وجود ۲۲۷۵ هکتار بافت ناکارآمد شهری در مناطق ۱۵ گانه شهر اصفهان

به گزارش خبرنگار ایمنا، بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری بخش قابل توجهی از سطح شهر اصفهان و سایر شهرهای کشور را تشکیل می‌دهند. این بافت‌ها از یک سو با طیف گسترده ای از مشکلات کالبدی، عملکردی، ترافیکی و زیست‌محیطی مواجه هستند و از سوی دیگر مهم‌ترین پتانسیل شهرها برای استفاده از زمین جهت اسکان جمعیت، تأمین فضاهای باز خدماتی و نیز بهبود زیست‌محیطی محسوب می‌شوند .
فرسودگی بافت که نتیجه فرسایش کالبدی، اقتصادی است به مرور موجب تضعیف امکان استفاده مناسب و کارا از زمین می‌شود سبب هدر رفتن زمین در بخش‌های توانمند شهر، محدوده‌های مرکزی و بافت قدیمی می‌شود .
فضاهای خالی و بافت‌های فرسوده در دل شهرها هر روز معضلی جدید بر مسائل و مشکلات موجود می‌افزاید. در شهر اصفهان آسان کردن و سرعت بخشیدن به نوسازی بافت هایی از محلات اصفهان که روزگاری با مشارکت شهروندان شکل گرفته اند و به کار می آمده اند، اما امروز از نظر ساختاری و عملکردی فرسوده اند، دغدغه این روزهای مدیریت شهر است.

این بافت ها برای اینکه ساکنان آن هرگز حاضر به ترک محله خود نیستند، همچنان فرسوده و در حسرت امکانات زندگی شهری باقی می ماند.

اصفهان ۳۲ لکه ناکارآمد دارد که از ظرفیت های بسیاری برای بارگذاری برخوردار است و اگر این بافت ها کارآمد شوند، بیش از ۵۰۰ هزار نفر می توانند در این بافت سکونت کنند.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان در گفتگو با ایمنا می گوید: بر اساس آخرین آمار ۲هزار و ۲۷۵ هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد شهری در مناطق ۱۵۵ گانه شهر اصفهان وجود دارد.

حسین جعفری با تاکید بر اینکه احیای بافت فرسوده بیش از آنکه اقدام عمرانی باشد، اقدام اجتماعی است، از نهاد سازی محلی برای احیای بافت های فرسوده خبر می دهد.

وی یکی از اقدامات اساسی مدیریت شهر اصفهان برای نوسازی بافت های فرسوده را تشکیل نهادهای محلی و واگذاری اقدامات به شهروندان می داند و به نقش تأثیرگذار دستگاه های مسئول و شهروندان در احیای بافت های فرسوده اشاره می کند.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تاکید می کند: ۳۵دستگاه در زمینه احیای بافت های فرسوده مسئولیت دارند که باید این وظایف را به نهادهای محلی واگذار کنند.

وی با اشاره به آغاز به کار دفاتر تسهیلگری نوسازی محلی برای بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهر اصفهان، اضافه می کند: تاکنون دفاتر تسهیل گری را در محله زینبیه و در مناطق ۱۵، ۱۱ و ۷ شهرداری اصفهان راه اندازی شده و اصلی ترین وظیفه دفاتر تسهیلگری نوسازی بافت فرسوده برقراری ارتباط با ساکنان بافت های فرسوده، معرفی مشوق ها، تسهیلات و معافیت های موجود به آنها و حل مشکلات احتمالی در زمینه نوسازی بناها و تجمیع ساختمان هاست.

معضلات بافت های فرسوده اجتماعی است نه عمرانی!

دفاتر تسهیلگری و نوسازی دفاتر علاوه بر مسئولیت تسهیل گری، مردم را نسبت به حق و حقوق خود آشنا می کنند تا آنها برای احیای بافت های فرسوده و حاشیه ای از این دفاتر مشاوره بگیرند.

این دفاتر طرح های احیای بافت های فرسوده را در معرض دید شهروندان قرار می دهند و نظر آنها در زمینه طرح ها را دریافت می کنند .

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان می گوید: دفاتر تسهیلگری و نوسازی حلقه ارتباطی میان متولیان توسعه شهری و ساکنان محلی هستند که با هدف ایجاد اعتماد در میان ساکنان و همراه کردن آنها در نوسازی، وارد محله شده اند و با ابزارهای مختلفی همچون به کارگیری نهادهای محلی و معتمدان، آموزش ساکنان و آگاهی رسانی به آنها موفق به راه اندازی جریان نوسازی در محلات می شوند.

وی از تشکیل دفاتر تسهیلگری نوسازی بافت فرسوده در محله همت آباد با ۶۰ هکتار بافت فرسوده اش خبر می دهد و یادآور می شود: در این محله شرکت تعاونی محلی تشکیل شده تا روند نوسازی بافت های فرسوده سرعت گیرد.

جعفری خاطرنشان می کند: تا نیمه اول امسال دفاتر تسهیلگری نوسازی محلی به همه مناطق اصفهان می آیند، تا نوسازی این بافت ها سرعت گیرد و آسان شود.

وی همچنین تاکید می کند: درمحله زینبیه و پیرامون حرم نیز تاکنون اقدامات مؤثری برای بازآفرینی بافت ناکارآمد شهری انجام شده است.

جعفری نقش مردم را در حل مشکل بازآفرینی بافت فرسوده بسیار مهم و اساسی خوانده و می گوید: معضلات بافت های فرسوده اجتماعی است نه عمرانی؛ در این بافت ها مداخله مستقیم دولت و شهرداری هم کارساز نیست بلکه خود مردم نقش اساسی تری دارند ضمن اینکه همه دستگاهها باید نقش خود را همانگونه که در نقاط برخوردار انجام می دهند، در نقاط فرسوده هم به وظایف خود عمل کنند تا عارضه های بافت فرسوده مرتفع شود.

