چگونه با پسوریازیس کنار بیاییم؟
پسوریازیس یکی از بیماری‌های مزمن پوستی است که بر اثر حمله سیستم ایمنی به بافت سالم پوست ایجاد می‌شود و لک‌هایی قرمزرنگ با پوشش صدفی ایجاد می‌کند.
پسوریازیس یکی از بیماری‌های مزمن پوستی است که بر اثر حمله سیستم ایمنی به بافت سالم پوست ایجاد می‌شود و لک‌هایی قرمزرنگ با پوشش صدفی ایجاد می‌کند.
این بیماری در 30 درصد از موارد تنها به علائم پوستی محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند با درگیری مفاصل آنها را به‌تدریج خشک و تخریب کند.
این خشکی به‌تدریج باعث ایجاد التهاب در مفصل و بروز درد و ناراحتی حین فعالیت می‌شود. درد ناشی از این اختلال گاهی به قدری شدید است که فرد را از زندگی روزمره بازمی‌دارد
این بیماری که تحت‌عنوان آرتریت پسوریاتیک شناخته می‌شود، اگر به‌موقع تحت‌درمان قرار نگیرد منجر به آسیب دائمی مفاصل خواهد شد، بنابراین تشخیص به‌موقع و آگاهی از راه‌های کنترل آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ از مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی گرفته تا تغییرات شیوه زندگی مثل ورزش کردن، خواب کافی و توجه به وضعیت بدن. در این مقاله با 31 راهکار برای مدیریت علائم آرتریت پسوریاتیک آشنا خواهید شد.
1.اضافه‌‌وزنتان را کاهش دهید
افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک در معرض خطر بیشتری برای اضافه وزن قرار دارند. وزن اضافی خود یکی از عوامل تشدید فشار بر مفاصل و دردهای مفصلی است. چاقی خطر بیماری‌های قلبی- عروقی، دیابت و نشانگان متابولیک را نیز افزایش می‌دهد. تمامی این بیماری‌ها برای افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک یک خطر محسوب می‌شوند. کاهش وزن نه‌تنها فشار را از روی مفاصل برمی‌دارد، بلکه اثرگذاری داروهای آرتریت پسوریاتیک را نیز افزایش می‌دهد.
2. ورزش را فراموش نکنید
ورزش سبک برای افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک می‌تواند مفید باشد. شنا و راه رفتن از انتخاب‌های مناسب در این زمینه هستند. این دو ورزش را می‌توانید در استخر با یکدیگر ترکیب کنید یعنی در آب قدم بزنید. داشتن یک برنامه منظم ورزشی برای این بیماران بسیار مهم است. برای انتخاب بهترین ورزش با پزشک خود مشورت داشته باشید. ورزش‌های سنگین مثل وزنه‌برداری برای این افراد مناسب نیستند.
3. به خودتان فشار نیاورید
گاهی اوقات حتی یک ورزش سبک هم می‌تواند به مفاصل فشار بیاورد. در صورت بروز درد باید به‌طور موقت از ورزش دست بکشید. اگرچه برای رسیدن به اهداف ورزشی و تناسب اندام لازم است از حد توان خود فراتر رفت اما این موضوع برای مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک صدق نمی‌کند. این افراد باید صرفا در حد توان خود ورزش کنند.
4. از تای‌چی کمک بگیرید
حرکات این ورزش رزمی چینی از زمان‌های قدیم برای افراد مبتلا به دردهای مفصلی توصیه می‌شد. تای چی یک ورزش بسیار عالی برای کمک به افزایش قدرت عملکرد بدن در فعالیت‌های روزمره است. بعضی‌ها نیز با یوگا به آرامش می‌رسند، اما باید بدانید بعضی از حرکات در این ورزش می‌توانند باعث آسیب، به‌خصوص در ناحیه گردن شوند، بنابراین یوگا حتما باید با مراقبت و تحت‌نظر مربی حاذق انجام شود.
