کافه‌گیمرهای اصفهان، فراتر از یک سرگرمی؛ گزارشی از صنعتی ۵۰ میلیاردی که در قلب نصف‌جهان ریشه دوانده است

در سال‌های اخیر، منظره فرهنگی و تفریحی اصفهان شاهد ظهور پدیده‌ای نوظهور و پویا بوده است که به سرعت جای خود را در میان جوانان و خانواده‌ها باز کرده است: کافه‌های بازی یا «Board Game Cafés». این فضاها، که به طرز هوشمندانه‌ای لذت نوشیدن یک فنجان قهوه را با هیجان رقابت‌های فکری و بازی‌های رومیزی در هم آمیخته‌اند، دیگر تنها یک مکان برای گذران وقت نیستند؛ آن‌ها به مراکز مهمی برای تعاملات اجتماعی، تقویت مهارت‌های شناختی و حتی کارآفرینی فرهنگی تبدیل شده‌اند. در شهری باستانی چون اصفهان، این چرخش از سرگرمی‌های دیجیتال و انفرادی به سمت دورهمی‌های واقعی و چهره به چهره، یک تحول فرهنگی قابل تامل است که ریشه در روندی جهانی دارد.

از سئول تا تورنتو؛ موجی که به اصفهان رسید

برای درک عمق این پدیده در اصفهان، باید به ریشه‌های جهانی آن نگریست. کافه‌های بازی برای اولین بار در اوایل قرن بیست و یکم در کره جنوبی ظهور کردند؛ به طوری که تنها در شهر سئول در سال ۲۰۰۴، بیش از ۱۳۰ کافه بازی فعال وجود داشت. این ایده، پاسخی بود به نیاز روزافزون جامعه برای فضاهایی حقیقی جهت تعامل رودررو در دنیایی که به سرعت در حال دیجیتالی شدن بود. این موج به سرعت به غرب رسید و با تأسیس کافه‌هایی نمادین مانند «Snakes and Lattes» در تورنتو در سال ۲۰۱۰ و «Draughts» در لندن، به یک مدل کسب‌وکار موفق و یک پدیده فرهنگی جهانی تبدیل شد.

از نظر غربی تا جهان‌نما؛ نقشه پاتوق‌های جدید شهر

اصفهان نیز با سرعتی قابل توجه از این موج جهانی استقبال کرده و امروز میزبان بیش از ۱۰ کافه بازی فعال است که طبق بررسی‌ها، ظرفیت جذب روزانه حداقل ۱۵۰۰ نفر را دارند. این مراکز دیگر تنها به مرکز شهر محدود نیستند و در نقاط مختلفی از اصفهان به پاتوق جوانان تبدیل شده‌اند. از جمله معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کافه بازی لاندا: با فضایی گرم و ارائه صبحانه به همراه بازی رایگان، به محلی محبوب برای شروع یک روز پرهیجان تبدیل شده است.

• کافه بازی روبازی: با تلفیق محیط سنتی و مدرن، به یکی از بهترین مراکز برای علاقه‌مندان به بازی محبوب مافیا شهرت دارد.

• کافه بازی کوکشو: با ارائه طیف وسیعی از خدمات از مافia و بازی‌های رومیزی گرفته تا تیراندازی و بازی‌های ویدیویی، به یک مجموعه سرگرمی کامل بدل شده است.

• کافه بازی دوز: با قرار گرفتن در یک مرکز خرید پرتردد، دسترسی آسان را برای طیف وسیعی از شهروندان فراهم کرده است.

این کافه‌ها فراتر از یک فضای صرف برای بازی، با برگزاری تورنمنت‌های منظم، رویدادهای تیم‌سازی برای شرکت‌ها و حتی جلسات فرهنگی، به مراکز پویای اجتماعی تبدیل شده‌اند.

