۱۱ درصد دانش آموزان تجربه مصرف سیگار دارند
سیگار کشیدن کم‌هزینه‌ترین تفریح بین نوجوانان است، تفریحی که حداکثر یک هزار تومان هزینه می‌برد اما به اعتقاد بسیاری از طرفدارانش، این تفریح لذتش هزار برابر هزینه‌ای است که برایش پرداخت می‌شود.
سیگار کشیدن کم‌هزینه‌ترین تفریح بین نوجوانان است، تفریحی که حداکثر یک هزار تومان هزینه می‌برد اما به اعتقاد بسیاری از طرفدارانش، این تفریح لذتش هزار برابر هزینه‌ای است که برایش پرداخت می‌شود.
به گزارش ایمنا، بسیاری از نوجوان سیگاری عقیده دارند که با هر پکی که به سیگارمی زنند، احساس بزرگ شدن می کنند و با تکرار این رفتار رفته رفته سیکار کشیدن جزئی از زندگی روزمره آنان می شود؛ اضطراب، تنش، محرک‌های شدید روانی و ناراحتی های خانوادگی از جمله عوامل عمده زمینه ساز برای روی آوردن به سیگار است، مسأله تاسف بار این است که نوجوان سیگاری با آرامش کاذبی که از سیگار کشیدن به دست می آورد، از مضرات سیگار چشم پوشی می‌کند و با پنهان کردن مشکل خود از خانواده هر روز بیش از پیش در باتلاق خطر فرو می رود.
حامد ریاضی می‌خواند و ۱۷ ساله است، او سیگار کشیدن را عامل بد بودن و مانع پیشرفت در تحصیل و زندگی نمی‌داند " وقتی امتحان سختی مثل حسابان دارم، با سیگار کشیدن می‌توانم شب بیدار بمانم و به خستگی و استرس درس خواندن غلبه کنم، اما پنهان از پدر و مادرم این کار را انجام می‌دهم."
او اکثر مارک های سیگار را می‌شناسد، بادی در غبغب می اندازد و می گوید:"فکر کنم اگر تفننی سیگار بکشیم، مشکلی به وجود نمی‌آید، ما هنوز اول راه زندگی هستیم، باید تجربه کنیم."
حامد خود و هم سن و سالانش را قربانی بایدهای پدر و مادرمی داند و می گوید: " والدین ما می خواهند، ما تجربه های دست نیافته شان را تجربه کنیم؛ مثلا پدرم من را در فلان کلاس و فلان دوره ثبت نام می‌کند تا آنی شوم که او می‌خواسته بشود، خب! سیگار کشیدن هم جز یکی از این موارد بگذارند، پدرم یواشکی سیگار می کشد و فکر می کند من و مادرم نمی دانیم."
او ادامه می دهد: " سیگار کشیدن دیگر جیز بدی نیست! همه می گویند قلیان صد برابر سیگار خطرناک تر است اما خانواده ها سیگار کشیدن را بدتر می دانند."
بر اساس قانون، فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است، اما رضا، فروشنده یکی از مغازه های خیابان ابن سینای اصفهان که دانش آموزان دختر یکی از مدارس این منطقه مشتریان ثابتش هستند در این باره می گوید: " اگر من به آنها سیگار نفروشم از مغازه دیگری می خرند و این امر نیم تواند مانعی برای مصرف دخانیات در بین دانش آموزان باشد."
۱۱ درصد دانش آموزان تجربه مصرف سیگار دارند
سید حامد برکاتی، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در این باره در نشستی با خبرنگاران گفت: طبق بررسی‌های انجام شده حدود ۱۱ درصد دانش آموزان در ایران تجربه مصرف سیگار دارند.
وی ادامه داد: این آمار مربوط به دانش‌آموزانی نیست که به صورت مداوم سیگار مصرف می کنند.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت وزارت بهداشت ادامه داد: عوامل خطری که دانش آموزان را تهدید می‌کند از جمله قلیان کشیدن والدین یا برادر و خواهر، عدم فعالیت فیزیکی، مصرف چیپس و پفک، عدم مصرف حداقل یک بار میوه در روز است.
