شود.
موارد انتظامی و حتی کیفری در سردفتری بسیار جدی است
مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان اصفهان گفت: موارد انتظامی و حتی کیفری در سردفتری بسیار جدی است و گاهی به خاطر یک بی‌دقتی ممکن است تعلیق یا حتی کیفرخواست برای سردفتر صادر شود.
جواد فخاری، در آیین افتتاحیه کارآموزی پذیرفته شدگان سردفتری استان اصفهان با بیان اینکه از ابتدای سال 1402 تا پایان مردادماه سال جاری ۲۶۳ فقره ابلاغ انتصاب سردفتری صادر شده است، اظهار کرد: در دفترداری اول ۴۸ فقره و در دفترداری دوم ۳۵ فقره صادر شد. در سال ۱۴۰۱ در استان اصفهان ۵۳۱، سال ۱۴۰۲ تعداد ۲۰۸ نفر و سال ۱۴۰۳ نیز ۱۹۸ نفر در آزمون دفترداری قبول شدند.
او با تاکید بر لزوم آموزش دقیق کارورزان حوزه دفترداری و سردفتری، افزود: سردفتران باید بدانند املاک مجهول‌المالک چیست، املاک ثبت شده چه مفهومی دارد، مستندات قانونی مربوط به آن کدام است، چه اقداماتی باید انجام شود و استعلام‌ها از کدام مراجع باید گرفته شود.
مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان اصفهان تصریح کرد: بسیاری مواقع شرایط خاصی وجود دارد که اگر به اطلاع طرفین نرسد، موجب خسارت خواهد شد. برای مثال، ملکی که هنوز در جریان واخواهی و اعتراض است، قابل انتقال قطعی نیست. اگر چنین ملکی منتقل شود، خریدار بعدها با مشکل صدور سند مواجه می‌شود. وظیفه سردفتر این است که این مسائل را توضیح دهد، چون ممکن است سرمایه عظیمی درگیر باشد.
او ادامه داد: طبق قانون جامع حدنگار مصوب سال ۱۳۹۴، فرصت پنج ساله‌ای برای تبدیل اسناد مالکیت دفترچه‌ای به اسناد تک‌برگ داده شد. این کار هنوز تکمیل نشده و در استان اصفهان همچنان هزاران سند دفترچه‌ای وجود دارد.
فخاری گفت: از تاریخ سوم تیرماه ۱۴۰۳ رنگ سندها تغییر کرده و تنظیم سند بر روی اسناد دفترچه‌ای قدیمی تخلف محسوب می‌شود. حتی مشاوران املاک هم طبق قانون از تنظیم قرارداد بر این اسناد منع شده‌اند.
او با بیان اینکه سردفتر موظف است سند را تنظیم کند مگر اینکه منعی وجود داشته و این منع مستند و محدود به قانون باشد، خاطرنشان کرد: موارد انتظامی و حتی کیفری در سردفتری بسیار جدی است و گاهی به خاطر یک بی‌دقتی ممکن است تعلیق یا حتی کیفرخواست برای سردفتر صادر شود.
مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان اصفهان گفت: شئون اداری و نحوه برخورد با ارباب رجوع اصلی بزرگ در سردفتری بوده و همه باید در چارچوب قانون با احترام و عدالت برابر دیده شوند.
دادگستری، وکلا و سردفتران در مقابل یکدیگر نیستند
معاون قضایی رئیس‌کل دادگستری استان اصفهان گفت: دادگستری، وکلا، سردفتر، کارشناسان، هیچ‌کس مقابل دیگری نیست. ما در کنار هم برای تحقق جامعه‌ای عدالت‌محور درحال تلاش هستیم
محمد شفیع‌زاده در آیین افتتاحیه کارآموزی پذیرفته شدگان سردفتری استان اصفهان نیز اظهار کرد: دادگستری همواره از سردفتران حمایت می‌کند زیرا گاهی با تنظیم یک سند خیلی از مشکلات حل می‌شود بنابراین اگر یک سردفتر دقت کافی در صدور سند نداشته و استعلامات لازم را انجام ندهد، دادگستری را با مشکلات جدی روبرو می‌کند.
او افزود: سردفتران همواره باید شان این شغل را رعایت کرده و بر اصل خوشنامی پایبند باشند؛ آنها حتی در حفظ ظاهر و لباس نیز باید متعهد باشند زیرا جایگاه این شغل از گذشته والا بوده و در آین ده نیز موفق‌تر خواهد بود.
معاون قضایی رئیس‌کل دادگستری استان اصفهان تصریح کرد: دادگستری، وکلا، سردفتر، کارشناسان، هیچ‌کس مقابل دیگری نیست. ما در کنار هم برای تحقق جامعه‌ای عدالت‌محور درحال تلاش هستیم.
او ادامه داد: یکی از مهم‌ترین وظایف سردفتران تفهیم اسناد برای مردم است زیرا گاهی خود فرد متوجه نیست چه چیزی را امضا می‌کند. سردفتران باید به او درباره جزئیات سند بگویید، چون اولین مشکل شامل حال سردفتر می‌شود.