درمان پسوریازیس با چه روش‌هایی امکان‌پذیر است؟
درمان پسوریازیس توسط پزشکان به ۳ روش انجام می‌گیرد: درمان‌های موضعی، خوراکی و فتوتراپی. همچنین درمان‌های خانگی مانند رژیم غذایی صحیح، استفاده از نمک دریای مرده در حمام و استفاده از مرطوب کننده‌ها در رفع علائم این بیماری موثر هستند.
ستاره | درمان پسوریازیس توسط پزشکان به ۳ روش انجام می‌گیرد: درمان‌های موضعی، خوراکی و فتوتراپی. همچنین درمان‌های خانگی مانند رژیم غذایی صحیح، استفاده از نمک دریای مرده در حمام و استفاده از مرطوب کننده‌ها در رفع علائم این بیماری موثر هستند.
علی‌رغم این واقعیت که پسوریازیس غیر قابل درمان است اما به درمان‌های موضعی و سیستمیک به خوبی پاسخ می‌دهد. پسوریازیس جزو بیماری‌های خود ایمنی است که در آن رشد سلول‌های پوست افزایش پیدا کرده و باعث پوسته پوسته شدن سطح پوست می‌شود. التهاب، قرمزی، خشکی، خارش و سوزش پوست از نشانه‌های این بیماریست. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، مصرف سیگار و الکل، استرس و چاقی در ابتلا به این بیماری نقش دارند. در علم پزشکی امروز سه نوع درمان برای بهبود این بیماری در نظر گرفته شده که در ادامه شما را با آنها آشنا خواهیم کرد.
۱) درمان‌های موضعی
درمان‌های موضعی مستقیما به پوست مبتلا مالیده می‌شوند تا موجب تسکین شوند. درمان‌های موضعی برای درمان پسوریازیس شامل:
۱. سالیسیلیک اسید
برخی پزشکان استفاده از پماد سالیسیلیک اسید را برای درمان پسوریازیس توصیه می‌کنند. این دارو با حذف سلول‌های مرده‌ی پوست باعث کمتر شدن پوسته پوسته‌ها می‌شود. با این حال استفاده از سالیسیلیک اسید بر روی قسمت‌های بزرگی از پوست ممکن است باعث جذب بیشتر دارو و عوارض جانبی آن شود. اسید سالیسیلیک ممکن است باعث تحریک پوست شود.
۲. کرم‌های استروئیدی
کرم‌های استروئیدی، از جمله درمان‌های اصلی پسوریازیس محسوب می‌شوند. آنها موجب کاهش التهاب و خارش پوست می‌شوند و از تولید سلول‌هایی که در پسوریازیس بیش از حد تولید می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. ترکیبات قوی‌تر اثر بیشتری هم دارند اما منجر به عوارضی مانند سوزش، خشکی، سوزش، و نازک‌شدن پوست می‌شوند. مراقب باشید که طبق دستورالعمل پزشک از آنها استفاده کنید.
۳. کلسیتریول (آنالوگ ویتامین D)
(Calcitriol (Vectical نوعی پماد موضعی است، تاثیر این ترکیبات مصنوعی ویتامین D، در درمان پسوریازیس به اثبات رسیده است. به ویژه زمانی که با کورتیکواستروئید‌های موضعی ترکیب شود. بهتر است برای جلوگیری از عوارض جانبی آن به میزان محدود استفاده کنید.
۴. پماد و شامپوی قطران زغال‌سنگ
این محصولات می‌توانند به کاهش علایم بیماری و کم کردن رشد سریع سلول‌های پوست کمک کنند. اما برخی افراد در معرض اثرات جانبی آن، به ویژه فولیکولیت (عفونت فولیکول مو) آسیب‌پذیر هستند. این داروها باید فقط تحت نظارت پزشک مورد استفاده قرار گیرند.
۵. رتینوئید
این داروی موضعی حاوی شکل مصنوعی ویتامین A است که می‌تواند به بهبود پسوریازیس کمک کند. رتینوئید موضعی گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد خشکی و تحریک پوست شود. همچنین میزان حساسیت نسبت به نور خورشید را افزایش می‌دهد.