نوجوان کنجکاو است
زهرا قجاوند، رییس هسته مشاوره اداره کل آموزش و پرورش اصفهان نیز در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه شناسایی علل گرایش نوجوان به سیگار کشیدن، خود راهکار موثری در جلوگیری از مصرف این ماده دخانی بین آن ها است، اظهار می کند: دلایل متفاوتی برای سیگار کشیدن نوجوانان وجود دارد که اولین دلیل بالا بودن حس کنجکاوی در دوران نوجوانی است که آن ها نسبت به مسائل پیرامون خود مانند حس سیگار کشیدن دارند و فرد می خواهد که خودش آزمون وخطاهای زندگی اش را تجربه کند و ارزیابی نظرات و بیان تجربه های سایر افراد را هرچند قابل قبول هم باشد، زیاد درک نمی کند.
قجاوند با بیان اینکه انگیزه امتحان رفتار سیگار کشیدن در نوجوانان ناشی از تمایل به کسب هیجان های جدید در این سن است، می افزاید: کسب تجربه های نامتعارف بین نوجوانان زیر ۱۸ سال برای اینکه به دیگران ثابت کنند، بزرگ شده اند، به شدت زیاد است؛ همچنین افرادی که اعتماد به نفس پایینی نسبت به هم سن و سالان خود دارند نیز با کوچک ترین تنشی که برایش رخ می دهد حس می کند بزرگترین آسیب را دیده و به سراغ التیام بخشیدن به مشکلاتش می رود، نوجوان سیگار کشیدن را در این مواقع یک راهکار برای حفاظت از خود و ایده هایش می داند.
او ادامه می دهد: نوجوان برای اینکه به اطرافیانش نشان بدهد که بزرگ و توانمند شده، سیگار کشیدن را امتحان می کند، قدرت نه گفتن به پیشنهادات دوستان هم یکی دیگر ازعلت های سیگاری شدن نوجوانان است که از نداشتن عزت نفس بالا نشأت می‌گیرد و نوجوان در این شرایط بر این باور است که اگر پیشنهاد دوستانش را قبول کند، توانمندی و جسارتش را به رخ کشیده و جلوی دوستانش کم نیاورده است، بیکاری، اصرار دوستان، علاقه شخصی، کسب لذت، تقلید و خودنمایی از دیگر عوامل موثر در روی آوری به سیگار است.
اودست زدن به رفتارهای نامعقول را یکی از روش های نشان دادن مخالفت و اعتراض نوجوانان با جامعه بزرگسالان و یا فضاهای آموزشی می داند و می‌گوید: نوجوان روش دیگری را برای بیان مخالفت و حرف های ناگفته اش بلد نیست و سعی می کند دست به رفتاری بزند که حساسیت دیگران (خانواده، مدرسه و ...) را با بالاترین بازخورد برانگیزد، برخی نوجوانان واکنش های منفی را به بی‌تفاوتی ترجیح می دهند.
ارتباط موثرداشته باشیم
قجاوند خاطر نشان می کند: پسران نسبت به دختران گرایش بیشتری به سیگار کشیدن دارند و این از حس هویت یابی و مردانگی که در پسران پر رنگ تر است، سرچشمه می‌گیرد و پسران با همانند سازی این رفتار از مردان زندگی خود مثل پدر، عمو و ... که در زمان بحران، مشکل و یا ناراحتی با سیگار کشیدن خود را آرام می‌کنند،تقویت می شود و این رفتار بزرگسالان بستری می شود برای ایجاد بحران های دوره نوجوانی که سیگار کشیدن در مرکز این بحران ها قرا دارد.
رییس هسته مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان اعتقاد دارد: ارتباط والدین با فرزندان نقش بسزایی را در آلوده شدن آن ها به سیگار دارد، خانواده هایی که ارتباطشان با نوجوان بر اساس اقتدار و در عین حال با محبت باشد مسلما فرزند هم حرف شنوی بیشتری از والدین دارد، حتی اگر در قالب پند و نصیحت باشد، اما خانواده هایی که از مکانیسم خشونتی برای تربیت فرزندانشان استفاده می کنند، سبک تربیتی شان اثر گذاری زیادی ندارد و در زمان بحران های نوجوانی، خانواده درگیر حرف ناشنوی از فرزندان و فرزند دچار چالش جدی با خانواده می شود.