5. کفش مناسب بپوشید
تورم پا و قوزک می‌تواند کفش پوشیدن را به عملی دردناک تبدیل کند. از کفشی استفاده کنید که به اندازه کافی برای انگشت‌ها فضا داشته باشد و از پا حمایت کند. کفی‌ها و پد پاشنه نیز می‌توانند به کاهش درد پا کمک کنند. بهتر است از پوشیدن کفش‌های پشت‌باز و پاشنه‌بلند بپرهیزید و به جای آنها از کفش‌های تخت صاف و بی‌پاشنه استفاده کنید.
6. از خواب کافی غافل نشوید
خستگی یکی از شکایات شایع افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک است. در یک مطالعه مشخص شد حدود 50 درصد از این بیماران دچار مشکل در خواب هستند. برای کاهش این مشکلات باید از قواعد بهداشت خواب پیروی کنید. برای مثال باید مصرف کافئین و نیکوتین را کاهش دهید و هر روز ورزش سبک داشته باشید. همچنین باید هر شب و صبح در ساعات معینی به خواب بروید و از خواب بیدار شوید.
7. در وضعیت درست بخوابید
وضعیت قرار گرفتن بدن در خواب به اندازه وضعیت بیداری مهم است. اگر به پهلو می‌خوابید باید بین زانوهایتان یک بالش قرار دهید تا لگن در حالت مناسب قرار بگیرد. اگر در یک طرف بدن دچار تشدید درد و علائم هستید نباید روی آن سمت بخوابید. بالشی را انتخاب کنید که سر را بیش از حد بالا قرار ندهد یا باعث کشش بیش از حد گردن نشود. تا جایی که می‌توانید سیستم اسکلتی خود را در خواب از حالت طبیعی خارج نکنید.
8. قوز نکنید
وضعیت بدن برای مبتلایان به اختلالات اسکلتی-عضلانی از جمله آرتریت پسوریاتیک، مهم و حیاتی است. امروزه با استفاده از رایانه، لپ‌تاپ و تلفن‌های هوشمند آمار ابتلا به مشکلات و دردهای اسکلتی- عضلانی بسیار افزایش یافته است.
استفاده از این وسایل باعث می‌شود به جلو خم شوید و شانه‌هایتان را گرد کنید. بعضی از افراد مبتلا به آرتروز و آرتریت پسوریاتیک ممکن است حتی برای کاهش دردهای خود هنگام استفاده از این وسایل بیشتر قوز کنند زیرا در این حالت احساس راحتی بیشتری دارند در صورتی که این کار به‌تدریج باعث تشدید دردهای آنها می‌شود. برای جلوگیری از این حالت باید بالاتنه خود را تا جایی که می‌توانید صاف نگه دارید و شانه‌ها و سر را عقب بدهید.
9. مراقب چشم‌هایتان باشید
یووئیت یا تورم دردناک چشم در افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک بیشتر دیده می‌شود. این بیماران نباید ویزیت‌های منظم چشم را فراموش کنند. تشخیص و درمان به‌موقع یووئیت می‌تواند از آسیب بینایی جلوگیری کند.
10. در انتخاب کیف و جواهرات دقت کنید
ابتلا به آرتریت پسوریاتیک به معنی خداحافظی با کیف‌ها یا جواهرات مد روز نیست، اما باید کیفی را انتخاب کنید که کوچک باشد و وزن و فشار اضافه بر مفاصل وارد نکند. به جای گرفتن کیف با دست بهتر است آن را روی دوش خود حمل کنید تا به مفاصل ظریف دست آسیبی وارد نشود. استفاده از کیف‌های کمری و کیف‌هایی که روی دوش و تنه به‌صورت مورب قرار می‌گیرند نسبت به کیف‌های دستی و شانه‌ای بهتر است.
11. از داروها کمک بگیرید
استفاده درست و مناسب از داروها در بهبود علائم آرتریت پسوریاتیک و جلوگیری از تخریب مفاصل در آینده نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی بدون نسخه (NSAIDs) مثل آسپیرین و ایبوپروفن گرفته تا داروهای مخصوص بیماری‌های روماتیسمی (DMARDs)؛ امروزه گروه‌های مختلف دارویی برای این بیماری در دسترس هستند. اغلب افراد مبتلا به این بیماری با مصرف دارو بیماری خود را تحت‌کنترل درمی‌آورند. درمورد داروهای مناسب برای خود با پزشکتان مشورت کنید.