۲) فتوتراپی
تابش مقدار معمول نور خورشید (نه در حد آفتاب سوختگی) می‌تواند به ضایعات پسوریازیس در بسیاری از بیماران کمک کند. بر همین اساس بسیاری از پزشکان برای درمان پسوریازیس در موارد حاد، نور درمانی را توصیه می‌کنند. در نوردرمانی با نظارت پزشک پوست بیمار را در برابر لامپ‌هایی با پرتو ماوراء بنفش قرار می‌دهند که نتیجه آن کاهش التهابات و علائم بیماری است. تعداد جلسات در این روش درمانی بسته به نظر پزشک و با توجه به سن، جنس،نوع پوست، نوع بیماری و ... تعیین می‌شود.
۱. PUVA (داروی psoralen به همراه اشعه ماورا بنفش A)
پسورالن باعث می‌شود پوست نسبت به اشعه ماوراءبنفش حساسیت بیشتری نشان دهد. استفاده از این روش یکی از موثرترین درمان هاست. اما این نوع درمان امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا خطر گسترش سرطان پوست حتی تا چند دهه بعد از توقف این روش درمانی وجود دارد. از جمله عوارض جانبی این روش درمانی تهوع، سوزش و خارش پوست است.
۲. UVB (اشعه ماورا بنفش B)
برخی پزشکان ممکن است این درمان را به تنهایی با استفاده از یک جعبه نور یا با دیگر درمان‌ها مانند قطران زغال‌سنگ تجویز کنند.
۳. اشعه ماورابنفش باند باریک
این روش درمان پسوریازیس نسبت به PUVA شایع تر است زیرا احتمال کمتری دارد که موجب سرطان شود و تقریبا به همان اندازه موثر است.
۳) دارو‌های خوراکی و تزریقی
وقتی درمان‌های دیگر با شکست مواجه می‌شوند، برخی پزشکان دارو‌های خوراکی یا تزریقی را برای درمان پسوریازیس تجویز می‌کنند. برخی از این داروها سیستم ایمنی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. این داروها عوارض جانبی زیادی دارند و معمولا برای بلند مدت از آنها استفاده نمی‌شود.
۱. متوترکسات (Methotrexate)
این دارو همچنین به عنوان داروی شیمی‌درمانی برای سرطان و انواع مختلف آرتروز استفاده می‌شود. متوترکسات مانند سیکلوسپورین که یکی دیگر از داروها برای درمان پسوریازیس است، سیستم ایمنی را مهار کرده و می‌تواند به طور چشمگیری ضایعات پسوریازیس را کاهش دهد. در صورت استفاده زیاد و به مدت طولانی می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی مانند آسیب شدید کبد و کاهش تولید گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت‌ها شود.بیشتر بخوانید: آمپول متوترکسات چیست و در چه مواردی تجویز می شود؟
۲. بیولوژیک
این داروها پاسخ ایمنی بدن شما را کنترل می‌کنند و اغلب برای درمان پسوریازیس شدید و ورم مفاصل پسوریاتیک استفاده می‌شوند. این داروها که از پروتئین‌های انسانی یا حیوانی ساخته می‌شوند بسیار مؤثر اما گران هستند. برخی از این داروها عبارتند از: Humira) adalimumab) و Siliq) brodalumab) و همچنین Enbrel) etanercept). اغلب این داروها تزریقی هستند. جدیدترین دارویی که یافت شده Otezla) apremilast) نام دارد که با سرکوب کردن آنزیم درگیر التهاب کار می‌کند و در کاهش درد مفاصل و علائم پوستی پسوریاتیک موثر است.
۴) درمان‌های طبیعی پسوریازیس
ا گر دارو نتواند علائم پسوریازیس یا عوارض جانبی ناخواسته را تسکین دهد، مردم درمان‌های طبیعی مانند گیاهان و ویتامین‌ها را برای تسکین امتحان می‌کنند. برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس، نور خورشید طبیعی و آب‌های اقیانوس را مفید می‌دانند. حتی در برخی مناطق، استراحتگاه‌های ساحلی برنامه‌ی ویژه‌ای برای افراد مبتلا به پسوریازیس ارائه می‌دهند.
برخی از درمان‌های طبیعی رایج مورد استفاده برای پسوریازس شامل موارد زیر می‌شود:
۱. نمک دریای مرده
حمام با محلول‌هایی مانند نمک دریای مرده، بلغور جو دو سر، یا نمک اپسوم می‌تواند با کاهش خارش به پسوریازیس کمک کند. برای امتحان کردن نمک دریای مرده و دیگر محلول‌ها، آنها را در وان ریخته و سپس حدود ۱۵ دقیقه در وان بمانید. به محض این که از وان بیرون آمدید، کرم مرطوب کننده بر روی پوست خود بمالید.