ناجور حرف نزنیم
همچنین احمد پدرام، آسیب شناس اجتماعی در این زمینه معتقد است که در مورد سیگار کشیدن نوجوانان باید بیشتر دنبال راهکار باشیم، نه علل گرایش، چرا که این معضل از دیرباز گریبان گیر نوجوانان بوده و هست.
او ادامه می دهد: خانواده ها باید در این زمینه آموزش ببینند و با آگاه ساختن خانواده ها از رابطه ظریف و حساسی که در این دوره سنی باید با نوجوانان خود داشته باشند، می توان آن ها را در برخورد با چنین مواردی هدایت کنیم تا در این دوره بیشتر حمایت کننده باشند، نه منع کننده، چرا که با حمایت و همدلی فرزند نوجوانمان او را بیشتر به خودمان نزدیک و از گروه های پر خطر و ناسالم دور می کنیم.
پدرام با اشاره به اینکه مدارس هم نقش بسزایی در آگاهی دادن به والدین و نوجوانان دارند، خاطر نشان می‌کند: مدارس به جای ایجاد اضطراب در مواردی مانند سیگار کشیدن، باید افزایش دهنده آگاهی نسبت به مسائل و بحران های دوره نوجوانی باشند.
او می افزاید: آموزش مهارت های زندگی و اجتماعی به نوجوانان باعث می شود تا آن ها را در مقابله با آسیب ها توانمند کنیم چرا که در هیچ کجای دنیا نمی توان آسیب ها را به صفر رساند، اما اگر فرد آموزش لازم را دیده باشد، نه نتها در چالشی مثل سیگار کشیدن بلکه در تمام چالش های زندگی اش می تواند واکنش درست و بجایی را داشته باشد.
او قضاوت کردن نوجوان را با این عبارت "تو الان سیگار می‌کشی بزرگ بشی، می خواهی چه کارهای دیگری بکنی" بسیار اشتباه می داند و می گوید: با قضاوت های سنگین اوضاع بهتر که نمی شود هیچ، بلکه شرایط بدترهم می شود، نصیحت و تهدید را کنار بگذاریم و با همدلی اعتماد نوجوان را به دست بیاوریم و به او یاد بدهیم که خانواده بهترین جایی است که می تواند مشکلاتش را به بهترین نحو حل کند.
پدرام استفاده از جمله هایی مانند"هنوز سیگار کشیدن برای تو زود است و "تو هنوز برای اینکار بچه ای" را برای نوجوان پر از هیجان و خطرپذیر بسیار خطرناک می شمرد و می افزاید: اگر افراد را صحیح هدایت نکنیم، ممکن است حرف های ما برای او دری به سوی جاده اشتباهات و خطرات شود و تشدید کننده انجام رفتاری مثل سیگار کشیدن در او خواهیم بود، ناجور حرف زدن در مورد سیگار کشیدن از طرف هر کسی که باشد فرد مقابل را بیشتر تحریک می کند.
بلاهای مصرف سیگار
بر اساس اعلام پزشکان ریختن موها، بروز جوش‌های مختلف در سراسر بدن و زخم در دهان، فقط گوشه کوچکی از مضرات مصرف درازمدت سیگار است؛ همچنین سیگاری‌ها ۴۰ درصد بیش از افراد دیگر ممکن است به آب مروارید و حتی نابینایی مبتلا شوند، عفونت گوش میانی هم در سیگاری‌ها، سه برابر بیشتر از سایر افراد جامعه است.
خشکی پوست، افزایش چین و چروک پوست، از دست رفتن دندان‌ها، افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان و بالاتر رفتن احتمال ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها از جمله سرطان پوست، از دیگر عوارض مصرف سیگار است. آمار ناتوانی جنسی هم در بین سیگاری‌ها بیشتر گزارش شده و همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون و زخم معده نیز در سیگاری‌ها بالاست.