12. از درمان ناامید نشوید
هر یک از گروه‌های مختلف دارویی آرتریت پسوریاتیک برای گروهی از افراد مناسب هستند. ممکن است شما با مصرف یک یا دو نوع دارو جواب نگیرید. این موضوع دلیل نمی‌شود که از درمان ناامید شوید، بلکه باید تحت‌نظر پزشک کلاس‌های مختلف دارویی را امتحان کنید تا در نهایت داروی مناسب خود را بیابید. متخصصان معمولا داروهای رده اول، دوم و سوم را به ترتیب برای بیماران تجویز می‌کنند تا مشخص شود به کدام بهتر جواب می‌دهند. خوشبختانه اغلب بیماران در نهایت داروی مناسب خود را پیدا می‌کنند.
13. در گروه‌های حمایتی عضو شوید
ابتلا به آرتریت پسوریاتیک یا هر بیماری مزمن دیگر می‌تواند باعث گوشه‌گیری، انزوا و افسردگی افراد شود. درد و ناراحتی حاصل از این بیماری خیلی اوقات افراد را از بیرون رفتن و تفریح کردن دور می‌کند. به همین دلیل روابط اجتماعی این بیماران معمولا محدود است. عضو شدن در یک گروه حمایتی برای بیماران آرتریت پسوریاتیک یا آرتروز می‌تواند زندگی را لذت‌بخش کند. اعضای این گروه‌ها شما را به خوبی درک می‌کنند. امروزه با وجود اینترنت می‌توان به راحتی این گروه‌ها را پیدا کرد و در آنها عضو شد. ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﭘﺴﻮﺭﯾﺎﺯﯾﺲ ایران می‌تواند در این زمینه شما را راهنمایی کند.
14. مدیریت استرس را بیاموزید
استرس یکی از عوامل تحریکی شناخته‌شده پسوریازیس و حملات آرتریت پسوریاتیک است. این وضعیت می‌تواند تورم را تشدید کند. آشنایی با تکنیک‌های مدیریت استرس می‌تواند کیفیت زندگی این بیماران را ارتقا بخشد. تنفس عمیق، یوگای سبک و مدیتیشن در این زمینه بسیار کمک‌کننده هستند.
15. مراقب فشارخون خود باشید
تحقیقات اخیر نشان داده‌اند افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک در مقایسه با بیماران مبتلا به پسوریازیس، 30 درصد بیشتر به فشارخون بالا مبتلا می‌شوند. پسوریازیس خود به‌تنهایی خطر بروز بیماری‌های قلبی- عروقی را افزایش می‌دهد، بنابراین افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک در معرض خطر بسیار بیشتری برای ابتلا به این بیماری‌ها قرار دارند. اگر به این بیماری دچار هستید به‌طور منظم فشارخون و چربی‌های خونتان را بررسی کنید و آنها را در اسرع‌وقت تحت‌کنترل قرار دهید.
16. آزمایش قند خون بدهید
بیماران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند، بنابراین باید به‌طور مرتب قند خون خود را اندازه‌گیری کنند. این آزمایش را می‌توان با دستگاه‌های خانگی یا در مطب پزشک انجام داد. اگر قند خون کمی بالاتر از حد طبیعی باشد شاید بتوان آن را با رژیم غذایی سالم، ورزش و شیوه زندگی درست کاهش داد و از ابتلا به دیابت پیشگیری کرد. در این مورد حتما به توصیه‌های پزشک خود عمل کنید.
17. افسردگی را درمان کنید
حدود 60 درصد از مبتلایان به پسوریازیس افسردگی را تجربه می‌کنند، بنابراین مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک نیز در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند. بعضی از داروهای درمان آرتریت پسوریاتیک نیز ممکن است علائم افسردگی را تشدید کنند. در این مورد حتما با پزشک خود مشورت کنید.