اقتصاد بازی: اعداد شگفت‌انگیز یک بازار ۵۰ میلیارد دلاری

شاید در نگاه اول، کافه‌های بازی یک کسب‌وکار کوچک به نظر برسند، اما این پدیده بخشی از یک صنعت جهانی عظیم و رو به رشد است. بر اساس گزارش «Board Game Trends 2025»، ارزش بازار جهانی بازی‌های رومیزی در سال ۲۰۲۵ حدود ۸.۹۵ میلیارد دلار تخمین زده شده است. این بازار با نرخ رشد مرکب سالانه خیره‌کننده، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۵۱.۸۴ میلیارد دلار برسد. بازار خود کافه‌های بازی نیز ارقام قابل توجهی را نشان می‌دهد؛ ارزش این بازار در سال ۲۰۲۲ معادل ۱.۲۶۸ میلیارد دلار بوده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ با رشد سالانه حدود ۱۰.۱۴ درصد، به ۲.۴۹۵ میلیارد دلار افزایش یابد. در این بازار، آمریکای شمالی با ۳۹ درصد بزرگترین سهم را دارد، اما منطقه آسیا-پاسیفیک با تجربه سریع‌ترین نرخ رشد، آینده این صنعت را نمایندگی می‌کند.

این رشد در اصفهان نیز قابل لمس است. گزارش‌ها حاکی از رشد سالانه حدود ۲۰ درصدی در حجم مراجعین و درآمد این کافه‌هاست که بسیار بالاتر از میانگین رشد سایر بازارهای فرهنگی است. برخی کافه‌های موفق شهر درآمد ماهانه‌ای بالغ بر ۳۰۰ میلیون تومان را تجربه می‌کنند و این صنعت تاکنون بیش از ۵۰ شغل مستقیم و ۱۰۰ شغل غیرمستقیم در اصفهان ایجاد کرده است.

فراتر از برد و باخت: تأثیرات عمیق بر ذهن و جامعه

اهمیت کافه‌های بازی تنها در ابعاد اقتصادی آن خلاصه نمی‌شود. مطالعات متعدد جهانی تأیید کرده‌اند که بازی‌های رومیزی به تقویت مهارت‌های شناختی حیاتی مانند تفکر استراتژیک، حل مسئله، همکاری تیمی و تصمیم‌گیری کمک شایانی می‌کنند. در فضایی که انزوای اجتماعی ناشی از دنیای دیجیتال به یک نگرانی عمده تبدیل شده، این کافه‌ها با فراهم آوردن بستری برای تعاملات واقعی و چهره به چهره، نقشی کلیدی در کاهش استرس و بهبود سلامت روان ایفا می‌کنند. بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، بیش از ۶۰٪ از بازدیدکنندگان این کافه‌ها، تجربه بهتری از کاهش استرس و افزایش شادی را گزارش کرده‌اند. این بازی‌ها حتی به عنوان ابزاری برای پیشگیری از بیماری‌های شناختی مانند آلزایمر نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند.

بازی بعدی چیست؟ چالش‌ها و آینده کافه‌های بازی در اصفهان

با وجود این موفقیت‌ها، مسیر آینده کافه‌های بازی در اصفهان بدون چالش نیست. نیاز به آموزش نیروی انسانی متخصص (Game Master)، هزینه‌های بالای به‌روزرسانی مداوم بازی‌ها، رقابت با سرگرمی‌های دیجیتال و گاهی دشواری در کسب حمایت‌های نهادهای فرهنگی، از جمله موانع پیش روی این کسب‌وکارهای فرهنگی است. با این حال، آینده روشن به نظر می‌رسد. این پدیده جهانی که با آمارهای مستند به سرعت در حال رشد است، در اصفهان نیز جایگاه خود را یافته و به شکل‌گیری فرهنگی پویا، تقویت مهارت‌های نسل جوان و ایجاد فرصت‌های اقتصادی منجر شده است. با حمایت‌های هدفمند، این کافه‌ها می‌توانند از یک پاتوق سرگرمی صرف، به مراکز محوری برای توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نسل آینده اصفهان تبدیل شوند؛ جایی که تفریح، آموزش و اشتغال به هم گره می‌خورند.