۲. آلوئه ورا
تحقیقات نشان می‌دهد که کرم موضعی گیاه آلوئه ورا ممکن است علائم پسوریازیس مانند قرمزی، پوسته پوسته شدن، خارش و التهاب را بهبود بخشد.
۳. روغن ماهی
طبق تحقیقات انجام شده مصرف روزانه‌ی مکمل‌های روغن ماهی حاوی ۱.۸ تا ۳.۶ گرم ایکوزاپنتائوئیک اسید (یک اسید چرب امگا۳) ممکن است باعث کاهش التهاب شود. بررسی بیش از ۱۲۰۰ بیمار مبتلا به پسوریازیس نشان می‌دهد که با استفاده از مکمل‌های روغن ماهی بسیاری از علائم گزارش شده بهبود پیدا کرده است.بیشتر بخوانید: مصرف قرص امگا ۳ چه فوایدی برای سلامتی بدن دارد؟
۴. فلفل قرمز
کپسایسین، مواد تشکیل دهنده فلفل که به آن گرما می‌دهد، ماده فعال در بسیاری از ژل‌ها و کرم‌ها برای کاهش درد است. در آزمایشی، اعمال کرم کپسایسین به پوست باعث کاهش خارش و ضایعات پوستی در افراد مبتلا به پسوریازیس شد. کپسایسین می‌تواند موجب احساس سوزش در پوست شود، البته در استفاده‌های بعدی این سوزش کمتر احساس می‌شود. به یاد داشته باشید که دست‌ها را بلافاصله پس از مالش کپسایسین بشویید و در صورت داشتن کپسایسین در دستانتان چشم و دهان خود را لمس نکنید.
۵. رژیم غذایی
تحقیقات نشان داده است بیماران پسوریازیس چاقی، که وزن خود را کاهش داده‌اند رشد قابل توجهی در بهبود علائم خود مشاهده کرده‌اند. همچنین به نظر می‌رسد که حذف گلوتن، درد مفاصل و علائم پوستی را در ۲۵ درصد از بیماران پسوریازیس که نسبت به پروتئین حساس هستند کاهش می‌دهد. گلوتن بیشتر در نان، پاستا، سس سویا و بسیاری از محصولات غذایی دیگر یافت می‌شود. در پاسخ به نظرسنجی محققان درباره تأثیر رژیم غذایی بر درمان پسوریازیس، بسیاری از بیماران بیان کرده‌اند که رژیم غذایی گیاهخواری و رژیم غذایی پاگانو (Pagano) نیز به کاهش علائم آنها کمک کرده‌است.
علی‌رغم این واقعیت که پسوریازیس غیر قابل درمان است اما به درمان‌های موضعی و سیستمیک به خوبی پاسخ می‌دهد. پسوریازیس جزو بیماری‌های خود ایمنی است که در آن رشد سلول‌های پوست افزایش پیدا کرده و باعث پوسته پوسته شدن سطح پوست می‌شود. التهاب، قرمزی، خشکی، خارش و سوزش پوست از نشانه‌های این بیماریست. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، مصرف سیگار و الکل، استرس و چاقی در ابتلا به این بیماری نقش دارند. در علم پزشکی امروز سه نوع درمان برای بهبود این بیماری در نظر گرفته شده که در ادامه شما را با آنها آشنا خواهیم کرد.
۱) درمان‌های موضعی
درمان‌های موضعی مستقیما به پوست مبتلا مالیده می‌شوند تا موجب تسکین شوند. درمان‌های موضعی برای درمان پسوریازیس شامل:
۱. سالیسیلیک اسید
برخی پزشکان استفاده از پماد سالیسیلیک اسید را برای درمان پسوریازیس توصیه می‌کنند. این دارو با حذف سلول‌های مرده‌ی پوست باعث کمتر شدن پوسته پوسته‌ها می‌شود. با این حال استفاده از سالیسیلیک اسید بر روی قسمت‌های بزرگی از پوست ممکن است باعث جذب بیشتر دارو و عوارض جانبی آن شود. اسید سالیسیلیک ممکن است باعث تحریک پوست شود.