18. دوش آب گرم بگیرید
مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک معمولا صبح‌ها با احساس خشکی مفاصل و درد بیدار می‌شوند. دوش آب گرم بعد از بیدار شدن می‌تواند این علائم را بهبود بخشد. اگر دست‌هایتان دردناک هستند آنها را چند دقیقه زیر شیر آب گرم بگیرید.
19. تحت‌نظر پزشک متخصص باشید
مشورت با روماتولوژیست برای مدیریت بلند‌مدت آرتریت پسوریاتیک ضروری است. این متخصص نه‌تنها وضعیت شما را به دقت تحت‌بررسی قرار می‌دهد، بلکه با آگاهی از جدیدترین و موثرترین داروها به درمان هرچه بهتر دردهای مفصلی کمک می‌کند.
20. سیگار نکشید
سیگار کشیدن نه‌تنها در بروز سرطان ریه، گلو، پانکراس، بیماری‌های مزمن ریوی، بیماری‌های قلبی و... نقش دارد، بلکه علائم آرتریت پسوریاتیک را نیز تشدید می‌کند. نتایج یک مطالعه روی 1500 بیمار مبتلا به آرتریت پسوریاتیک نشان داد سیگاری‌ها کمتر به دارو جواب می‌دهند و دیرتر بهبود پیدا می‌کنند.
21. رژیم غذایی سالمی داشته باشید
تورم حاصل از آرتریت پسوریاتیک می‌تواند به عروق خونی آسیب برساند و خطر بیماری‌های قلبی را بالا ببرد. خوردن میوه و سبزی تازه و غلات کامل و دوری از چربی‌های اشباع و مواد غذایی تصفیه‌شده می‌تواند خطر این بیماری‌ها را کاهش دهد.
22. ماهی بخورید
مکمل‌های روغن ماهی یا مصرف مرتب ماهی‌های چرب مثل سالمون و ماکارل نه‌تنها به سلامت قلب کمک می‌کند، بلکه التهاب را در بدن کاهش می‌دهد. توصیه می‌شود هر هفته 2 وعده ماهی چرب بخورید یا برای مصرف مکمل‌های روغن ماهی با پزشک خود صحبت کنید.
23. ذخایر ویتامین D بدن را پر کنید
تحقیقات نشان داده‌اند کمبود ویتامین D در افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک بیشتر دیده می‌شود. مدارک زیادی وجود ندارد که نشان دهد مقادیر بیشتر ویتامین D به بهبود این بیماری کمک می‌کند، اما این ویتامین برای سلامت بدن و استخوان‌ها بسیار مهم است. ویتامین Dرا می‌توانید از طریق نور آفتاب یا مکمل‌های خوراکی و تزریقی دریافت کنید. درمورد زمان لازم برای خوابیدن در آفتاب یا مکمل‌های مورد نیاز خود حتما با پزشک مشورت کنید.
24. به جای کشیدن، هل دهید!
کیف‌ها، کیسه‌ها و حتی کوله‌پشتی و ساک مسافرتی روی مفاصل و ستون فقرات فشار وارد می‌کنند. کیف‌های چرخ‌دار برای افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک بهترین انتخاب هستند. کیفی را انتخاب کنید که بتوانید آن را به جلو هل بدهید تا اینکه آن را روی زمین دنبال خود بکشید. کیف‌های 4 چرخ در این زمینه عالی هستند زیرا حین راه رفتن به راحتی با شما حرکت می‌کنند.
25. وزن را تقسیم کنید
اگر می‌خواهید وسیله یا کیسه‌ای حمل کنید باید وزن آن را بین دو دست تقسیم کنید، نه اینکه تمام کیسه‌ها را در یک دست بگیرید. همچنین بهتر است وزن را روی مفاصل بزرگ‌تر بیندازید. مثلا به جای گرفتن کیسه یا کیف با انگشت‌ها آن را روی بازو بیندازید.