دفاتر تسهیلگری روند سند دارشدن املاک فاقد سند بافت فرسوده را آسان می کند
یکی ازموانع موجود در مسیر نوسازی بافت های فرسوده شهر اصفهان فاقد سند بودن املاک موجود در این بافت ها است به طوری که بنا بر اعلام مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، ۶۷ درصد املاک موجود دربافت فرسوده شهر اصفهان سند مالکیت ندارند.

جعفری با اشاره به اینکه املاک امکان فاقد سند مالکیت امکان دریافت تسهیلات را ندارند و این خود مشکل بزرگی به شمار می رود، می گوید: تسهیلاتی که دولت برای این احیای بافت های فرسوده در نظر گرفته است، پرداخت تسهیلات ۵۰ میلیون تومانی به ازای هر واحد در صورت داشتن سند مالکیت است.

وی خاطرنشان می کند: دفاتر خدمات تسهیلگری نوسازی بافت فرسوده روند سند دارشدن املاک موجود در بافت فرسوده را تسریع و صدور پروانه و فرآیندهای نظام مهندسی ساختمان را تسهیل می کند.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان ادامه می دهد: بخشی از فعالیت دفاتر تسهیلگری نوسازی بافت فرسوده تعریف پروژه هایی است که ارتقای کیفیت زندگی را در محلات را رقم می زند.

۷ هزار هکتار بافت ناکارآمد شهری در استان اصفهان

بافت فرسوده به لحاظ ایمن نبودن، کمبود خدمات و ناکافی بودن زیرساخت ها و همچنین عدم دسترسی آسان مشکلاتی دارند که امنیت این بافت ها را دچار خدشه کرده است.

این مشکلات باعث می شود که جمعیت حاکم در بافت های فرسوده اصولاً از جمعیت بومی تخلیه شده و به نقاط دیگر شهرها انتقال داده می شوند و بافت ها خالی از سکنه می شوند و یا حتی ناهنجاری هایی اتفاق می افتد که این بافت ها را دچار مشکل می کند.

مدیرکل راه وشهرسازی استان اصفهان در گفت و گو با « ایمنا » می گوید: بافت جمعیت مهاجر و غیربومی به همراه تنگناهای اقتصادی سبب شده تا برخی از نقاط شهر اصفهان از جمله محله های همت آباد و زینبیه به عنوان بافت های ناکارآمد شهر اصفهان شهرت یابد.

حجت الله غلامی اعلام می کند: نزدیک به ۷ هزار هکتار بافت ناکارآمد شهری در استان اصفهان وجود دارد که بیشتر آن ها در شهر اصفهان و بقیه در شهرهای خمینی‌شهر، کاشان، نایین و نجف‌آباد و دیگر شهرها استقرار یافته اند.

وی با اشاره به اینکه پس از ابلاغ سند ملی بازآفرینی، سند استانی آن در ستاد بازآفرینی ملی مطرح و نحوه چگونگی اقدام درباره این بافت ها اعلام شده است، ادامه می دهد: پس از تنظیم سند ستاد بازآفرینی استانی، ستادهای شهری فعال و تاکنون این ستادها در شهرستان های نایین، خمینی شهر و کاشان تشکیل و شروع به کار کرده و پروژه‌های بازآفرینی در این شهرها شروع شده است.

مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان با اشاره به ایجاد هماهنگی با شهرداری اصفهان برای احیای بافت ناکارآمد شهری خاطر نشان می کند: در حال حاضر چند پروژه با همکاری شهرداری در رابطه با شهر اصفهان آغاز شده که پروژه همت‌آباد از جمله آن هاست.

وی یادآور می شود: احیای بافت ناکارآمد شهری با مساحت حدود ۲.۱هکتار در فاز یک شروع شده که در مجموع حدود ۱۶هکتار است.

غلامی با بیان اینکه در منطقه زینبیه اصفهان سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت‌های فرسوده بسیار زیادی وجود دارد که در این زمینه طرحی در حال پیاده‌ سازی است، اظهارمی کند: در طرح جایگزینی، زمینی در محل زینبیه پیش‌بینی شده تا هنگامی که فرایند ساخت بافت‌های فرسوده شروع شد ساکنان این بافت در زمینی که پیش‌بینی شده اقدام به ساخت و ساز مناسب برای سکونت کنند.

احیا و بهسازی بافت های فرسوده نیازمند مشارکت و همدلی مردم

به هر حال بسیار پر واضح است که طی سالیان گذشته، شهرداری اصفهان راهکارهای مختلفی را درجهت احیا و بازسازی بافت های فرسوده شهری تجربه کرده است اما در واقع احیا، نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده اتفاق نمی افتد مگر اینکه این مسئله توسط مشارکت، حضور و همدلی مردم صورت پذیرد .

امروزه مشارکت از ارکان مهم تجدید حیات شهری به حساب می آید و نقش مردم در بهسازی و اصلاح بافت های فرسوده شهری تعیین کننده و تاثیرگذار است.

به نظر می رسد در بافت های فرسوده با توجه به وسعت دامنه و شدت مسایل گریبان گیر این بافت ها، کارآمدترین رویکردی که بتوان برای مواجهه با کاستی ها و نارسایی ها اتخاذ کرد رویکرد مشارکتی باشد . تجمیع پلاک های ریزدانه در بافت فرسوده خواست مدیریت شهری اصفهان است، آرزویی که می توان با تاسی بر آیه شریفه " تعاونوا علی البر و التقوی" شاهد آن باشیم.

•