۲. کرم‌های استروئیدی
کرم‌های استروئیدی، از جمله درمان‌های اصلی پسوریازیس محسوب می‌شوند. آنها موجب کاهش التهاب و خارش پوست می‌شوند و از تولید سلول‌هایی که در پسوریازیس بیش از حد تولید می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. ترکیبات قوی‌تر اثر بیشتری هم دارند اما منجر به عوارضی مانند سوزش، خشکی، سوزش، و نازک‌شدن پوست می‌شوند. مراقب باشید که طبق دستورالعمل پزشک از آنها استفاده کنید.
۳. کلسیتریول (آنالوگ ویتامین D)
(Calcitriol (Vectical نوعی پماد موضعی است، تاثیر این ترکیبات مصنوعی ویتامین D، در درمان پسوریازیس به اثبات رسیده است. به ویژه زمانی که با کورتیکواستروئید‌های موضعی ترکیب شود. بهتر است برای جلوگیری از عوارض جانبی آن به میزان محدود استفاده کنید.
۴. پماد و شامپوی قطران زغال‌سنگ
این محصولات می‌توانند به کاهش علایم بیماری و کم کردن رشد سریع سلول‌های پوست کمک کنند. اما برخی افراد در معرض اثرات جانبی آن، به ویژه فولیکولیت (عفونت فولیکول مو) آسیب‌پذیر هستند. این داروها باید فقط تحت نظارت پزشک مورد استفاده قرار گیرند.
۵. رتینوئید
این داروی موضعی حاوی شکل مصنوعی ویتامین A است که می‌تواند به بهبود پسوریازیس کمک کند. رتینوئید موضعی گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد خشکی و تحریک پوست شود. همچنین میزان حساسیت نسبت به نور خورشید را افزایش می‌دهد.
۲) فتوتراپی
تابش مقدار معمول نور خورشید (نه در حد آفتاب سوختگی) می‌تواند به ضایعات پسوریازیس در بسیاری از بیماران کمک کند. بر همین اساس بسیاری از پزشکان برای درمان پسوریازیس در موارد حاد، نور درمانی را توصیه می‌کنند. در نوردرمانی با نظارت پزشک پوست بیمار را در برابر لامپ‌هایی با پرتو ماوراء بنفش قرار می‌دهند که نتیجه آن کاهش التهابات و علائم بیماری است. تعداد جلسات در این روش درمانی بسته به نظر پزشک و با توجه به سن، جنس،نوع پوست، نوع بیماری و ... تعیین می‌شود.
۱. PUVA (داروی psoralen به همراه اشعه ماورا بنفش A)
پسورالن باعث می‌شود پوست نسبت به اشعه ماوراءبنفش حساسیت بیشتری نشان دهد. استفاده از این روش یکی از موثرترین درمان هاست. اما این نوع درمان امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا خطر گسترش سرطان پوست حتی تا چند دهه بعد از توقف این روش درمانی وجود دارد. از جمله عوارض جانبی این روش درمانی تهوع، سوزش و خارش پوست است.
۲. UVB (اشعه ماورا بنفش B)
برخی پزشکان ممکن است این درمان را به تنهایی با استفاده از یک جعبه نور یا با دیگر درمان‌ها مانند قطران زغال‌سنگ تجویز کنند.
۳. اشعه ماورابنفش باند باریک
این روش درمان پسوریازیس نسبت به PUVA شایع تر است زیرا احتمال کمتری دارد که موجب سرطان شود و تقریبا به همان اندازه موثر است.
۳) دارو‌های خوراکی و تزریقی
وقتی درمان‌های دیگر با شکست مواجه می‌شوند، برخی پزشکان دارو‌های خوراکی یا تزریقی را برای درمان پسوریازیس تجویز می‌کنند. برخی از این داروها سیستم ایمنی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. این داروها عوارض جانبی زیادی دارند و معمولا برای بلند مدت از آنها استفاده نمی‌شود.
۱. متوترکسات (Methotrexate)
این دارو همچنین به عنوان داروی شیمی‌درمانی برای سرطان و انواع مختلف آرتروز استفاده می‌شود. متوترکسات مانند سیکلوسپورین که یکی دیگر از داروها برای درمان پسوریازیس است، سیستم ایمنی را مهار کرده و می‌تواند به طور چشمگیری ضایعات پسوریازیس را کاهش دهد. در صورت استفاده زیاد و به مدت طولانی می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی مانند آسیب شدید کبد و کاهش تولید گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت‌ها شود.بیشتر بخوانید: آمپول متوترکسات چیست و در چه مواردی تجویز می شود؟
۲. بیولوژیک
این داروها پاسخ ایمنی بدن شما را کنترل می‌کنند و اغلب برای درمان پسوریازیس شدید و ورم مفاصل پسوریاتیک استفاده می‌شوند. این داروها که از پروتئین‌های انسانی یا حیوانی ساخته می‌شوند بسیار مؤثر اما گران هستند. برخی از این داروها عبارتند از: Humira) adalimumab) و Siliq) brodalumab) و همچنین Enbrel) etanercept). اغلب این داروها تزریقی هستند. جدیدترین دارویی که یافت شده Otezla) apremilast) نام دارد که با سرکوب کردن آنزیم درگیر التهاب کار می‌کند و در کاهش درد مفاصل و علائم پوستی پسوریاتیک موثر است.