26. از ادویه‌جات استفاده کنید
زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است، بنابراین می‌تواند به کنترل حملات التهاب در پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک کمک کند. غذاهای خود را با این ادویه یا ادویه کاری طعم‌دار کنید. همچنین می‌توانید زردچوبه را به‌صورت کپسول‌شده یا مکمل استفاده کنید. برای انتخاب مکمل‌های ضدالتهاب حتما با پزشک مشورت داشته باشید.
27. از دسته و دستگیره کمک بگیرید
برای آشپزخانه، قاشق‌ها و لوازمی را انتخاب کنید که دارای دسته بلند و بزرگی هستند، به‌خصوص اگر از درد مفاصل دست و مچ رنج می‌برید. دستگیره‌های در نیز بهتر است به سمت بالا و پایین حرکت کنند تا اینکه چرخشی باشند.
28. وسایل خانه را تغییر دهید
تغییرات کوچک در خانه می‌تواند باعث تاثیرات بزرگ در کیفیت زندگی مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک شود. برای مثال اگر قصد خرید ماشین لباسشویی دارید، ماشینی را بخرید که در آن از جلو بازمی‌شود و نه از بالا.
29. از مصرف الکل دوری کنید
مصرف الکل می‌تواند به کبد آسیب جدی وارد کند، حتی اگر فرد کاملا سالم یا جوان باشد. الکل علائم پسوریازیس را تشدید می‌کند، بنابراین می‌تواند در تشدید درد و التهاب آرتریت پسوریاتیک نیز نقش داشته باشد. علاوه بر این، الکل در تاثیرگذاری بعضی از داروها اختلال ایجاد می‌کند.
30. بیماری خود را مدیریت کنید
اگر به پسوریازیس مبتلا هستید و درعین حال از آرتریت پسوریاتیک رنج می‌برید، کنترل علائم پوستی نشان می‌دهد بیماری خود را تحت‌کنترل نگه داشته‌اید. خوشبختانه بسیاری از داروهای پسوریازیس برای آرتریت پسوریاتیک نیز تجویز می‌شوند. بعضی از عوامل تحریکی این دو بیماری نیز مشترک هستند؛ از جمله استرس، عفونت‌های پوستی و عفونت‌های استرپتوکوکی. آشنایی با عوامل تحریکی و راهکارهای کنترل این دو بیماری می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را به کلی تغییر دهد.
31. خود را درگیر زندگی کنید
اگر قبل از تشخیص بیماری یک باغبان بودید، هنوز هم می‌توانید دست در خاک و گل کنید و از کار خود لذت ببرید. فقط ممکن است لازم باشد این کار را با نشستن روی صندلی انجام دهید تا اینکه روی زمین زانو بزنید. آرتریت پسوریاتیک نباید باعث شود از کار و زندگی روزمره خود دور بمانید. کافی است شیوه درست انجام فعالیت‌های مختلف را بیاموزید تا به زندگی قبلی خود بازگردید. پزشک در این مورد می‌تواند راهنمای خوبی باشد.
آرتریت پسوریاتیک چیست؟
آرتریت پسوریاتیک نوعی بیماری مزمن خودایمنی است که گاهی با روماتیسم مفصلی و استئوآرتریت (آرتروز) اشتباه گرفته می‌شود. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به بافت مفاصل، به‌خصوص انگشت‌ها، قوزک، زانوها، مچ و حتی گردن و ستون فقرات حمله می‌کند و باعث علائمی مانند درد، ورم و خشکی در مفاصل می‌شود.
اگر آرتریت پسوریاتیک به‌موقع تشخیص داده نشود و بدون درمان باقی بماند منجر به آسیب دائمی در مفاصل خواهد شد. این بیماری معمولا در سنین 30 تا 50 سالگی ظاهر می‌شود، اگرچه در کودکی هم می‌تواند آغاز شود. آقایان و خانم‌ها هر دو به یک اندازه در معرض خطر ابتلا به آرتریت پسوریاتیک قرار دارند. در حال حاضر برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد، اما علائم آن قابل‌کنترل است. در صورتی که آرتریت پسوریاتیک منجر به تخریب مفاصل شود، فرد باید جراحی تعویض مفصل انجام دهد.