۴) درمان‌های طبیعی پسوریازیس
ا گر دارو نتواند علائم پسوریازیس یا عوارض جانبی ناخواسته را تسکین دهد، مردم درمان‌های طبیعی مانند گیاهان و ویتامین‌ها را برای تسکین امتحان می‌کنند. برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس، نور خورشید طبیعی و آب‌های اقیانوس را مفید می‌دانند. حتی در برخی مناطق، استراحتگاه‌های ساحلی برنامه‌ی ویژه‌ای برای افراد مبتلا به پسوریازیس ارائه می‌دهند.
برخی از درمان‌های طبیعی رایج مورد استفاده برای پسوریازس شامل موارد زیر می‌شود:
۱. نمک دریای مرده
حمام با محلول‌هایی مانند نمک دریای مرده، بلغور جو دو سر، یا نمک اپسوم می‌تواند با کاهش خارش به پسوریازیس کمک کند. برای امتحان کردن نمک دریای مرده و دیگر محلول‌ها، آنها را در وان ریخته و سپس حدود ۱۵ دقیقه در وان بمانید. به محض این که از وان بیرون آمدید، کرم مرطوب کننده بر روی پوست خود بمالید.
۲. آلوئه ورا
تحقیقات نشان می‌دهد که کرم موضعی گیاه آلوئه ورا ممکن است علائم پسوریازیس مانند قرمزی، پوسته پوسته شدن، خارش و التهاب را بهبود بخشد.
۳. روغن ماهی
طبق تحقیقات انجام شده مصرف روزانه‌ی مکمل‌های روغن ماهی حاوی ۱.۸ تا ۳.۶ گرم ایکوزاپنتائوئیک اسید (یک اسید چرب امگا۳) ممکن است باعث کاهش التهاب شود. بررسی بیش از ۱۲۰۰ بیمار مبتلا به پسوریازیس نشان می‌دهد که با استفاده از مکمل‌های روغن ماهی بسیاری از علائم گزارش شده بهبود پیدا کرده است.بیشتر بخوانید: مصرف قرص امگا ۳ چه فوایدی برای سلامتی بدن دارد؟
۴. فلفل قرمز
کپسایسین، مواد تشکیل دهنده فلفل که به آن گرما می‌دهد، ماده فعال در بسیاری از ژل‌ها و کرم‌ها برای کاهش درد است. در آزمایشی، اعمال کرم کپسایسین به پوست باعث کاهش خارش و ضایعات پوستی در افراد مبتلا به پسوریازیس شد. کپسایسین می‌تواند موجب احساس سوزش در پوست شود، البته در استفاده‌های بعدی این سوزش کمتر احساس می‌شود. به یاد داشته باشید که دست‌ها را بلافاصله پس از مالش کپسایسین بشویید و در صورت داشتن کپسایسین در دستانتان چشم و دهان خود را لمس نکنید.
۵. رژیم غذایی
تحقیقات نشان داده است بیماران پسوریازیس چاقی، که وزن خود را کاهش داده‌اند رشد قابل توجهی در بهبود علائم خود مشاهده کرده‌اند. همچنین به نظر می‌رسد که حذف گلوتن، درد مفاصل و علائم پوستی را در ۲۵ درصد از بیماران پسوریازیس که نسبت به پروتئین حساس هستند کاهش می‌دهد. گلوتن بیشتر در نان، پاستا، سس سویا و بسیاری از محصولات غذایی دیگر یافت می‌شود. در پاسخ به نظرسنجی محققان درباره تأثیر رژیم غذایی بر درمان پسوریازیس، بسیاری از بیماران بیان کرده‌اند که رژیم غذایی گیاهخواری و رژیم غذایی پاگانو (Pagano) نیز به کاهش علائم آنها کمک کرده‌است.