• ارتباط این بیماری با پسوریازیس: آرتریت پسوریاتیک معمولا در افراد مبتلا به پسوریازیس دیده می‌شود. پسوریازیس نوعی بیماری مزمن پوستی است که بر اثر حمله سیستم ایمنی به بافت پوست ایجاد می‌شود و لک‌های قرمز پوشیده شده با فلس‌های نقره‌ای روی پوست ایجاد می‌کند. درواقع، حدود 30 درصد از مبتلایان به پسوریازیس به آرتریت پسوریاتیک نیز مبتلا می‌شوند. در بیشتر این افراد، درگیری مفصلی حدود 5 تا 10 سال بعد از ظهور علائم پوستی دیده می‌شود.
البته در بعضی موارد درگیری مفصلی قبل از علائم پوستی پسوریازیس اتفاق می‌افتد. در 10 درصد از افراد نیز پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک همزمان ایجاد می‌شوند. شدت پسوریازیس بیانگر شدت آرتریت پسوریاتیک نخواهد بود. گاهی علائم آرتریت پسوریاتیک بسیار خفیف هستند.
• علائم آرتریت پسوریاتیک: مفاصل افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک معمولا قرمز و در لمس دردناک هستند. خشکی صبحگاهی مفاصل از مشکلات شایع این افراد است. مانند دیگر بیماری‌های خودایمنی، علائم این بیماری به‌صورت دوره‌ای خاموش می‌شود و مجدد شدت می‌یابد. درد آرتریت پسوریاتیک اغلب غیرمتقارن است. برای مثال یکی از زانوها ممکن است دچار مشکل شود، اما دیگری سالم بماند در صورتی که دردهای ناشی از روماتیسم معمولا دوطرفه هستند. تورم انگشت‌های دست و پا یکی از نشانه‌های خوب برای افتراق آرتریت پسوریاتیک از دیگر بیماری‌های مفصلی مثل روماتیسم است. این حالت در 40 درصد از افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک دیده می‌شود. بدشکلی انگشت‌ها نیز در 5 درصد از بیماران بروز پیدا می‌کند.
آرتریت پسوریاتیک علاوه بر مفاصل می‌تواند باعث درد و التهاب نقاط دیگر مثل محل اتصال تاندون یا لیگامان با استخوان شود. این علائم در پا ممکن است با خار پاشنه (پلانتار فاشیاتیس) اشتباه گرفته شود. در بعضی موارد، ناخن‌ها نیز بر اثر این بیماری رنگ‌پریده و دچار نقاط ریز فرورفته می‌شوند. حتی گاهی ناخن می‌افتد. البته این حالت در مردها شایع‌تر از خانم‌ها است و فقط در 5 درصد از بیماران دیده می‌شود. مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک معمولا دردهای پشت را هم تجربه می‌کنند.
این درد می‌تواند در محل خشکی و التهاب مفاصل ستون فقرات، گردن، لگن یا تاندون‌ها و لیگامان‌های متصل به ستون فقرات ایجاد شود. درواقع، از هر 5 فرد مبتلا 1 نفر دچار درد در مفاصل ستون فقرات می‌شود. در 5 درصد از بیماران نیز درد ستون فقرات تنها علامت آرتریت پسوریاتیک است.
آرتریت پسوریاتیک مانند دیگر بیماری‌های خودایمنی،می‌تواند باعث خستگی و بی‌حالی شود. این موضوع دلایل زیادی دارد. تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که دچار درد و ناتوانی جسمی یا استرس روانی هستند، بیشتر احساس خستگی را تجربه می‌کنند. التهاب ناشی از این بیماری از دیگر دلایل ایجاد خستگی است. خوشبختانه داروهای آرتریت پسوریاتیک معمولا این وضعیت را بهتر می‌کنند. یکی دیگر از علائم این بیماری، تار شدن، قرمزی و حساسیت چشم به نور است. البته این علائم در دیگر بیماری‌های خودایمن مثل روماتیسم مفصلی و ام‌اس نیز دیده می‌شوند.